مطالعات موردی از كارايی استانداردهای GS1 در لجستيك ريلی
فصلنامه شماره 41 (بهار 1399)
چکيده
حملونقل و لجستيك قطعات، كالا، مواد اوليه يا محصولات نهايي يكي از مهمترین دغدغههای تأمینکنندگان و بازرگانان است. لجستيك صحيح كه كيفيت كالا را حفظ كرده، تحويل به موقع آن را به مشتريان تضمين نمايد نياز اصلی بازار کسبوکار و تجارت است. با فراگير شدن استفاده از روشهای الكترونيك، حوزه لجستيك هم دستخوش تحول شده و تبادل اطلاعات در اين حوزه را تسهيل نموده است. سازمان جهانی GS1 با استفاده از كدهاي شناسه و استانداردهايی كه در اين حوزه دارد، راهكارهايی را بهمنظور بهبود بهرهوری عملکرد شركاي تجاري و رصد (قابليت دید) زنجیره تأمین ارائه میدهد. اين مقاله ضمن يك نگاه اجمالی و معرفي استانداردهای GS1 در حوزه لجستيك، نمونه ای از موارد كاربرد اين استانداردها را در لجستيك ريلي بهمنظور بهرهمندی كاربران ايرانی بيان مینماید.
1. مقدمه
از زماني كه انسان به توليد دستیافت اعم از توليدات كشاورزي، دامي، شكار يا صنایعدستی، يكي از مهمترین مسائل رساندن محصول توليدي به دست مصرفکننده نهايي بوده است.با پيشرفت صنعت، ارتقاء فناوریها، شکلگیری زنجيره تأمین و مفاهيم مرتبط با آن، نيازهاي حملونقل گسترش پيدا كرد تا امروز كه مفهوم لجستيك شکلگرفته است.
لجستیک يا آمادگاه به معني مدیریت جریان کالا، اطلاعات یا هر نوع منابع دیگر؛ مانند انرژی یا انسانها بین محل تولید یا محل موجودی تا نقطه مصرف یا موردنیاز برای برآورده کردن نیازهای مصرفی است. اين اصطلاح در سازمانهای نظامی شروع شد اما امروزه لجستیک هنر و علم به دست آوردن تولید، توزیع مواد و محصول در مکان مناسب و در مقدار مناسب در هر زنجيره تأمین است.
لجستیک كه معمولاً با حملونقل كالا اشتباه میشود، ضمن آنكه شامل حملونقل كالا هم هست،بيشترشامل یکپارچهسازی اطلاعات، حملونقل، موجودی کالا، انبارداری، جابهجایی کالا و بستهبندی و در مواردی نیز شامل امنیت نیز میشود. لجستیک قسمتی از زنجیره تأمین است که ارزش زمان و مکان را به آن میافزاید.
عملكردهای كلی لجستیك را میتوان شامل حملونقل، انبارداری، مدیریت موجودی، سامانههای اطلاعاتی، تأمین، مدیریت سفارشها، خدمات مشتریان، بستهبندی و لجستیك معكوس دانست و مدیریت زنجیره تأمین تجمیع مدیریت همه این فعالیتها از نقطه آغازین (تأمینکنندگان) تا نقطه پایانی (مصرفكنندگان نهایی) است.
امروزه مهمترین عامل رقابت صنایع،تولیدكنندگان و ارائهكنندگان خدمات، هزینههای موجود در زنجیرههای تأمین است.
صاحبان كالا و مدیران زنجیرههای تأمین تلاشهای گستردهای در جهت كاهش این هزینهها صورت میدهند. ازجمله این تلاشها انجام مطالعات برنامهریزی لجستیك و حملونقل است و در این میان، محل قرارگیری نقاط تولید و جذب سفر در زنجیرههای تأمین و همچنین مسیرهای ارتباطی آنها از مهمترین ورودیهای هر پروژه برنامهریزی درزمینه لجستیك و حملونقل است.
