ماهنامه شماره 24 (مردادماه 1396)

1. مقدمه:

Big Picture یک برنامه بلندمدت برای افزایش بهره‌وری سرویس‌های GS1 است که چشم‌اندازهای بلندمدت ده‌ساله برای آن در نظر دارد. همچنین اهداف کوتاه‌مدت یک، دو و سه‌ساله نیز تعریف کرده است. برای این منظور در نظر دارد خدمات و سرویس‌هایی که هم‌اکنون توسط MO ها ارائه می‌دهد را در درجه اول بهبود بخشد و همچنین سرویس‌های جدیدی را به خدمات اصلی (Core Services) و خدمات ارزش‌افزوده (Value Aded Services) اضافی نماید.

برای بهبود خدمات اصلی (Core Services) موارد ذیل را در نظر دارد:

1. خدماتی که استفاده از استانداردهای شناسایی GS1 را تسهیل کند.
2. برای اعضا انجمن تشکیل دهد.
3. فعال‌سازی GS1 Key، Gepir مدرن، امکان جستجوی مشخصات محصول که بهGPC برمی‌گردد.
4. ارائه استاندارد GTS  مرتبط با ردیابی و ره‌گیری

که زیرساخت بهبودهای اشاره‌شده GDSN Registry, GLN Registry است.سرویس یا خدمت جدیدی که GS1 قصد دارد به (Core Services) ها اضافی نماید GS1 Cloud است که در این مقاله به همه سؤالاتی که دراین‌باره است پرداخته خواهد شد.همچنین GS1 برای سرویس‌های ارزش‌افزوده می‌خواهد مواردی همچونGLEIF، ره‌گیری و ردیابی و GDSN Data Pool را ایجاد و مدیریت نماید که زیرساخت این موارد GS1 Cloud است.

1. GS1 Cloud چیست؟

GS1 Cloud یک پایگاه داده آنلاین از اطلاعات قابل‌اعتماد محصولات است. اطلاعات محصولات قابل‌اعتماد هستند زیرا توسط صاحبان برند (سازنده کالا) ایجاد می‌شوند و پارامترهای کیفیت داده (استانداردهای GS1 Data Quality) در مورد آن‌ها مطمئناً رعایت می‌شود. این اطلاعات به‌منظور استفاده مشتریان آن‌ها مانند خرده‌فروشی‌ها، فروشگاه‌های مجازی و بازارها در عملیات موردنظرشان ایجاد می‌شوند.

هدف GS1 Cloud این است که به بزرگ‌ترین مرجع اطلاعات قابل‌اعتماد محصولات در سطح جهان تبدیل شود. این مرجع طوری طراحی‌شده است که بتواند انتظارات مشتریان دیجیتال امروزی را برطرف نماید. مشتریان خواهند توانست به داده‌هایی صحیح زا محصول دسترسی داشته باشند. این مرجع موجب افزایش رضایتمندی و اعتماد مشتریان خواهد شد و این در حالی است که شرکت‌ها در هزینه‌هایشان صرفه‌جویی می‌کنند و کار آیی عملکردشان را بهبود می‌بخشند.

GS1 Cloud اطلاعات محصولاتی که برند مجاز هستند را در برمی‌گیرد که اطلاعات این برندهای مجاز در پایگاه‌های داده GS1 مانند GDSN و GEPIR و پایگاه‌های داده اعضای (MO) GS1 وجود دارد. همچنین برای محصولاتی که اطلاعاتشان در پایگاه‌های داده ذکرشده وجود ندارند مستقیماً اقدام به جمع‌آوری اطلاعاتشان می‌کند.این پایگاه داده مرکزی به‌منظور جا دادن بیش از 100 میلیون شماره جهانی قلم تجاری (GTIN) به همراه شش ویژگی اصلی دیگر از محصولات که بیشترین تقاضا از سوی مشتریان برای آن‌ها وجود دارد طراحی‌شده است. هفت ویژگی یا عنصر اصلی محصولات عبارت‌اند از: GTIN، برند، نام سازنده، دسته‌بندی محصول (GPC)، توضیحات روی برچسب کالا، محل عرضه یا فروش، URL تصویر باکیفیت پایین محصول.

