ماهنامه شماره 26 (مهر ماه 1396)
- مقدمه
در محیط به شدت رقابتی امروز، که با حاشیهی سود اندک، باید انتظارات بالای مشتریان برای دريافت محصولات باکیفیت و متنوع بازمان های انتظار کوتاه برآورده شود، شرکتها مجبور به کسب مزیت از تمامی فرصتها برای بهینه کردن فرایندهای کسبوکار خود هستند. برای دستیابی به این هدف، یک شرکت باید ضمن رصد کامل زنجیرهتامین، با شرکای تجاری خود بهمنظور بهبود عملکرد کلی زنجیره همکاری کند. سیستمهای اطلاعاتی که تعاملات تجاری را آسان و تسریع کنند و سبب جلب رضایت, خرسندی و وفاداری مشتریان سازمان، کاهش هزینه و درنهایت سودآوری شوند، نیاز حیاتی تمرکز و توجه سازمان محسوب میشوند.
تحولاتی که در دنیای تجارت رخداده، ورود فناوری اطلاعات (IT)و تجارت الکترونیک، دهکده جهانی و تجارتهای بینالمللی سبب شده شرکتهای تجاری برای توسعه بازار، نیازمند محيط اطلاعاتي برمبنای IT و تبادل اطلاعات سریع و صحیح با شرکای تجاری و مشتریان خود باشند.
ایجاد اطلاعات صحیح در قالبی استاندارد و بهروزآوری و حفظ آن در بانک اطلاعاتی امن، برای شرکتها و بنگاهها هزينه زا است. بهمنظور تعاملات تجاری سهلتر و سریعتر با شرکای تجاری، بهرهمندی از مزایای تجارت الکترونیک و در اختیار بودن بهموقع اطلاعات لازم برای تصمیمگیریهای مختلف، شرکتها ناچار بهصرف هزينه در پیادهسازی سيستم اطلاعاتي هستند.
انتخاب يك سیستم مناسب كه به سازمانها در شناسایی، کدگذاری محصولات و داراییها كمك كرده و رديابي محصولات را به شكل دقيق (بسته به نياز سازمان) در سطوح مختلف زنجیرهتامین سازمان، سطح ملی و سطح بینالمللی انجام داده و دادهها را به شكل امن حفظ و نگهداري كند، تسهیل گر تجارت است. مزیتهایی كه انتخاب سیستم رديابي، به وجود میآورند، هزینههای پیادهسازی سيستم رديابي را توجیهپذیر و براي سازمان ارزشافزوده ايجاد میکند.
- تاريخچه
اولین بار ردیابی به شکل جیپیاس در سال 1948 و در جنگ جهاني دوم کشفشده و تا سال 1960 رسماً توسط ارتش آمریکا مورداستفاده قرار گرفت. جیپیاس ناواستار (AVSTAR) در نیروی هوایی آمریکا معرفی شد که بعداً به نام پروژه وزارت دفاع تغییر کرده است. دستگاه ردیاب جیپیاس طوری طراحی شد که با جمعآوری ماهوارهها روی مدار بتوانند موقعیت جغرافیایی زمین را ارائه دهند. در سال 1978 بهصورت کامل ماهواره جیپیاس روی مدار قرار داده شد تا بتواند موقعیت جغرافیایی روی زمین را اطلاع دهد. اولين بار اين سيستم براي شناسايي هواپيماهاي خودي و هواپيماهاي نظامي از هواپيماهاي غیرنظامی مورداستفاده قرار گرفت.
در تجارت اولین بار فروشگاه والمارت از ردیابی برای مدیریتزنجیرهتامین خود بهره برد. [5] والمارت یکی از بزرگترین مشتریان جی اس وان در دنیاست که از استانداردهای شناسایی و ردگیری این موسسه پیروی میکند و درواقع نخستین شرکتی بوده که در فروشگاههای زنجیرهای از بارکد برای محصولات استفاده کرده است.
