ماهنامه شماره 21 (ارديبهشت ماه 1396)
مقدمه
بسياري از برندهاي مطرح و حتي كوچك بهسرعت در حال روي آوردن به استفاده از تكنولوژي RFID هستند و به نظر میرسد اين فناوري در حوزه پوشاك بهزودی فراگير خواهد شد. براي مثال جدیداً شركت Lord & Taylor دریکی از فروشگاههای خود در شهر نيويورك از اين تكنولوژي براي ارتقاء سطح دانش خود نسبت به موجودي انبار و فروشگاه استفاده كرده است تا قادر باشد از تمامي موجودي انبار آگاه شده و كسري بار در فروشگاه نداشته باشد. ليست برداري از موجودي فروشگاه كه قبلاً بهصورت دستي انجام میگرفت بسيار وقتگیر بود اما امروزه با استفاده از اين فناوري مدرن، خوانش هر كالا قادر به ثبت دقيق آن بوده و میتوانند از موجودي انبار خود در هرلحظه آگاهي يابند. استفاده از تجهيزات الكترونيكي بجاي فرایندهای دستي باعث افزايش 96 درصدي دقت و سرعت ثبت كالاها شده است. امري كه نمیتوان از آن غافل بود و هر تاجري در ابتداي امر با آن مواجه خواهد شد هزینههای اين طرح است. قيمت تگهای راديويي با افزايش علم و دانش در حوزه الكترونيك در حال كاهش روزافزون بوده است. براي مثال در يك سال گذشته قيمت اين تگها تا 40 سنت كاهش داشتهاند و امروزه هر تگ راديويي بين 7 تا 12 سنت خرج روي دست تولیدکنندگان خواهد گذاشت. اين كاهش هزینهها بهشدت در علاقه تولیدکنندگان به استفاده از اين تگها مؤثر بوده است و مانع بزرگي را در مسير توجيه اين طرح برداشته است. در ضمن استفاده برندهای بزرگ، ديگران را براي استفاده از تکنولوژیهای نو و ايجاد تجربه خريد مدرن در مشتريان مشتاق كرده است. بزرگترین منفعت استفاده از RFID ها، بیشک، ايجاد دقت بالا در فرایندهای انبارداری است تا آنجا كه تولیدکنندگان را قادر میسازد بهصورت لحظهای از موجودي آن آگاهي يابند. مطالعات نشان دادهاند كه حداكثر دقت در فرایندهای دستي انبارداری 65 درصد است و اين يعني حجم بالاي خطاي 35 درصد كه هزينه تمامشده توليد را بالابرده است. كاهش همين فاصله 35 درصدي باعث دگرگوني درفروش خواهد شد و شرکتهای سودآور را از زيان دهها مجزا میکند. تحقيقات نشان دادهاند كه دقت در انبارداری با استفاده از فناوري تگهای راديويي تا 98 درصد افزايش خواهد يافت و همين امر بهتنهایی براي ترغيب تولیدکنندگان كافي خواهد بود. ديگر موضوع حائز اهميت فروش از طريق کانالهای همهسویه يا فروش در شبکههای مجازي است. تمامي فروشهای مجازي نيازمند داشتن اطلاعات كامل از زنجیرهتامین و نيز موجودي دقيق انبارها در هر فروشگاهها است و اين امر بدون استفاده از اين تكنولوژي بهسختی اتفاق خواهد افتاد. ديگر مزيت اين فناوري استفاده همزمان در مسائل امنيتي فروشگاه است كه سیستمهای ضد دزدي در فروشگاه را حذف میکند و همچنين از کپیبرداریهای غیرمجاز از محصولات میکاهد.
بهطورکلی بايد گفت كه بهانه نخريدن كالا بايد از مشتري گرفته شود. وقتي مشتري پا به مغازه میگذارد يعني تبليغات نتيجه داده است و او مهياي انجام فرايند خريد است. اگر مشتري رنگ، سايز و مدل دلخواه خود را در فروشگاه بيابد قطعاً خريد خواهد كرد. عدم خريد مشتري نشان از ضعف در نمايش مناسب و چيدمان اشتباه كالاها و يا هزينه بالاي تمامشده محصول است.
