ماهنامه شماره 25 (مردادماه 1396)

(قسمت اول)

1. مقدمه

دفاع، مهندسی، انرژی، حمل‌ونقل عمومی و معدن، همه صنایع فنی هستند که در حال حاضر با بسیاری از چالش‌های مشابه مانند فشار هزینه، تقلبی و رقابت ،دیجیتالی کردن دنیای فیزیکی خود مواجه هستند. آن‌ها نیاز متقابل به فرآیندهای شفاف برای بهینه‌سازی زنجیره‌های عرضه خود دارند بطوریکه قطعات و مواد خام را وارد محیط تولید می‌کنند؛ پردازش، جمع‌آوری و بسته‌بندی می کنند؛ و سپس به‌عنوان محصولات برای مکان‌های مشتری منتقل می نمایند.

استانداردهای GS1 برای شناسایی، گرفتن و به اشتراک‌گذاری اطلاعات مربوط به محصولات، مکان‌های کسب‌وکار و موارد دیگر، این صنعت را قادر می‌سازد تا دیدگاه واقعی زنجیره‌تامین را به دست بیاورند و از بهره‌وری عملیاتی، مدیریت قطعات (قطعات) در طول و پس از تولید استفاده نمایند. این بخش همچنین بر فعالیت‌های مرتبط و مهم صنعت و فرآیندهای تجاری مانند موارد زیر تمرکز دارد:

• کارخانه دیجیتال (صنعت 4.0)، فن‌آوری‌های نوآورانه، مدیریت قطعات یدکی و اتوماسیون
• قطعات علامت‌گذاری مستقیم
• عملیات تعمیر و نگهداری و تعمیرات (MRO) و سریال سازی
• شناسایی منحصربه‌فرد و IoT (اینترنت اشیاء)

استانداردهای GS1 باعث ایجاد قابلیت همکاری در این بخش می‌شود که منجر به افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌ها می‌شود.

1. Technical Industries از دیدگاه زنجیره‌تامین

برای بسیاری از شرکت‌ها (به‌ویژه استفاده‌کنندگان از محصولات) در صنایع فنی، زنجیره‌تامین تنها یک بخش کوچکی از طول عمر محصول است.

بسیاری از قطعات (اجزای)، محصولات، دارایی‌ها، اسناد و غیره دارای چندین دهه عمر هستند: در بخش‌های راه‌آهن، هوافضا و در بخش دریایی، قطعات یدکی می‌توانند تا 60 سال باقی بمانند.

بنابراین مرحله «استفاده در عملیات» می‌تواند بسیار طولانی باشد: تخصیص یک شناسه‌ی منحصربه‌فرد در سطح جهانی، کلیدی برای شناسایی آن محصول در زنجیره‌تامین خواهد بود.

کد شناسایی محصول امکانات ذیل را در بر خواهد داشت:

• • نمایش فعالیت‌های تعمیر و نگهداری انجام‌شده بر روی محصول به تاریخ
  • فرآیندهای بازنگری و خدمات پس‌ازفروش
  • نمایش کامل موجودی قطعات (برای کاربران نهایی) از هزاران تأمین‌کنندگان مختلف
  • تأیید هویت (برای مقاصد ضد تقلبی) و افزایش ایمنی
  • ردیابی کامل هر رویداد دیگر مرتبط با قطعه موردنظر (بازده، گواهینامه ایمنی، ارتقاء سیستم‌عامل، دستورالعمل تعمیر و نگهداری)
• شما همچنین ممکن است از واژه “Lifecycle Data” استفاده کنید: در بسیاری از موارد داده‌های مرتبط با یک محصول (اطلاعات اصلی، داده‌های نگهداری، …) ممکن است از عمر مفید آن محصول در پایگاه داده در زمان بیشتری نگهداری شوند.