1. ویژگی‌های اولیه و مزایای GS1 Cloud چیست؟

GS1Cloud به‌منظور کمک به کمپانی‌ها جهت ایجاد داده‌های باکیفیت برای تغییر رفتار مشتریان در خرید ایجادشده است. در فاز اول GS1 Cloud بر روی ویژگی‌های زیر تمرکز خواهد داشت:

1. احراز هویت GTIN: برای کمپانی‌هایی که می‌خواهند از شناسایی به‌موقع محصولات توسط سیستم‌هایشان اطمینان حاصل نمایند، احراز هویت GTIN تائید می‌کند که پیش‌شماره شرکتی شماره شناسایی جهانی قلم تجاری توسط GS1 تخصیص‌یافته است.
2. اعتبارسنجی محصول: برای نرم‌افزارهای موبایلی و سایت‌های تجارت الکترونیکی که می‌خواهند اطلاعات صحیح محصولات را فراهم نمایند، خدمت اعتبار سنجی محصول همه ویژگی‌هایی که یک محصول می‌تواند داشته باشد و توسط GTIN شناسایی‌شده است فراهم می‌آورد.
3. عملکرد جستجو: برای کمپانی‌هایی که به دنبال محصولات جدید برای فروشگاه‌های فیزیکی و آنلاین خود هستند، عملکرد جستجو این قابلیت را به آن‌ها می‌دهد تا بتوانند محصولات جدید و بازار هدف را از طریق ساختار طبقه‌بندی جهانی GPC کشف نمایند.

مزایای GS1 Cloud عبارت‌اند از:

• مشتریان به اطلاعات صحیح محصولات می‌رسند که توسط صاحبان برند، خرده‌فروشی‌ها، فروشگاه‌های الکترونیکی،بازارهاو نرم‌افزارهای موبایلی فراهم‌شده‌اند.
• شرکت‌ها صرفه‌جویی در هزینه‌هایشان خواهند داشت و بهره‌وری عملیاتی را از طریق ساده‌سازی چگونگی ارائه اطلاعات محصول افزایش می‌دهند.

1. GS1 Cloud چگونه کار می‌کند؟

داده‌های مرجع برندها در GS1 Cloud از طریق پورتال آنلاین و رابط برنامه‌نویسی برنامه (APIs) برای استفاده مصرف‌کنندگان نهایی از طریق کانال‌های مختلف و برای کمک به منبع یابی در دسترس خواهد بود. تقریباً در همه شرایط یک کاربر مستقیماً از طریق GS1 Cloud به داده‌ها دسترسی دارد که البته استثنائی بر اساس حجم و فرکانس برای دسترسی وجود دارد.

هر یک از شرکت‌های عضو GS1 و ارائه‌دهندگان خدمات (SP) پس از پذیرش قوانین استفاده از GS1 Cloud ارائه‌شده از سوی سازمان‌های عضو (MO) محلی خودشان می‌توانند به GS1 Cloud دسترسی داشته باشند و در پایگاه داده GS1 Cloud به جستجو بپردازند. GS1 Cloud از طریق سازمان‌های عضو GS1 (MO) در دسترس خواهند بود.

گام‌هایی که برای استفاده از GS1 Cloud باید برداشته شود:

1. ارتباط برقرار کردن با GS1 MO ها برای دسترسی به GS1 Cloud
2. موافقت با قوانین استفاده از GS1 Cloud
3. جستجو در پایگاه داده
4. استفاده از داده‌ها برای مصرف‌کنندگان نهایی از طریق برنامه‌های کاربردی

شکل 1: نحوه کار GS1 Cloud

1. API چیست؟

در اینجا برای این‌که مفهوم API جا بیافتد مطلب ساده و روانی که سایت زومیت در این رابطه ارائه کرده است ارائه می‌شود. البته GS1 نیز سند فنی در این رابطه ارائه نموده است که در مقالات بعد ارائه خواهد شد.

