قابلیت استانداردهای GS1 و راهکارهای هوشمند سازی بخش سلامت

مهناز آقاجانی– تابستان 1401

چکیده
افزایش رجوع به بیمارستان‌ها و اورژانس‌ها موجب شده است تا این مراکز استراتژیک در مقاطع زمانی خاص با ازدحام جمعیت روبرو شوند و درنتیجه کاهش کیفیت خدمت‌رسانی و افزایش میزان مرگ‌ومیر، افزایش خطاهای پزشکی و افزایش مدت‌زمان انتظار بیمار را شاهد باشیم. از طرفی دیگر چالش‌های رو به افزایش زنجیره‌تأمین موجب بروز فشار بروی سازمان‌های بهداشت و سلامت و درمان شده است تا فرصتی برای بهبود کارایی فرآیندها و کاهش هزینه‌ها پیدا کنند و کیفیت خدماتی که به بیماران ارائه می‌دهند را نیز بهبود بخشند. مدیریت زنجیره‌تأمین بهداشت و درمان در برابر سایر صنایع از پیچیدگی بیشتری برخوردار است. چرا که رویارویی با سلامتی بیمار نیازمند تأمین ملزومات پزشکی دقیق و کافی برای او در این زمینه است. استفاده از استانداردهای بین‌المللی GS1 هم در زمینه مدیریت بهینه فرآیندهای سازمانی و هم در بهبود کیفیت ارائه خدمات به بیماران و ایمنی بیشتر آن‌ها، راه‌حل‌های اجرایی و کارآمد ارائه می‌کند.
مقدمه
بارکدهای GS1، بیمار، کالاهای پزشکی، تجهیزات و کادر درمانی را دقیقاً شناسایی می‌کند. با اسکن‌کردن بارکدها اطلاعات صحیح به‌صورت خودکار به سیستم اطلاعاتی واردشده و موجب بهبود ایمنی بیمار می‌شود. همچنین با ایجاد زمان بیشتر برای مراقبت از بیمار کارایی عملکرد کادر درمانی را افزایش می‌دهد. استفاده از بارکدهای GS1 به شفافیت در زنجیره‌تأمین کالا و افزایش سرعت ردیابی داروها و تجهیزات پزشکی کمک می‌کند. این شفافیت موجب می‌گردد تا کالاهای ضروری در مواقع لزوم در دسترس باشد. همچنین بارکدهایGS1 کادر درمانی را قادر می‌سازد تا با کاهش خطاهایی که به‌واسطه ورود دستی اطلاعات ایجاد می‌شود، امنیت بیماران را بهبود بخشد. افراد متخصصی که اسکن بارکدها را به فرآیندهای بالینی خود وارد کرده‌اند، تأثیر مثبت این استانداردها را بر فرآیندهای مراقبت از بیمار تأیید می‌کنند. این بارکدها با حذف فعالیت‌های غیرضروری و خودکارسازی فرآیندها، این امکان را برای کادر درمانی فراهم می‌کند تا زمان بیشتری را به مراقبت از بیماران اختصاص دهند و زبان مشترکی را در کل زنجیره‌تأمین بین تمام سیستم‌های اطلاعاتی، از تولیدکننده تا سیستم مدیریت موجودی داروخانه‌ها، ایجاد می‌کند. این تعامل سبب مدیریت کارآمد هزینه‌ها و منابع همچنین امنیت بیمار می‌شود و در نهایت بارکدهای GS1 بر روی تمامی سطوح بسته‌بندی دارو، از کوچک‌ترین تا بزرگ‌ترین واحد آن، نصب می‌شود و کالا را به‌گونه‌ای منحصربه‌فرد شناسایی می‌کند. اسکن خودکار، این اطمینان را ایجاد می‌کند تا اطلاعات موجودی به‌گونه‌ای دقیق در دسترس باشد، همچنین مدیریت مؤثر زنجیره‌تأمین و فراخوانی کالاها را موجب می‌شود.
مدیران و دست‌اندرکاران بخش بهداشت و درمان در سراسر دنیا، به‌منظور توسعه و پیشرفت این صنعت، علاوه بر انجام تحقیقات گسترده و کم‌نظیر علمی، ابداع شیوه‌های خلاقانه و نوین درمانی، به‌کارگیری تجهیزات پیشرفته و تربیت متخصصان کارآزموده و مجرب، از راهکارهای هوشمندانه مدیریتی و منطبق با استانداردهای بین‌المللی نیز برای ارتقای کمی و کیفی خدمات پزشکی استفاده می‌کنند تا علاوه بر خدمت‌رسانی بهتر به بیماران، سود عملیاتی بیمارستان یا مرکز درمانی مجموعه تحت مدیریت خود را نیز افزایش دهند. بیمارستانی که با استفاده از ابزارهای پیشرفته و روش‌های مبنی بر فناوری اطلاعات، سه فرآیند اصلی ارائه خدمات، گردش اطلاعات و امور مالی خود را به‌گونه‌ای هوشمندانه مدیریت می‌کند، منجر به بهبود کیفیت ارائه خدمات به بیماران، کاهش هزینه‌ها، کاهش خطاهای انسانی و سیستمی، افزایش سرعت انجام امور، افزایش رضایت مشتریان، افزایش درآمد بیمارستان، افزایش امکانات نظارتی مدیران و ایجاد یک سیستم مدیریتی دقیق و کارآمد می‌شود.
جهانی را تصور كنيد كه در آن، سوابق پزشكی يك بيمار هرآنچه در مورد تعداد، دُز و برند هر دارويی كه به وي تجویز شده است و مشخصات هر وسيله پزشكی كه وي استفاده كرده است، همچنين نام و مشخصات پزشكان و دست‌اندرکاران خدمات درماني، همه‌وهمه قابل ثبت و ضبط و رديابی باشد، در این صورت در هر زمان مي‌توان مشخص كرد كه آيا يك بيمار، داروی لازم را در دُز موردنیاز و در زمان صحيح دريافت كرده است يا خير. جهانی را تصور كنيد كه بيمارستان‌ها و داروخانه‌ها، مكان دقيق تأمین‌کنندگان انواع تجهيزات پزشكی و داروها و نيز زمانی كه سفارش‌های به دست آن‌ها می‌رسد را کاملاً می‌دانند. جهانی را تصور كنيد كه ناظران و تنظيم‌كنندگان مقررات در هر لحظه قادر هستند برای جمع‌آوری محصولات مشكوك و دارای مشكل فراخوان بزنند و مطمئن باشند كه اين فراخوان، با سرعت و دقت بالا داروهای مشكل‌دار را از هر نقطه‌ای از زنجيره‌تأمین جمع‌آوری خواهد كرد؛ و بالاخره جهانی را تصور كنيد كه در آن توليدكنندگان داروها و تجهيزات پزشكی قادر هستند در هر زمان وضعيت بازار و تقاضا را رصد كرده و برنامه زمان‌بندی توليد خود را طبق اطلاعات دقيق و لحظه‌ای از بازار تنظيم كنند.
شناسایی تولیدات پزشکی اعم از دارو و تجهیزات، بر مبنای استانداردهای جهانی GS1 بروی تمام سطوح بسته‌بندی محصولات موجب می‌شود تا تکمیل پرونده الکترونیک توسط کارمندان و مراقبان کارآمدتر انجام شود و سبب کاهش خطاها و دقت در ثبت می‌شود. بهبود مدیریت موجودی، تجزیه‌وتحلیل و پیش‌بینی در سراسر زنجیره‌تأمین تولیدات پزشکی و بهبود نگهداری سوابق از جمله مزایای کلی استفاده از استانداردهای GS1 است.