1. چالش‌های صنعت

برخی از چالش‌های رایج که توسط صنعت ،گزارش‌شده و مانع از کارایی در تولید و صرفه‌جویی در هزینه می‌شوند عبارت‌اند از:

• قراردادهای پیمانکاری، مدل‌های توزیع‌شده
• تغییر شماره قطعات، تغییرات در قطعات و افزایش روزافزون تکنولوژی
• تمرکز و اهمیت داده به سلایق شخصی مشتریان با در نظر گرفتن از بین نرفتن سود حاصل از تولید انبوه
• عدم وجود داده‌های یکتا و سازگار برای اعمال تغییرات
• تعمیر و نگهداری و ارائه خدمات پس‌ازفروش
• فقدان قطعات و محصولات موردنیاز
• هزینه^[1]MRO (تعمیر و نگهداری و بازدید)
• کنترل کیفیت

1. مأموریت GS1 در صنایع فنی

خدمات GS1 فعالیت‌هایی است که برای تسهیل و کمک در خصوص کارکردهای GS1 به اعضاء و سایر افراد ارائه می‌شود. هر یک از خدمات GS1 در سطح جهان در دسترس است و قابلیت سازگاری با خیلی از کارکردها را دارد. مسئولیت تأمین خدمات و پشتیبانی کاربران بین سه بخش دفتر جهانی GS1، سازمان‌های عضو GS1 و ارائه‌دهندگان خدمات به‌عنوان شخص سوم تقسیم‌شده است.

برخی از خدمات GS1 برنامه‌های آموزشی و برخی دیگر فعالیت‌های پشتیبانی مشتریان است. سایر خدمات GS1 ارتباط مستقیم‌تری با سیستم معماری GS1، استانداردهای GS1 و دستگاه‌های اطلاعاتی موردنیاز کاربران نهایی دارد. این خدمات، ستون فقراتی فراهم می‌کند که موجب شناسایی و لینک کاربران نهایی به همدیگر شده و کاربران نهایی و ارائه‌دهندگان خدمات را قادر می‌سازد تا انواع خدمات دارای ارزش‌افزوده را بر اساس استانداردهای شناسایی GS1 مهیا کنند.

مأموریت استفاده از استانداردها و راهکارهای GS1 در صنایع فنی به شرح ذیل است:

• سوق دادن صنایع فنی به سمت توسعه کارآمد
• پیاده‌سازی موفق و استفاده مناسب از محصولات
• ایجاد سازگاری با استانداردهای GS1
• تسهیل روابط بین کارشناسان فنی و تولیدکنندگان
• افزایش اثربخشی، ایمنی و صرفه‌جویی در طول چرخه عمر محصول و زنجیره تأمین
• حمایت از صنعت با معرفی تولیدات هوشمند
• شناسایی محصولات با استفاده از استانداردهای جهانی

1. تمرکز GS1 در صنایع مختلف فنی

گروه صنعتی درحال‌توسعه در GS1، در سطح جهانی است که در ابتدا با استفاده از شناسه منحصربه‌فرد هر محصول در فرایندهای کسب‌وکار خاص بین و درون بخش‌های هدف تمرکز خواهد کرد، بدین ترتیب صنایع مختلفی که می‌توانند از استانداردها و راهکارهای GS1 در حوزه کاری خود استفاده کنند به شرح ذیل است:

• دفاع
• انرژی (فسیلی، هسته‌ای، قابل‌تجدید)
• مهندسی (ماشین‌آلات و کارخانه سازی)
• حمل‌ونقل عمومی (هوافضا، خودرو، دریایی، راه‌آهن)
• معدن
• 
• ساخت و ساز

تمرکز بر شناسه‌های منحصربه‌فرد، اساس مطلق است، چراکه این امر علت مستقیم بسیاری از چالش‌های فعلی است که بخش‌های مختلف در صنایع با آن مواجه هستند. برای شناختن منظور سفارش، تعمیر، نگهداری، سرویس مربوط به یک محصول، شما باید بتوانید آن را به‌طور منحصربه‌فرد شناسایی کنید و درمیان شرکای تجاری از آن استفاده کنید. فعالیت GS1 در این صنایع فنی بسیار متفاوت با بخش‌های دیگر مانند Retail، Healthcare و Foodservices نیست. به‌عنوان‌مثال یک جعبه غلات را به همان شیوه‌ای که یک چرخ‌دنده را شناسایی می‌کنید شناسایی می‌شود. با توجه به ارزش مالی بالاتر از اقلام در صنایع فنی و طول عمر آن‌ها، نیاز به سریال بزرگ‌تر است. در حمل‌ونقل انبوه باید تجهیزات مورداستفاده در این حمل‌ونقل شناسایی شوند. بخش B2C، خرده‌فروشی در فرایندهای اصلی کسب‌وکار صنایع فنی حذف می‌شوند .