تبادل صحيح اطلاعات، امنيت اطلاعات،جلوگيري از حرکتهای خالي وسايل نقليه،استفادهاز مسيرهاي بهينه،همزمانی انتقالات، تحويل و دريافت بهموقع وغیره همه از مسائلي هستند كه صاحبان كالا و مديران زنجيره تأمین را نگران كرده و سبب شده است به دنبال راهكارهاي استاندارد و جهاني باشند. در اين مقاله ما با كاربرد استانداردها و راهكارهاي سازمان جهاني GS1 در حوزه لجستيك ريلي آشنا میشویم.
2. سازمان جهانی GS1 و لجستيك
سازمان جهاني GS1 یک سازمان غیرانتفاعی است که بهمنظور بهبود کارایی و رصد زنجیرههای عرضه و تقاضا در سطح جهان استانداردها و راهحلهای بینالمللی را طراحی و اجرا مینماید.
از اکتبر 2011، سامانه لجستيك و حملونقل GS1 بهعنوان سومین صنعت اصلی برای سازمان GS1 شناختهشده است. این به معنای یک رویکرد جامعتر سیستم GS1 به اين بخش است ، راهكار EPCglobal1 بدين منظور توسعه داده شد که اکنون با پیشنهادهاي لجستيك و حملونقل GS1 ادغامشده است.
نمایندگان گروه حملونقل و لجستيك GS1، EPC (GS1 EPC TLS و GS1 Logistics Forum) و گروههای گمرک اکنون با گروه کاربری صنعت حملونقل و لجستيك یکپارچهشده و اعضاي GS1 كه در اين زمينه علاقهمند هستند (MO ها) فعالیت میکنند.
شكل 1- لجستيك و جمل و نقل
استانداردهاي GS1 چهار مزيت اساسي را در حملونقل ايجاد كرده است:
• بهرهوری
صرفهجویی در هزینهها، تضمین عدم تعامل و ايجاد رصد در كل زنجيره تأمین موجب افزايش بهرهوری میشود.
• امنيت
الزام به رعايت مقررات و حمايت از امنيت محصولات سبب تضمين امنيت كالا در لجستيك و حمل نقل میشود.
• همكاري
ارزشافزوده از طريق ايجاد ارتباط و همكاري مؤثر بين ارسالکنندگان و ارائهدهندگان خدمات لجستيك فعال ایجاد میکند.
• پايداري
كاهش آلودگي هوا و گازهاي گلخانهای، همچنین جلوگيری از تردد وسايل نقليه خالی (ظرفيت بارگيري ناكامل) پايداري سيستم لجستيك را افزايش میدهد.
در بیش از سه دهه گذشته، سازمان GS1 در درجه نخست بر صنعت جابجايي سريع کالاهای مصرفی (fmcg2) براي خردهفروشان و تولیدکنندگان متمرکز بود. بااینحال، در چند سال گذشته، سازمان GS1 کار خود را در سایر صنایع و زنجیرههای تأمین آنها تسریع کرده است، حملونقل و لجستیک (T&L3) به دلیل نقش اساسی كه در جابجايي سريع کالاهای مصرفی و همچنین در سایرصنایع (بهعنوانمثال مراقبتهای بهداشتی) دارد، یک نمونه اصلی است.
3. استانداردهای GS1 در لجستيك
سیستم استانداردهاي GS1 و الگوی فرایندهای تجاری آن قابلیت همکاری بين شرکای تجاری، حملونقل و ارائهدهندگان خدمات لجستیک را فراهم میسازد تا بهطور مؤثر همکاری كرده و به قابلیت عدم تعادل دست یابند و کالاهای موجود در زنجیره تأمین را رصد كنند.
برچسبهای S1: صنعت حملونقل و لجستیک شامل جابجایی کالا با استفاده از چندین حالت حملونقل ازجمله جاده، ریلی، هوایی و دریایی است. فرآیندهای حملونقل و لجستیک (T&L) شامل طیف گستردهای از شركا مانند فرستنده و گیرنده كالا، حملکننده كالا و معماران سيستم حملونقل و همچنین نهادهای رسمی مانند گمرک و مقامات بندری است. جریانهای لجستیکی اغلب پیچیده و انواع شركاي درگیر در اين حوزه، دلالت بر نیاز به شناسایی فیزیکی آسان واحدهای لجستیک دارد. GS1 یک استاندارد برای کمک به تحقق این امر ارائه میدهد كه به نام برچسب لجستیک GS1 شناخته میشود.