استانداردهای GS1 در بخش بهداشت و درمان

• شناسايي موجوديت‌ها
  شماره شناسایی GS1 در سطح جهانی و منحصربه‌فرد اشیای زنجیره‌تأمین (به‌عنوان‌مثال، محصولات، دارایی‌ها، واحدهای لجستیکی، و غیره)، و همچنین شرکای زنجیره‌تأمین و مکان فیزیکی را شناسایی می‌کند. بر اساس استاندارد‌هاي GS1 تمامی موجوديت‌ها در اين زنجیرة انتخابی بايد شناسايي شوند. كليد‌های شناسايی كه GS1 براي شناسايی موجوديت‌ها در بخش بهداشت و درمان تعيين كرده است به‌صورت زير است:

1. كد جهانی قلم كالای تجاری (GTIN1): اين كد برای شناسايی كليه داروها و ملزومات مصرفی استفاده می‌شود. در دستگاه‌های رديابی براي شناسايی گروهی كالا، از اين كليد شناسايی به همراه شماره بچ توليدی و برای شناسايی تك‌تك محصولات به‌صورت منحصر‌به‌فرد اين كليد شناسايی به همراه يك شماره‌ سریال استفاده می‌شود. بنابراين پيشنهاد می‌شود برای شناسايی داروها و ملزومات مصرفی از اين كليد شناسايی به همراه شماره ‌سریال و شماره بچ و تاریخ مصرف آن استفاده شود. به اين صورت تمامی اقلام به‌صورت يكتا و گروهی قابل‌شناسایی و رديابی می‌گردند.
2. كد جهانی مكان (GLN2): اين كد برای شناسايی منحصر‌به‌فرد هويت‌های حقيقی و يا حقوقی، مكان‌ها، ايستگاه‌ها، بخش‌ها و غيره مورداستفاده قرار می‌گيرد. بنابراين پيشنهاد مي‌شود از اين كد برای شناسايی بخش بستری، ايستگاه پذيرش، اتاق‌های عمل، راهروها، بخش آماده‌سازی بيمار، بخش ريكاوری، بخش CSR، داروخانه، انبار‌های دارو و غيره استفاده شود.
3. شناسه يكتا تجهيزات (UDI3): اين شناسه برای شناسايی منحصر‌به‌فرد تجهيزات پزشكی مانند پنس، قيچی و غيره به کار می‌رود. پيشنهاد می‌شود برای شناسايی تجهيزات پزشكی در اين پروژه از اين شناسه به‌صورت سريالی استفاده شود.
4. كد جهانی اموال ثابت (GIAI4): اين كد برای شناسايی منحصر‌به‌فرد اموال مورداستفاده قرار می‌گيرد. پيشنهاد می‌شود برای شناسايی كليه اموال موجود در محدوده پروژه مانند دستگاه‌های اتاق عمل، تخت‌های بيمارستان، ويلچرها و غيره با اين كد شناسايی شود.
5. كد جهانی رابطه خدمات (GSRN5): اين كد برای شناسايی خدمت‌دهنده‌ها و خدمت گیرنده‌ها در سرتاسر زنجيره‌تأمین استفاده می‌شود. پيشنهاد می‌شود از اين كليد شناسايی براي شناسايی پزشكان، پرستاران، بهيار‌ها، بيماران و غيره استفاده شود. اين كليد شناسايی مورد تأیید سازمان جهانی ‌ISO نيز قرار گرفته است و در مستند ISO TS 18530 بيان كرده است كه براي شناسايی خدمت‌دهنده و خدمت گیرنده در بخش بهداشت و درمان از اين كد استفاده شود.
6. کد سریال بسته (SSCC6): اين كد برای شناسايی يكتای واحد‌های لجستيكی در زنجيره استفاده می‌شود. پيشنهاد می‌شود برای شناسايی محموله‌هايی مانند پكيج تجهيزات پزشكی كه بين اتاق عمل و بخش CSR تبادل می‌شود از اين كد استفاده شود.
   اين كليد‌هاي شناسايی، برای بازيابی اطلاعات تكميلی موجوديت‌ها، كه در بانك اطلاعاتی ذخيره م‌یشود، استفاده می‌شود.

• ثبت و ضبط داده‌ها
  برای اينكه كليد‌های شناسايی توسط دستگاه‌ها، در كوتاه‌ترين زمان و با بالاترين دقت وارد سيستم شود، می‌بايست در نمادهای باركد يك‌بعدی، دوبعدی و يا تگ‌های RFID رمزنگاری شود. باتوجه‌به استاندارد‌های GS1 در حوزه بهداشت و درمان و تعداد اطلاعاتی كه براي هر موجوديت بايد ثبت شود، نماد دوبعدی ديتا ماتريس و يا تگ‌هاي RFID پيشنهاد می‌شود.
