ماهنامه شماره 28 (آذر ماه 1396)

1. مقدمه

با توجه به گزارش منتشرشده از فعالیتهای GS1 ژاپن در سال 2016-2017، بیش از 11،000 شرکت و فرد جدید از GS1 ژاپن پیش‌شماره شرکتی GS1 دریافت کردند و تعداد دارندگان پیش‌شماره شرکتی GS1 را در ژاپن به 130،877 رساندند. در زمینه برنامه شرکای GS1 ژاپن^[1] یا همان تأمین‌کنندگان راه‌حل^[2]، بهمنظور درک بهتر استانداردهای GS1 برای ارائه‌دهندگان راه‌حل و بهینه‌سازی جهانی زنجیره‌تامین، مرتباً سمینارهایی در این زمینه برگزارشده است. از سال 2015 به جهت کاربردی سازی استانداردها در صنعت، GS1 ژاپن راه‌حل متخصصانِ و درخور مسئله به اعضا ارائه کرده و این سازمان‌دهی، او را به درک بهتر نیازهای اعضای خود و مسائل آنها کمک کرد تا رویکرد حل مسئله مناسبی اتخاذ کند. اقدامات انجام‌شده در Sector ها نیز نتایج خوبی دارد.^[3]CPG بخش اصلی فعالیت GS1 ژاپن است که در این حوزه فعالانه با صنعت ارتباط برقرار کرده است. راهنمای نشانگر منبع برای مواد خام^[4]، بعد از 2 سال همکاری مشترک با تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان مواد غذایی توسط این MO منتشرشده است. قطعاً این راهنما در استفاده از کلیدهای GS1 در جریان بالادست زنجیره‌تامین مؤثر خواهد بود.

استفاده از استانداردهای EDI که در ژاپن بانام Ryutsu BMS شهرت یافته است، در بیش از 10،000 شرکت اجراشده است. بعضی از داروخانهها نه‌تنها برای داروهای متفرقه و داروهای OTC (بدون نسخه) بلکه برای داروهای تجویزی نیز از آن استفاده کردند.

در بخش بهداشت و درمان، سال گذشته تعداد اعضای بهداشت و درمان GS1 ژاپن به 100 رسید. استانداردهای GS1 توسط تولیدکنندگان و عمده‌فروشان تجهیزات پزشکی و دارویی به‌خوبی شناخته‌شده است و هم‌اکنون نیز در حال ترویج این استانداردها و مزایای آن در بیمارستان و ارتقا امنیت بیمار است.

استفاده از GRAI و RFID برای ردیابی دارایی برگشت‌پذیر و کاهش خسارت با استقبال زیادی روبرو شده است؛ و این زمینه در ژاپن دارای پتانسیل زیادی است.

تقاضای رو به افزایش مشتری برای اطلاعات صحیح کالا به چالش بزرگی برای GS1 ژاپن تبدیل‌شده است. به همین دلیل سرویس کاتالوگ محصولات B2B را ایجاد کرده و در حال حاضر در حال فرآیند تکمیل آن‌ها است تا ویژگیهای بیشتر و اطلاعات باکیفیت بالا را با اتخاذ یک طراحی انعطاف‌پذیرتر به ارمغان آورد.

1. خرده‌فروشی و کالاهای بستهبندی مصرفی

GS1 ژاپن در زمینه فعالیتهای خود در خرده‌فروشی به سه مطالعه موردی به شرح زیر اشاره‌کرده است:

• ارتقا استفاده از GTIN در کالاهای تجاری: بسته‌بندی برای مواد غذای آماده و غذای فاسدشدنی.
• تهیه راهنمای مدیریت GTIN
• استفاده از EDI در صنعت داروسازی
  1. ارتقا استفاده از GTIN در کالاهای تجاری: بستهبندی برای مواد غذای آماده و غذای فاسدشدنی.

GS1 ژاپن راهنمای GTIN Source Marking را باهدف بستهبندی مواد غذایی آماده و مواد غذایی فاسدشدنی تهیه و در 2015 منتشر کرد و قبل از تکمیل آن نیز بروی ارتقا استفاده از GTIN در صنعت‌کار کرده است. مواد غذایی بسته‌بندی‌شده از قبیل ناهار بسته‌بندی‌شده، بستههای گوشت و ماهی خام و غذاهای آماده محصولاتی با کاربری تجاری هستند که مصرف‌کنندگان از خرده‌فروشی‌ها خریداری میکنند. با توجه به نیاز صنعت و عمده‌فروشان به نشانهدار کردن کالا با GTIN در مبدأ، GS1 ژاپن راهنمای نشانهدار کردن در منبع GTIN را برای محصولات بسته‌بندی‌شده، غذای آماده و غذای فاسدشدنی تهیه‌کرده است. از زمان تکمیل راهنما، GS1 ژاپن بروی انتشار راهنماها و ارتقا استفاده از GTIN در صنعت از طریق آن راهنماها متمرکزشده است.