واحد لجستیکی به هر کالایی از ترکیب ایجادشده اقلام برای حملونقل و یا ذخیرهسازی اطلاق میشود که باید در کل زنجیره تأمین جابجا و مدیریت شود.
برچسب لجستیک GS1 به کاربران این امکان را میدهد تا واحدهای لجستیک را بهصورت منحصربهفرد شناسایی کنند تا بتوان آنها را در سراسر زنجیره تأمین ردیابی و ردیابی کرد. تنها شرط اجباری این است که هر واحد لجستیک را باید با شمارهسریال منحصربهفرد، کد سريالي کانتینر حملونقل (SSCC) مشخص کرد.
اسکن بارکد SSCC در هر واحد لجستیک اجازه میدهد تا حرکت فیزیکی واحدها با پیامهای تجاری الکترونیکی که به آنها اشاره دارد مطابقت داشته باشد.
اسکن بارکد SSCC در هر واحد لجستیک اجازه میدهد تا حرکت فیزیکی واحدها با پیامهای تجاری الکترونیکی که به آنها اشاره دارد مطابقت داشته باشد. استفاده از SSCC برای شناسایی واحدهای جداگانه، امکان اجرای طیف گستردهای از برنامهها از قبیل بارگيري متقابل (Cross-docking)4، مسیریابی حملونقل و دریافت خودکار را فراهم میکند. علاوه بر SSCC، سایر اطلاعات را میتوان در برچسب لجستیک GS1 درج کرد.
سازمان GS1 علاوه بر آن GS1 eCom (GS1 XML) و GS1 eCom (GS1 EANCOM) را نيز بهعنوان استانداردهاي قابلاستفاده در حوزه لجستيك معرفي كرده است.
GS1 eCom XML استانداردهای تبادل داده الکترونیکی (EDI) سازمان GS1 هستند که امكان تبادل اطلاعات معامله را توسط شرکاي تجاری ممكن میسازد.
GS1 EANCOM یک زیرمجموعه از استاندارد UN / EDIFACT5 سازمان GS1 است. GS1 EANCOM استانداردهای GS1 را گرد هم آورده است تا کالاهای تجاری، واحدهای لجستیکی و شماره موقعیت مکانی جهانی (GLN) را شناسایی کرده و اطلاعات مربوطه را به شرکای تجاری نشان میدهد.
سازمان GS1 همچنین مدل قابلیت همکاری لجستیک (6LIM) را ارائه كرده است.
4. مدل قابليت همكاری لجستيك GS1
هدف از مدل قابلیت همکاری لجستیک که بهاختصار با LIM نشان داده میشود، مدیریت حملونقل و انبار است که فعالیتهای مرتبط با جابجایی کالاها از تأمینکننده مواد به تولیدکننده و تا خردهفروش را با استفاده از ارائهدهندگان خدمات لجستیک دربرمی گیرد و شامل بازگشت (مرجوع کردن) کالا (لجستیک معکوس) نیز میشود. تمرکز بیشتر LIM روی زنجیره تأمین کالاهای مصرفی (CPG7) است. LIM فرآیندهای تجاری مشترک و تبادل داده را برای پشتیبانی از قابلیت همکاری مدیران زنجیره تأمین با ارائهدهندگان خدمات لجستیک توصیف میکند.
مطالب زیر هدف LIM را بیشتر روشن میکند:
تمرکز روی انواع حالتهای حملونقل (جادهای، راهآهن، آبهای داخلی، دریایی کوتاه) است.