صنعت پوشاك جهان به روايت آمار و ارقام:
يكي از مهمترین مسائل در تحليل هر صنعتي شناخت كامل و داشتن اطلاعات از حجم و ابعاد آن است تا بتوان با ديدي روشن نسبت به ارائه راهكار براي آن اقدام نمود. صنعت پوشاك يكي از صنايع عظيم در جهان است كه بيش از 3 درصد از كل تجارت جهان را به خود اختصاص داده است. براي آگاهي بيشتر نسبت به ابعاد اين تجارت بزرگ در جهان خلاصهای از اطلاعات و آمار تهیهکردهایم كه دانستن آنها خالي از لطف نيست.
موضوع | ميزان | واحد |
گردش مالي سالانه جهاني پوشاك سال 2013 | 400 | ميليارد دلار |
سهم تجارت پوشاك از تجارت جهاني سال 2013 | 3.2 | درصد |
گردش مالي سالانه جهاني نساجي سال 2013 | 766 | ميليارد دلار |
سهم تجارت نساجي از تجارت جهاني سال 2013 | 6.2 | درصد |
سهم چين در صنعت پوشاك جهاني | 34 | درصد |
ارزش صادرات نساجي چين به ساير كشورها | 2,049 | ميليارد دلار |
ارزش صادرات نساجي هند به ساير كشورها | 297 | ميليارد دلار |
ارزش صادرات نساجي تركيه به ساير كشورها | 153 | ميليارد دلار |
ارزش صادرات نساجي بنگلادش به ساير كشورها | 29 | ميليارد دلار |
ارزش صادرات نساجي ويتنام به ساير كشورها | 115 | ميليارد دلار |
ارزش صادرات نساجي پاكستان به ساير كشورها | 25 | ميليارد دلار |
ارزش صادرات نساجي ايران به ساير كشورها | 36 | ميليارد دلار |
سهم فروش اينترنتي پوشاك نسبت بهکل فروش اينترنتي در جهان در حال حاضر | 20 | درصد |
سهم فروش اينترنتي پوشاك نسبت بهکل فروش اينترنتي در جهان در سال 2021 | 33 | درصد |
حجم سالانه واردات پوشاك آمريكا | 86 | ميليارد دلار |
حجم سالانه واردات پوشاك آلمان | 36 | ميليارد دلار |
حجم سالانه واردات پوشاك ژاپن | 29 | ميليارد دلار |
حجم سالانه واردات پوشاك انگلستان | 28 | ميليارد دلار |
مروري گذرا بر تاريخچه تگهای راديويي:
استفاده از فناوري تگهای راديويي باگذشت حدود یکصد سال از ابداع و نيز باگذشت حدود 50 سال از استفادههای تجاري، يكي از فناوریهایی است كه امروزه توسط بسياري از صنايع بکار گرفتهشده است. استفاده تجاري از فناوري تگهای راديويي براي دومين بار است كه پا به عرصه تجاري شدن میگذارد. قيمت بالا و نيز ابعاد نامناسب تگهای راديويي عواملي بودند كه فراگير شدن اين تكنولوژي را براي نخستين بار ناكام گذاردند اما به نظر میرسد امروزه با افت شديد قيمت تگهای راديويي و نيز كوچك شدن آنها به مدد كشفيات علمي. جديد دوران شكوفايي آنها فرارسيده است و جاي خود را در صنايع مختلف بازکردهاند.
دهه | رخداد |
1920 | توسعه فناوري ارتباطات و امواج راديويي |
1930 | استفاده بريتانيا از امواج راديويي در صنايع هوايي |
1940 | اختراع RFID با استفاده از توان انعكاسي امواج راديويي |
1950 | توسعه و تحقیقهای آزمايشگاهي در موضوع امواج راديويي |
1960 | شروع استفاده تجاري از RFID ها در سیستمهای دزدگير |
1970 | تحقيقات فشرده و استفاده از آن در دامداري و حملونقل |
1990 | تدوين استانداردهاي استفاده از تگهای راديويي |
2000 | كوچك شدن تگها و شروع كاهش قيمت آنها |
2010 | كاهش قيمت تگها و بهصرفه شدن استفاده از آنها در حجم انبوه |
نمونههای اجراشده:
استفاده از هر فناوري پيشرويي همواره نگرانیهایی به همراه خواهد داشت. مخصوصاً آنجا كه نوبت به سرمایهگذاری در طرحهای جديد میرسد. تفكر درباره هزينه طرح و مدتزمان برگشت سرمایهها از مسائلي هستند كه ذهن هر تولیدکنندهای را به خود مشغول میکنند. يكي از راههایی كه سرمایهگذاران را براي تخصيص هزينه به طرحهای جديد ترغيب میکند ديدن تجربيات ساير رقبا و يا شركا در استفاده از فناوریهای مشابه و مطالعه در خصوص آمار و اطلاعات آنهاست. استفاده از فناوري تگهای راديويي باگذشت حدود یکصد سال از ابداع و نيز باگذشت حدود 50 سال از استفادههای تجاري يكي از همين فناوریهایی است كه امروزه توسط بسياري از صنايع بکار گرفتهشده است.