• به‌اشتراک‌گذاری اطلاعات
  پس از ثبت و ضبط اطلاعات در بانك‌های اطلاعاتی، نوبت به تبادل اطلاعات بين بخش‌ها مختلف می‌رسد. باتوجه‌به استاندارد‌های GS1، نياز است داده‌های رديابی بين بخش‌های مختلف، جهت بهره‌برداری ذی‌نفعان به اشتراک گذاشته شود. داده‌هايی همچون چه چیزی، توسط چه کسی، چه زمانی، كجا، چرا و چطور (5WH)، بين ذی‌نفعان به اشتراك گذاشته می‌شود و به اين صورت می‌توان سيستم رديابي را مستقر كرد.

1. راه‌حل‌های پيشنهادی بر اساس استاندارد‌های GS1

• راه‌حل 5 مورد صحیح
اين راه‌حل GS1 برای افزايش ايمنی بيمار استفاده‌شده و باعث می‌شود كه خطا‌های پزشكی كاهش پيدا كند. بر اساس اين راه‌حل در هنگام دارو دادن به بيمار 5 مورد كنترل می‌شود و سيستم در صورت صحیح بودن هر 5 مورد اجازه می‌دهد دارو به بيمار داده شود. اين 5 مورد صحيح شامل بيمار صحيح، داروی صحيح، دُز صحيح، روش صحيح و پرستار صحيح است.
• راه‌حل شناسايی و ثبت خودكار اطلاعات (AIDC)
اين راه‌حل روشی برای شناسايی خودكار موجوديت‌ها در زنجيره‌تأمین و ثبت و انتشار اطلاعات آن‌ها بدون دخالت انسان در سيستم‌های اطلاعاتی است. استفاده از اين راه‌حل مزايايی همچون بالابردن ايمنی بيمار، افزايش كارايی و صرفه‌جویی در هزينه‌ها و غیره را در بردارد.
• راه‌حل رديابی
بسياری از ذی‌نفعان زنجيره‌تأمین بهداشت و درمان علاقه زيادی به ايجاد شفافيت اطلاعاتی در زنجيره‌تأمین دارند. اين شفافيت می‌تواند با رديابی اقلام تجاری، افراد و رويداد‌ها اتفاق افتد. برای اين منظور با استفاده از استاندارد‌های شناسايی GS1 و ثبت و ضبط اطلاعات رويدادی در هر نقطه از زنجيره و ثبت اطلاعات در بانك‌های اطلاعاتی اين قابليت به وجود آمده و با انتشار اين اطلاعات ديگر ذی‌نفعان قادر به استفاده از اطلاعات رديابی خواهند بود. سرویس اطلاعات کد محصولات الکترونیکی (EPCIS7) یک استاندارد GS1 برای گرفتن و ارتباط داده‌ها در مورد حرکت و وضعیت از اشیاء در زنجیره‌تأمین است. (به‌عنوان‌مثال: محصولات، واحدهای لجستیکی، برگشت دارایی و غیره). این سرویس شرکای زنجیره‌تأمین را به دریافت اطلاعات رویدادی درباره اشیاء در طول زنجیره‌تأمین به‌عنوان‌مثال: حمل، دریافت و غیره و به اشتراک گذاشتن اطلاعات با شرکای تجاری خود به‌صورت امن و در کمترین زمان ممکن قادر می‌سازد.
• استاندارد EPCIS برای پاسخگویی به 4 سؤال اساسی ایجاد شده است. این که چه محصولی، در کجا، در چه زمانی و به چه منظوری تولید، توزیع و خریداری شده است، سؤالاتی هستند که این استاندارد توان پاسخگویی به آن‌ها را دارد. این استاندارد پلی است میان دنیای فیزیکی اقلام تجاری و دنیای مجازی تراکنش‌های تجاری الکترونیکی. این استاندارد به ما کمک می‌کند که از زمان تهیه مواد اولیه، تا تولید محصول، توزیع و خریداری محصول و انتقال آن به مکان موردنظر، کالا را در نظر گرفته و اتفاقاتی که برای آن رخ می‌دهد را کنترل کنیم. مثلاً بدانیم کالا در چه نوع بسته‌بندی و با چه اندازه و تعداد قرار است توزیع شود، از چه طریقی قرار است انتقال یابد، چه زمانی قرار است در ادارة پست تحویل گرفته شود و چه زمانی قرار است به دست مشتری نهایی برسد.