برای حملونقل جادهای این شامل حملونقل کامل کامیون بار بهصورت اختصاصی (FTL8)، حملونقل کامیون بار به گروهي يا صورت غیراختصاصی (9LTL) و توزیع بسته بار است. این مدل خدمات ارزشافزوده مانند پر کردن خشک، بستهبندی مجدد برای تبلیغات، انباشت مجدد یا برچسب زدن مجدد را نیز شامل میشوند. تا زمانی که GTIN کالای تحت سرویسدهی یکسان باقی بماند، این نوع خدمات یک خدمت لجستیکی با ارزشافزوده (در دامنه) محسوب میشود، اگر GTIN تغییر کند، آن را قرارداد تولید (خارج از هدف مدل) در نظر میگیرند.
مناقصه بار در چارچوب یک قرارداد نیز در اهداف LIM گنجاندهشده است.
LIM عملکردهای تجاری زیر را دربرمی گیرد:
• تسویهحساب مالی
• حملونقل
• برنامهریزی
• تدارکات و خرید
• انبارداری
مدل واقعی متشکل از فرآیندهای تجاری یا بلوکهای فرآیندهای تجاری است که به معاملات (تراکنشها) تجاری تقسیم میشوند، این معاملات تجاری به شکل پیامهای الکترونیکی (GS1 eCOM) ترسیم میشوند. رابطه بین معاملات و پیامها بهطور پیشفرض 1 به 1 نیست. چندین معامله را میتوان با 1 پیام ترسيم کرد. بااینوجود، کلیه معاملات دارای یک راهنمای خاص اجرای پیام در مورداستفاده از پیام در متن معامله تجاری هستند.
این مدل از 7 فرآیند تجاری مجزا تشکیلشده است که در شکل 2 مشاهده میشود.
شرکا و نقشها در مدل LIM از اصطلاحات خاص برای نشان دادن انواع شرکای تجاری و نقشهایی که بازی میکنند استفاده مینمایند. این اصطلاحات برای شفافیت عملیات لجستیک بسیار اهمیت دارد. اصطلاحات عمومی زیر برای شرکا به کار میرود:
• ارائهدهنده خدمات لجستیکی (انبارداری یا حملونقل)
• تولیدکننده
• خردهفروشی
• تأمینکننده
شكل 2- فرایندهای تجاری مدل شده در LIM
این شرکا میتوانند یک یا چند نقش زیر را در فرآیندهای تجاری ایفا کنند:
1. ارائهدهنده خدمات لجستیکی (LSP)
2. مشتری خدمات لجستیکی (LSC)
این دو نقش مربوط به نماینده طرفهای اصلی درگیر در معاملات تجاری خرید خدمات لجستیک است.
3. فرستنده (حملکننده)
4. گیرنده
این دو نقش، نمایندگان اصلی در معاملات تجاری کالاهای تجاری را نشان میدهند.
یک شریک تجاری دارای مکانهای فیزیکی مختلفی مانند انبارها، مراکز توزیع و فروشگاهها خواهد بود. کلید شناسایی مکان GS1 یا نام موقعیت مکانی (GLN) برای ارائه جزئیات بیشتر در مورد مکانهای فیزیکی طرفین در رابطه با فرآیند تجارت مربوطه استفاده میشود، مانند:
• موقعیت مکانی حملونقل موجودی در کشتی
• موقعیت مکانی محل دریافت
• انتخاب محل نقلوانتقال
همچنین راههای مختلفی برای اشاره به انواع ارائهدهندگان خدمات لجستیک (LSP) وجود دارد که LIM آنها را شناسایی و معرفی میکند:
• ارائهدهندگان خدمات حملونقل
• فرستنده حملونقل
• معماران سیستم حملونقل کالا
• ارائهدهندگان خدمات انبار
• سایر ارائهدهندگان خدمات مانند کارگزاران گمرک
مطالبی که بیان شد بخشی از LIM هستند. این مدل حاوی نمودارها، مفاهیم و الگوهایی است که درنهایت آن را تبدیل به یک راهنمای کامل در حوزه لجستیک نموده است. درواقع سازمان جهانی GS1 با ارائه مدل قابلیت همکاری لجستیک یا LIM الگویی جامع در خصوص کلیه جزئیات موردنیاز برای یک لجستیک بهرهور، ایمن و پایدار بهمنظور همکاری مؤثر شرکای تجاری در اختیار مدیران زنجیره تأمین قرار میدهد.
