تعریف کد GTIN محصول جدید

فصلنامه شماره 52(بهار1403)- لادن صادقی

چکیده

استاندارد مدیریت شماره اقلام تجاری جهانی (GTIN)برای کمک به صنعت در تصمیم‌گیری ثابت در مورد شناسایی منحصربه‌فرد اقلام تجاری در زنجیره‌های عرضه باز طراحی شده است. 

GTIN یک راه‌حل زنجیره تأمین جهانی را با شناسایی هر کالای تجاری که ممکن است در هر نقطه از زنجیره تأمین قیمت‌گذاری، سفارش داده یا صورت‌حساب شود و نیاز به بازیابی اطلاعات از پیش تعریف شده وجود دارد، ارائه می‌دهد. شناسایی منحصربه‌فرد اقلام تجاری برای حفظ کارایی عملیاتی که شرکای تجاری برای تبادل اطلاعات در مورد محصولات به روش‌های ثابت و همچنین تضمین عملکرد روان زنجیره‌های تأمین جهانی به آن تکیه می‌کنند، حیاتی است. به‌طورکلی، زمانی که همه شرکا در زنجیره تأمین استاندارد مدیریت GTIN را رعایت کنند، هزینه‌ها  به حداقل می‌رسد. این استاندارد مطابق با فرآیند مدیریت استانداردهای جهانی GSMP GS1 توسعه‌یافته است و بخشی از سیستم استانداردهای GS1 محسوب می‌شود. 

1.مقدمه

شماره جهانی قلم کالای تجاری (GTIN) ارائه‌دهنده یک راهکار جهت مشخص نمودن یک‌قلم کالای تجاری در زنجیره تأمین جهانی است. استاندارد مدیریت کد قلم کالای تجاری باهدف کمک به صنعت در جهت تصمیم‌گیری منسجم در خصوص شناسایی منحصربه‌فرد یک‌قلم کالای تجاری در زنجیره تأمین، تدوین شده است.

2.خط‌مشی و اهداف تجاری تغییر یک GTIN

• استاندارد مدیریت GTIN ارائه‌دهنده یک استاندارد صنعتی است جهت مدیریت و توسعه کسب‌وکار و همچنین ایجاد ارزش برای مشتری بالاخص زمانی که اطلاعات از پیش تعریف شده یک محصول تغییر می‌کند و یا یک محصول جدید برای اولین‌بار معرفی می‌شود.
• صاحبان برند می‌بایست خط‌مشی‌های ذیل را در زمان اعمال تغییرات در یک محصول موجود و یا تخصیص یک کد به محصول جدید مدنظر داشته باشند:
• آیا یک مشتری یا شریک تجاری انتظار دارد تا بین محصولات تغییریافته و یا جدید نسبت به قبل تمایزی قائل شوید؟
• آیا الزامات قانونی یا افشای مسئولیت جهت مصرف‌کننده یا شریک تجاری وجود دارد؟
• آیا تأثیر قابل‌ملاحظه‌ای بر زنجیره تأمین وجود دارد؟ (به‌عنوان‌مثال، نحوه ارسال، ذخیره‌سازی، تحویل و دریافت)
• در زمان تعریف یک محصول بسیار حائز اهمیت است که درک خوبی نسبت به تفاوت یک محصول جدید و تغییر یک محصول موجود در بازار پیدا کنیم.
• محصول جدید: یک محصول جدید محصولی است که تا کنون در سبد محصولات مالک برند جهت عرضه به بازار وجود نداشته است.
• تغییر محصول: یک محصول موجود که کماکان در سبد محصولات مالک برند وجود دارد و در بازار عرضه می‌شود؛ اما برخی از ویژگی‌های آن تغییریافته است.

حداقل یکی از موارد فوق موردنیاز است تا تغییر GTIN اعمال شود.