• بهداشت و درمان الکترونیکی (E-Health)

با پيشرفت تكنولوژی در بخش بهداشت و درمان، فرآيندها به‌سوی الكترونيكی شدن پيش می‌رود. مواردی كه در اين حوزه می‌توان به آن اشاره كرد عبارت‌اند از:
• نسخه الكترونيكی (E-Prescription)
• خريد الكترونيكی (E-Procurement)
• تبادل الكترونيكی داده (EDI)

4. مزایای عمومی استفاده از استانداردهای GS1 برای مدیریت بیمارستان
   • ایجاد بیمارستان هوشمند با به‌کارگیری فناوری اطلاعات و ابزارهای پیشرفته
   • جلوگیری از ناهماهنگی‌ها، کاهش هزینه‌ها و حذف خطاهای انسانی
   • افزایش سرعت، دقت و بهره‌وری در امور که منجر به افزایش سود می‌شود
   • بهبود فرآیندهای اجرایی، بهبود گردش اطلاعات، بهبود گردش مالی
   • امکان اتصال به سیستم‌های HIS8 و سیستم‌های جامع بیمارستانی
   • نرم‌افزار تحت وب یکپارچه با اپلیکیشن موبایل (Android-IOS)
   • سیستم مکان‌یابی و رهگیری آنی افراد و تجهیزات (RTIS9)
   • سیستم شناسایی و ضبط خودکار داده‌ها (AIDC10)
   • سیستم یکپارچه مدیریت اموال و تجهیزات مبتنی بر بارکد، دیتا ماتریس و RFID11
5. مزایای استفاده از استانداردهای GS1 برای داروخانه بیمارستان
   • گزارش موجودی لحظه‌ای داروها و تجهیزات
   • سیستم اطلاع‌رسانی نقطه سفارش دهی و سیستم مدیریت بازپرسانی قفسه‌ها
   • ارتباط یکپارچه با انبار داروها و تجهیزات و داروخانه بخش‌های مختلف از طریق سیستم مدیریت لجستیک داخل بیمارستان
   • ارسال نسخه تجویزی پزشک و سایر نیازمندی‌های بخش‌های مختلف به‌صورت کاملاً سیستمی
   • جلوگیری از ازدحام با کمک سیستم مدیریت نوبت‌دهی
6. مزایای استفاده از استانداردهای GS1 برای بخش جراحی
   • اطمینان از استریل بودن مجموعه ابزار موردنیاز یک عمل
   • جلوگیری از گم‌شدن یا جابه‌جایی تجهیزات و ابزارهای اتاق عمل
   • از پیش آماده بودن ابزار موردنیاز هر عمل، بدون بروز نقص و خطا

