چشم انداز استفاده از فناوری بلاک‌چین در فرآیندهای حمل و نقل در زنجیره تامین

فصلنامه شماره 51(بهار1403)-حمیدرضا لطفی

 چکیده

گسترش و شکل‌گیری فناوری‌های نوین اطلاعات یک واقعیت در دنیای مدرن است. طی دهه‌های گذشته، این مسیر، جهت‌های اصلی توسعه اقتصاد، صنعت و جامعه را به‌طورکلی تعیین کرده است که به نوبه خود منجر به تغییرات عظیمی در بعد پیشرفت فناوری می‌شود. شکل‌گیری و توسعه محیط دیجیتال یکی از اولویت‌های اصلی اکثر کشورهای توسعه‌یافته از جمله فدراسیون روسیه، ایالات متحده آمریکا، آلمان و غیره است. پیشرفت فناوری مدرن، با توسعه و شکل‌گیری فناوری‌های اطلاعاتی مختلف نمایان می‌شود که به بهبود استفاده از منابع و افزایش بهروری شرکت‌های جدید کمک می‌کند. تا به امروز، تعداد زیادی از وظایف کاربردی و حرفه‌ای وجود داشته است که مؤثرترین راهبرد برای انجام آنها آن،  استفاده از انواع مختلف فناوری اطلاعات است.

این مقاله به استفاده از فناوری بلاک‌چین^[1] ، مشکلات احتمالی اجرای آن و همچنین آنچه که بلاک‌چین می‌تواند به بخش‌های مختلف اقتصاد و حمل‌ونقل بدهد، می‌پردازد. برای درک نحوه عملکرد «بلاک‌چین»، ما نسل دوم بلاک‌چین «اتریوم» ^[2] را به‌عنوان پایه در نظر می‌گیریم که شامل یک سیستم به‌روز شده از” قراردادهای هوشمند ” ^[3] و موارد دیگر است. برخی از چالش‌هایی که بلاک‌چین می‌تواند در لجستیک حل کند، عبارتند از:  ردیابی موجودی و محموله، احراز هویت، شفافیت در زنجیره تأمین، افزایش سرعت تحویل محموله و ایجاد بازار حمل‌ونقل.

این فناوری در بسیاری از بخش‌های دنیای مدرن که به‌سرعت درحال‌توسعه است، قابل‌استفاده بوده، می‌تواند رشد اقتصاد دیجیتال را سرعت بخشد.

1.  بلاک‌چین

بلاک‌چین یک فناوری مدرن است که منشأ خاصی ندارد. ریشه این اصطلاح به سال 2008 برمی گردد، زمانی که یک فرد یا گروهی که خود را با نام مستعار ساتوشی ناکاموتو معرفی می کردند، مقاله ای را منتشر کردند که بعداً به عنوان یک بیانیه فناوری انقلابی عمل کرد. این مقاله ، ویژگی های کلیدی بلاکچین و پتانسیل توسعه یک سیستم غیرمتمرکز برای گردش و تسویه حساب مالی را تشریح می کند. به طور قطع مشخص نیست که چه کسی ممکن است نویسنده این مانیفست ( بیانیه ) باشد ، زیرا نام واقعی خالق این فناوری هنوز فاش نشده است. از زمان ایجاد اولین بلاک در سال 2009، بیش از 2000 نوع مختلف از ابزارهای رمزنگاری بر اساس تغییرات مختلف بلاک‌چین در سراسر جهان ایجاد شده است. به عنوان مثال، بلاک‌چین امکان ردیابی مسیر یک محصول از سازنده تا مصرف کننده را فراهم می کند. در این رویکرد، هر معامله یا تراکنش مستند می شود، به عنوان یک قطعه جدید به زنجیره پایگاه داده توزیع شده اضافه می شود و همچنین یک رمزگذاری عددی چند رقمی به صورت دستی ایجاد می‌گردد. این قطعه حاوی اطلاعاتی در مورد شبکه، زمان، تاریخ، شرکت‌کنندگان و مبلغ تراکنش است. در این حالت، هر تبادل اطلاعاتی ، شکل زنجیره ای از بلوک ها را به خود می‌گیرد که در آن  هر کدام از بلوک ها همیشه حاوی جزئیات مربوط به قبل از خود هستند. بیت کوین و بلاک‌چین به هم مرتبط هستند. فناوری بلاک‌چین اولین بار برای بیت کوین، شناخته شده ترین پیاده‌سازی آن، مورد استفاده قرارگرفت. تراکنش‌های بیت کوین، شامل انتقال وجه بین کیف پول کاربران می‌باشد .