شركت فلاي لندن
سوابق: اين شركت با حجم معاملات سالانه 35 ميليون پوند و چندين مركز فروش و پخش در سرتاسر اروپا و با در اختيار داشتن 600 نفر نيروي كار تصميم گرفت تا با استفاده از راهكارهاي GS1 تجربههاي جديدي را براي مشتريانش در امر خريد به ارمغان آورد. استفاده از راهكار تگهای راديويي RFID منافع بسياري را متقابلاً براي مشتريان و نيز براي خود فروشندگان معرفي نمود. پيش از استفاده از اين راهكار درزمانی كه تمامي امور انبارداری و شمارش كالاها بهصورت دستي انجام ميشد خطاهاي بسياري حادث ميشد و اين فرايند بسيار وقتگير و پر خطا بود. براي حل اين مشكلات و نيز مشكلات فراواني كه سیستمهای دستي به وجود میآورد اين شركت با تعيين اهدافي مسير حركت خود را بهسوی خودكار سازي اين فرایندها آغاز نمود. طرح جنبي براي ايجاد ارزشافزوده در فرآيند خريد، استفاده از صفحهنمایش بزرگ هوشمند بود اين شركت با استفاده از قابليت RFID و تشخيص مدل كفش قادر بود با استفاده از دوربيني كه در فروشگاه نصبشده بود يك عكس از مشتري تهيه كند و آن را بر روي صفحهنمایش بزرگ منعكس نمايد تا مشتري خود را در تصوير با استفاده از محصول انتخابي مشاهده كند و براي خريد ترغيب شود.
چالش: بروز خطا در فرایندهای ثبت دستي اطلاعات و عدم شناسايي محصول در طول زنجیرهتامین
راهكار:
- استفاده از قطعه راديويي ضد دزدي
- استفاده از تگهای RFID بر هر كفش
اهداف طرح:
- بهینهسازی پروسه تأمین
- برطرف سازي خطاهاي دستي
- شفافسازی انبار
مزیتهای حاصل از اين طرح:
- سادگي در اجرا و يادگيري پرسنل و مشتريان
- سرعتبالا
- دقت بالا
- انطباق حداكثري با وضع موجود
نتيجه:
- اطلاع بر خط از موجودي انبار
- اطلاع بر خط از موجودي فروشگاه
- اطلاع بر خط از فروش محصولات
- ارسال درخواست كالا از انبار
- بهبود مدیریتزنجیرهتامین
- حذف خطاهاي انساني و دستي
- شمارش سريع و صحيح كالاها در انبار
- بازپرسازي مؤثر و دقيق و سريع قفسههای فروشگاهي
- كاهش تقلب
- افزايش تجربيات مدرن خريد مشتريان
- افزايش ميزان فروش
- كاهش قيمت تمامشده محصولات
تجهيزات موردنیاز
در مركز پخش:
- ليبل هاي كاغذي RFID
- دستگاههای دستي WIFI RFID
- تونل RFID
- پرينترهاي RFID
در فروشگاه:
- دستگاههای دستي WIFI RFID
- آنتنهای RFID
- دزدگير RFID
- ريدر RFID
شركت نساجي و پوشاك كريستال
سوابق: اين شركت با دارا بودن هشت كارخانه و 5 مركز پخش مجزا در حوزه پوشاك يك زنجيره تأمین كامل را در اختيار دارد. چالشي كه اين شركت بزرگ با آن همواره درگير بود استفاده از فرایندهای وقتگیر و پراشتباه دستي در تبادل اطلاعات تجاري بود. فرايندهايي همچون ثبت سفارش، ارسال فاكتور و رسيد تحويل كالا و اموري ازایندست كه با استفاده از استانداردهای GS1 همگي به شیوهای الكترونيكي انجام شدند. گام اول در اين پروژه استانداردسازي مستندات بر اساس استانداردهاي بینالمللی GS1 تعريف شد و هدف آن تهيه سفارشهای سريع و منعطف مختص هر مشتري به جهت كاهش خطاهاي حاصل از سفارشهای دستي تعيين شد.