در این بخش چند مورد کاربردی از بهکارگیری راهکارهای سازمان جهانی GS1 ارائه میشود تا نتایج این انتخاب توسط سازمانها مشخص شود.
5. گروههای MO علاقهمند به T&L
دفتر جهانی GS1 با شبکهای از MO ها برای هماهنگی فعالیتهای حملونقل و لجستیک (T&L) در سطح جهان همکاری میکند.
MO ها در رشد بخش حملونقل و لجستيك GS1 مشارکت میکنند. MO ها فعالانه بهعنوان عضو محلی GS1 خود را در مباحث حملونقل و لجستيك زنجیره تأمین درگیر میکنند و مشخص میکنند چگونه و کجا سیستم GS1 میتواند ارزش ارائه دهد. در اين راستا MO هاي استراليا و آلمان همكاري بسياري داشتهاند. براي آنكه شرکتها و مديران زنجيره تأمین بدانند چگونه شروع كنند و استانداردهاي GS1 چگونه به آنها كمك میکند نمونههای كاربردي كه توسط كشورهاي ديگر انجامشدهاند، ارائه میشود.
6. حملونقل ریلی مؤثر در فنلاند
مدیریت حملونقل ریلی در فنلاند فرآیندهای راهآهن را با GS1 EPC / RFID سادهتر، سریعتر، دقیقتر و کارآمد كرده است.
شكل 3- ورود و تائید دستي اطلاعات
6.1. جایگزینی ضروري برای فرآیندهای دستی ناکارآمد
جغرافیای منحصربهفرد فنلاند، موقعيت بسیار شمالی و زمستانهای طولانی، تاریک و سرد آن میتواند داشتن تدارکات کارآمد را دشوار كند که قابليت رقابت شرکتهای فنلاندی برای موفقیت در بازارهاي جهانی را ايجاد میکند.
VR Transpoint، يك شرکت پیشرو در حوزه خدمات حملونقل و لجستیک فنلاند، مدتهاست که با چالش ارائه خدمات سریعتر، دقیقتر و كارآمد روبرو است. این کشور در چندین کشور اروپایی ازجمله روسیه فعالیت میکند و خدمات ریلی، حمل بار غیراختصاصی (گروهي)، کالاهای فله و خدمات حملونقل و لجستیک بینالمللی را ارائه میدهد.
بخش قابلتوجهی از فعالیتهای ریلی شركت VR Transpoint به جابجا كردن و تغيير دادن اختصاصیافته است، وظیفه جابجایی واگنها از جایی بهجای دیگر در حوزه ريلي به دلیل بارگیری و تخلیه بار آنها با کالاها نيز با اين شركت است. تا همین اواخر، کارها دستي انجام میشد: کارگران محوطه با قلم، کاغذ و گيرنده فرستنده در ایستگاههای بارگیری و تخلیه راه میرفتند و اطلاعات مربوط به محتویات و وضعیت هر واگن را که قابلتأیید بود، ارسال میکردند. یک کارگر دفتر در سمت دیگر رادیو، بهصورت دستی دادهها را وارد سیستم ERP میکرد.
شكل 4- تائید دستي بار
این فرایند وقتگیر، ناکارآمد و مستعد خطا بود.
شركت VR Transpoint میخواست با ارائه اطلاعات ردیابی واگن در زمان واقعی، بهرهوری کلی جابجايي و تغيير واگن را بهبود بخشيده، نگهداری واگن را بهینه کرده و خدمات به مشتری را افزایش دهد.
6.2. استانداردهای انتخابشده GS1 برای تحقق اهداف
پس از بحث و گفتگو با سایر سازمانهای راهآهن کشورهای اروپایی و اجراي یک پروژه آزمایشی در مقیاس کوچک که فواید بسیاری را نشان داد، در سهماهه آخر سال 2009، شركت VR Transpoint راهحل مبتنی بر استانداردهای GS1 را پیادهسازی کرد.