2. مشکلات پیاده‌سازی فناوری بلاک‌چین در لجستیک

بسیاری از عناصر تعیین می‌کنند که آیا فناوری بلاک‌چین در لجستیک شکوفا شده است یا خیر. برای ادغام صحیح بلاک‌چین در سیستم‌های فعلی خود، یک کسب‌وکار باید ابتکار عمل را به دست گرفته و روی هر کدام کار کند. همه باید همکاری کنند، درک خود را از بلاک‌چین افزایش دهند و از اهمیت آن دفاع کنند. ذی‌نفعان باید زمان و تلاش خود را برای تقویت سیستم‌های موجود یا طرح‌هایی که در شرف تولید هستند، صرف کنند. قبل از اینکه یک شرکت یا کسب‌وکار بتواند از آن استفاده کند، بلاک‌چین باید برای پیشنهادهای خاص بازسازی یا خصوصی‌سازی شود. همچنین نیاز است که سازمان‌ها تعریف کنند که کدام یک از تراکنش‌هایشان با بلاک‌چین مرتبط است. بلاک‌چین به کمک قابل‌توجهی نیاز دارد تا اطمینان حاصل شود که فناوری آماده است و همچنین برای پیاده‌سازی بالغ شده است.

در تجزیه‌وتحلیل و ویژگی‌های فناوری، هنگام پیاده‌سازی فناوری بلاک‌چین و ادغام آن در لجستیک، باید تعدادی از تفاوت‌های ظریف و چالش‌های مهمی که ممکن است رخ دهد در نظر گرفته شود:

1-2-   استفاده متفاوت از مدل ذخیره سازی داده :

همه شرکت‌ها یا سیستم‌ها از یک مدل داده واحد و یکسان  برای همکاری در بلاک‌چین استفاده نمی‌کنند.

2-2-  ادغام بلاک چین در اکوسیستم فناوری اطلاعات موجود:

 ادغام بلاک‌چین در الگوریتم‌های نرم‌افزار داخلی فعلی حتماً  یک چالش خواهد بود.

3-2- توسعه فناوری بلاک چین:

 وظیفه نهایی، کار مستقیم با بلاک‌چین است. بلاک‌چین یک فناوری کاملاً جدید است که به‌سرعت در حال پیشرفت است. مشکلات اجرایی ناشی از بلاک‌چین در آینده، چندبرابر خواهد شد.

4-2- جریان اطلاعات:

چالش اصلی دیگر مدیریت جریان اطلاعات بین سازمان‌های مختلف در لجستیک است. اگر تجارت بین‌المللی باشد، به دلیل مشارکت بیشتر نهادها در این فرآیند، جریان آسان و روان اطلاعات، پیچیده‌تر می‌شود.

3. تجزیه‌وتحلیل بلاک‌چین، و نحوه اعمال آنها در لجستیک و سایر زمینه‌ها

در این مطالعه، ما پیشنهاد می‌کنیم که فناوری ارز دیجیتال اتریوم را به‌عنوان یک مبنا برای بررسی بلاک‌چین در نظر بگیریم. اتریوم چیست؟ اتریوم یک FORK ^[4] است. خدمات وب غیرمتمرکز مبتنی بر بلاک‌چین را می‌توان با استفاده از پلتفرم بیت‌کوین توسعه داد. در نتیجه، ما به یک کامپیوتر مجازی می‌رسیم که همه می‌توانند به یک اندازه از آن استفاده کنند.

اتریوم را می‌توان یک “ماشین حالت” ^[5]  نامید. این بدان معنی است که در هر زمان می‌توانید یک snapshut  ^[6] از اطلاعات بگیرید و اطلاعات مربوط به موجودی حساب‌ها را در شرایط فعلی مشاهده کنید. برخی از اقدامات باعث می‌شود که وضعیت سیستم به‌روزرسانی شود، به این معنی که همه گره‌ها نیز  snapshutهای خود را به‌روز می‌کنند تا تغییرات را در شبکه منعکس کنند. قراردادهای هوشمند  انجام شده در اتریوم توسط تراکنش‌ها از طرف کاربران یا سایر قراردادها، آغاز می‌شود. هنگامی که کاربر یک تراکنش را به یک قرارداد ارسال می‌کند، هر گره در شبکه کد قرارداد را اجرا می‌کند و خروجی را می‌نویسد. برای این کار، از ماشین مجازی اتریوم ^[7] استفاده می‌شود که قراردادهای هوشمند را به دستورالعمل‌های قابل‌فهم برای رایانه تبدیل می‌کند.

مکانیزم خاصی به نام ماینینگ برای به‌روزرسانی وضعیت حال حاضر استفاده می‌شود. این عمل به‌وسیله الگوریتم “اثبات کار” (POW) ^[8]  ، بسیار شبیه به الگوریتم بیت‌کوین انجام می‌شود. در ادامه این موضوع را با جزئیات بیشتری بررسی خواهیم کرد.

ثبات کار (POW) چه کاربردی دارد؟ POW الگوریتمی برای ایمن‌سازی سیستم‌های توزیع شده در برابر سوءاستفاده حملات DoS، ایمیل‌های اسپم و غیره است. در مواردی که نیاز به انجام یک کار خاص اما وقت‌گیر هست کاربرد دارد و  توانایی بررسی سریع و آسان نتیجه به‌دست‌آمده را دارد.

در طراحی  POW مشکلات مرتبط با کاربری توسط اشخاص در نظر گرفته نشده است چرا که یک کامپیوتر همیشه می‌تواند آنها را در مدت‌زمان محدودی حل کند، اما به قدرت پردازش زیادی نیاز دارد. درعین‌حال، تأیید راه‌حل کشف شده مستلزم زمان و منابع بسیار کمتری است.