• 1. 2.1.1 آمادهسازی راهنمای مدیریت GTIN:

GS1 ژاپن کارگروه RETAIL & CPG متشکل از اعضای خود در حوزههای خردهفروشی، عمده‌فروشی، تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان دیتابیس، برای صنایع مرتبط با زنجیره‌تامین کالاهای عمومی مصرفی تشکیل داد. این کارگروه استانداردهای GS1 را بررسی کرده و به اشتراک میگذارند. به‌عنوان‌مثال آخرین روند استانداردها را ارائه کرده و ابزارهایی برای ارتقا کارایی استانداردهای GS1 در ژاپن توسعه میدهند. به دنبال انتشار مدیریت استانداردهای GTIN به‌عنوان ابزار حمایت از تصمیمات، محتوی راهنمای GTIN به شرح زیر آورده شده است:

• درباره دستورالعمل مدیریت GTIN: تفاوت بین دستورالعملهای قدیمی و جدید و اطلاعات دیگر شرح داده‌شده است.
• مبانی GTIN: بررسی GTIN، اصول آن و فرمهای عمده استفاده از آن توضیح داده‌شده است.
• به‌منظور گسترش نام GTIN – اسم محلی کدهای GTIN در ژاپن JAN است–کاربردهای متنوع انواع GTIN توضیح داده‌شده و همچنین در مورد نماد بارکد و EPC/RFID و چگونگی نمایش اطلاعات با استفاده از AI در این بخش توضیح داده‌شده است.
• شرح 10 قوانین مدیریت GTIN و مثالهای عملی: 10 قانون همراه با نمونه‌های عملیاتی که در ژاپن همراه با تصاویر ارائه‌شده، شرح داده‌شده است.
• سؤالات متداول: پاسخ به سؤالات متداول و روشن شدن سوءتفاهم‌های عمده در مورد GTIN گنجانده‌شده است. به‌خصوص برای بسته‌های مونتاژ مانند واحدهای کارتن، استفاده از GTIN-14 در ژاپن رایج است، درحالی‌که GTIN-13 جز در برخی از انواع محصولات، به‌اندازه کافی شناخته‌شده نیست. با توجه به گزارش‌های کاربران که در استفاده از GTIN-13 برای واحدهای کارتن مشکلی داشتند، توضیحات مفصلی از چگونگی استفاده درست از GTIN ارائه‌شده است.
  1. استفاده از RYUTSU BMS برای داروهای نسخهای در داروخانه SUGI:

داروخانه SUGI از سیستم EDI برای داروهای نسخهای خود استفاده میکرد و از 2016 از سیستم جدیدی بانام RYUTSU BMS استفاده کرده است. با معرفی سیستم جدید EDI، داروخانه SUGI عملیات کلی خود شامل سفارش، تحویل و حسابداری را یکپارچه کرده است. فروشگاههای زنجیرهای در ژاپن در زمان ارسال هر سفارش، ID منحصربهفردی برای هر سفارش تولید میکنند. این ID نه‌تنها فرآیند سفارش بلکه مدیریت موجودی و حسابداری را نیز یکپارچه میکند. همچنین در خردهفروشی داروخانهها، بخشهای فروش به‌جز بخش داروهای نسخهای، سیستم‌هایی که از این‌چنین شناسههای سفارش استفاده میکنند، تعریف کردهاند. در این سیستمها در زمان ارسال یک سفارش تنها نام کالا و مقدار آن توسط خرده‌فروش تعیین میشود و ID سفارش و قیمت توسط عمدهفروش در زمان حمل تنظیم میشود. همچنین تاریخ تحویل در زمان ارائه سفارش مشخص نیست. به همین دلیل اطلاعات تحویل در مقایسه با اطلاعات سفارش با استفاده از ID سفارش کالای تحویل‌شده قابل‌بررسی نیست.

اطلاعاتی از قبیل تأمین‌کننده، GTIN و مقداری که باید به‌صورت دیداری کنترل شود تا اطلاعات تحویل در فروشگاه به‌صورت دستی تائید شود، بار زیادی را بر فروشگاه تحمیل میکند و باعث خطای محاسباتی نیز میشود.