برچسبهای RFID EPC Gen 2 که بهطور خاص برای کار با فلز طراحیشدهاند، به هر طرف از همه 11،000 واگن حملونقل ریلی حمل بار، لوکوموتیو و اتومبیلهای مسافری متصل شدند و اولین سیستم جامع جهانی EPC RFID را در بخش ریلی ایجاد کردند.
هر واگن با یک کلید شناسایی دارايی شخصی GS1 (10GIAI) که در یک برچسب EPC RFID رمزگذاری شده است، به شكل منحصربهفرد شناسايي شد.
بیش از 350 خواننده دستی RFID با استفاده از کارگران حیاط در 50 ایستگاه مختلف فنلاند در حال استفاده هستند و 100 خواننده ثابت RFID قرار است در نقاط بحرانی در سراسر شبکه راهآهن فنلاند نصب شوند.
تمام دادههای جمعآوریشده توسط خوانندگان RFID دستی و ثابت بهطور خودکار از طریق اتصال به شبکه تلفن همراه به/ از سیستمهای برنامهریزی عقب منتقل11 میشوند.
کل پروژه با پشتیبانی يك شرکت ارائهدهنده راهحل12 مستقر شد. تجهیزات و نرمافزارها با مشخصات فنی موردنیاز براي همکاری برای کاربردهای مانيتورينگ وسايل نقليه13 برای حملونقل (TAF / TSI)، طبق آژانس راهآهن اروپا (ERA) مطابقت دارند.
شكل 5- استفاده از كدهاي GIAI
گذشته از این واقعیت که سایر سیستمهای RFID که بر اساس استانداردهای باز GS1 ساخته نشدهاند گرانتر بودند، انتخاب استفاده از استانداردهای GS1 همچنین به علت اينكه آنها «مناسب براي آینده14» هستند، انجام شد. بهعنوانمثال، افزودن برنامههای کاربردی به این سیستم باز و مبتنی بر استاندارد در آینده ارزانتر و آسانتر خواهد بود.
در صورت تمایل برای ارتقاء سختافزار در سالهای آینده، این شرکت به یک تأمینکننده گرهخورده است.
6.3. مزایای گستردهی تجاری ملموس
راهحل EPC RFID به شركت VR Transpoint کمک کرده است تا با تنظیم خودکار کارها و اطمینان از ترکیب صحیح حركت قطار، مدیریت رصد حملونقل را بهبود بخشد.
گروههای VR Transpoint اکنون بهسادگی در کنار قطار قدم میزنند و با یک وسیله دستی برچسب EPC RFID هر وسيله ریلی را بررسي میکنند. اطلاعات بهطور خودکار به سیستم لجستیکی شرکت منتقل میشود و به کارکنان آن حوزه این امکان را میدهد كه دستگاههای منتخب را بهقطار دیگری منتقل کنند و دستگاههای باقیمانده را نیز به ترتیب بهینه برای سفر برنامهریزی نمايند.
اطلاعات ارائهشده توسط این سیستم برای شرکتهای دریافتکننده کالا نیز بسیار ارزشمند است. ازآنجاکه امروزه دريافت خودکار دادههایی راجع به محمولههای تحويلي امري متداول است و مشتريان توقع دارند در خصوص وضعيت بار خود اطلاعات دريافت كنند، با اين اقدام، مشتریان VR Transpoint میتوانند بدانند که آیا یک ماشین ریلی خاص كه بار آنها را حمل میکند، برای تخلیه بار آماده است يا نه.
شركت VR Transpoint همچنین فرآیند نگهداری واگن را بر اساس سیستم RFID توسعه داده است. گروههای حملونقل راهآهن میتوانند مسائل فنی مرتبط با هر واگن از طريق سيستم گزارش دهند و همکاران خود را در مورد خرابی و یا نقص آنها آگاه کنند. این تلاشها باعث شده است که تعمیر و نگهداری كلي واگنها کارآمدتر و سریعتر شود.
6.4. گامهای بعد
نصب سیستمهای RFID و استفاده از استانداردهاي GS1 امكاناتي را براي ساير ارگانها نيز فراهم كرده و زیرساخت بسياري از اقدامات را فراهم میکند. بهعنوانمثال دستگاههای ثابت خوانش RFID را میتوان در ایستگاههای راهآهن خصوصی پایانه مشتریان VR Transpoint پیادهسازی کرد تا این امکان را فراهم کند تا خدمات مشتري نهایی به مشتري را نيز ارائه دهد.