4. معاملات در بلاک‌چین و شرایطی که باید رعایت شود

ازنقطه‌نظر فنی، تراکنش در یک بلاک‌چین یک رویداد اتمی است که مجوز آن توسط پروتکل اساسی صادر می‌شود. به‌عبارت‌دیگر، تراکنش صرفاً رویدادی است که اطلاعات مربوط به بلاک‌چین را به‌روز می‌کند. تنها تفاوت این است که این تغییر در طیف داده برای یک رایانه خاص اعمال نمی‌شود، بلکه برای همه دستگاه‌های متصل به بلاک‌چین در سراسر کره زمین اعمال می‌شود.

بلوک‌ها، داده‌های زیر را ذخیره می‌کنند:

– داده‌های تراکنش شامل تاریخ، زمان، مبلغ انتقال.

-اطلاعات مربوط به شرکت‌کنندگان در معامله شامل آدرس فرستنده و گیرنده.

-داده‌های مربوط به هر بلوک که یک کد رمزنگاری شده منحصربه‌فرد است که به لطف آن می‌توان بلوک‌ها را از یکدیگر متمایز کرد.

5. فناوری قرارداد هوشمند

سیستم اتریوم از قراردادهای هوشمندی استفاده می‌کند که الگوریتم‌های ریاضی تعریف‌شده‌ای هستند که برای تأیید توافقات بین شرکت‌کنندگان استفاده می‌شوند. تا زمانی که کاربر شرایط مندرج در قرارداد را برآورده نکند، انتقال دارایی انجام نخواهد شد. در نتیجه تعهدات بدون نیاز به نهادهای دولتی یا نظارتی انجام می‌شود.

Smart contract technology

عناصر مالی مختلف مانند برنامه‌های مشارکت، بیمه، پرداخت‌های ماهانه، تجارت و تدارکات می‌توانند از قراردادهای هوشمند استفاده کنند. قرارداد هوشمند را می‌توان به روشی ساده استفاده کرد. به‌عنوان‌مثال، دو نفر ممکن است بخواهند در یک بازی قمار کنند و قرعه‌کشی کنند. بلاک‌چین جایی است که شرط‌بندی‌های آنها نگهداری می‌شود. قرارداد هوشمند نتیجه را پس از پایان بازی تأیید می‌کند و جایزه را به برنده می‌دهد. چنین قراردادهایی قادر خواهند بود به‌آسانی اجرای مسئولیت‌های پیچیده‌تر را در آینده تنظیم کنند. به‌عنوان‌مثال، مستأجری که خانه‌ای اجاره می‌کند ممکن است در پرداخت به‌موقع پرداخت‌های ماهانه با مشکل مواجه شده باشد. در این صورت مستأجر به دلیل اجرای نرم‌افزار کامپیوتری، نمی‌تواند قفل آپارتمان را باز کند. می‌بینید که  فرصت‌های توسعه در این حوزه بسیار گسترده است.

قراردادهای هوشمند به شما این امکان را می‌دهد که بدون مشارکت واسطه‌ها و مقامات نظارتی، تراکنش‌های قابل‌اعتماد و محرمانه را انجام دهید. علاوه بر این، همه تراکنش‌ها به‌راحتی در بلاک‌چین ردیابی می‌شوند (بدون مشخص‌کردن شرکت‌کنندگان در تراکنش)، ردیابی آن‌ها آسان و برگشت آن غیرممکن است. آخرین وضعیت قرارداد هوشمند نیز بر روی بلاک‌چین است که یک کپی از آن در بسیاری از گره‌های شبکه نگهداری می‌شود، بنابراین قرارداد هوشمند قابل جعل یا حذف نیست. با تجزیه‌وتحلیل نمونه‌های واقعی استفاده از کارت‌های هوشمند، لازم است به مزیت‌های اصلی نسبت به کارت‌های مرسوم سنتی اشاره کرد.

همان‌طور که نتیجه نشان می‌دهد:

– استفاده از کارت‌های هوشمند دارای سطح عملی بالایی است که با قابلیت انتقال سریع سند الکترونیکی بین مراکز و عدم امکان ازدست‌دادن پرونده همراه است.

– کارت‌های هوشمند نه‌تنها توسط قانون، بلکه توسط الگوریتم‌ها و روش‌های ویژه حفاظت از اطلاعات محافظت می‌شوند. احتمال سرقت یا نقض یکپارچگی رسانه در کارت‌های هوشمند بسیار کمتر از کارت‌های معمولی است.

– استفاده از کارت‌های هوشمند به معنای امکان پرداخت از طریق تجارت الکترونیک، به‌ویژه حساب‌های الکترونیکی یا ارزهای دیجیتال است. این واقعیت باعث افزایش سرعت و ایمنی عملیات می‌شود.

دامنه کاربرد قراردادهای هوشمند

در قرن بیست و یکم، امکان تبدیل انواع قراردادهای کاغذی به قراردادهای هوشمند دیجیتالی وجود دارد و در نتیجه، طیف وسیعی از کاربردهای بالقوه ظاهر می‌شود.