وال مارت از سال 2001 میلادی روی فناوری آر اف آی دی کار میکرده و تنها مجموعه دنیاست که از سال 2005 به بعد خود را متعهد به استفاده از این سیستم کرده است. بهگونهای که تمامی پالتهای جابجا شده در این شرکت دارای برچسبهای آر اف آی دی هستند. والمارت برای این سیستم حدود 27 میلیارد دلار هزینه کرد، با پیادهسازی موفق این سیستم، وال مارت موفق شد سالانه 109 میلیارد دلار کاهش هزینه داشته باشد.
وال مارت با این اقدام ضمن کاهش هزینه و سودی که به دست آورد، توانست تورم را در آمریکا کنترل و مزایای سیستم ردیابی را اثبات کند.
- مفهوم رديابي
ردیابی و رهگیری دو مفهوم اندکِ دارای تعریف گسترده و کلی در زنجیرهتامین هستند. چنگ و سیمونز (1994) با تجزیهوتحلیل قابلیت ردیابی در سیستمهای تولیدی نتیجه گرفتند که, یک سیستم ردیابی خوب مجموعهای از اطلاعات بافرم و اندازه صحیح برای سطح مناسب تجاری با هزینه قابلقبول است. عملکرد سیستم ردیابی شامل دو فعالیت کلیدی در هر سیستم تولیدی است: شناسایی و نشان دادن . در این معنا، جیسن ولورز و همکاران (2003) رویکردی را بهمنظور طراحی سیستمهای اطلاعاتی برای ردیابی مبتنی بر نمودار مدلسازی پیشنهاد کردند . ديگران تأکیددارند یکی از مشکلاتی که در ارتباط باقابلیت ردیابی دقیق مواد اولیه محصولات کشاورزی باید حل شود در دسترس قرار داشتن مستندات دقیق است. روی یانگ چن هدف رهگیری را درک و کنترل مسیر پاییندست محصول در زنجیرهتامین و هدف از ردیابی را به دست آوردن و پیوند سوابق بالادستی از منشأ و ویژگیهای یک محصول خاص مانند گونه، کشور / منطقه ماهیگیری، روش تولید در زنجیرهتامین بیان کرده است. ردیابی ممکن است در کل زنجیرهتامین یک سازمان انجام شود یا تنها به شکل داخلی برای سازمان اجرا گردد.
در این تحقیق منظور از ردیابی آگاهی از وضعیت محصول تولیدشده یا اموال و اطلاعات سازمان در هرلحظه در زنجیرهتامین است.
- اهميت رديابي
مثال والمارت و شرکتهای مانند آن ثابت میکند ردیابی برای زنجیرههای تأمین ارزشافزوده ایجاد میکند. تأثیر رديابي در ایجاد امنیت غذایی موردتوجه قرارگرفته است، کاهش هزینه فراخوان، فراخوان سریع و بهبود ایمنی و کیفیت مواد غذایی توسط پژوهشگران بیانشده و آنان اذعان میکنند که مزایای كارايي میتواند هزینههای ردیابی را پوشش دهد، اما باید با مزایای اثربخشی یکپارچه شود تا هزینههای سرمایهگذاری بهطور کامل توجیه شود. آنها کاهش 45 درصدی هزینه موجودی را در بخش درمان با پیادهسازی موفق ردیابی نشان دادهاند.
علی عباسیرائی و همكاران (1386) مزاياي رديابي را در صنعت لوازمخانگی اینگونه بيان کردهاند كه تولیدکنندگان لوازمخانگی میتوانند با استفاده از مزایای ردیابی، هزینههای سرمایهای خود را از طریق بهبود شفافیت زنجیرهتامین در فرآیندهای کار و موجودی مواد اولیه، از 2 تا 8 درصد کاهش دهند .
سیستمهای رديابي ممكن است به شكل خودكار يا با استفاده از سیستمهای خوانش صورت گيرد. در سیستمهای خودكار، اقلام قابلردیابی كه میتوانند مواد اوليه، محصولات، مکانها و تجهيزات حملونقل باشند، با استفاده از برچسبهای هوشمند مانند انواع برچسبهای RFID شناسايي میشوند.