فرآیندهای اصلی GS1 در صنایع فنی عبارت‌اند از:

• • مدیریت قطعات (موجودی)،
  • صنعت هوشمند / کارخانه دیجیتال (معروف به صنعت 4.0 / تولید هوشمند / صنعت متصل)،
  • عملیات تعمیر و نگهداری و تعمیرات (MRO)
  • علامت‌گذاری مستقیم قطعات (DPM)

• MRO چیست؟

عملیات تعمیر و نگهداری بصورت دائمی قطعات با اطلاعات محصول ازجمله شماره‌سریال، شماره قطعات، کد تاریخ و بارکدها را علامت‌گذاری می‌کند. این کار به‌منظور ردیابی تعمیرات و مراحل نگهداری قطعات از طریق چرخه عمر کامل انجام می‌شود.

• DPM چیست؟

علامت گذاری مستقیم قطعات باعث شناسایی قطعات می‌شود و از تقلب جلوگیری می‌کند. DPM یک شناسه در یک بارکد یا برچسب EPC در محصول استفاده می‌شود. با توجه به محیط‌های خشن خاک، نمک، گریس، آب، سایش طبیعی و … که در آن قطعات و دارایی‌ها در هر بخش از صنایع فعالیت می‌کنند، این شناسه‌ها از بین نمی‌روند.

1. معرفی استانداردهای GS1 در صنایع مختلف فنی

مجموعه استانداردهای جهانی GS1 در زنجیره‌تامین به شرکت‌ها کمک می‌کند تا به‌طور مؤثر مدیریت جریان محصولات (قطعات / حمل‌ونقل / اطلاعات) در طول زنجیره‌تامین و مدیریت زمان چرخه انجام دهند. این استانداردها شامل موارد ذیل هستند:

استانداردهای شناسایی:

استانداردهای شناسايی GS1، استانداردهايی هستند كه كدها يا كليدهايی را براي شناسايی يكتا و بي‌ابهام موجوديت‌های مختلف در دنياي واقعی (مانند اقلام تجاری، واحدهای لجستيكی، مكان‌های فيزيكی، اسناد، روابط خدماتی و ساير موجوديت‌ها) تعريف می‌کنند تا از اين كليدها در سيستم‌های اطلاعاتی استفاده شود. شناسایی منحصربه‌فرد قطعات، محصولات، دارایی‌ها و حمل‌ونقل. مانند بارکد (SGTIN) بر روی یک‌قلم کالا، شناسایی آن را در سراسر زنجیره عرضه تسهیل می‌کند.

حامل‌های داده:

در سيستم GS1‌ از حامل‌های داده برای ضميمه كردن شناسه‌ها و ساير اطلاعات تكميلی به اقلام فيزيكی استفاده می‌شود. استانداردهای ضبط داده‌ها، مشخصات حامل‌های داده‌ای همچون كدميله‌ای (باركد)، دیتا ماتریس و تگ‌های RFID را تعريف می‌کنند. شرايطی كه پويشگرها، سخت‌افزارها و نرم‌افزارها بر اساس آن به استخراج اطلاعات از حامل‌های داده و استفاده از اين اطلاعات می‌پردازند، در اين استانداردها ذكر می‌شود؛ مانند نماد GS1 DataMatrix و EPC / RFID پایه لازم برای مدیریت قطعات یدکی، کارخانه‌های هوشمند، عملیات تعمیر و نگهداری و تعمیرات (MRO) و نمایندگی مستقیم قطعات است.