سه ویژگی اصلی یعنی حسابداری کامل همه داده‌ها، ذخیره‌سازی ابدی در بلاک‌چین و قابلیت اطمینان (بدون نیاز به‌واسطه)، آنها را به ابزاری عالی برای بسیاری از بخش‌های اقتصاد و به‌طورکلی جنبه‌های زندگی بشر تبدیل می‌کند. بیایید به چند مورداستفاده آنها، نگاه کنیم:

• صنعت بیمه: هنگامی که رویدادهای خاصی رخ می‌دهد، قراردادهای هوشمند به طور خودکار یک درخواست بیمه را آغاز می‌کنند که روند رسیدگی به آن را ساده و بهینه می‌کند. بلاک‌چین می‌تواند اطلاعاتی را در مورد الزامات ذخیره کند که امکان تعیین میزان غرامت به شخص بیمه شده را فراهم می‌کند. این قابلیت باعث افزایش سرعت پردازش و کاهش تأثیر خطای انسانی می‌شود.
• رأی‌دادن: قراردادهای هوشمند به رأی‌گیری خودکار و شفاف کمک می‌کند. هر قرارداد به‌عنوان یک برگه رأی واحد عمل می‌کند و به طور منحصربه‌فرد رأی‌دهنده را شناسایی می‌کند. ازآنجایی‌که بلاک‌چین تغییرناپذیر است، رأی‌ها را نمی‌توان دست‌کاری کرد.
• زنجیره تأمین: همان‌طور که کالاها در طول زنجیره تأمین حرکت می‌کنند، قراردادهای هوشمند می‌توانند مالکیت را ثبت کنند و مسئولیت کالاهای یک یا شخص دیگری را در هر مقطع زمانی خاص تأیید کنند. در هر مرحله از فرآیند، قرارداد هوشمند به طور واضح مشخص می‌کند که محصولات کجا باید باشند. اگر هر یک از طرفین در زنجیره تأمین نتوانند زمان تحویل را رعایت کنند، همه طرف‌های دیگر می‌دانند مشکل کجاست.
• ذخیره‌سازی و آرشیو: بسیاری از صنایع می‌توانند از قراردادهای هوشمند برای بهبود سرعت و قابلیت اطمینان ذخیره‌سازی آرشیو استفاده کنند. فناوری بلاک‌چین می‌تواند به دیجیتالی کردن آرشیوها و رمزگذاری و ذخیره ایمن آن کمک کند. علاوه بر این، دسترسی به بایگانی‌ها را می‌توان طوری تنظیم کرد که هر کاربر به سطوح مشخص شده دسترسی داشته باشد.
• مالکیت: قراردادهای هوشمند می‌توانند داده‌های مربوط به مالکیت حقوقی را ذخیره کنند. این یک راه سریع و اقتصادی برای حفظ مالکیت است. علاوه بر این، قراردادهای هوشمند انتقال سریع و مطمئن مالکیت را فراهم می‌کنند.

6. تجزیه‌وتحلیل پیاده‌سازی بلاک‌چین در بزرگ‌ترین شرکت‌های خرده‌فروشی و لجستیکی جهان

1-6- در بخش موجودی و ردیابی کالا.

 90 درصد تجارت جهانی توسط لجستیک بین المللی تشکیل می شود که از هر چهار روش حمل و نقل ( راه آهن، جاده، هوایی و دریایی ) استفاده می کند. هر پیوند در زنجیره تامین، سیستم حسابداری محلی خود را به طور همزمان به کار می برد ، مانند CRM،  ERP  یا موارد دیگر. به طور معمول، ارتباط بین این سیستم ها از طریق یک اتصال یا ارتباط آنالوگ مرتبط با اسناد کاغذی انجام می شود: پیک، پست، فکس، و جلسات حضوری.

موارد اجرا شده:

• شرکت Walmart  قادر به کنترل ردیابی انبه از قفسه فروشگاه تا مزارع محل رشد آنها بود. این امر پس از ارتباط لجستیک والمارت با بلاک‌چین امکان‌پذیر شد. به لطف بلاک‌چین این زمان از 6 روز و 18 ساعت و 26 دقیقه به تنها 2 ثانیه تغییر کرد.
  • رفع اشتباهات حسابداری نیازمند تلاش و هزینه زیادی است. ازآنجایی‌که برای تأیید صحت اطلاعات در سیستم‌های حسابداری و در سطوح قانونی نیاز به تعاملات و مستندات پیچیده‌ای داریم، این مسائل با روش‌های متعارف قابل‌حل نیست. اما با بلاک‌چین چه اتفاقی خواهد افتاد؟ این فناوری را می‌توان برای ساخت یک سیستم مدیریت اسناد دیجیتال متمرکز مبتنی بر ” ابر”  استفاده کرد که ذی‌نفعان زنجیره تأمین را قادر می‌سازد تا محل نگهداری محصولات، بار و وسایل نقلیه خود را در زمان واقعی تا جزئی‌ترین سطوح ردیابی کنند.

این مورد توسط بزرگ‌ترین شرکت‌ها مانند Walmart، Unilever، Nestle، Provenance   اجرا می‌شود.