برچسبهای هوشمند اين قابليت رادارند كه با ارسال امواج اطلاعات مربوط به برچسب خود را منتشر میکنند. بدين ترتيب هرگاه قلم كالاي مجهز به برچسب هوشمند از مكاني به مكان ديگر جابجا شود سیستمهایی كه امواج را دريافت میکنند حضور قلم كالا را در مكان جديد بدون نياز به هرگونه كنترل يا ثبت، اعلام مینمایند. در خصوص اقلام مصرفي، معمولاً پسازآنکه قلم كالا به دست مشتري نهايي رسيد و پرداخت بابت آن انجام شد؛ برچسب غيرفعال میشود. بدين ترتيب صاحب كالا متوجه میشود كه كالا در چه بخشي از زنجیرهتامین قرار دارد و چه زماني از زنجيره خارج گشته و به دست مصرفکننده رسيده است.
روش ديگري كه براي رديابي استفاده میشود برچسبهای غیرهوشمند هستند كه ممكن است به شكل باركد، QR كد و يا ساير كدها چاپ و بر روي اقلام نصب شود. اين برچسبها توسط دستگاههای خوانش (اسكنرها) در مقاطع خاص مانند ورودیها، خروجیها، نقاط فروش، بارگيري وغیره خوانده میشوند. با خوانده شدن برچسب توسط دستگاه اطلاعات برچسب در سيستم درجشده و وضعيت آن ثبت میشود. بدين ترتيب صاحب كالا متوجه میشود كالاي وي چه وضعيتي در زنجیرهتامین دارد و چه زماني از زنجیرهتامین خارج میشود.
- مزاياي سيستم رديابي
يك سيستم رديابي قوي سازمانها را موظف و درعینحال توانمند میسازند که دادهها را در چهارچوبی استاندارد، تولید، حفظ و تبادل کنند. دادههای پایش شده که به شکل استاندارد در بستر IT سامانیافته و تحت پروتکلهای بینالمللی و استاندارد جابجا میشوند، به سازمانها این قدرت را میدهند که از سیستمهای خودکار در نظارت، رصد کردن، گزارشگیری و برنامهریزی بهرهمند شوند
مشخص بودن اصالت کالا، جلوگیری از حضور کالاهای تقلبی، شناسایی محصول و قابلیت فراخوان صحیح و بهموقع آن، امکان بازگرداندن اموال بازگشتنی، ممانعت از سرقت و گمشدن اموال ازجمله مزاياي پیادهسازی سيستم رديابي در شرکتهای تولیدی، بنگاههای اقتصادی و سازمانهای نظارتی در سطوح مختلف در مدیریتزنجیرهتامین به شمار میروند
-
- رديابي و رصد اقلام
با پیادهسازی سيستم رديابي اقلام سازماني كه شامل مواد اوليه، محصولات، اموال سازماني، اموال برگشتني و غیره میشود، در هرلحظه قابليت ديده شدن رادارند. بدين ترتيب كه با حركت قلم مورد رديابي در طول زنجیرهتامین، وضعيت مكاني آن از طريق روشي كه براي رديابي انتخابشده در سيستم ثبت میشود (مراجعه شود به بخش 5). با ثبت اطلاعات در سيستم، صاحب كالا و هر يك از شركاي تجاري بسته به سطح دسترسي خود، میتوانند وضعيت كالا را رصد كنند.
اگر قلم كالا از محصولات توليدي بوده و بهقصد فروش عرضهشده باشد، قلم كالا تا رسيدن به دست مشتري نهايي قابل رصد است.
اگر كالا از اموال داخل سازمان باشد، وضعيت آن در داخل سازمان و نيز ورود يا خروج آن مشخص میشود.
اگر قلم كالا از مواد اوليه باشد، مشخص است كدام ماده از كدام تأمینکننده در كدام محصول استفادهشده است.
اگر قلم كالا از اموال قابلبرگشت سازمان باشد، میتوان ديد كالا نزد كدام مشتري است و براي بازپسگیری آن را پيگيري نمود.
اگر قلم كالا دریکی از تجهيزات حملونقل بارگيري شده باشد میتوان دريافت كدام قلم كالا توسط در كدام وسيله نقليه قرارگرفته است و براي كدام مشتري ارسال میشود. اگر سيستم رديابي هوشمند باشد مسير جابجايي قلم كالا نيز قابل رصد است.