داروخانه SUGI از MEDICODE VAN برای سفارش داروهای نسخهای خود استفاده کرده است. حتی برای داروهای تجویزی، مدیریت ایمن فرآیند کلی از سفارش دهی و خرید تا فاکتور و پرداخت با ID سفارشی که داروخانه SUGI مشخص میکند، ممکن کرده است. علاوه بر این هم‌اکنون میتوانیم در بازگشت کالاها، اسکنهای بازگشت را قبل از اینکه مورداستفاده عمده‌فروشان قرار گیرد، صادر کنیم. این کار اختلاف بین حسابهای دریافتی و حسابهای قابل پرداخت را حذف میکند و عملیات را از سفارش به پرداخت سادهتر میکند.

1. بهداشت و درمان

در زمینه بهداشت و درمان 3 مطالعه موردی را به شرح زیر انجام دادهاند:

• استفاده از GS1 Data Bar در بیمارستان HAGA RED CROSS
• یکپارچه کردن سیستم مدیریت استریلیزه کردن با استفاده از استانداردهای GS1 در دانشگاه مرکز جراحی بیمارستان فوکوی
• بارکدگذاری تجهیزات پزشکی: مزایا بارکدها و در نظر گرفتن مکان بارکدها

در ادامه به بررسی هریک میپردازیم:

• 1. استفاده از DataBarGS1 در بیمارستان HAGA RED CROSS HOSPITAL:

از سالهای گذشته برای افزایش امنیت بیمار استفاده از لیبل بارکد GS1 Data Bar بروی داروها در صنعت دارویی ژاپن مرسوم بوده است. همان‌طور که در شکل 1 مشاهده میشود، Data Bar ها هم بروی بستهبندی فروش و هم بروی بسته‌بندی اولیه داروهای تجویزی^[7] استفاده میشود. همچنین در ژاپن داروهای خوراکی^[8] برای بیماران سرپایی بستهبندی فروش ندارند و در بستهبندی اولیه به فروش می‌رسند پس استفاده از بارکدها بروی بستهبندی اولیه از خطاهای پزشکی جلوگیری کرده و ایمنی بیمار را بهبود می‌بخشد.

شکل 1: استفاده از GS1 DATABAR بروی بسته‌بندی دارویی

برای بررسی چگونگی شناسایی بستهبندیهای فروش و اولیه با Data Bar، GS1 ژاپن مطالعه موردی را بروی بیمارستان HAGA RED CROSS انجام داده است. بخش دارویی بیمارستان برای مدیریت داروها و برقرار سازی ایمنی بیمار از استانداردهای GS1 در چندین سیستم خود استفاده کرده است. در این بررسی دو سیستم زیر موردتوجه بوده است:

1. سیستم بررسی آمادهسازی داروهای خوراکی:

در آمادهسازی داروهای خوراکی جهت بیماران سرپایی، چکینگ با اسکن کردن GS1 Data Bar بروی هر بسته انجام میشود. فرآیند کار به شرح زیر است:

<برداشت داروی خوراکی از قفسهها>

گام 1: چاپ نسخه تجویزشده

گام 2: شروع سیستم چکینگ، اسکن بارکد تگ اسم داروساز جهت ثبت اطلاعات داروساز

گام 3: اسکن بارکد نسخه تجویزی برای بازیابی اطلاعات آن

گام 4: اسکن GS1 Data Bar بروی بسته بلستر^[9] (ورق دارو) و انتخاب دارو پس از تائید اطلاعات آن و قرار دادن در سینی دارو

گام 5: پس از ورود اطلاعات نسخه به دستگاه بازرسی، سینی دارو را داخل دستگاه بازرسی گذاشته و دستگاه تصویری از داروها را برداشته و بارکد داروها را تائید میکند و یا اینکه بررسی میکند که آیا شکل داروها با دادههای نسخه تجویزی مطابقت دارد یا خیر. درواقع تائید دقیقتر با دو بار چک کردن انجام میشود. یکی در هنگام انتخاب دارو با استفاده از GS1 Data Bar و یکی در پایان با کمک ماشین بازرسی.

<فرآیند قرار دادن دارو در یک بستهبندی دارو برای بیمار>

گام اول: شروع سیستم چکینگ و اسکن کردن بارکد نام داروساز

گام دوم: وقتی اطلاعات نسخه با اسکن کردن بارکد روی بسته داروهای بیمار بازیابی شود، لیست داروها بروی صفحه نشان داده میشود.

