کاربرد بلاک‌چین در خرده‌فروشی
حمیدرضا لطفی-فصلنامه شماره 49(تابستان1402)
- چکیده
طبق آخرین تحلیل Industry Reports World، انتظار می‌رود بازار خرده‌فروشی بلاک‌چین از 123.1 میلیون دلار در سال 2020 به 1644.4 میلیون دلار در سال 2027 افزایش یابد و[1] CARG ( نرخ رشد مرکب سالانه) آن عدد خیره‌کننده 44.5 درصد باشد. باتوجه‌به پتانسیل بلاک‌چین برای رسیدگی به بسیاری از مشکلات موجود که خرده‌فروشان با آن مواجه هستند، افزایش تقاضا برای مشاوره بلاک‌چین تعجب‌آور نیست. بلاک‌چین در سال‌های اخیر در بین شرکت‌های خرده‌فروشی موردتوجه بسیار قرار گرفته است.
فناوری بلاک‌چین یک پدیده جهانی است که کسب‌وکار ما را تغییر خواهد داد. این انقلابی در نحوه معاملات و مبادله ارزش ما در سراسر مرزها ایجاد می‌کند و به ما امکان می‌دهد در این فرآیند بانک‌ها و واسطه‌ها را دور بزنیم. بلاک‌چین یکی از پرطرف‌دارترین فناوری‌های امروزی در جهان است که می‌تواند فرآیندهای کسب‌وکار شما را بهبود بخشد، عملیات شما را ساده کند و کارها را کارآمدتر کند.
2. چگونه بلاک‌چین بر صنعت خرده‌فروشی تأثیر می‌گذارد
بلاک‌چین یک فناوری جدید است که همانند یک دفترکل توزیع شده است و معاملات را ثبت و تأیید می‌کند، این یعنی نوعی نمایش دیجیتالی پول. برنامه‌های بلاک‌چین می‌توانند اطلاعاتی مانند داده‌های مالی یا ارز دیجیتال را ذخیره کنند.
تکنولوژی بلاک‌چین نحوه انجام تجارت ما در صنعت خرده‌فروشی را مانند سایر صنایع را تغییر خواهد داد؛ زیرا می‌تواند فرصت‌های عظیمی را برای صنعت خرده‌فروشی فراهم کند. بلاک‌چین در صنعت خرده‌فروشی فرصت‌های مختلفی را ارائه می‌دهد؛ زیرا مدیریت موجودی و ردیابی فروش را برای خرده‌فروشان آسان‌تر می‌کند.
3. بلاک‌چین و صنعت مواد غذایی
بخش کشاورزی با گردش مالی سالانه بیش از 1 تریلیون دلار، حدود 1درصد از کل تولید ناخالص داخلی ایالات متحده، یکی از مهم‌ترین صنایع جهان است؛ اما یکی از ضعیف‌ترین‌ها هم به لحاظ کارایی است. عوامل زیادی در زنجیره‌های تأمین پرهزینه و ناکارآمد کسب‌وکارهای کشاورزی دخالت دارند. در کنار نبود شفافیت و سیستم حسابداری منسوخ و ازکارافتاده، مشکلات دیگری مانند انبوه محصولات و عدم کنترل کافی بر فرآیندهای لجستیکی، رایج هستند. تنها فناوری موجود که می‌تواند این مشکلات را حل کند، بلاک‌چین است.
تقریباً همه افراد در تجارت مواد غذایی از بلاک‌چین سود می‌برند. چه تولیدکننده، توزیع‌کننده، خرده‌فروش یا مصرف‌کننده مواد غذایی باشید، در اینجا چندین مورد از مزایای متعدد پیوستن به صف بلاک‌چین وجود دارد. محصولات غذایی می‌توانند با استفاده از بلاک‌چین در سراسر زنجیره تأمین مواد غذایی ردیابی شوند که باعث کاهش ناکارآمدی، سرعت‌بخشیدن به جریان منابع و ارتقای ایمنی صنعت غذا می‌شود. هرکسی که درگیر تأمین، تهیه، ذخیره، توزیع و فروش مواد غذایی است، می‌تواند با استفاده از این تکنولوژی با خیال آسوده به جریان تولید تا مصرف خود نظارت و اشراف داشته باشد.