اگر قلم كالا فاكتور باشد نيز توان متوجه شد كدام فاكتور با چه مبلغي براي كدام كالا و به سفارش كدام مشتري صادر، تحويل، دريافت و يا پرداختشده است.
-
- رديابي و اصالت كالا
يكي از مزاياي مهم در رديابي تشخيص اصالت كالا و جلوگيري از جعل نام تجاري و ورود كالاي تقلبي است. ازآنجاکه نصب برچسب و ثبت اطلاعات توسط عضو و صاحب كالا انجام میگیرد، اطلاعات خواندهشده از برچسبها معرف صاحب اصلي كالا و اطلاعات آن است. هرگاه برچسبي كه خوانده میشود اطلاعاتي را نشان دهد كه با كالا همخوانی ندارد يا با مسير، مبدأ و مقصد تعریفشده براي آن سازگار نباشد، سيستم كالا را تشخيص دادهشده و پيگيري میکند. اين امر بهخصوص توسط مصرفکننده نهايي قابلپیگیری است. امروزه با پيشرفت فناوري اطلاعات و كاربرهايي كه براي تلفنهای همراه تعریفشدهاند میتوان برچسب كالا را خواند. يعني مصرفکننده نهايي بهراحتی با استفاده از گوشي تلفن خود برچسب را خوانده و اطلاعات آن را با كالا و اطلاعات درجشده بر آن و اطلاعات موجود درسايت تولیدکننده اصلي مطابقت میدهد. بدين ترتيب ارسال كالاي تقلبي و سوءاستفاده از نامهای تجاري ديگران بسيار محدود میشود.
به جرات میتوان گفت جلوگيري از تقلب و سوءاستفاده توليدكنندگان متفرقه كه مشابه كالاي اصلي را توليد میکنند، بزرگترین دستاورد پیادهسازی سيستم رديابي است. حفظ اصالت كالا سبب خوشنامی و بالا رفتن اعتبار نام تجاري بنگاه يا شركت میشود. موضوعي كه دغدغه سازمانها در حوزه کسبوکار است. اگر کسبوکار بینالمللی باشد، اهميت نام تجارتي و اعتبار آن بيشتر میشود. با اين اوصاف شايد بتوان گفت بزرگترین دستاورد سيستم رديابي مشخص شدن اصالت كالا است.
-
- رديابي و فراخوان
يكي از دستاوردهاي سيستم رديابي كمك به فراخوان محصولات است. محصولي كه به شكل خاص شناساییشده و داراي برچسب شناسه است، در هر نقطه از زنجيره تأمین كه باشد قابلتشخیص است، حتي اگر محصول به دست مشتري رسيده و مورداستفاده قرارگرفته باشد. بهمحض آنكه مشتري يا مصرفکننده نهايي اعلام نارضايتي يا خسارت نمايد با كمك برچسب، اطلاعات محصول استخراجشده و از طريق سيستم رديابي، مبدأ، تولیدکننده، مسير حملونقل، مراكز نگهداري و توزيع وغیره مشخص میشود. اطلاعات اگر بهدقت ثبتشده باشند، حتي میتوان مشخص نمود كه محصول از مواد اوليه كدام تأمینکننده، در چه تاريخي، در كدام زمان كاري، در كدام بخش سازمان، توسط كدام دستگاه و نوبتکاری كدام كارگر تولیدشده است. بدين ترتيب مبدأ بروز اشكال يافت شده و چنانچه اشكال بهکل تعدادي كه در وضعيت مشابه تولیدشدهاند، قابلتعمیم باشد، با استفاده از اطلاعات توليدي مورد کشفشده، ساير اقلام مشخص و شناسههای آنان استخراجشده با استفاده از سيستم رديابي، فراخوان میشوند.