گام سوم: اسکن کردن GS1DataBar از روی بلستر (ورق دارو). وقتی داروها را داخل بسته دارویی بیمار قرار میدهیم، اگر داروساز بارکد صحیح را اسکن کند، نام دارو و مقدار آن نشان داده خواهد شد. هر دارویی که اسکن و تائید شود از لیست داروها از روی صفحه حذف میشود و این کار تا اتمام داروهای هر بسته دارویی بیمار ادامه پیدا میکند.

با کمک بارکدها داروسازها مطمئن میشوند که دارو را درست شناسایی کردهاند و از خطای انتخاب داروی اشتباه جلوگیری میشود.

برای بیماران بستری در بیمارستان متمرکز بروی بستههای تک‌دوز، یک سیستم خودکار تعبیه‌شده است که در یک بسته، یک‌بار دوز دارو را آماده میکند.

<فرآیند بستهبندی تک‌دوز>

گام اول: زمانی که اطلاعات نسخه به دستگاه بستهبندی خودکار تک‌دوز ارسال میشود، فرآیند آغاز میشود. صدها نوع دارو مختلف در داخل دستگاه بارگذاری میشود و هرکدام از آن‌ها با GS1DataBar در هنگام بارگذاری تائید میشود.

گام دوم: چندین دارو با توجه به برنامه تجویز روز هر بیمار مثل صبح، ظهر، شب با یکدیگر بستهبندی میشوند. بروی هر بسته نام بیمار، دوز دارو، نام دارو و بارکد انکد شده با شماره‌سریال پرینت میشود.

گام سوم: پکیج آماده‌شده در داخل دستگاه بازرسی تصویری قرار داده میشود.

1. سیستم بررسی آمادهسازی مجموعه تزریق:

به‌طورکلی تزریقات در بخشها به قرصهای داخل وریدی که از طریق تزریق در خون تجویز و به آن coinfusion گفته‌شده، اطلاق میشود. پس از coinfusion برای پرستاران غیرممکن است که نام و مقدار دارو را با بررسی چشمی تائید کنند. پس انتخاب دقیق مجموعه تزریق حیاتی است.

<فرآیند انتخاب>

گام اول: داروساز دستگاه را از آمپول و ویال پر میکند. در زمان پرسازی، کارمند بارکد GS1 Data Bar روی آمپول و بارکد روی قفسه دستگاه را اسکن کرده تا ردیف صحیح با داروی صحیح پر شود.

گام دوم: زمانی که اطلاعات نسخه به دستگاه ارسال میشود، دستورالعمل‌ها و برچسب‌های تزریق قطره‌ای چاپ می‌شوند (داده‌های نسخه و بارکدها بر روی لیبل چاپ می‌شوند). سپس دستگاه به‌طور خودکار شروع به جمع‌آوری دارو می‌کند.

گام سوم: دستیار داروهایی است که به دلیل اندازه (از قبیل انتقال خون و ظروف بزرگ)، در دستگاه پر نشده است در یک سبد آماده میکند.

<فرآیند چک>

گام اول: فرآیند با اسکن نام داروساز آغاز میشود

گام دوم: اسکن کردن نسخه و بازیابی اطلاعات

گام سوم: اسکن کردن GS1 Data Bar دارو به‌منظور تائید داروهای داخل سبد برای ارسال به بخش. اگر دارو نادرست برداشته‌شده باشد، سیستم هشدار میدهد.

در این فرآیند یک داروساز مجموعه تزریق را آماده و برسی میکند و دیگری مجدداً آن را بررسی میکند.

• 1. یکپارچهسازی سیستم مدیریت استرلیزاسیون با کمک استانداردهای GS1 در دانشگاه Fukui Hospital Surgical Center

از سال 2014 این بیمارستان با کمک استانداردهای GS1 بروی ردیابی تجهیزات جراحی متمرکزشده است و 20،000 ابزار را با GIAI بروی laser-engraved GS1 Data Matrix انکد کرده است. از نتایج استفاده از استانداردهای GS1 کاهش نرخ خطای مرتبط بازمان موردنیاز در مونتاژ تجهیزات برای عمل جراحی است.

تقاضای زیادی در خصوص ردیابی تجهیزات جراحی و جلوگیری از آلودگی این تجهیزات وجود داشته است که انجمن صنعت تجهیزات پزشکی ژاپن راهنمای استفاده از نمادهای دوبعدی بروی ابزارهای استیل را در سال 2006 منتشر کرد. در این راهنما استفاده از GTIN و شماره‌سریال و حامل داده GS1 Data Matrix معرفی میکند. لیبل گذاری در سطح کارخانههای تولیدی ابزارآلات پزشکی هنوز سطح رضایت بخشی ندارد.