کشاورزان می‌توانند غذای بیشتری را بفروشند و با محصولات تازه‌تر دستمزدهای بیشتری دریافت کنند. عرضه‌کنندگان می‌توانند با کاهش فرآیندها، نگهدارنده‌ها و بسته‌بندی، در هزینه‌های خود صرفه‌جویی کنند. توزیع‌کنندگان موجودی کوچک و قابل‌کنترلی را نگه می‌دارند که هزینه‌های آنها را کاهش خواهد داد. خرده‌فروشان می‌توانند اجناس را باقیمت‌های پایین‌تری تهیه کنند و به‌این‌ترتیب به سود بیشتری برسند. به دلیل ایمنی مواد غذایی، مصرف‌کنندگان محصولات باکیفیت بهتری مصرف می‌کنند و خیالشان از بابت اصل بودن کالا و تاریخ مصرف آنها راحت است.
یک راه‌حل مبتنی بر بلاک‌چین می‌تواند شرایط حمل‌ونقل، ذخیره‌سازی و نگه‌داری محصولات کشاورزی را ردیابی کند. کاربران از طریق یک دفترکل توزیع‌شده (بلاک‌چین) به داده‌های آنی در مورد شرایط محصولات دسترسی دارند. با این سیستم، تمام طرفین، مصرف‌کننده، خرده‌فروش، کشاورز و تأمین‌کننده، می‌توانند کیفیت محصولات را بررسی و از خرابی آنها جلوگیری کنند.
4. بلاک‌چین در مدل‌های کسب‌وکار دیجیتال
یکی از مهم‌ترین عواملی که کسب‌وکارها هنگام ساخت یک سیستم تجارت الکترونیک قوی در نظر می‌گیرند، نحوۀ جلب‌اعتماد در سطح مشتریان است. تولید‌کنندگان می‌توانند با استفاده از بلاک‌چین، داده‌های خود را امن و قابل‌اعتماد کنند. از طریق فناوری بلاک‌چین، کسب‌وکارهای کوچک به‌سادگی می‌توانند به بازارهای آنلاین برای محصولات خود دست یابند. بااین‌وجود، نیاز به برداشتن قدم‌های بیشتر از بین می‌رود و آنها می‌توانند با تمرکز بیشتری به کسب‌وکار اصلی خود بپردازند. به‌علاوه، به آنها اجازه می‌دهد تراکنش‌های سالم‌تری انجام دهند.
5. بلاک‌چین در بانکداری
بانک‌های مرتبط با صنعت خرده‌فروشی پیشرفت قابل‌توجهی در ساخت مدل‌های کسب‌وکار دیجیتال داشته‌اند، میلیون‌ها مشتری را به بانکداری تلفن همراه آورده و خود را به‌عنوان ارائه‌دهندگان خدمات مبتنی بر داده تثبیت کرده‌اند. بااین‌حال، آنها در مورد بلاک‌چین عمدتاً در حاشیه نشسته‌اند.
بلاک‌چین به بانک‌ها در مبارزه با کلاهبرداری کمک می‌کند که به‌عنوان یکی از مهم‌ترین نگرانی‌های پیشروی شرکت‌های بانکی و مشتریان آنها ظاهر شده است. تهدید کارت اعتباری مصرف‌کننده، کلاهبرداری از راه دور، سپرده‌گذاری جعلی، و سرقت اطلاعات حساب بانکی از جدی‌ترین نگرانی‌ها در این حوزه هستند. در نتیجه، بانک‌ها می‌توانند رویه‌های امنیتی خود را برای محافظت از داده‌های حیاتی با کمک بلاک‌چین تقویت کنند. مبارزه با پول‌شویی به‌سختی مبارزه با تقلب است، به همین دلیل است که بانک‌ها قوانین ضد پول‌شویی را برای کاهش ریسک وضع کردند.
6. کمک مستقیم بلاک‌چین به خرده‌فروشان
کاربردهای بلاک‌چین در صنعت خرده‌فروشی می‌تواند به خرده‌فروشان کمک کند تا در هزینه‌های زیادی صرفه‌جویی کنند. آنها را قادر می‌سازد تا با کاهش واسطه‌ها هزینه‌ها را کاهش دهند و امکان انجام معاملات سریع‌تر و عملیات کارآمدتر را فراهم کنند. در اینجا برخی از مزایای بلاک‌چین در صنعت خرده‌فروشی آورده شده است:
- پیروی از قوانین حکومتی
- ذخیره‌سازی تغییرناپذیر و قابل‌اطمینان
- رعایت حریم‌های امنیتی کارکنان
- آسان‌کردن مسائل با کمک اختصارات و qrcode
علاوه بر این، بلاک‌چین در صنعت خرده‌فروشی به خرده‌فروشان اجازه می‌دهد تا هر حرکت مشتریان خود را به‌صورت آنلاین و آفلاین دنبال کنند و به آنها بینش بی‌سابقه‌ای از رفتار خرید آنها می‌دهد.