فراخوان الزاماً با اعلام مشكل از سوي مشتري صورت نمیگیرد. ممكن است پس از توزيع محصول، مشكلي از سوي سازمان شناسايي شود كه براي يك گروه خاص از محصولات پيش امده است. مشكلي كه به علت عيب دستگاه، ماده اوليه وغیره بروز كرده است. به علت وجود سيستم رديابي، گروه محصولات مرتبط با مشكل بهراحتی مشخصشده و با استفاده از همان سیستمی توان متوجه شد هر محصول در چه قسمتي از زنجیرهتامین قرار دارد. بدين ترتيب سيستم رديابي نقش قابلتوجهی در فراخوان محصول بازمینماید.
-
- رديابي و بازگرداندن اموال برگشتني
يكي از مسائل مهمي كه بنگاهها و شرکتهای توليدي با آن درگير هستند، جمعآوری سبدها، پالتها و ساير اقلام برگشتني است كه براي حمل و توزيع محصولات استفاده میشوند.
هرساله بنگاهها هزينه زيادي را جهت تهيه اين اقلام پرداخت میکنند. بخشي از اين اقلام بهمرورزمان و در اثر استفاده مكرر، از بين میروند اما بخش بزرگتر آنها متأسفانه به علت جا ماندن يا گمشدن هرگز به مبدأ برنمیگردند و شركت ناچار است براي بستهبندی محصولات توليدي خود، مجدد هزينه تهيه اين اقلام را تقبل كند. اين امر هزينه زيادي را سالانه بر تولیدکنندگان تأمین كرده سبب بالا رفتن قيمت تمامشده میشود. چنانچه اقلام برگشتني داراي كد شناسه بهمنظور رديابي باشند، میتوان هر يك از آنها را رصد كرد و بااطلاع از موقعيت اقلام، شرايطي را ايجاد نمود كه اين اقلام مجدد به مبدأ برگردند.
-
- رديابي و سرقت يا گمشدن اموال
با پیادهسازی سيستم رديابي، اموال و داراییهای سازمان نيز شناسايي و رديابي میشوند. منظور از اموال و داراییهای سازمان، همه داراییهایی است كه ادامه كار سازمان منوط به حضور آنها باشد و شامل مواد اوليه، قطعات نيمه ساخته، تجهيزات، دستگاهها و ادوات توليد، تجهيزات اداری، مالي و رفاهي وغیره میشود.
لازم است مديريت يك زنجیرهتامین از وضع هر يك از اموال خود و موقعيت آن آگاه باشد. اين امر خصوصاً براي اموال حساس يا گرانقيمت صادق است.
با شناسايي و رديابي اموال و دارايي سازمان سرعت دسترسي به قلم كالا بالا رفته و امكان گمشدن آن به حداقل ممكن میرسد زيرا در هرلحظه میتوان رصد كرد كه قلم كالاي موردنظر كجا قرار دارد. همچنین با استفاده از سیستمهای هوشمند میتوان خروج قلم كالا از محدوده موردنظر را بهراحتی پيگيري كرده و حتي براي آن علائم هشداردهنده پیشبینی نمود كه امكان سرقت را از بين برده يا بسيار كاهش میدهد.
سيستم رديابي دسترسي به اقلام انبار و موجودیها را نيز آسان میکند. ازآنجاکه همه اقلام انبارشده شناساییشده و رديابي میشوند، يافتن مواد اوليه، قطعات نيمه ساخته و ابزارآلات نيز، سريع و در كمترين زمان انجام میگیرد.
-
- رديابي و لجستيك مؤثر
سيستم رديابي قادر به شناسايي و رديابي لجستيكي نيز است. بدين شكل كه با شناسايي و رديابي وسايل حملونقل و تجهيزات و كانتينرها همچنین، با شناسايي و علامتگذاری مسیرها، اماكن و مبادي عبور و مرور میتواند مسير دقيق هر كالا و محصول را مشخص كند. بدين ترتيب جابجاییهای داخلي (طي خطوط توليد و داخل سازمان يا بنگاه) و يا خارجي كالا (انتقال و جابجايي تا مراكز پخش، توزیعکنندهها، بندرها، گمرك وغیره)، مشخص هستند.