با سیستم یکپارچه شناسایی، ID بیمار، زمان عمل جراحی و اطلاعات ابزارآلات جراحی در داخل سیستم اطلاعاتی بیمارستان ثبت خواهد شد. در اجرای سیستم یکپارچهسازی استرلیزاسیون بیمارستان از GIAI برای شناسایی و از GS1 Data Matrix به‌عنوان حامل داده برای UDI ابزارآلات استیل استفاده کرد. به همین منظور از دستگاه Laser-Marking برای انکد کردن GIAI بروی ابزارآلات استیل با کمک GS1 Data Matrix استفاده شد. همچنین به هر اتاق عمل، مکان ابزارآلات، کابینتها، قفسهها، بخشها و غیره یک GLN منحصربهفرد اختصاص دادند.

همان‌طور که در شکل 2 جریان کار سیستم یکپارچه استرلیزاسیون نشان داده‌شده است. با استفاده از دستگاه‌های دیجیتال قابل‌حمل، سیستم به آن‌ها اجازه می‌دهد تا اطلاعات را در هر مرحله از عمل جراحی مدیریت کنند: جمع‌آوری، تمیز کردن، استریل کردن و ذخیره‌سازی ابزار جراحی همراه با آماده‌سازی عملیات.

شکل 2: جریان کار سیستم یکپارچه استرلیزاسیون

GS1 Data Matrix که به‌طور مستقیم بر روی هر فولاد مشخص‌شده است، در طی مرحله جمع‌آوری پس از عمل جراحی و در هنگام مونتاژ، دو بار خوانده می‌شود. با اسکن بارکد، آن‌ها می‌توانند اطلاعات مختلفی در مورد فرآیند استریلیزه خود کسب کنند که مراقبتهای ایمنتر و کارآمدتری را به دست میدهد.

• 1. بارکدگذاری تجهیزات پزشکی: مزایا و ملاحظات جانمایی آن

استفاده از بارکدها برای مؤسسات پزشکی بهگونهای کاربردیتر باید باشد تا ردیابی امکانپذیر شود. گروه بهداشت GS1 ژاپن کارگروهی را در جهت ارزیابی مکان الصاق بارکدها بروی تجهیزات پزشکی ایجاد کرده است. این گروه گزارش مزایا و ملاحظات جایابی آن را منتشر کرده است. در ادامه موارد کلی این گزارش اشاره‌شده است:

مزایا

• ثبت دستگاه: افزایش کار آیی در واردکردن داده‌ها در دستگاه‌های ثبت‌شده
• تخصیص مناسب: تنظیم موجودی مناسب بر اساس نسبت استفاده از تجهیزات.
• واردکردن اطلاعات دستگاه به سوابق پزشکی: کاهش بار پرستاران، بهبود دقت پرونده‌های پزشکی
• فاکتورها و مطالبات بیمه: جلوگیری از صورتحساب پزشکی ناقص و مطالبات بیمه.
• ایمنی پزشکی: جلوگیری از استفاده از دستگاه نادرست.
• تعمیر و نگهداری دستگاه: اطمینان از نگهداری منظم با گزارش‌های تعمیر و نگهداری چندگانه و ایجاد فرآیندی جهت اطلاع از تاریخ بازرسی.
• مدیریت دستگاههای استرلیزاسیون و دستگاههایی که به‌طور مکرر استفاده می‌شوند: بهبود ایمنی با توجه به قابلیت ردیابی دستگاه و دقت مونتاژ دستگاه.
• مدیریت اجاره وسایل پزشکی: کاهش زیادی در حجم کار اداری مربوط به اجاره دستگاه.
• شناسایی سریع محصولات و فراخوانی: اطلاعات دقیق‌تر دستگاه پزشکی درمیان مؤسسات پزشکی، تولیدکنندگان دستگاه و تأمین‌کنندگان، شناسایی سریع و فراخوانی دستگاههای معیوب.

مکانهای اصلی الصاق بارکد

• بارکد باید درجایی نصب شود که کاربران بتوانند زمانی که دستگاه در مؤسسات پزشکی استفاده می‌شود آن را به‌راحتی مشاهده کنند (اجتناب از قسمت پشت و یا پایین دستگاه)
• بارکد باید بدون مانع‌شدن از کارکرد دستگاه به‌راحتی اسکن شود.
• بارکد نباید ویژگی اصلی، قابلیت‌ها یا کیفیت دستگاه‌ها را تحت تأثیر قرار دهد.
• باید به‌گونه‌ای نصب شود که با شکستن، لکهدار شدن و غیره قابل‌خواندن باشد