4. مزایای استفاده از استانداردهای GS1 برای بخش بستری
   • تضمین سلامت بیمار از طریق سیستم 5R (داروی درست، زمان درست، دُز درست، روش درست، بیمار درست)
   • امکان مدیریت و کنترل داروهای موردنیاز هر بیمار در سطح تک ‌دُز یا در سطح بسته‌بندی
   • امکان ارتباط یکپارچه با داروخانه بیمارستان و درخواست دارو و تجهیزات
   • امکان مدیریت همراهان بیمار از طریق مچ‌بند هوشمند همراهان
5. ارائه مدل پیشنهادی استفاده از استانداردهای GS1
   تعريف محدوده
   باتوجه‌به مزيت‌های بیان‌شده كه سيستم رديابی براي بيمارستان‌ها می‌تواند ايجاد كند، تيم GS1 ايران با همكاري يكي از بيمارستان‌های كشور تصميم به استقرار اين سيستم در بيمارستان شدند. باتوجه‌به گستردگیهای فعاليت‌ها در بيمارستان مقرر شد كه بخشی از بيمارستان به‌صورت پايلوت برای استقرار اين سيستم انتخاب شود. پس از بررسی‌ها هر دو تيم تصميم گرفتند بخش جراحي بيماران مغز و اعصاب براي اين منظور مناسب است. قسمت‌های اين بخش كه به‌عنوان محدوده پروژه تعیین‌شده است شامل بخش‌های زير است:
   • معرفي كانديدهاي اتاق عمل
   • پذيرش اتاق عمل
   • بخش آماد‌ه‌سازي بيمار براي عمل
   • داروخانه
   • بخش CSR
   • اتاق عمل
   • بخش ريكاوري
   وضعيت موجود
   باتوجه‌به بازديد به‌عمل‌آمده و توضيحات ارائه‌شده توسط پرسنل بيمارستان، وضعيت موجود ايستگاه‌های كاری در محدوده تعریف‌شده پروژه به‌صورت زير است:

معرفي كانديدهاي اتاق عمل
در اين قسمت مسئول پذيرش بخش مغز و اعصاب در سيستم جامع بيمارستان ليستی از بيماران اين بخش را مشاهده كرده و از بين آن‌ها كانديد‌هايی را برای عمل جراحی انتخاب می‌كند. در سيستم مذكور اطلاعات مرتبط با نوع عمل، تجهيزات موردنیاز و پزشك جراح را وارد سيستم می‌شود.

پذيرش اتاق عمل
در اين قسمت با اعلام مسئول مشخص، ظرفيت خالی اتاق عمل را به بخش مغز و اعصاب اعلام می‌كند. همچنين در اين بخش شناسايی بيمار و صحت آن با اطلاعات ارسال‌شده كنترل می‌شود.

بخش آماد‌ه‌سازی بيمار برای عمل
پس از پذيرش، بيمار به قسمت آماده‌سازی قبل از عمل انتقال داده مي‌شود. در اين قسمت اطلاعات بيماری كه قرار است وارد اتاق عمل شود از رو پرونده بيمار و شماره پذيرش آن، به‌صورت دستی وارد سيستم جامع بيمارستان می‌شود. همچنين در اين قسمت بيمار براي انجام عمل جراحی آماده‌شده و منتظر ورود به اتاق عمل می‌شود.

داروخانه
در حال حاضر بخش عمل جراحی، يك داروخانه مستقل و يك انبارك دارو در اتاق‌های عمل، اتاق آماده‌سازی و بخش ريكاوری وجود دارد. اين انبار‌های دارويی به‌صورت تجربی از داروهای موردنیاز نگهداری می‌کنند. موجودی انبار دارو به‌صورت دستی و سنتی كنترل می‌شود.

بخش CSR
در اين قسمت وظيفه استریل کردن تجهيزات پزشكی و آماده‌سازی آن برای انجام عمل جراحی باتوجه‌به ليست اعلامی از سوی پزشك جراح را بر عهده دارد. اين وظيفه توسط پرستاران اين بخش انجام می‌شود.
اتاق عمل
در اين قسمت ورود و خروج بيمار، پرستار، پزشك و ديگر کارکنان مرتبط به‌صورت دستی و سنتی كنترل می‌شود. داروها و ملزومات مصرفی بيمار در حين و يا پس از عمل توسط مسئول مشخص در سيستم جامع بيمارستان وارد می‌شود.
بخش ريكاوری
پس از انجام عمل جراحی بيمار در اين بخش جهت تثبيت وضعيت نگهداری می‌شود. در اين بخش علائم حياتی بيمار کنترل‌شده و داروهای لازم به بيمار داده می‌شود. پس تثبيت وضعيت بيمار به تشخيص پزشك، بيمار به بخش منتقل می‌شود.