آژانس راهنمایی و رانندگی فنلاند در نظر دارد تا دستگاههای خوانش RFID را در ارتباط با سنسورهای شبکه راهآهن مستقر کند كه این امکان را میدهد تا بهطور خودکار اطلاعات مفیدی مانند وضعیت چرخهای واگن و یا گرمای بیشازحد محور واگن را جمعآوری کند.
فاصله بین ریلهای مسیرهای قطار در فنلاند با فاصله مسیرهای که در کشورهای همسایه مانند سوئد یا قاره اروپا وجود دارد متفاوت است. بااینحال، عرض مسير راهآهن در فنلاند تقریباً با روسیه برابر است. بنابراين گسترش سيستم ردیابی ترافیک واگن شركت VR Transpoint، ارائه خدمات حملونقل ریلی به روسیه را در گام بعدی منطقی میسازد.
7. حملونقل ریلی مؤثر در سوئد
كشور سوئد در استفاده از استانداردهای RFID در راهآهن پيشرو است. سوئد با صادرات زندگی میکند و حملونقل بخش مهمی از آن است. 60٪ از حجم حملونقل اين كشور بینالمللی است، یعنی در حال گذار به / یا از اروپا است.
شكل 6- استفاده از RFID فعال در كل اروپا
7.1. چالش RFID در حملونقل
در اوایل سال 2011 واگنهای کالایی با برچسبهای RFID بهعنوان یک آزمون مقیاس كامل بر روي برخی از تسهيلات شركت VOLVO بين سوئد و بلژیک شروع به حركت کردند. اینیک قدم بزرگ در جهت ایجاد یک استاندارد مشترک برای شناسایی و ردیابی بارهاي در حال حركت در سراسر اروپا است. اداره حملونقل سوئد (پیشازاین اداره راهآهن ملی) سالهاست كه آزمایش راهحلهای RFID را انجام میدهد. همه این کارها با یک سیستم با استفاده از برچسبهای فعال آغاز شد، اما با بزرگترین اشکال آن اين بود که باید از باتریها استفاده شود. پیشازاین، شركت از GPS استفاده میکرد كه بسيار گرانتر بود.
7.2. راهكار GS1
براي رفع مشكل، اداره حملونقل سوئد از برچسبهای فعال استفاده كرد كه حتي در سرعت زياد قطار قابلخواندن بودند. اين برچسبها از استانداردهای جهانی GS1 برای RFID استفاده میکند.
اين پروژه در سراسر اروپا با استقبال روبرو شده است. در يك نظرسنجی كه اداره حملونقل سوئد در نمایشگاه InnoTrans در برلین به عمل آورد از 70 نفر كه از کشورهاي مختلف بودند، اعلام علاقهمندي كرده بودند. بنابراين اداره حملونقل سوئد میخواهد استفاده از اين سيستم را توسعه دهد تا واقعاً یک استاندارد اروپایی به وجود آيد که همه بتوانند از آن استفاده کنند.
7.3. مزايا
استفاده از سيستم RFID فعال به نسبت ساير روشها ارزانتر تمام میشود و اطلاعات را كامل و صحيح منتقل میکند. علاوه بر آن مشتریان حملونقل میتوانند به پورتال وب مراجعه کنند و بهراحتی به اطلاعات مربوط به محل قرارگیری واگنها و کالاها دسترسی پیدا کنند.
فناوری RFID همچنین باعث کاهش اقدامات اداري و اتلاف کاغذ میشود، ازجمله همه موارد از قبض صورتحساب گرفته تا گزارش آنچه انجامشده است.
اداره حملونقل سوئد همچنین سودهای بزرگی را با کاهش اقدامات اداري و اتلاف کاغذ و ارائه اطلاعات بهتر به مشتریان پیشبینی میکند و علاوه بر این انتظار دارد که هزینههای تعمیر و نگهداری را کاهش دهد.