چالش: استفاده از فرآیندهای وقتگیر و پراشتباه دستي در تبادل اطلاعات تجاري
راهكار: استفاده از EDI (تبادلات الكترونيكي دادهها)
هدف: بهرهبرداری حداكثري از زنجيره تأمین با استفاده از استانداردهاي GS1
فرایندهای انجام كار:
- استفاده از كد GTIN
- استفاده از كد SSCC
- استفاده از كاتالوگ GDSN
- استفاده از كد GLN
مزاياي تجاري طرح:
- كاهش زمان سفارش
- كاهش خطاهاي تايپي و افزايش صحت اطلاعات
- افزايش بروز بودن اطلاعات در پايگاه داده
- افزايش سطح خدمترسانی
- كاهش دستمزدها
در آینده نزديك:
- استفاده از EDI در حوالههای مرجوعي، حواله ارسال و دريافت بار
- استفاده از تكنولوژي RFID
شركت گري وبر آلمان
سوابق: شركت آلماني گري وبر با دارا بودن زنجيره تأمین كامل محصولات پوشاك و با مشاركت شركاي تجاري خويش قادر است تا 26 ميليون قطعه پوشاک را در نقطه توليد به تگهای راديويي RFID مجهز كند. ساير همكاراني كه میبایست در اين طرح همكاري نمايند:
-
- Meyer & Meyer
- DHL
- Deutch Telekom
- Avery Denison
چالش: بروز خطا در فرایندهای ثبت دستي اطلاعات و عدم شناسايي محصول در طول زنجيره تأمین
راهكار: استفاده از EPC RFID، در حوزههای لجستيك، انبارداري و فروشگاه و سیستمهای امنيتي ضد دزدي
هدف: كاهش زمان انجام فرایندهای ثبت و دريافت و ارسال كالا، شفافيت و احاطه بر زنجيره تأمین از ابتدا تا نقطه فروش.
همانند تمامي شرکتهای فعال در اين حوزه ابتدا يك نمونه آزمايشي براي برقراري كامل راهكار انتخاب شد تا پس از اطمينان از صحت عملكرد در تمامي شعب داخلي و خارجي نصب گردد.
نتايج حاصل از اين طرح:
-
- با استفاده از اين تكنولوژي، قطعات پوشاك از فواصل بسيار دور و با دقت قابلخواندن بودند، بنابراین، تجهيزات حجيم و نامناسب امنيتي قديمي دزدگير حذفشده و منافع مالي زيادي را به اين شركت برگرداندند.
- با استفاده از قابليت خواندن كالاها با حجم بالا، سرعت كار در ورودي انبار و فروشگاهها بالا رفت، فرآيندي كه درروش هاي قديمي و دستي موجب بروز خطاهاي بسياري با صرف زمان زياد انجام میشد. استفاده از کدهای سريالي مجزا براي هر قطعه پوشاك كه از طريق سیگنالهای راديويي قابلارسال و دريافت هستند موجب تسريع فرآیندهای شمارش شد.
- شركاي شركت گري وبر نيز دچار مشكلاتي بودند. سامانههای ارائهدهنده خدمات لجستيكي كه جابجايي سالانه 19 ميليون قطعه پوشاك را به فروشگاههای مختلف به عهده دارد بايد هرچه سریعتر با اين تكنولوژي هماهنگ میشد و تنها راه عملي آن بروز شدن تجهيزات براي ثبت تگهای راديويي بود.