9. مشكلات و نيازمندیها
   باتوجه‌به بررسی های انجام‌شده در بيمارستان، یک سری از مشكلات و نيازمندی‌ها مشخص شد كه در زير به آن‌ها اشاره می‌شود:
   • رديابی بيمار از زمان كانديد شدن آن‌ها تا بازگشت مجدد به بخش به‌صورت مكانيزه
   • رديابی پرسنل، پرستاران و پزشكان دخيل در فرآيند‌های مذكور به‌صورت مكانيزه
   • ثبت زمانی كه بيمار در مسير بين قسمت‌های مختلف در حرکت است به‌صورت مكانيزه
   • ثبت زمان و تاريخ ورود و خروج و مدت‌زمان انتظار بيمار در هر قسمت از فرآيند‌های مذكور به‌صورت مكانيزه
   • ثبت زمان و تاريخ ورود و خروج به اتاق عمل و مدت‌زمان انجام عمل توسط پزشك جراح به‌صورت مكانيزه
   • كنترل و رديابی تجهيزات پزشكی قبل و بعد از عمل به‌صورت مكانيزه
   • كنترل و مديريت ملزومات مصرفي در اتاق آماده‌سازی و اتاق عمل و بخش ريكاوری به‌صورت مكانيزه
   • كنترل و مديريت داروهای مصرفی در اتاق آماده‌سازی، اتاق عمل و بخش ريكاوری به‌صورت مكانيزه
   • كنترل و مديريت موجودی داروخانه بخش عمل جراحی به‌صورت سيستمی و مكانيزه
   • كنترل ورود افراد مجاز به اتاق عمل به‌صورت مكانيزه
   • كنترل ورود و خروج بيمار به بخش ريكاوری به‌صورت مكانيزه
10. تحليل فرآيند بر اساس استاندارد‌ها و راهکارهای GS1
    باتوجه‌به شرح فرآيند‌هايی كه در بيمارستان در حال انجام است و استانداردها و راه‌حل‌های GS1 در حوزه بهداشت و درمان راهکارهای زير برای بيمارستان پيشنهاد شد.
    • معرفي كانديدهای اتاق عمل
    در اين ايستگاه كاری هر يك از بيماران كه كانديد عمل جراحی می‌شوند با يك كد GSRN شناسایی‌شده و اطلاعات آن در سيستم ثبت می‌شود. همچنين اين كد تحت نماد ديتا ماتريس رمزنگاری (Encode) می‌شود و بر روی دستبند بيمار چاپ می‌شود و يا تگ RFID به شكل مچ‌بند به دست بيمار بسته می‌شود. با قرائت ديتا ماتريس يا تگ RFID تمامی اطلاعات مربوط به عمل جراحی بيمار در سيستم به نمايش در خواهد آمد. اين اطلاعات برای بخش جراحی ارسال می‌شود، به اين وسيله می‌توان رديابی كرد كه چه بيماری تحت چه عمل جراحی توسط چه پزشكی و چه زمانی بايد قرار بگيرد.
    تجهيزات سخت‌افزاري موردنیاز برای اين قسمت: شامل ليبل پرينتر مچ‌بند و باركد اسكنر دوبعدي (در صورت چاپ ديتا ماتريس)، رايتر و قرائت‌گر RFID در صورت استفاده از این تکنولوژی
    • پذيرش اتاق عمل
    قسمت پذيرش بخش عمل جراحی باتوجه‌به ظرفيت‌های خالی خود، به بخش مغز و اعصاب اعلام می‌كند كه بيماران با كد GSRN مشخص جهت عمل جراحی بايد به اتاق‌های عمل با كد‌های GLN مشخص‌شده بروند. هنگامی‌که بيمار می‌خواهد به بخش عمل جراحی انتقال داده شود باركد و يا تگ RFID مچ‌بند آن قرائت می‌شود تا از صحت بيمار برای عمل جراحی مطمئن شد. همچنين هر يك از پرسنل بيمارستان كه خدماتی در بيمارستان ارائه می‌كنند مانند بهيار، پرستار، پزشك و غيره نيز با كد GSRN شناسايی می‌شوند. بنابراين هر يك از پرسنل كه بيمار را به بخش جراحی منتقل می‌كند نيز كد GSRN آن قرائت‌شده و در سيستم ثبت می‌شود. همچنين زمان قرائت باركد يا تگ RFID در سيستم ثبت می‌شود. با ورود بيمار به بخش‌پذیرش اتاق عمل بار ديگر باركد و يا تگ بيمار قرائت می‌شود و اطلاعات آن در سيستم كنترل و وارد می‌شود. همچنين زمان قرائت نيز در سيستم ثبت می‌شود. به اين روش می‌توان فهميد كه كدام بيمار، توسط كدام پرسنل، براي چه عمل جراحی، در چه مدت‌زمانی به بخش عمل جراحی انتقال پیدا کرده است.تجهيزات سخت‌افزاری موردنیاز براي اين قسمت: شامل باركد اسكنر دوبعدی (در صورت چاپ ديتا ماتريس) و يا قرائت‌گر RFID در صورت استفاده از این تکنولوژی
    • بخش آماد‌ه‌سازي بيمار براي عمل