اشتراک گذاشتن داده‌ها:

استانداردهای GS1‌ در حوزه تبادل داده‌ها، شامل استانداردهايی درباره داده‌های اصلی، داده‌های تراكنش‌های تجاری، داده‌های رخدادهای فيزيكی و استانداردهای ارتباطی به‌منظور تبادل اين داده‌ها بين شركای تجاری است. ساير استانداردهای تبادل اطلاعات در سيستم GS1، شامل استانداردهايی در زمینه مكان‌يابی داده‌ها و استانداردهای اعتبارسنجی است كه منجر به تضمين امنيت انتقال اطلاعات می‌شود. برای اطمینان از سفارش‌های دقیق و کارآمد، انجام و پرداخت صورتحساب دادهای مربوط به هر یک از قطعات به اشتراک گذاشته می‌شود.

1. مزایای استفاده از استانداردهای GS1 در صنایع فنی

برخلاف سیستم‌های داده اختصاصی درمیان شرکای تجاری و روش‌های مختلف شناسایی محصول داخلی که قابلیت همکاری و قابلیت ردیابی محدودی دارند، استانداردهای GS1 در صنایع فنی دارای مزایای ذیل است:

• کاهش هزینه‌ها
• افزایش بهره‌وری در فرایندهای پول نقد
• مدیریت موجودی
• کاهش خطاهای انسانی
• عدم جعل هویت
• ایجاد ایمنی با شناسایی سریالی که می‌تواند صحت واقعی قطعات را از تولید تا پس‌ازفروش تأیید کند
• شناسایی منحصربه‌فرد «قطعات» قابل‌استفاده در اینترنت اشیاء
• شناسایی سریال قطعات و کالاهای آماده‌شده در طول تولید، سفارشی‌سازی را کارآمدتر می‌کند، بدون افت سرعت تولید، تولید محصولات فردی را امکان‌پذیر می‌سازد. «این استانداردها به دستگاه اجازه می‌دهند تا بداند چگونه باید تولید شود».
• شناسایی هر (اجزای) قطعه و دارایی ماشین‌آلات در فرآیند تولید، افزایش موجودی (بازپرداخت پیش‌بینی‌شده) را افزایش می‌دهد و به‌این‌ترتیب، امکان نگهداری بیشتر قطعات وجود دارد.
• ضبط داده‌ها از هر بخش و دارایی قابل‌شناسایی در هنگام به اشتراک‌گذاری داده‌ها در زمان تولید و در زمان واقعی، امکان نظارت بر عملکرد آن را فراهم می‌کند، امکان نگهداری پیشگیرانه و مهار ناگهانی تولید ناخواسته را کاهش می‌دهد.
• انتظار برای بهینه‌سازی کلی با استفاده از داده‌های مربوط به تولید در یک زنجیره‌تامین به‌طور فزاینده جهانی، اتصال تولید با مدیریت، تأمین‌کنندگان و مشتریان.
• صنعت 4.0: ادغام فناوری اطلاعات (فناوری اطلاعات) و فناوری عملیاتی (IOT) به یک سازمان تولیدکننده قوی‌تر و سریع‌تر منجر خواهد شد.

1. نتیجه‌گیری

در دنیای تکنولوژی جدید، محصولات و دستگاه‌ها به‌وسیله سنسورهای هوشمند به طور خودکار شناسایی می‌شوند، اینترنت به‌عنوان زیرساخت ارتباطی بین آن‌ها خواهد بود.

پیوند کلیه این عناصر اطلاعات ارزشمندی را ارائه می‌دهد که می‌تواند پایه‌ای برای تجزیه‌وتحلیل و بهینه‌سازی روند باشد. امنیت این اطلاعات برای یک صنعت هوشمند موفق و کارآمد ضروری است. در آینده، زنجیره‌های عرضه جهانی را افزایش می‌دهد، جهان را تبدیل به یک اقتصاد اطلاعاتی، «اقتصاد دیجیتال» می‌کند. برای بالا بردن اعتمادبه‌نفس بازار، استانداردهای امنیت جهانی و داده‌ها موردنیاز است. اطمینان از آن است که هر محصول، هر دستگاه، هر یک از سرویس‌ها به‌وضوح قابل‌شناسایی در زنجیره عرضه جهانی و در طول چرخه عمر مورد است، بخش مهمی در استراتژی صنعت دیجیتال است.

بنابراین به کار بردن استانداردهای GS1 در صنایع فنی گامی بزرگ در این جهت خواهد برداشت.