API ها امروزه دنیای مدرن وب را تحت تأثیر خود قرار داده‌اند. اکنون شما به‌راحتی می‌توانید با استفاده از اپلیکیشن‌های تلفن همراه، وارد حساب ایمیل خود شوید و یا بدون استفاده از سایت‌های شبکه‌های اجتماعی و فقط با یک کلاینت وارد حساب کاربری خود شده و فعالیت داشته باشید. همه‌ی این‌ها به‌واسطه‌ی وجود API ها امکان‌پذیر شده است.

به زبان ساده،API ها مخفف (Application Programming Interface) رابط‌هایی نرم‌افزاری هستند که ارتباط بین نرم‌افزارهای مختلف را پیاده‌سازی می‌کنند. زمانی که شما از دسکتاپ یا لپ‌تاپ خود استفاده می‌کنید، تبادل اطلاعات میان نرم‌افزارهای مختلف توسط API ها انجام می‌گیرد.

برای مثال هنگامی‌که قسمتی از یک متن در برنامه‌ی LibreOffice را کپی کرده و دریکی از برنامه‌های اکسل یا ورد قرار می دهید، API مربوط به این بخش، وظیفه‌ی تعریف داده‌های جابجا شده را برای دو برنامه به عهده گرفته است و به همین دلیل شما همان متن را در محیط برنامه‌ی دوم هم مشاهده می‌کنید.

در قسمت وب نیز API ها امکان استفاده از داده‌ها و عملکرد سرویس‌های بزرگی مثل گوگل یا فیس‌بوک را به امکانات اپلیکیشن‌ها یا وب‌سایت‌های مختلف اضافه می‌کنند. برای مثال سرویس«Yelp»، بانک اطلاعاتی عظیمی شامل آدرس رستوران‌ها و مراکز خرید و حتی میزان محبوبیت آن‌ها در اختیار دارد. مسلماً طراحی و پیاده‌سازی نقشه‌ای اختصاصی برای این سایت امری وقت‌گیر و مشکل خواهد بود، اما با استفاده از API ها، نقشه‌های Google Mapsهمین‌طور سرویس نقشه‌ی اپل به امکانات این سایت اضافه‌شده است و درنهایت با ترکیب عملکرد این دو سرویس، سرویسی بهبودیافته در اختیار کاربران Yelp قرار می‌گیرد. در برخی بازی‌های ویدئویی نیز، استفاده از سرویس‌های فیس‌بوک مانند چت، ثبت امتیازهای برتر و دعوت از دوستان توسط API ها امکان‌پذیر شده است.

اما چگونه ارتباط بین این نرم‌افزارها یا سرویس‌ها ایجاد می‌شود؟

درواقع API ها با نمایان ساختن بخشی از عملکرد و اطلاعات نهفته موجود در برنامه‌ها، تعامل آن‌ها با محیط خارج را ممکن می‌کنند. البته این آشکارسازی به‌صورت امن و با محدودسازی دسترسی دیگر برنامه‌های خارجی صورت می‌پذیرد. این شیوه امکان اشتراک‌گذاری داده‌ها بین برنامه‌های مختلف را فراهم کرده و بدون نیاز به توسعه‌دهندگان (به‌منظور اشتراک‌گذاری کدهای این برنامه‌ها)، تعامل بین نرم‌افزارها نیز امکان‌پذیر می‌شود. اشتراک‌گذاری کدها در این مقیاس علاوه بر اتلاف وقت و ناکارآمد بودن، برای برنامه‌نویس‌هایی که تمایل به محرمانه نگه‌داشتن کدها دارند نیز خوشایند نخواهد بود. این شرایط حتی برای برنامه‌های متن‌باز نیز صادق است، جستجوی دستورات خاص از بین تمام کدهای یک اپلیکیشن، بسیار زمان‌بر خواهد بود. خوشبختانه API ها دسترسی برنامه‌های خارجی به برخی مشخصه‌های خاص را محدود می‌کنند و با تعریف شیوه‌ی تعامل سرویس‌ها یا نرم‌افزارها با یکدیگر، امکان ایجاد یک ارتباط امن و سودمند را مهیا می‌کنند.