    در بدو ورود بيمار به اين بخش كد GSRN بيمار به همراه كد GLN بخش اسكن شده و تاريخ و زمان آن در سيستم ثبت می‌شود. هر يك از ملزومات و داروها و ملزوماتی كه لازم است به بيمار داده شود، نيز اسكن شده و در بانك اطلاعاتی ثبت می‌شود. در هنگام ورود بيمار به اتاق عمل كد GLN اتاق عمل به همراه كد GSRN بيمار اسكن شده و در صورت تطابق اطلاعات، سيستم اجازه ورود به اتاق عمل را می‌دهد. همچنين سيستم تاريخ و ساعت ورود به اتاق عمل را ثبت می‌كند. با اين سيستم می‌توان دريافت كه بيمار چه مدت در اين بخش منتظر مانده است و چه ملزومات و داروهایی را در اين بخش استفاده كرده است. تجهيزات سخت‌افزاری موردنیاز برای اين قسمت: شامل باركد اسكنر دوبعدي (در صورت چاپ ديتا ماتريس) و يا قرائت‌گر RFID در صورت استفاده از تكنولوژی RFID است.
    • داروخانه
    داروخانه اصلی بخش جراحی و هر يك از انبارک‌های دارو موجود در اتاق‌های عمل، بخش آماده‌سازی بيمار و بخش ريكاوری با كد GLN شناسايی می‌شوند. همه داروها و ملزومات مصرفی نيز با SGTIN12 به همراه تاریخ مصرف و شماره بچ توليد آن شناسايی می‌شود و تحت نماد ديتا ماتريس چاپ‌شده و بر روي داروها و ملزومات مصرفي الصاق و اطلاعات آن‌ها در بانك اطلاعاتي ذخیره‌شده و به موجودی انبار داروخانه اضافه می‌شود. هر بار كه داروها و يا ملزومات مصرفی لازم است، باركد آن‌ها اسكن می‌شوند و در داخل پكيج‌های مشخص‌شده قرار گرفته و برای آن‌ها ليبل SSCC صادرشده و از موجودی داروخانه كم می‌شود، در هنگام تحويل دارو به انبارك‌های دارو در اتاق عمل و يا بخش‌های آماده‌سازی و يا ريكاوری كد GLN آن بخش به همراه SSCC داروها اسكن می‌شود. همچنين می‌توان كد شخصی كه متولی انجام اين فعاليت است را نيز اسكن كرده و در سيستم ثبت كنيم. با اين روش می‌توان رديابی كرد كه چه داروها و يا اقلام مصرفی توسط چه كسی، در چه زمانی به چه قسمت‌هايی انتقال پیدا کرده است. همچنين می‌توانيم موجودی همه بخش‌ها را به طور لحظه‌ای و آنلاين و به‌صورت FIFO13 داشته باشيم.
    تجهيزات سخت‌افزاری موردنیاز براي اين قسمت: شامل ليبل پرينتر و باركد اسكنر دوبعدی (در صورت چاپ ديتا ماتريس) و يا قرائت‌گر RFID در صورت استفاده از این تکنولوژی
    • بخش CSR
    در اين قسمت تمامی تجهيزات پزشكی با استفاده از كليد شناسايی UDI شناسايی می‌شوند و اطلاعات آن در بانك اطلاعاتی ثبت می‌شود و باركد آن تحت نماد ديتا ماتريس بر روی آن حك می‌شود (با دستگاه ليزری مخصوص اين كار). در هنگام آماده‌سازی تجهيزات برای عمل جراحی، اطلاعات تجهيزات لازم و پزشك جراح درخواست‌كننده براي اين بخش ارسال می‌شود. در حين آماده‌سازی بر اساس ليست ارسالی، در ابتدا باركد GSRN پرسنلی كه قصد آماده‌سازی را دارد اسكن می‌شود سپس باركد تمامی تجهيزات طبق ليست اسكن شده در جعبه‌ای قرار می‌گيرد. برای جعبه آماده‌شده يك كد SSCC صادرشده و بر روی جعبه الصاق می‌شود. ليبل SSCC شامل اطلاعاتی همچون تجهيزات موجود در جعبه، كد GLN اتاق عمل مقصد و ساير اطلاعات موردنیاز می‌تواند باشد. در هنگام تحويل جعبه به اتاق عمل كد SSCC جعبه و كد GLN اتاق عمل اسكن می‌شود و در سيستم كنترل می‌شود كه تجهيزات در اتاق عمل اشتباهی وارد نشده باشد. با استفاده از اين سيستم می‌توان فهميد كه چه شخصی، چه تجهيزاتی را برای چه بيماری توسط دستور چه پزشكی آماده‌شده و در چه زمانی وارد چه اتاق عملی شده است.تجهيزات سخت‌افزاری موردنیاز برای اين قسمت: شامل ليزر حك باركد و دستگاه اسكن باركد مخصوص و ليبل پرينتر است. همچنين برای اسكن پرسنل نياز به باركد اسكنر دوبعدی (در صورت چاپ ديتا ماتريس) و يا قرائت‌گر RFID در صورت استفاده از این تکنولوژی
    • اتاق عمل