واگنهای کالا باعث ایجاد سایش و آسيب قابلتوجهی بر روی ریلها میشوند، بهخصوص در صورت آسیبدیدگی؛ اما با RFID میتوان واگنها را شناسایی کرد و بهموقع براي تعمير و نگهداري اقدام پیشگیرانه انجام داد.
7.4. آينده:
برچسب زدن واگنها اكنون توسط اپراتورها انجام میشود. در هر واگن دو برچسب RFID وجود دارد. در حال حاضر قیمت هر برچسب به حدود 3 یورو کاهشیافته است. آزمایشهایی که اکنون انجام میشود، اطلاعاتی را در مورد خدماتي كه موردنیاز است، ارائه میدهد.
شكل 7- جابجايي ايمن بار در كل اروپا
راهآهن همیشه دریافتن راهحلهای خاص خود در هر کشور خوب بوده است. در حال حاضر سوئد و GS1 در حال تدوین استانداردی هستند که برای همه کشورها مشترك است و میتواند توسط سایر روشهای حملونقل نیز مورداستفاده قرار گیرد.
در صورت عملیاتی شدن کامل اين سيستم، میتوان با استفاده از استانداردهای جهانی GS1 يك واگن را در سراسر اروپا دنبال و رصد کرد.
8. نتیجهگیری:
سازمان جهاني GS1 توانسته كاربرد استانداردهاي خود را در راهآهن معرفي كرده و توسعه دهد. صنعت ریلی با فشارهای رقابتی و هزینههایی روبرو است که نیاز به پیشرفتهای چشمگیر ازجمله قابلیت مشاهده بار و واگن در هرلحظه و همچنین افزایش ایمنی و کارایی دارد. مدیران زنجیره تأمین با استفاده از راهکارهای استاندارد و بینالمللی و با بهرهگیری از LIM از لجستیک مؤثرتری برای محصولاتشان برخوردار میشوند.
برای پاسخگویی به این نیازهای تجاری، GS1 به همراه صنعت راهآهن دو استاندارد را با موفقیت توسعه دادهاند:
• استاندارد رصد وسيله نقليه
استاندارد کاربردی GS1 EPCIS براي قابليت ديد وسايل نقليه ريلي به ذینفعان ریلی اجازه میدهد تا بتوانند از EPCIS و EPC / RFID كمك بگیرند و دید کاملی از موقعيت بار را در زمان واقعی به دست آورند. این استاندارد به اپراتورهای ریلی، شرکتهای زیرساختی و حتی صاحبان بار اين امکان میدهد تا در هنگام مسافرت از کشوری به کشور دیگر اطلاعاتی را در مورد موقعیت فیزیکی و حرکت وسایل نقلیه ریلی منحصربهفرد و کل قطارها به اشتراک بگذارند.
• استاندارد شناسایی15MRO
شناسایی جدید قطعات و اجزاء در صنعت ریلی ، استاندارد كاربردي برنامه دقیق در مورد شناسایی و علامتگذاری قطعات و اجزای مورداستفاده در فرآیندهای ساخت، نگهداری، تعمیر و تعمیرات اساسی (MRO) را ارائه میدهد. این میتواند مزایای قابلتوجهی برای ذینفعان صنعت ریلی ازجمله بهبود و ایمنی عملکرد را به همراه آورد.
سازمان GS1 در تلاش است تا اين استانداردها را در حملونقل دريايي نيز توسعه دهد كه در آينده مطالعات موردی آن در قالب مقالاتی در اين مجله ارائه خواهد شد.چنانکه مشاهده شد، استفاده از استانداردهای فوق توسط بخشهای حملونقل در دو كشور اروپايي مزايای زيادی را ايجاد كرده و استفاده از اين ايده را براي كل اروپا مطرح كرده است. قطعاً استفاده از استانداردهاي GS1 در صنايع حملونقل داخلی و لجستيك شرکتهای ايرانی میتواند بهرههای فراوانی را در كشور عزيزمان نيز ايجاد كند. اميد است مطالعه سند حاضر در اين راستا راهگشا باشد.