- افزايش فروش
منافع حاصل از اين طرح:
- كنترل بهتر زنجيره تأمین
- سرعتبالای تحويل
- تسريع در دريافت كالاها در ورودي انبار فروشگاه
- كاهش معطل ماندن اجناس در انبار با افزايش شفافيت انبار
- انبارداري بهتر دقیقتر و سریعتر
- ثبت محتويات کارتنها در چند ثانيه
شركت VALDAC برزيل
سوابق: اين شركت بزرگ برزيلي در سال 1981 تأسیس شد و همزمان به توليد برندهای Memove, Crawford, Siberian در كشور كرد. استفاده از فناوري EPC/RFID در برند Memove بهعنوان اولين برند در برزيل با چرخه تأمین مجهز به تكنولوژي تگهای راديويي موقعیتهای تجاري ويژه را براي اين مجموعه بزرگ به ارمغان آورد. اين شركت با استفاده از برخي نوآوریها در سطح فروشگاههای خود تجربه نويني از خريد را براي مشتريان خود پديد آورد. ازجمله اين نوآوریها، نمايش مسابقات ورزشي، گوش دادن به موسيقي و نيز استفاده از اينترنت واي فاي رايگان با استفاده از تجهيزات مدرن در سطح فروشگاههای خود بوده است.
چالش: بروز خطا در فرآیندهای ثبت دستي اطلاعات و عدم شناسايي محصول در طول زنجيره تأمین
راهكار: نصب تگهای راديويي براي پوشاك؛ نمايش بهتر محصولات
اهداف:
- مديريت بهتر انبار
- بهرهگیری از تجهيزات مدرن در فروشگاه براي ايجاد حس خريد مدرن و تجربه نو در خريداران
در حال حاضر بهتمامی محصولات در نقطه توليد در كارخانه كد مجزاي SGTIN اختصاص مییابد و اين کدها روي تگهای راديويي رمزگذاري شده و بر محصول نصب میشوند. با اين روش، كالاها در نقاط مختلفي از زنجيره تأمین خوانده میشوند:
- در هنگام تحويل به چرخه توزيع
- در هنگام ارسال به نقطه فروش
- در زمان تحويل در انبار فروشگاه
و مديران در هرلحظه از وضعيت كالاهاي خود در چرخه تأمین مطلع هستند.
نتايج حاصل از اين طرح:
- افزايش سرعت دريافت كالاها تا 300 درصد
- افزايش دقت در ثبت كالاها تا 100 درصد
- افزايش همزمان دقت و صحت: عمليات ثبت كالاهاي ورودي به انبار فروشگاه كه در موارد گذشته تا روزها به طول میانجامید و با خطاهاي بسياري همراه بود. اين فرايند امروزه با دقت نزديك به 100 درصد و تنها در چند ساعت قابل انجام است.
- ايجاد تجربه خريد مدرن براي خريداران: با استفاده از چند ايده پيشرو آنها توانستند در اين زمينه از ساير رقبا پيشي بگيرند. براي مثال مشتريان لازم نيست تا در هنگام پرداخت در صف صندوق منتظر بمانند. آنها با استفاده از پایانههای فروشگاهي و سبدهایی كه به اين منظور در نقاطي از فروشگاه نصبشدهاند و قراردادن كالاي خود در اين سبدها اقدام به صدور فاكتور و پرداخت مینمایند. با استفاده از تگهای راديويي و نيز تركيب با اين ايده خلاقانه، سرعت خريد تا 60 درصد افزايش مییابد و در ضمن كارمندان فروشگاه زمان بيشتري دارند تا براي مشاوره مشتريان اختصاص دهند.
- افزايش امنيت فروشگاهها: اگر يك محصول بدون طي كردن فرآيند خريد و پرداخت از فروشگاه خارج شود دستگاههای حسگر كه در خروجیها نصبشدهاند با استفاده از تگهای راديويي اقدام به پخش آژير میکنند.
در آینده: ايده بسيار جذاب آینده اين شركت استفاده از اتاق پرو هوشمند است كه قادر است پیشنهادهای ویژهای را به مشتريان خود با توجه به موجودي فروشگاه ارائه دهد.
شركت ليوايز، آمريكا
سوابق: اين شركت يكي از بزرگترین تولیدکنندگان پوشاك جهان است كه در سال 1852 تأسیسشده است. شاغلين در زنجيره تأمین اين توليدكننده بزرگ مبتكر جين آبي، 5000 نفر در 110 كشور جهان و در 50 مركز توليدي میباشند. پروژه نمونه اين شركت در سال 2005 و در مكزيكو انجام شد.