• یکی از اولین شرکت‌هایی که متوجه پتانسیل بلاک‌چین شد، خرده‌فروشی WalMart است که هم اکنون  در حال آزمایش فناوری جدید IBM برای ارسال محموله‌های گوشت خوک به چین و ارسال انبه به ایالات متحده است. پس از اپیدمی سالمونلوز (نوعی عفونت ناشی از باکتری) در سال 2006، شرکت بر این باور است که پذیرش این تکنولوژی، کنترل موجودی را افزایش می‌دهد و امنیت کالاهای عرضه شده را تضمین می‌کند. حدود دو هفته طول کشید تا کسب‌وکار سنتی، منبع عفونت را با استفاده از عملیات کاغذی پیدا کند. بلاک‌چین این امکان را فراهم می‌کند که فوراً تمام اطلاعات مربوط به هر دسته از کالاهایی را که در یک پایگاه‌داده ثبت شده است به دست آورید.
  • یونیلور برای مدیریت زنجیره تأمین چای خود از بلاک‌چین Provenance استفاده می‌کند. بیش از 10000 کشاورز، بانک‌های متعدد، مغازه‌ها و شرکت‌های حمل‌ونقل همگی در این عملیات مشارکت دارند. یونیلیور پروژه‌های بلاک‌چین دیگری نیز دارد.
  • نستله مانند والمارت زنجیره تأمین مواد غذایی مانند پوره سیب‌زمینی، شیر و روغن نخل را با استفاده از بلاک‌چین Food Trust IBM مدیریت می‌کند. نستله قصد دارد از این طریق اجزای کالاهای خود را به مشتریان عرضه کند.

 2-6- در قسمت تایید اصالت و کیفیت :

طبق گزارش سازمان همکاری اقتصادی و توسعه، صنعت تقلب در سراسر جهان که در سال 2018 از تولید ناخالص داخلی کشورهایی مانند اتریش فراتر رفت ، به 450 میلیارد دلار رسیده است. مطالعات دیگر حاکی از هدر رفتن سالانه 1.6 میلیارد تن غذا یا حدود 1.2 تریلیون دلار است که 40 درصد آن به دلیل خرابی در زمان حمل و نقل ، از بین می رود. CDC تخمین می زند که بخش قابل توجهی از این فساد به بشقاب مصرف کننده می رسد که منجر به بستری شدن 130000 بیمار و 3000 مرگ و میر تنها در ایالات متحده شده است.

با بلاک‌چین چه اتفاقی خواهد افتاد؟ در مورد کالاهای تقلبی، فناوری بلاک‌چین به سازمان‌ها امکان می‌دهد منشأ محصولات را از پیشخوان فروشگاه تا یک تولیدکننده خاص ردیابی کنند: یک کارخانه، یک مزرعه، یک تجارت یا یک شخص. ازآنجایی‌که هر دسته از اقلام دارای یک برچسب RFID است که به طور مداوم مکان آنها و تعاملات بین شرکای زنجیره تأمین را ثبت می‌کند، این داده‌ها دارای درجه بالایی از صحت و حقیقت است.

سنسورهای RFID علاوه بر سرعت می‌توانند رطوبت، دما و سایر متغیرهای تجربی را نیز اندازه‌گیری کنند. فاسدشدن مواد غذایی و تخلفات حمل‌ونقل را می‌توان از این طریق شناسایی کرد و فرآیند یا فرد مسئول آنها را ردیابی کرد. علاوه بر این، اگر یک محصول، به‌عنوان‌مثال، با باکتری آلوده شده باشد، یک سیستم مبتنی بر بلاک‌چین می‌تواند تمام دسته‌های آلوده کالا را ردیابی کند و منبع آلودگی را در عرض چند ثانیه پیدا کند.

موارد اجرا شده:

• بلاک‌چین توسط Everledger در تجارت الماس استفاده می‌شود. رجیستر،  اطلاعات مربوط به منشأ سنگ قیمتی و همچنین رنگ، شفافیت، برش، وزن قیراط و شماره گواهی آن را حفظ می‌کند.
• یک ابتکار “نرم‌افزار به‌عنوان یک سرویس” برای جمع‌آوری و تأیید اطلاعات منشأ محصول.  Martine Jarlgaard و تعداد زیادی کسب‌وکار و تولیدکننده دیگر از آن در مقیاس جهانی استفاده می‌کنند.
• MediLedger  از بلاک‌چین برای مدیریت زنجیره تأمین داروها بر اساس استانداردهای EPCIS استفاده می‌کند. تا سال 2023، تمام شرکت های داروسازی آمریکایی ملزم به تغییر این استاندارد هستند.
• SkyCell  کانتینرهای حمل‌ونقل را برای جابه‌جایی تجهیزات پزشکی که نیاز به کنترل دقیق دما دارند، توسعه داده است. در داخل کانتینر، حسگرهای اینترنت اشیا به یک زنجیره‌بلوکی در فضای ابری متصل هستند.

 3-6- بهبود حمل و نقل و تحویل :

حدود 30 طرف مختلف در یک سناریو تحویل معمولی درگیر هستند، از جمله فرستنده، گیرندگان، 3PL، شرکت های حمل و نقل، سازمان های دولتی، بانک ها، بیمه گذاران و دیگران. آنها بیش از 200 پیام کاغذی-POD (تأیید تحویل) و فاکتورها را رد و بدل می کنند و در عین حال تنها یک دسته از اقلام را به طور همزمان تحویل می دهند. هزینه نگهداری این کاغذبازی 300 دلار یا 10 تا 15 درصد هزینه حمل و نقل است.