3.  استانداردها و قواعد مدیریت کد جهانی قلم کالای تجاری :

• استاندارد مدیریت کد جهانی قلم کالای تجاری ارائه‌دهنده حداقل تغییرات GTIN است که صنعت بر اساس آنها تصمیم‌گیری می‌کند درحالی‌که مالک برند ممکن است بر اساس تصمیم خود و تشخیص نیازهای مشتریان و یا شرکای تجاری بخواهد کد GTIN را تغییر دهد، دراین‌رابطه می‌بایست به الزامات قسمت ” خط‌مشی و اهداف تجاری تغییر یک GTIN” توجه داشته باشد.
• این مقاله مشخص می‌کند چه زمانی باید یک GTIN جدید ایجاد شود چه برای محصول جدید و یا محصولی که از قبل وجود داشته و در بازار عرضه می‌شود.
• قواعد مدیریت کد جهانی قلم کالای تجاری مشخص می‌کند که در زمان تغییر یک GTIN این تغییر در چه سطحی از قلم کالا باید اعمال شود (سطح پایه و سطوح بالاتر نظیر کارتن، پالت و…)
• لازم به ذکر است که در زمان تصمیم‌گیری نهایی در مورد تغییر یا عدم تغییر GTIN می‌بایست تمام قوانین مدیریت GTIN در نظر گرفته شود.

4.دلایل تعریف محصول جدید جهت دریافت GTIN

انطباق با مقررات 

لطفاً توجه داشته باشید که ممکن است مقرراتهایی در بازار شما وجود داشته باشد که سخت‌گیرانه‌تر باشند و باید رعایت شوند.

اختیار مالک برند 

صاحبان برند ممکن است بر اساس نیازهای خود و همچنین نیازهای مصرف‌کنندگان و شرکای تجاری خود، GTIN را هر چند وقت یکبار که  فکر می‌کنند مناسب است تغییر دهند.

اصول و راهنما 

در چه شرایط اقلام تجاری در زنجیره عرضه نیاز به دریافت GTIN جدید دارد. اصول راهنمای باید توسط هر صاحب‌نام تجاری در هنگام معرفی تغییرات در یک محصول موجود و همچنین هنگام توسعه استراتژی تخصیص GTIN برای یک محصول جدید در نظر گرفته شود. حداقل یکی از اصول راهنما باید برای تغییر GTIN اعمال شود.

آیا از یک مصرف‌کننده و/یا شریک تجاری انتظار می‌رود که محصول تغییریافته یا جدید را از محصولات قبلی/ فعلی متمایز کند؟

 آیا الزام قانونی/مسئولیت افشای مصرف‌کننده و/یا شریک تجاری وجود دارد؟

 آیا تأثیر قابل‌توجهی بر زنجیره تأمین به‌عنوان‌مثال، نحوه ارسال، ذخیره و دریافت محصول وجود دارد؟

در تعریف یک محصول جدید در مقایسه با تغییر به یک محصول موجود در بازار هنگام تصمیم‌گیری در مورد شناسایی محصول، درک تفاوت بین یک محصول جدید و تغییرات در یک محصول موجود در بازار مهم است.

محصولات جدید آنهایی هستند که در حال حاضر در سبد صاحبان برند وجود ندارند و در بازار جدید هستند. استاندارد مدیریت GTIN جدید ایجاب می‌کند که اگر محصولی جدید در بازار است،  به آن   همیشه باید یک GTIN اختصاص داده شود تا محصول جدید را به طور  دقیق از هر محصول موجود در بازار متمایز کند.

ﺗﻐﯿﯿﺮات در ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻣﻮﺟﻮد، ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ” در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ می‌شوند (ﻧﺴﺨﻪ ﻗﺒﻠﯽ ﭘﺲ از ﻋﺒﻮر ﻣﺤﺼﻮل ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ، همان‌طور ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺎﻟﮏ ﺑﺮﻧﺪ ﺗﻌﯿﯿﻦ می‌شود، دﯾﮕﺮ وﺟﻮد ﻧﺨﻮاﻫﺪ داﺷﺖ). اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ GTIN ﺗﻌﺮﯾﻒ می‌کند ﮐﻪ ﭼﻪ زﻣﺎﻧﯽ ﺗﻐﯿﯿﺮ در ویژگی‌های ﺧﺎﺻﯽ از ﯾﮏ ﻣﺤﺼﻮل ﻣﻮﺟﻮد در ﺑﺎزار ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اي ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﯾﮏ GTIN ﺟﺪﯾﺪ موردنیاز ﺑﺎﺷﺪ.

ﻣﺤﺼﻮل ﺟﺪﯾﺪ: “ﻣﺤﺼﻮل ﺟﺪﯾﺪ”ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺤﺼﻮﻟﯽ ﺗﻌﺮﯾﻒ می‌شود ﮐﻪ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ وﺟﻮد ﻧﺪارد ﯾﺎ ﺑﺮاي ﻓﺮوش در دﺳﺘﺮس ﻧﺒﻮده اﺳﺖ و افزوده‌های ﺑﻪ ﺳﺒﺪ ﻣﺎﻟﮏ ﺑﺮﻧﺪ اﺳﺖ/ﺑﺮاي ﺑﺎزار ﺟﺪﯾﺪ اﺳﺖ.

ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﺤﺼﻮل: ﯾﮏ ﻣﺤﺼﻮل ﻣﻮﺟﻮد ﮐﻪ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ در ﺳﺒﺪ ﻣﺎﻟﮏ ﺑﺮﻧﺪ ﻗﺮار دارد و در ﺑﺎزار ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ ﮐﻪ ویژگی‌های آن ﺗﻐﯿﯿﺮ ﮐﺮده اﺳﺖ.

5. معرفی قواعد تخصیص کد GTIN به محصول جدید

قاعده اول: معرفی محصول جدید

معرفی محصولی که قبلاً در سبد محصولات مالک برند وجود نداشته و بالطبع در سطح بازار نیز توزیع نشده است.

GTIN جدید برای سطوح بالاتر	GTIN جدید برای واحد پایه
بله	بله

قاعده دوم: فرمولاسیون یا عملکرد اعلام شده

• عملکرد یا کارکرد، استفاده خاص یا مجموعه‌ای از کاربردها است که محصول برای آن(ها) طراحی شده است.
• فرمولاسیون لیستی از مواد تشکیل‌دهنده یا اجزای مورداستفاده برای ایجاد یک کالای تجاری است.
• تغییر در فرمول یا عملکرد یک کالای تجاری موجود که بر اطلاعات اعلام شده قانونی موردنیاز روی بسته‌بندی یک محصول تأثیر می‌گذارد و همچنین در جایی که مالک برند از مصرف‌کننده یا شریک زنجیره تأمین انتظار دارد تا تفاوت را تشخیص دهد، نیازمند GTIN جدید است.

    قاعده سوم: محتوی خالص اعلام شده

GTIN جدید برای سطوح بالاتر	GTIN جدید برای واحد پایه
بله	بله

• محتوای خالص به‌عنوان مقدار محصول قابل مصرف کالای تجاری موجود در یک بسته بندی مطابق آنچه بر روی برچسب اعلام شده است، تعریف می‌شود که ممکن است شامل: وزن خالص، حجم، تعداد و غیره باشد
• هر گونه تغییر (افزایش یا کاهش) در محتوای خالص اعلام شده که روی بسته‌بندی محصول چاپ شده است، مستلزم تخصیص یک GTIN جدید است.

قاعده چهارم: تغییر در ابعاد یا وزن ناخالص

GTIN جدید برای سطوح بالاتر	GTIN جدید برای واحد پایه
بله	بله

• تغییر بیش از 20% در ابعاد فیزیکی بسته بندی محصول (در هر بعد) یا وزن ناخالص مستلزم تخصیص یک GTIN جدید است .
• به دلیل اینکه این حجم از تغییر می‌تواند عملکرد لجستیکی و انبارش و چینش در قفسه خرده‌فروشان را در زنجیره تأمین تحت‌تأثیر قرار دهد، لذا اختصاص یک GTIN جدید الزامی است.

قاعده پنجم: اضافه یا حذف علائم گواهی یا مجوز

GTIN جدید برای سطوح بالاتر	GTIN جدید برای واحد پایه
بله	بله

• تغییر در بسته‌بندی محصول باهدف اضافه نمودن علامت مجوز بر روی آن و یا حذف از روی آن که برای نهادهای نظارتی، شرکای تجاری یا مصرف‌کننده نهایی حائز اهمیت است؛ مانند علائم استاندارد مانند CE،استاندارد ایران، ارگانیک

GTIN جدید برای سطوح بالاتر	GTIN جدید برای واحد پایه
بله	بله

• و…

نیاز به ایجاد یک GTIN جدید دارد.

قاعده ششم : نام تجاری اصلی

GTIN جدید برای سطوح بالاتر	GTIN جدید برای واحد پایه
بله	بله

• نام تجاری اصلی، برندی است که توسط مالک برند تعیین می‌شود و کالا برای  مصرف‌کننده با آن شناخته شده است.
• تغییر در نام تجاری اصلی کالای تجاری، مستلزم تخصیص یک GTIN جدید است.