چالش: بروز خطا در فرایندهای ثبت دستي اطلاعات و عدم شناسايي محصول در طول زنجيره تأمین
راهكار: استفاده از EPC/RFID به جهت كاهش ضايعات و خطاهاي دستي
گام اول: تشكيل كارگروهي از متخصصین معماري، فناوري اطلاعات و فروش براي تحليل وضع موجود و استخراج گرههای زنجيره تأمین و ارائه راهكارهاي اجرايي و رصد پيشرفت كار
گام دوم: بررسي نتايج ششماهه اجراي پروژه در يك فروشگاه و گسترش آن به 10 فروشگاه
گام سوم: تجهيز تمامي فروشگاهها و زنجيره تأمین به فناوري EPC/RFID
اهداف:
- استفاده از EPC/RFID به جهت كاهش ضايعات و خطاهاي دستي
- كاهش سطح انبار به دو ماه
- بازپرسازي خودكار
نتايج:
- كاهش 40 درصدي كسر موجودي در انبارها
- افزايش چشمگير 17 درصدي فروش
- افزايش دقت در انبارداري تا 99 درصد
- كاهش زمان صرف شده به بازپرسازي
- كاهش هزینههای حمل
زمانبندی انجام كامل پروژه:
- 2005: برقراري طرح آزمايشي در يك فروشگاه
- 2006: گسترش طرح آزمايشي به 10 فروشگاه
- 2010: تجهيز تمامي فروشگاهها با فناوري RFID
شركت C&A
سوابق: اين شركت سابقه بيش از صدسال توليد لباس رادار است و داراي زنجيره تأمین كامل پوشاك است. اين فروشگاه داراي 1600 شعبه در 20 كشور اروپاست. طرح نمونه در سال 2012 و در 5 فروشگاه در كشور آلمان اجرا شد و قرار شد پسازآن به 25 فروشگاه توسعه يابد.
چالش: عدم اطلاع از موجودي دقيق كالا در انبار و در فروشگاهها و كاهش سود فروش به خاطر وجود خطاهاي دستي
راهكار: استفاده از EPC/RFID به جهت كاهش ضايعات و خطاهاي دستي
هدف: شناسايي كامل محصولات در زنجيره تأمین از ابتداي توليد تا نقطه فروش
نتيجه: كاهش ضايعات كالا در اثر ماندن در انبار و افزايش فروش
نتیجهگیری:
سؤال ديگر در اين زمينه محل شروع فرايند تگ گذاري محصولات است. تحقيقات نشان دادهاند، كه تگ گذاري محصولات در نقطه توليد منافع بيشتري را نصيب شرکتها كرده است به اين دليل كه اطلاعات بهتر و دقیقتری از محصول در اين نقطه در اختيار است و نيز اطلاعات كاملي از چرخه تأمین از ابتداي توليد محصول تا نقطه فروش براي توليدكنندگان نمايان خواهد شد. از ديگر مزاياي تگ گذاري محصولات در نقطه توليد صرفه اقتصادي بالاتر نسبت به تگ گذاري در فروشگاه بوده و با توجه به استاندارد بودن اطلاعات در آينده مشكلاتي را در پاییندست به وجود نخواهد آورد. برگشت سرمایهگذاری در اين تکنولوژی نيز مهم است. تحقيقات نشان دادهاند كه سود کوتاهمدت حاصل از بهکارگیری اين فرايند بين 3 تا 6 درصد ظرف یک سال اول استفاده از اين تكنولوژي است. ديگر پرسش مهم اين است كه بدانيد چه زماني وقت استفاده از اين تكنولوژي در تجارت شما فرامیرسد؟ براي درك دقيق از زمان مناسب رأی استفاده از اين فناوري پاسخ به چهار سؤال حياتي و ضروري است.
- آيا مجري مناسبي براي استفاده كامل از آن در اختیارداریم؟
- آيا سیستمهای ما آمادگي دريافت اطلاعات برخط را دارا هستند؟
- آيا قادر به تگ گذاري محصولات در نقطه توليد هستيم؟
- كدام مرحله از چرخه تأمین ما براي برقراري اين فناوري مناسب است؟