    در اين قسمت كد GSRN پرسنل مجاز (پرستار، پزشك جراح و ساير پرسنل دخيل) ورود به اتاق عمل كه از قبل در سيستم تعریف‌شده است و همچنين كد GSRN بيمار، تحت نماد دیتا ماتریس و يا تگ RFID قرائت می‌شود. كه در اين صورت در لحظه، زمان ورود اشخاص مجاز به ورود اتاق عمل، بيمار و تجهيزات موردنیاز كه در قسمت 7.4 توضيح داده شده است، ثبت می‌شود. باركد تمامی داروها و ملزومات مصرفی بيمار در حين عمل اسكن شده و اطلاعات آن در سيستم ثبت می‌شود. پس از پايان عمل جراحی مجدداً باركد و يا تگ RFID افراد حاضر و بيمار در اتاق عمل به هنگام خروج قرائت‌شده و زمان خروج آن‌ها همچنين و تمامی ورود و خروج‌های حين عمل در سيستم ثبت می‌شود؛ بنابراین مشخص می‌شود كه مدت‌زمان عمل جراحی چه مقدار زمان‌بر بوده و چه افرادی در آن دخيل بوده‌اند و چه داروها و ملزوماتی در حين عمل برای بيمار مصرف ‌شده است. پس از عمل و پس از شستشوی تجهيزات، باركد آن‌ها اسكن شده و چنانچه مغايرتی داشته باشد، گزارش آن در سيستم ثبت می‌شود و همچنين برای جعبه تجهيزات مجدداً ليبل SSCC صادرشده و پكيج پلمپ می‌شود.
    تجهيزات سخت‌افزاری موردنیاز برای اين قسمت: شامل باركد اسكنر دوبعدی (در صورت چاپ ديتا ماتريس) و يا قرائت‌گر و يا گيت RFID در صورت استفاده از این تکنولوژی و ليبل پرينتر است.
    • بخش ريكاوری
    در اين قسمت كد GSRN بيمار و شخص انتقال‌دهنده بيمار در هنگام خروج از اتاق عمل به بخش ريكاوری قرائت می‌شود و در هنگام ورود به بخش ريكاوری با قرائت كد GLN بخش ريكاوری و كد GSRN بيمار، مريض به اين بخش تحويل داده می‌شود. پس از استقرار بيمار در بخش ريكاوری، داروهایی كه بايد به بيمار داده شود، پرستار و بيمار، نام پزشك به همراه نسخه و دستور پزشك در سيستم ثبت می‌شود. در هنگامی‌که دارو به بيمار داده مي‌شود كد داروها، پرستار و بيمار قرائت می‌شود و اگر تناقضي با اطلاعات ثبت‌شده در سيستم داشته باشد، سيستم هشدار می‌دهد. پس از تثبيت وضعيت بيمار و انتقال آن به بخش، مجدداً كد GSRN بيمار به همراه شخص انتقال‌دهنده اسكن شده و به بخش انتقال داده می‌شود. با استفاده از سيستم می‌توان تشخيص داد كه مدت‌زمان انتقال بيمار به بخش ريكاوري چقدر بوده است و توسط چه كسی صورت پذيرفته است. همچنين مدت‌زمانی كه بيمار در اين بخش بوده است، قابل‌اندازه‌گیری خواهد بود. همچنين می‌توان اينكه چه دارويی به چه بيماری توسط چه كسی بر اساس دستور چه پزشكی به بيمار داده شده است را رديابی كرد. تجهيزات سخت‌افزاری موردنیاز برای اين قسمت: شامل PDA دوبعدی خوان (در صورت چاپ ديتا ماتريس) و يا PDA به همراگان RFID در صورت استفاده از این تکنولوژی.
11. نتيجه‌گيری
    استفاده از استاندارد‌های GS1 مزيت‌های بی‌شماری برای بيمارستان‌ها دارد. با استفاده از اين استاندارد‌ها بيمارستان‌ها می‌توانند سطح خدمات‌رسانی خود را به بيماران با كاهش خطا‌های پزشكی و افزايش امنيت بيماران، بهبود دهند. بيمارستان می‌تواند مديريت يكپارچه اطلاعاتی بر روی تمامی بخش‌های خود داشته باشد و همچنين می‌توانند بيماران خود را از لحظة ورود تا موقعی كه مرخص می‌شوند رديابی كنند. ايجاد قابليت رديابی تجهيزات بيمارستان، كادر درمانی و پرسنل بيمارستان و مديريت بهينه موجودی داروها و تجهيزات بيمارستان از ديگر مزايای اين استاندارد‌ها براي بيمارستان‌ها است. بيمارستان‌های كشور با استقرار اين سيستم، قابليت تبادل اطلاعات با يكديگر را خواهند داشت و حتی می‌توانند به بانك‌های اطلاعاتی بيمارستان‌ها در خارج از كشور متصل شوند.
12. منابع

[1] سنندجی، نادر، معرفی مقدماتی پروتکل EPC، 1389
[2] www.e-code.ir / قابلیت‌ها و توانمندی استانداردهای GS1 در حوزه سلامت
[3] www.e-code.ir / استاندارد Epcis و کاربرد آن در ردیابی
[4] Applying Gs1 Standards to u.s. pharmaceutical Supplychain Bussiness Processes,2013
1 Global Trade Item Number
2 Global Location Number
3 Unique device identification
4 Global Individual Asset Identifier
5 Global Service Relation Number
6 Serial Shipping Container Code
7 Electronic Product Code Information Services
8 health information system
9 Real-Time Information System 
10 Automatic identification and data carriers
11 radio frequency identification
12 Serial global Trade Item Number

13 First In First Out