7. روش انتقال امن پول
بلاک‌چین در خرده‌فروشی یک فناوری نوظهور است که راهی امن و شفاف برای انتقال پول بین افراد، شرکت‌ها و کسب‌وکارها فراهم می‌کند. همچنین می‌تواند به بازرگانان کمک کند تا داده‌های خود را به‌صورت امن در شبکه بلاک‌چین ذخیره کنند؛ بنابراین می‌توانند با اطمینان خرده‌فروشی کنند، بدون اینکه مجبور باشند اطلاعات را با اشخاص ثالث به اشتراک بگذارند.
8.اطلاعات فروشگاه و مشتری
استفاده از بلاک‌چین در ذخیره امن داده‌ها و تراکنش‌ها امکان تبادل ارزش بین طرفین را بدون دخالت شخص ثالث فراهم می‌کند. شرکت‌های خرده‌فروشی از این فناوری برای افزایش امتیاز پاداش و کاهش هزینه‌ها استفاده می‌کنند. آنها می‌توانند از نرم‌افزارها و برنامه‌های متفاوت و در دسترس برای ارتباط بین خود و مشتری استفاده کنند.
9. افزایش قابلیت ردیابی
هیچ راه قابل‌اعتمادی برای ردیابی منشأ یک محصول در یک زنجیره تأمین سنتی وجود ندارد. درحالی‌که برخی از خرده‌فروشان از سیستم‌های بارکد برای ردیابی موجودی استفاده می‌کنند، به دلیل طراحی متمرکز، آنها را در برابر کلاهبرداری و هک آسیب‌پذیر می‌کند و غیرقابل‌اعتماد بودن آنها ثابت شده است.
از سوی دیگر، سیستم‌های ردیابی محصول مبتنی بر بلاک‌چین غیرمتمرکز هستند و به کسب‌وکارها اجازه می‌دهند تا یک محصول را بیشتر ردیابی و احراز هویت کنند. برچسب‌های هوشمند که می‌توانند مکان محصول را در زمان واقعی ردیابی کنند، جزء مهمی از یک سیستم ردیابی مؤثر مبتنی بر بلاک‌چین هستند.
سیستم ما عمدتاً عملکردهایی را برای مصرف‌کنندگان فراهم می‌کند تا صحت محصولاتی را که می‌خواهند بخرند با مقایسه آدرس فروشنده و آدرس مالک محصول فعلی ثبت شده در بلاک‌چین بررسی کنند. مشتری باید شناسه محصول، شناسه فروشنده و آدرس فروشنده را وارد کند تا صحت محصول را تأیید کند.
یعنی ردیابی محصول هم برای فروشنده و هم برای مصرف‌کننده امکان‌پذیر خواهد بود.
10. جلوگیری از تقلب در صنعت خرده‌فروشی با استفاده از بلاک‌چین
به طور مشابه، گارتنر ادعا می‌کند که بیش از 60 درصد روغن‌زیتون تقلبی است. بلاک‌چین در صنعت خرده‌فروشی می‌تواند سازمان‌ها را در مبارزه با جعل با شناسایی دقیق اثبات منشأ محصول کمک کند. بلاک‌چین می‌تواند به‌عنوان یک سیستم ردیابی ایمن مورداستفاده قرار گیرد که در کل زنجیره تأمین، از استخراج مواد خام تا تحویل محصول به کاربر نهایی، قابل‌مشاهده است.
فرض کنید یک مجرم با موفقیت یک تگ [2]RFID را کپی کرده است تا نشان دهد چگونه بلاک‌چین در خرده‌فروشی از جعل جلوگیری می‌کند. با وجود یک سیستم سنتی، تشخیص تگ‌های واقعی و نادرست تقریباً غیرممکن است.
بااین‌حال، تشخیص محصولات تقلبی ساده است، زیرا یک برچسب حاوی اطلاعاتی در مورد نقطه پایانی سفر محصول وجود دارد که قابل‌تغییر نیست. فرض کنید، یک‌بار دیگر، یک مشتری یک حلقه جواهر گران‌قیمت را با یک برچسب هوشمند اختصاص‌داده‌شده خریداری کرده است. با اسکن‌کردن یک برچسب، مشتری می‌تواند بفهمد که مقصد نهایی حلقه یک برند خاص بوده است. اگر او حلقه را از جای دیگری خریداری کرده باشد، به‌احتمال زیاد جعلی است.