با بلاک‌چین چه اتفاقی خواهد افتاد؟ به گفته IBM، فناوری بلاک‌چین ممکن است سالانه 38 میلیارد دلار در بخش لجستیک صرفه‌جویی کند. قراردادهای هوشمند که عمدتاً جریان اسناد و عملیات تجاری را خودکارسازی می‌کند، این امکان را فراهم می‌کند. رجیستری توزیع ، همچنین تشخیص تقلب، سرعت تحویل و کاهش خطاها را تسهیل می‌کند.

موارد اجرا شده:

• مرسک، همراه با IBM، سیستم لجستیک TradeLens را با محوریت بلاک‌چین  برای ردیابی ترافیک حمل‌ونقل و تبادل اطلاعات آداب‌ورسوم و تراکنش‌های مالی بین شرکت‌کنندگان زنجیره تأمین راه‌اندازی کرد.TradeLens   از اواسط سال 2019 حدود 30 درصد از تجارت جهانی حمل‌ونقل بار را در اختیار داشت.
• GSBN. شرکت رقیب مستقیم مرسک با سهم بازار معادل. Evergreen Marine، COSCO، CMACGM، Yang Ming و OOCL همگی در این پروژه مشارکت دارند. شرکت CargoSmart در بخش فناوری با آنها مشارکت دارد.
• VeChain. پلتفرمی برای مدیریت لجستیک و زنجیره تأمین که در سنگاپور واقع شده است. BMW، Renault، DNV-GL، H&M Group و سایر شرکت‌ها از آن استفاده می‌کنند.
• در پایان ژوئن سال جاری، بندر آنتورپ (بلژیک) که از نظر گردش کالای کانتینری در رده دوم اروپا قرار دارد، از آغاز به کار پایلوت این فناوری خبر داد. یعنی استفاده از  بلاک‌چین باهدف ساده‌سازی رویه‌های لجستیکی. اینکار با مشارکت استارتاپ بلاک‌چین T-Mining انجام می‌شود. طبق گزارش‌های این بندر، فناوری بلاک‌چین می‌تواند شفافیت تبادل داده را بهبود بخشد و ارتباط بین مصرف‌کنندگان بندر و شرکای فرآیند لجستیک را تسریع بخشد. این امر احتمال هرگونه دست‌کاری داده‌ها را کاهش می‌دهد.

 4-6- راه اندازی بازار حمل و نقل :

 بازار بار در حال حاضر، سازماندهی نشده و ناکارآمد است. مسائلی مانند تعهد طرفین به رعایت معاملات و کلاهبرداری صریح یا ضمنی مشمول هیچ هنجار و قانونی نیست. علاوه بر این، این بازار غیرشفاف است که اغلب منجر به نوسانات نامنظم در هزینه‌های حمل‌ونقل می‌شود، حتی زمانی که هیچ تغییر محسوسی در عرضه یا تقاضا ایجاد نشده است، همان‌طور که در ابتدای سال 2019 بود که بازار به دلیل شوک ناگهانی با کاهش شدید نرخ ، در تناژ فله مواجه شد.

با بلاک‌چین چه اتفاقی خواهد افتاد؟ از قراردادهای هوشمند و فناوری بلاک‌چین می‌توان برای ایجاد بازاری منصفانه استفاده کرد که در آن کسب‌وکارها بتوانند به‌سرعت و شفاف با شرکت‌های حمل‌ونقل درگیر شوند. سطح مسئولیت شرکت‌ها نیز افزایش می‌یابد؛ زیرا تمام شرایط قرارداد از قبل در قراردادهای هوشمند نوشته شده است. در نتیجه، به‌جای مذاکرات طولانی و یا نیاز به‌حکم دادگاه داوری، همه عملیات به طور خودکار اتفاق می‌افتد.

موارد اجرا شده:

• ShipChain  از طریق استفاده از فناوری بلاک‌چین در تلاش است لجستیک خود را افزایش دهد. تقریباً تمام سیستم‌های لجستیک مبتنی بر بلاک‌چین را می‌توان به قراردادهای هوشمند منبع‌باز متصل کرد. این قراردادها برای کمک به عملیات لجستیک و کار در جهت توسعه بازار غیرمتمرکز حمل‌ونقل، تشخیص خطا و جلوگیری از سرقت، ایجاد شده است.

5-6-  بهبود شفافیت :

درصد پایین اطلاعات قابل‌تأیید که مستقیماً ناشی از عدم شفافیت صنعت است، موضوع مهمی در زنجیره تأمین است. به‌عنوان‌مثال، بسیاری از کسب‌وکارها به دلیل عدم شفافیت در هزینه حمل‌ونقل (خرید، حمل‌ونقل و ذخیره‌سازی)، مبالغ بیش از حدی برای تحویل کالاهای خود به مصرف‌کنندگان پرداخت می‌کنند همچنین طرح‌های “خاکستری”، قاچاق و کالاهای تقلبی رایج هستند؛ زیرا حمل‌کنندگان قادر به کنترل فرایند تحویل در حمل‌ونقل نیستند.