در حال حاضر API ها جایگاه بسیار مهمی در ارتباطات دارند، برنامه‌نویس‌ها در چارچوب این پروتکل‌ها، بهره‌وری از شبکه‌های اجتماعی نظیر فیس‌بوک و یا خدماتی مانند google maps یا حتی سرویس‌های ذخیره‌سازی ابری مانند Dropbox را ممکن ساخته‌اند. برای مثال توسعه‌دهندگان اپلیکیشن‌های بازی، API های همگام‌سازی را در اختیار کاربر قرار می‌دهند. با استفاده از همگام‌سازی، امکان ذخیره‌سازی جایگاهتان در بازی را در فضای ابری خواهید داشت و بدین ترتیب می‌توانید با استفاده از دستگاه‌های دیگر نیز ادامه‌ی بازی را از همان نقطه از سر بگیرید.

استفاده از API ها صرفه‌جویی در زمان و آسودگی کاربران را در پی خواهد داشت. برای نمونه بسیاری از کاربران شبکه‌های اجتماعی، استفاده از کلاینت‌های فیس‌بوک در تلفن‌های همراه را به رابط وب‌سایت آن ترجیح می‌دهند. در این مورد هم API های فیس‌بوک بازیگران اصلی هستند.

API های مختلف همه‌جا وجود دارند! حتی در همین صفحه شما آیکون‌هایی که به‌منظور اشتراک‌گذاری این مطلب در فیس‌بوک و گوگل پلاس را مشاهده می‌کنید. این لینک‌ها با فراخوانیAPI های مرتبط، به شما امکان پست یا توئیت کردن نظرات را بدون خارج شدن از این صفحه خواهند داد. حتی در قسمت نظرات هم APIها حضور دارند و ثبت و نمایش نظرات توسط آن‌ها و بدون نیاز به تائید مدیران سایت صورت می‌گیرد.

در یک نگاه کلی می‌توان گفت کهAPI ها زمینه را برای توسعه‌ی Mashup ها فراهم کرده‌اند Mashup ها برنامه‌ها یا سرویس‌های تحت وبی هستند که با استفاده از API های چند سرویس‌ مختلف (مثل گوگل، فیس‌بوک، توییتر وغیره) عملکرد تمامی آن‌ها را در قالب یک برنامه یا یک سرویس وب ارائه می‌کنند. دسترسی گسترده‌ای که به‌واسطه‌ی وجودAPI ها برای سرویس‌های بزرگ حاصل‌شده است، تجربه‌ی جدیدی برای کاربران وب به ارمغان آورده است.البتهAPI ها همواره هم مفید نبوده‌اند! شرکت توییتر از یک سال پیش محدودیت‌هایی برای اپلیکیشن‌های وابسته به API های این شرکت وضع کرده است. این تصمیم عملاً برنامه‌های وابسته به توییتر را بی‌استفاده می‌کند و کاربران فقط امکان استفاده از برنامه‌ها و وب‌سایت این شرکت را خواهند داشت و بدین ترتیب توییتر می‌تواند مطمئن باشد که درآمدزایی مبتنی بر نمایش تبلیغات، به‌صورت مؤثر و متمرکزتری انجام می‌شود.مثال‌هایی ازاین‌دست کم نیستند. شرکت‌های مختلفی برای کسب سود بیشتر، سرویس‌های مختلف و APIهایی که اپلیکیشن‌های شما به آن‌ها وابسته هستند را از دسترس خارج کرده‌اند. شرکت گوگل طی تصمیماتی سرویس‌هایی مانند Google Health و اخیراً Google Reader را که گمان می‌ر‌فت به سمت زیان‌ده بودن پیش می‌روند از دسترس خارج کرد و این سرویس‌ها هیچ‌وقت دوباره راه‌اندازی نشدند.

مسلماً این تصمیمات برای کاربرانی که از اپلیکیشن‌های وابسته استفاده می‌کنند ناخوشایند خواهد بود.باوجوداین مشکلات، اشتیاق روزافزون توسعه‌دهندگان برای استفاده از قابلیت‌های API ها و محبوبیت اپلیکیشن‌های وابسته به سرویس‌های کاربردی درمیان کاربران بر کسی پوشیده نیست.در ادامه به بحث GS1 Cloud بازگشته خواهد شد.