در آینده‌ای دور، زمانی که بلاک‌چین به طور گسترده در خرده‌فروشی استفاده می‌شود، همه خریداران تشویق می‌شوند تا در دفترکل ثبت‌نام کنند، زیرا مالکیت ثبت نشده احتمالاً ارزش فروش مجدد اشیا را کاهش می‌دهد. سازمان‌های نظارتی اکنون توانایی بلاک‌چین برای احراز هویت منشأ محصول را تشخیص می‌دهند. به‌عنوان‌مثال، پروژه “عصر جدید غذای هوشمندانه FDA “باهدف جلوگیری از شیوع بیماری‌های غذایی با استفاده از بلاک‌چین و سایر فناوری‌های نوظهور مانند هوش مصنوعی ایجاد شده است. [3]FDA یک آژانس نظارتی و بهداشت عمومی مبتنی بر دانش روز است که مسئول اطمینان از ایمنی و برچسب‌گذاری مناسب غذاها (از جمله مکمل‌های غذایی) در بازار ایالات متحده است.
11. استفاده از [4]IOT و Blockchain برای اطمینان از ایمنی مواد غذایی
هر شرکتی در صنعت غذا، از فروشگاه‌های مواد غذایی محلی گرفته تا زنجیره‌های خرده‌فروشی چندملیتی مواد غذایی گرفته تا رستوران‌ها، به طور مستمر در تلاش هستند تا تعادلی بین کاهش زیان‌های اقتصادی ناشی از مواد غذایی آسیب‌دیده و تضمین ایمنی مواد غذایی ایجاد کنند. ایمنی مواد غذایی سال‌هاست که یک مشکل ثابت در سراسر جهان بوده است، و بر اساس تخمین اخیر مرکز کنترل و پیشگیری بیماری در آمریکا [5]CDC، هنوز بیش از 48 میلیون مورد بیماری ناشی از غذا در ایالات متحده در هر سال وجود دارد این یعنی معادل یک نفر از هر 6 نفر که بیمار می‌شود.
ایجاد تعادل بین هزینه‌های اقتصادی و افزایش ایمنی مواد غذایی یک شمشیر دو لبه است. زباله‌های مواد غذایی دومین عامل مهم در گسترش دفن زباله است. محل‌های دفن زباله، به نوبه خود، سومین منبع بزرگ انتشار متان است که یکی از دلایل اصلی گرم‌شدن کره زمین است. علاوه بر این، ضایعات مواد غذایی سالانه 165 میلیارد دلار برای اقتصاد ایالات متحده هزینه دارد.
امکان خودکارسازی نظارت بر وضعیت غذا، افزایش بسیار زیاد دقت آن و همچنین ساده‌سازی انطباق مقررات با استفاده از اینترنت اشیا و بلاک‌چین وجود دارد.
از سوی دیگر، بلاک‌چین و اینترنت اشیای را می توان در مراحل بسیار اولیه زنجیره تامین ادغام کرد. بلاک چین ممکن است ابزاری قدرتمند برای ارائه اطلاعات قابل تایید در مورد ایمنی و منشاء مواد غذایی به مشاغل و مشتریان باشد و هر نقطه تماس از تولید کننده تا مصرف کننده را ثبت کند.
12. بهبود طرح های وفاداری مشتریان خرده فروشی
طبق یک مطالعه Oracle، 71٪ از مصرف کنندگان ایالات متحده هر ماه در یک تا پنج برنامه وفاداری شرکت می کنند، که 56٪ حداقل یک برنامه، برنامه پاداش وفاداری را در تلفن های خود دارند. از همه مهمتر، 62 درصد از خریداران یک برند را به دلیل برنامه وفاداری آن بر دیگری ترجیح می دهند. بدون شک، این نتیجه ، برنامه‌های وفاداری را به ابزاری حیاتی برای هر تاجر تبدیل می‌کند.
به طور همزمان، برنامه های وفاداری با ناکارآمدی مواجه هستند و همیشه به پتانسیل کامل خود دست نمی یابند. به عنوان مثال، مصرف کنندگان اغلب پاداش خود را دریافت نمی کنند، که به عنوان بدهی در ترازنامه کسب و کار ثبت می شود .
در بسیاری از شرایط، بازخرید پاداش‌ها بیشتر از آنچه مشتریان پیش‌بینی می‌کنند طول می‌کشد و منجر به کاهش وفاداری و رضایت مشتری می‌شود. با این حال، اساسی‌ترین مشکل با استراتژی موجود این است که مشتریان فقط می‌توانند امتیاز وفاداری خود را برای محصولاتی از همان برند بازخرید کنند.
