استانداردهای GS1 و اقتصاد دایره ای تحول صنعت ساخت‌وساز
فصلنامه شماره 53(بهار1404)-مهران لامعی
بر اساس یک پژوهش در دانشگاه صنعتی Eindhoven در کشور انگلستان و با همکاری سازمان GS1 انگلستان نحوه تأثیر و افزایش مفهوم دایرهای (دوار) در صنعت ساخت‌وساز توسط استانداردهای GS1 مورد بررسی قرار گرفت. پژوهش مذکور به این موضوع می‌پردازد که چگونه استانداردهای GS1 می‌توانند بر مفهوم دایرهای در بخش ساخت‌وساز تأثیرگذار باشد.
در ابتدا باید توجه کرد که اقتصاد دایرهای فقط به محصولات یا مواد محدود نمی‌شود. صنعت ساخت‌وساز از فرآیند و محصولات تشکیل شده است، بنابراین، برای تحقق کامل چرخش در حوزه ساخت‌وساز، مهندسی و معماری، فرآیندهای جدیدی برای پیاده‌سازی مفهوم دایرهای در سطوح مختلف توسعه داده شده است.
چرخش می‌تواند در سطوح مختلف در بخش ساخت‌وساز رخ دهد. به عبارتی، می‌تواند با اجزای منفرد، محصولات، لایه‌های کاربردی، کل ساختمان و حتی در مقیاس شهری پدید آید. مزایای زیادی در مورد اقتصاد دایرهای در بخشهای متعدد وجود دارد. به‌عنوان نمونه، موارد زیر از مزایای اقتصاد دایرهای در بخش ساخت‌وساز عنوان شده است:
- بازیابی منابع و کاهش ضایعات
- صرفه‌جویی در مصرف کربن و انرژی غیرمستقیم
- پدیدآمدن نقشها و سازمانهای نوظهور
- ایجاد فرصتهای تجاری
- هدایت نوآوریها
- اجرای مدل اقتصاد دایرهای در صنعت ساخت‌وساز با بهره‌برداری از استانداردهای GS1
سیستم‌های ردیابی مؤثر به مکانیزم‌های توانمند برای شناسایی و رهگیری هر نوع یا نمونه محصول نیاز دارند. این امر شامل تخصیص شناسه‌های منحصربه‌فرد، مانند شماره جهانی کالای تجاری (GTIN) به محصولات است که سپس به اطلاعاتی دقیق و با جزئیاتی بیشتر پیوند داده می‌شوند. چنین اطلاعاتی می‌تواند شامل ترکیب مواد و ویژگیهای محصول، دادههای چرخه عمر، اطلاعات دایرهای، پایان چرخه عمر محصول (EoL) و موارد دیگر باشد تا از استفاده مجدد و بازیافت مناسب اطمینان حاصل شود. این مجموعه اطلاعات دیجیتالی اغلب به‌عنوان ” پاسپورت دیجیتال محصول” (DPP) نامیده میشود.
با پیاده‌سازی شناسه‌های منحصربه‌فرد GS1 مانند کد GTIN، می‌توان محصولات و مواد در صنعت ساخت‌وساز و احداث ساختمان را از مرحله تولید تا پایان عمر ردیابی کرد. این ردیابی با پاسپورت‌های دیجیتال محصول که ترکیب مواد، دادههای چرخه عمر و اطلاعات بازیافت هر محصول را به‌تفصیل شرح می‌دهد، کاملتر میشود. این امر بازیابی و استفاده مجدد از مواد را در پایان عمر آن آسان‌تر می‌سازد و به طور قابل‌توجهی ضایعات و تقاضا برای منابع بکر و دست‌نخورده را کاهش می‌دهد.
علاوه بر این، این شناسه‌ها به ذی‌نفعان در سراسر زنجیره تأمین کمک می‌کنند تا با الزامات نظارتی و گواهی‌های پایداری که به طور فزاینده‌ای مورد تقاضای مصرف‌کنندگان و نهادهای حاکم هستند، مطابقت داشته باشند. انطباق را می‌توان از طریق شفافیت و قابلیت ردیابی ارائه شده توسط استانداردهای GS1 ساده کرد و اطمینان حاصل کرد که همه اعلامیههای مواد می‌توان بررسی و تأیید شوند، اعتماد ایجاد شود و همکاری را در سراسر صنعت بهبود بخشید.
پذیرش و انطباق استانداردهای GS1 از ایجاد بازارهای کارآمد برای مواد بازیافتی حمایت میکند. با استفاده از شناسه‌های استاندارد، موادی که بازیابی، ردیابی و تأیید می‌شوند را می‌توان به‌راحتی فهرست‌بندی نمود و در پایگاه‌های داده به اشتراک گذاشت و آنها را برای استفاده مجدد در دسترس قرار داد.
استانداردهای GS1 همچنین نقش حیاتی در مدیریت مؤثر مواد در کل چرخه عمر آنان ایفا می‌کنند. این قضیه شامل استراتژی‌های EoL مانند بازیافت است و برای اجرای مؤثر مدل اقتصاد دایرهای ضروری است. این نوع استانداردهای جهانی کاملاً قابل‌تعامل، زبان مشترکی را ارائه می‌کنند که ارتباط شفاف بین ذی‌نفعان مختلف در زنجیره تأمین، از تولیدکنندگان تا مصرف‌کنندگان را امکان‌پذیر می‌سازد و شفافیت و قابلیت ردیابی را در هر مرحله از چرخه عمر محصول تضمین می‌نماید.
در نتیجه، استانداردهای GS1 نه‌تنها کارایی عملیاتی رویه‌های اقتصاد دایرهای را در صنعت ساخت‌وساز افزایش می‌دهند، بلکه با اطمینان از اینکه مواد می‌توانند به طور مؤثر مورد استفاده مجدد قرار گیرند و بازیافت شوند، از موضوع پایداری نیز حمایت می‌کنند. این رویکرد کل‌نگر، زباله‌ها را به منابع ارزشمند تبدیل میکند، اثرات زیست‌محیطی را کاهش می‌دهد، فرصتهای اقتصادی ایجاد میکند و صنعت را به سمت آینده‌ای پایدارتر و انعطاف‌پذیرتر سوق می‌دهد.
منابع:
https://www.gs1uk.org/insights/news/GS1-standards-and-the-circular-economy
صاحب امتياز