1. آیا کیفیت داده‌ها قبل از نمایش در GS1 Cloud ارزیابی می‌شوند؟

بلی. داده‌هایی که توسط GS1 Cloud جمع‌آوری می‌شوند توسط صاحبان برندشان طبق توافق با سازمان عضو GS1 (GS1 MO) یا خود GS1 ایجادشده‌اند. مطمئناً در پس همه محتوای داده‌ها خود صاحبان برند ایستادند. همچنین پس‌ازآن GS1 Cloud داده‌ها را تحت بررسی منطقی خاصی قرار می‌دهد. داده‌ها زمانی در دسترس عموم قرار می‌گیرند که یک امتیاز مشخصی از کیفیت داده‌ها کسب نمایند. حداقل داده‌ها باید قوانین اعتبارسنجی مورداستفاده برای پذیرش آن‌ها در شبکه جهانی هم‌زمان‌سازی داده‌ها را رعایت کرده باشند.

داده‌هایی که در GS1 Cloud وارد می‌شوند باید نشان اعتماد GS1 یا همان GS1 Trustmark داشته باشند که این موضوع در قوانین استفاده از GS1 Cloud آمده است.

1. چه ارتباطی بین GS1 Cloud و شبکه جهانی هم‌زمان‌سازی داده‌ها (GDSN)، سیستم‌های عضویت سازمان‌های عضو GS1 یا همان MO ها، GEPIR و کنترل اعضای GS1 وجود دارد؟

• GDSN:

GS1 Cloud شبکه جهانی هم‌زمان‌سازی داده‌ها را تکمیل خواهد کرد و جایگزین آن نخواهد بود. Data Pool های GDSN اطلاعات برندهای مجاز در GS1 Cloud تغذیه خواهند کرد. درحالی‌که GDSN به‌عنوان مرجع کلیدی دادهای محصول در روابط B2B عمل می‌نماید (البته استثناهایی وجود دارد)، GS1 Cloud دسترسی سریع‌تری را برای مجموعه محدودی از اطلاعات محصول مصرف‌کننده فراهم می‌نماید. GS1 Cloud این توانمندی را خواهد داشت که میلیون‌ها درخواست از کاربران در روز را با سرعت موردنیاز پاسخگو باشد.

• کاتالوگ‌های سازمان‌های عضو GS1 (GS1 MO):

GS1MOها عملکردهای مختلفی در ثبت کاتالوگ‌ها به‌صورت محلی دارند. این‌ها همچنان یک ابزار کلیدی برای شرکت‌ها برای دسترسی به داده‌های محصول و مکان می‌باشند، برای اطمینان از این موضوع می‌توان قوانین مربوط به شماره شرکتی GS1 یا GS1 Company Prefix، ایجاد بارکدها و به اشتراک‌گذاری اطلاعات با شرکای تجاری را مطالعه نمود. یک مثال برای این موضوع مرکز داده‌های GS1 ایالات‌متحده آمریکا (GS1 US Data Hub) است. همچنین MO می‌توانند اطلاعات مربوط به برندهای مجاز را در GS1 Cloud تغذیه نمایند.

• ثبت الکترونیکی جهانی اطلاعات اعضا (GEPIR):

GEPIR به فراهم آوردن دسترسی به اطلاعات‌پایه تماس با کمپانی‌ها که اعضای GS1 هستند ادامه خواهد داد. همچنین GEPIR ممکن است مرجع اطلاعات مجاز محصول باشد همان‌طور که برخی از سازمان‌های عضو (MO) از آن برای جمع‌آوری مجموعه محدودی از داده‌های محصول استفاده می‌کنند.

• کنترل اعضای GS1 (GS1 MemberCheck):

ویژگی‌هایی که در حال حاضر در نسخه بتا، تحت نام GS1 MemberCheck وجود دارد به یک به‌روزرسانی آینده GEPIR تبدیل خواهد شد و در GS1 Cloud به‌عنوان بخشی از تائید هویت GTIN پس از اعتبارسنجی برای نیازهای GS1 MO و کاربران در دسترس خواهد بود.