سازمان‌های خرده‌فروشی می‌توانند از بلاک چین برای ایجاد یک سیستم غیرمتمرکز استفاده کنند که در آن امتیازات وفاداری در برندها و دسته‌های خرده‌فروشی متعدد مورد استفاده قرار گیرد. با بلاک چین در صنعت خرده فروشی، همه اعضای شبکه وفاداری، از جمله شرکت ها، مدیران برنامه های وفاداری و مشتریان، ممکن است در یک محیط امن با حفظ محرمانگی هویت خود ، ارتباط برقرار کنند.
13. کاهش مالیات خرده فروشی
یکی دیگر از موارد استفاده خرده‌فروشی برای بلاک چین، ساده‌سازی مالیات بر خرده‌فروشی است. در واقع، هر مؤسسه خرده‌فروشی ملزم به پرداخت مالیات فروش است. با این حال، بسیاری از مردم سعی می کنند از پرداخت این مالیات 14.5 میلیارد دلاری خودداری کنند! علاوه بر این، عمده این فرار مالیاتی در فروشگاه های اینترنتی رخ می دهد. اگر این روند ادامه پیدا کند، ممکن است شرکت‌ها به دلیل اعمال خود با پیگرد قانونی مواجه شوند.
برای رفع این مشکل، جمع‌آوری خودکار مالیات بر فروش مبتنی بر بلاک چین می‌تواند به جمع‌آوری مالیات بر اساس تعداد فروش یا سود تولید شده کمک کند. علاوه بر این، خرده فروشان می توانند اسناد خود را بارگذاری کنند که در شبکه تأیید می شود. این یک رویکرد عالی برای پرداخت به موقع مالیات و جلوگیری از هرگونه نگرانی قانونی است.
14. آینده بلاک چین در خرده فروشی
بلاک چین در صنعت خرده فروشی تاریخ چندین هزارساله این صنعت را تغییر داده است. این بخش در حال حاضر به خودی خود نسبتاً قدرتمند است، با این وجود با نگرانی های بسیاری که ممکن است در آینده مشکلاتی ایجاد کند، سروکار دارد. با این حال، این صنعت ممکن است بر تمام معایب خود غلبه کند و با استفاده از بلاک چین خدمات جدیدی برای مصرف کنندگان ایجاد کند.
15. نتیجه
بلاک چین برای انواع تراکنش‌ها، از بسیار ساده، مانند خرید آنلاین یا فروشگاه، تا مواردی که ویژگی‌های پیچیده‌تری دارند، مانند خرید املاک و مستغلات یا حتی معاملات زمین، استفاده می‌شود. بلاک چین یک سیستم دیجیتال منبع باز است که داده ها را به صورت رمزگذاری شده در رم هر کامپیوتر ذخیره می کند. این بدان معنی است که فقط یک نفر به این اطلاعات دسترسی دارد و هیچ کس دیگری نمی تواند بدون اجازه آن را بخواند. با حضور کارشناسان بلاک چین برای استقرار راه‌حل‌های غیرمتمرکز، فناوری بلاک چین ممکن است تبدیل به یک تغییر اصلی برای صنعت خرده‌فروشی شود. این می تواند به خرده فروشان کمک کند تا با کاهش حملات سایبری و افزایش امنیت مصرف کنندگان، هزینه ها را کاهش داده و کسب و کار خود را ایجاد کنند. هر شرکت خرده‌فروشی باید مشتاق همکاری با یک شرکت توسعه بلاک چین با خدمات توسعه بلاک چین با تجربه باشد تا راه‌حل‌های بلاک چین سفارشی برای مدیریت زنجیره تامین و برنامه وفاداری مشتری ما ایجاد کند.
16. منابع
- https://rejolut.com/blog/blockchain-in-retail-industry/
- https://www.effectivesoft.com/blog/blockchain-in-retail.html
- https://www.linkedin.com/pulse/blockchain-retail-market-2023-sukhpreet-singh
- https://retailtechinnovationhub.com/home/2023/5/19/the-impact-of-blockchain-technology-on-retail-from-payments-to-supply-chain
- https://coiniran.com/blockchain-technology-in-agriculture/
[1]The compound annual growth rate
[2] Radio Frequency Identification
[3] Food and Drug Administration اداره مواد غذایی و دارویی ایالات متحده آمریکا
[4] Internet of Things
[5] centers for disease control and prevention
صاحب امتياز