قاعده هفتم: محصولات قابل‌عرضه در زمان مشخص و یا کالای تبلیغاتی

GTIN جدید برای سطوح بالاتر	GTIN جدید برای واحد پایه
بله	خیر

• اعمال تغییراتی در محصول (نظیر بسته‌بندی) باهدف ارائه در یک مدت‌زمان مشخص و بر اساس یک رویداد (مثلاً ارائه در نمایشگاه بین‌المللی) و یا اهداف تبلیغاتی که بر فرآیند لجستیکی و محدودیت‌های زمانی مرتبط با آن در زنجیره تأمین تأثیر می‌گذارد، مستلزم تخصیص یک GTIN جدید است.
• ازآنجاکه این تغییرات بر محصول پایه عرضه شده تأثیری ندارد و بلکه در بسته‌های ثانویه تأثیر می‌گذارد (مانند افزودن الحاقات به محصول اولیه با اهداف تبلیغاتی)، لذا نیاز به تخصیص GTIN برای محصول اولیه نیست؛ ولی باید برای بسته‌بندی‌های ثانویه GTIN جدید اختصاص داد.

قاعده هشتم: مقدار دربسته یا جعبه

• تغییر در تعداد یا مقدار از یک قلم تجاری در یک بسته یا جعبه (پالت) ثانویه مستلزم تخصیص GTIN جدید برای بسته ثانویه است. دقت شود که در این حالت نیازی به اختصاص GTIN جدید به قلم تجاری پایه نمی‌باشد.

قاعده نهم: مجموعه کالایی مشخص

GTIN جدید برای سطوح بالاتر	GTIN جدید برای واحد پایه
بله	بله

• مجموعه کالایی مشخص نوعی از مجموعه یا بسته اقلام تجاری فیزیکی است متشکل از ترکیب ثابتی از دو یا چند قلم تجاری که با هم به‌عنوان یک کالای تجاری فیزیکی واحد به فروش می‌رسند (در بازار عرضه می‌شوند).
• تغییر، افزودن یا جایگزینی یک یا چند قلم تجاری موجود در یک مجموعه کالایی مشخص، مستلزم تخصیص یک  GTIN جدید است.

قاعده دهم: قیمت روی بسته

GTIN جدید برای سطوح بالاتر	GTIN جدید برای واحد پایه
بله	بله

• قیمت روی بسته زمانی تعریف می‌شود که مالک برند، قیمت تعیین شده را به‌عنوان بخشی از گرافیک بسته چاپ می‌کند. دقت شود که این قاعده به قیمت‌هایی که بر روی برچسب  یا برچسب قیمت یا هر چیزی که می‌تواند از بسته یا محصول حذف شود، اطلاق نمی‌گردد.
• هر گونه اضافه، تغییر یا حذف قیمتی که مستقیماً روی بسته محصول چاپ شده است، مستلزم اختصاص یک GTIN جدید است.

GTIN جدید برای سطوح بالاتر	GTIN جدید برای واحد پایه
بله	خیر

6.نتیجه‌گیری

کد GTIN در جهت تعریف و مدیریت در شناساندن استاندارد کالا در زنجیره تأمین طراحی می‌گردد.
به طور کلی در صورتی که کالایی از نظر مشخصات ذاتی و ماهیتی مانند عناصر، اجزا، وزن، بسته‌بندی و یا از نظر عناصر اعتباری مانند برند یا برچسب یا گواهی دچار تغییر شده باشد یا از نظر انتظارات شریک تجاری یا بازار هدف نیاز به ویرایش داشته باشد نیاز به صدور کد GTIN جدید برای کالا می‌باشد.

• مشخصات ذاتی یا ماهیتی کالا که شامل مواد مورد استفاده برای تولید کالا می‌باشد. مانند تغییر درصد چربی در تولید شیر پاستوریزه. همچنین تغییر وزن یا تغییر نوع بسته‌بندی مانند بسته‌بندی با اوزان مختلف در شیر پاکتی یا شیر در بطری پت. 
• تغییر عناصر اعتباری مانند تغییر برند یا علامت مجوز مانند درج ISO یا استاندارد ایران بر روی بسته‌بندی کالا.
• انتظارات شریک تجاری یا بازار هدف مانند افزودن اشانتیون روی بسته‌بندی کالا یا شرکت در یک نمایشگاه که این موارد معمولاً جنبه تبلیغاتی و موقت دارند.

7. مراجع

• https://www.gs1.org/1/gtinrules//en/
• https:// www.gs1.org
• https://www.gs1-ir.org