با بلاک‌چین چه اتفاقی خواهد افتاد؟ هر شرکت‌کننده در زنجیره تأمین می‌تواند اطلاعات مربوط به هر کشتی، کانتینر و محموله را در هر زمانی بررسی کند، زیرا تمام داده‌ها روی بلاک‌چین ثبت می‌شود که احتمال تضاد در اسناد و مدارک طرف‌های مختلف را کاهش می‌دهد.

افزایش بهره‌وری  لجستیک به دلایل زیر اتفاق خواهد افتاد:

• تسهیل کنترل سطح خرد فرآیند تحویل، کاهش تقلب و اشتباه
  • طرفین را قادر خواهد کرد تا رفتار قبلی طرف مقابل، از جمله تأخیر در تحویل و پرداخت را مشاهده کنند.
  • احتمال تضاد اسناد را به حداقل می‌رساند، مانند زمانی که فرستنده و گیرنده زمان تحویل را به‌اشتباه تفسیر می‌کنند.

موارد اجرا شده:

• Provenance یک راه‌حل ایجاد کرد که مدیریت  در زنجیره تأمین را بهبود می‌بخشد، به همه شرکت‌کنندگان – از جمله مصرف‌کنندگان – دسترسی به اطلاعات حیاتی را می‌دهد و در صورت تخلفات قانونی یا قراردادی، امکان پرداخت غرامت عادلانه را برای شرکت‌کنندگان در فرآیند لجستیک فراهم می‌کند.

7. نتیجه‌گیری

بلاک‌چین یک فناوری قرن بیست و یکمی است که در حال گسترش بوده، می‌تواند در بسیاری از بخش‌های اقتصاد کاربرد پیدا کند. کاربرد آن و همچنین توسعه آن به بهبود اقتصاد و فرآیندهای فناوری در زنجیره تأمین کمک خواهد کرد. هرچند نمی‌توانیم مشکلات متعددی در پیاده‌سازی این فناوری در مدیریت فرآیند حمل‌ونقل را نادیده بگیریم، مانند استفاده از مدل‌های مختلف ذخیره‌سازی داده، ادغام آن در سیستم IT موجود و اینکه  قبل از استفاده از آن، شرکت‌کنندگان در فرآیند حمل‌ونقل باید تعیین کنند که چه انتظاری از بلاک‌چین دارند؛ یعنی چه عملیات تجاری در شبکه بلاک‌چین انجام ‌شود. برای پیاده‌سازی این فناوری در کشورهای مستقل مشترک‌المنافع، رعایت این موارد لازم است: بازآموزی و آموزش پرسنل، بهینه‌سازی حوزه فناوری اطلاعات، ایجاد یک اکوسیستم دیجیتال واحد، توسعه و ایجاد کریدورهای حمل‌ونقل جدید با استفاده از فناوری‌های مدرن به‌منظور تسریع در روند حمل‌ونقل. بلاک‌چین یک فناوری جدید است که برای آماده‌شدن استفاده در فرآیند حمل‌ونقل و پیاده‌سازی در سیستم‌های دولتی نیاز به مطالعه دقیق دارد. در نتیجه تجزیه‌وتحلیل موارد مطالعه در مقاله، می‌توان دریافت که شرکت‌هایی که شروع به استفاده از فناوری‌های بلاک‌چین می‌کنند، این فرصت را دارند که کارایی فرآیند حمل‌ونقل را به میزان قابل‌توجهی افزایش دهند. به‌ویژه با استفاده از کارت‌های هوشمند به‌جای کارت‌های کاغذی معمولی، زمان تراکنش‌های بانکی به میزان قابل‌توجهی کاهش  و سطح امنیت اسناد نیز افزایش می‌یابد. بر این، دیجیتالی‌شدن این حوزه می‌تواند مدیریت اسناد کاغذی الکترونیکی را به طور کامل حذف کند که باتوجه‌به سرعت عمل و صرفه‌جویی در کارکنان، بر افزایش سطح کارایی سازمان‌ها نیز تأثیرگذار خواهد بود.

بااین‌حال، این تنها مزیت استفاده از بلاک‌چین در لجستیک نیست. در طول این مقاله، نویسنده نمونه‌های متعددی را ذکر کرده است که اثربخشی و منطقی‌بودن استفاده از این فناوری را تأیید می‌کند. بر اساس همه این موارد، باید توجه داشت که اگرچه فناوری بلاک‌چین یک مفهوم نسبتاً است، اما پتانسیل آن بیش از حد انتظار و سطوح توسعه فعلی است؛ بنابراین، در دنیای مدرن افزایش آن ضروری است.