1. چرا GS1 Cloud شروع به توسعه کرد و چطور مدیریت خواهد شد؟

GS1 Cloud به درخواست خرده‌فروشان و برندها که در هیئت‌مدیره GS1 حضور دارند به‌منظور حمایت از نقش GS1 به‌عنوان ارائه‌دهنده اطلاعات مورد اعتماد ایجادشده است. این موضوع در مجمع عمومی سال 2017GS1 به‌اتفاق آرا تصویب شد.

GS1 Cloud توسط دفتر جهانی GS1 درحال‌توسعه و مدیریت است و به‌صورت محلی توسط سازمان‌های عضو GS1 پشتیبانی و حمایت می‌شود. GS1 Cloud توسط کمیته راهبردی استراتژی‌های داده GS1 نظارت و راهبری می‌شود که این کمیته با همین مأموریت خاص توسط هیئت‌مدیره GS1 شکل‌گرفته است.

1. در حال حاضر (جولای 2017) توسعه GS1 Cloud در چه وضعیتی است؟

راه‌حل‌هایی که در فاز اول GS1 Cloud پشتیبانی خواهند شد در مجمع عمومی GS1 مطرح شد که اجازه داده خواهد شد فرآیند بارگذاری داده‌ها شروع شود. این کار در بلندمدت در حال انجام خواهد بود.نمودار زیر وضعیت فعلی و آینده استفاده برای مخاطبان کلیدی را نشان می‌دهد:

مخاطبین	وضعیت جاری	وضعیت آینده
صاحبان برند بزرگ	داده‌ها در شبکه GDSN	GDSN، GS1 Cloud را تغذیه خواهد کرد، ارائه دید وسیع‌تر برای محصولاتشان خواهند داشت
صاحبان برند کوچک	داده‌های موجود در کاتالوگ GS1 MO	کاتالوگ‌های GS1 MO ها، GS1 Cloud را تغذیه خواهد کرد، ارائه دید وسیع‌تر برای محصولاتشان خواهند داشت
خرده‌فروشی‌ها (شامل خرده‌فروشی‌های Omni Channel، سوپرمارکت‌ها سنتی، پلتفرم‌های تجارت الکترونیکی)	ترکیبی از GDSN، کاتالوگ‌های GS1MO، راه‌حل‌های خاص	دسترسی به داده‌های مرجع قابل‌اعتماد محصولات از طریق میراث GDSN و کاتالوگ‌های GS1 MO ها که راه‌حل‌هایی برای تعامل با GS1 Cloud هستند، خواهند داشت.
نهادهای قانون‌گذار	GDSN، راه‌حل‌های خاص	دسترسی به دادهای مرجع قابل‌اعتماد خواهند داشت

جدول 1: وضعیت حال و آینده نحوه ارتباط مخاطبان

توسعه GS1 Cloud در چند فاز انجام خواهد شد که برای شروع تمرکز اولیه بر دست آوردن حمایت گسترده از همه GS1، مارک‌ها و خرده‌فروشان است، سپس ویژگی‌ها و عناصر بیشتری اضافی و جذابیت و استفاده آن بیشتر خواهد شد.

1. نتیجه گیری:

در این مقاله GS1 Cloud، نحوه کارکرد، مزایا و همچنین وضعیت حال و آینده آن و مفهوم API ارائه شد. تمامی ذینفعان نام‌برده این پروژه جهانی می‌توانند گرد هم جمع آمده و درباره نحوه حضور و مشارکت و بهره‌برداری از آن ارائه نظر نمایند تا بتوان نقش مؤثری بر رسیدن به اهداف اقتصاد مقاومتی کشور ایران در رابطه با تبادلات تجاری با خارج از کشور و موضوع صادرات ایفا نمود. اگر فرصتی باشد در مقالات آتی به تحلیل این پروژه و ارائه تهدیدها و فرصت‌های آن پرداخته خواهد شد.