8- منابع:

• The   role   of   blockchain in    logistics  and implementation               problems.  Retrieved         from 3commas.io:https://3commas.io/ru/blog/rol- blokchejna-v-logistike-i-problemy-vnedreniya (Accessed: 04/15/2022)
• Baruffaldi, G., Accorsi, R., Manzini, R., 2019. “Warehouse management system customization and information availability in 3pl companies: A decision-support tool”. Industrial Management & Data Systems, 119 (2), 2019. – pp. 251-273
• Brenner, B., Hummel, V., 2017. “Digital Twin as Enabler for an Innovative Digital Shopfloor Management System in the ESB Logistics Learning Factory at Reutlingen – University”. Procedia Manufacturing, 9, 2017. – pp. 198-205.
• Bučková, M., Skokan, R., Fusko, M., Hodoň, R., 2019. “Designing of logistics systems with using of computer simulation and emulation”. 13th International Scientific Conference on Sustainable, Modern and Safe Transport, TRANSCOM, 2019. –

pp. 978-985.

• Defraeye, T., Tagliavini, G., Wu, W., Prawiranto, K., Schudel, S., Assefa Kerisima, M., Verboven, P., Bühlmann, A., 2019. “Digital twins probe into food cooling and biochemical quality changes for reducing losses in refrigerated supply chains”. Resources, Conservation and Recycling, 2019. – pp. 778-794.
• Mukhamedova Z.G. Analysis and assessment of power efficiency of special self – propelled railway rolling stock. Journal of Advanced Research in Dynamical and Control Systems, 2020, 12(2), pp. 2808–2814
• Shukhrat Saidivaliev, Samandar Sattorov and Diyora Juraeva. Assessment of the movement of the car along the sorting slide with a tailwind in the context of environmental health. E3S Web Conf.,371 (2023) 04033.     DOI:
• https://doi.org/10.1051/e3sconf/202337104033
• Grau, M., Gresens, C., Vettermann, S., Wagner, L., 2019. “Enabling the digital thread for shipbuilding and shipping”. Royal Institution of Naval Architects

– 19th International Conference on Computer Applications in Shipbuilding, 1, 2019. – pp. 72-78.

• Harrison, R., 2019. “Dynamically Integrating Manufacturing Automation with Logistics”. 24th IEEE International Conference on Emerging Technologies and Factory Automation, ETFA 2019.

– pp. 21-22

• Hostmann, B., Rayner, N. Gartner RAS Core Research Note. Gartner’s Business Intelligence: Analytics and Performance Framework [Теxt] // Gareth Herschel, 19 October, 2019 – Р. 71.
• Kaewunruen, S., Lian, Q., 2019. “Digital twin aided sustainability-based lifecycle management for railway turnout systems”. Journal of Cleaner Production, 2019. – pp. 1537-1551
• Kavka, L., Kodym, O., Cempírek, V., 2018. “Smart units in control of logistics processes”. 18th International Multidisciplinary Scientific Geoconference, SGEM, 2018. – pp. 701-708
• Mukhamedova Z.G., Ergasheva Z.V. Economic and mathematical model of a container block train// Technical sciences No. 3, 2021, pp. 30-36.
• Mukhamedova Ziyoda Gafurjanovna, Yakubov Mirjalil Sagatovich. Analysis of optimal periodicity of preventive maintenance of rail service car taking into account operational technology.// European science review 2018. P. 167-171.
• Z.G Mukhamedova. Modelling of fluctuations in the main bearing frame of railcar // International Journal of Modern Manufacturing Technologies, Vol. VIII,

No. 2. 2016. pp. 48 – 53

• Z.G. Mukhamedova, Z.V. Ergasheva, E.A. Asatov Technological scheme of block trains operation

/Z.G. Mukhamedova, Z.V. Ergasheva, E.A. Asatov// Scientific and practical journal Public safety The university of public safety of the republic of Uzbekistan, No. 3. 2021. pp. 130 – 134

• Sivakumar, D. S. (2021).       C. ustering and Optimization Based on Hybrid Artificial Bee Colony and Differential Evolution Algorithm in Big Data. Research Journal of Computer Systems and Engineering,      2(1), 23:27. Retrieved  from https://technicaljournals.org/RJCSE/index.php/jour nal/article/view/15
• Mohan, B. R. ., M, D. ., Bhuria, V. ., Gadde, S. S. .,
• https://doi.org/10.17762/ijritcc.v11i3.6333

M, K. ., & N, A. P. . (2023). Potable Water Identification with Machine Learning: An Exploration of Water Quality Parameters. International Journal on Recent and Innovation Trends in Computing and Communication, 11(3), 178–185.

• Mehraj, H., Jayadevappa, D., Haleem, S.L.A., Parveen, R., Madduri, A., Ayyagari, M.R., Dhabliya,D. Protection motivation theory using multi-factor

authentication for providing security over social networking sites (2021) Pattern Recognition Letters, 152, pp. 218-224.

---

1 Block Chain

2 Ethereum blockchain

3 Smart contracts

4 فورک عبارت است از تغییرات در قوانین شبکه که بر اساس آن یک بلوک در بلاک چین معتبر شناخته می شود ، درواقع یک نوع جداسازی عناصر شبکه است به همین دلیل نام آن در انگلیسی fork   یا چنگال است. دو نوع فورک وجود دارد، نرم و سخت.

5  State Machine

6  ذخیره وضعیت یا حالت یک سیستم در زمان خاص با امکان بازگشت به آن وضعیت ( نوعی پشتیبان گیری از اطلاعات )

7  Eterum virtual machine

8  Proof of work