ازآنجاکه تجهيزات حملونقل داراي شناسه بوده و اطلاعات آنها ثبتشده است همچنین، مسير و مقصد هر وسيله حملونقل مشخصشده است؛ بهراحتی میتوان برنامه انتقال كالا و محصول را بهگونهای مرتب كرد كه وسايل نقليه پس از تكميل شدن ظرفيت حركت كرده و هيچ مسيري را دو بار طي نكنند. چنانچه سيستم رديابي سيستم فراگيري باشد و بسترهاي سختافزاری و نرمافزاری بهدرستی فراهمشده باشد، سيستم لجستيك ارزانتر نيز قابلارائه است. وجود اطلاعات مبدأ و مقصد چندين تولیدکننده يا مركز پخش و نيز اطلاعات بستهبندی آنها سبب میشود تا سيستم لجستيك قادر به برنامهریزی بهگونهای باشد كه ظرفيت خالي يك مسير را با كالاي متقاضي ديگري تكميل كند. بدين ترتيب پیادهسازی سيستم رديابي اثربخشي لجستيك را افزايش میدهد.
- صرفهجویی در هزينه و زمان
پیادهسازی سيستم رديابي به علت مزیتهایی كه برشمرده شد سبب ايجاد صرفهجوییهای مالي و كاهش زمان عملیاتهای اجرايي میشود.
كنترل و رصد بهموقع، گزارشگیریهای صحيح و برنامهریزی آگاهانه سبب میشود تا سفارشها بهموقع انجام شود. كالا و مواد با استفاده از اين روش، بدون انبارش هاي طولاني و در زمان مناسب به دست مصرفکننده ميرسند. همچنین در دسترس بودن اقلام و عدم گمشدن آنها سبب كاهش زمان توليد و عمليات اجرايي میشود. مجموع اين اتفاقات نهایتاً باعث صرفه جوي در زمان ارائه خدمات يا عرضه محصولات میشود.
از طرفي مزايايي چون بازگرداندن اموال برگشتني، جلوگيري از گمشدن اموال، صرفهجویی در هزینههای لجستيك و، فوايد مالي بسياري را نصيب سازمانها مینماید.
منافعي كه با جلوگيري از جعل و تقلب نام تجارتي و حفظ اعتبار و خوشنامي نصيب بنگاهها میشود نيز، سبب ايجاد ارزشافزوده میگردد.
- رضايت مشتريان
آنچه درنهایت هر بنگاهي به دنبال آن است، رضايت مشتريان و وفاداری آنان است. رديابي از سیستمهایی است كه با اجراي صحيح آن و برخورداری از مزاياي آن میتوان رضايت مشتريان را افزايش داد.
رصد كالا در طي زنجیرهتامین و كنترل صحيح فرايندها كه به دنبال آن ايجاد میشود، ممانعت از تقلب و تعهد سازمان براي فراخوان كالاي معيوب موجبات ارتقاي كيفيت را فراهم میکند. مشتري با استفاده از برچسب يا لوگویی كه بهمنظور رديابي بر كالا قرارگرفته است میتواند اصالت كالا و دادههای آن را كنترل كرده و از كيفيت آن اطمينان حاصل نمايد. اطمينان از كيفيت و امنيت محصولات خصوصاً در بخش غذا و دارو براي مشتريان و مصرفکنندگان اهميت فراواني دارد كه سيستم رديابي با ثبت و حفظ اطلاعات، اطمينان لازم را در اين حوزه ايجاد میکند.
كاهش هزینههای تمامشده و افزايش سودآوري سازمان سبب میشود قيمت تمامشده محصول كاهش يابد. اين امر نيز همزمان با افزايش كيفيت سبب جلب رضايت مشتريان میشود.
- نتیجهگیری
مديران ارشد و تصميم گيران استراتژيك سازمان به دلایل مختلف نيازمند سيستم رديابي هستند. اين افراد در زمان بروز مشكل يا اعلام مسئله از سوي مشتري شدیداً نياز دارند تا بدانند كالا، محصول، مواد اوليه، يا اموال سازمان كجا قرار دارند. اين سيستم همچنین در برنامهریزی سازمانها براي حملونقل، تأمین مواد يا ارسال محصولات نقش بسزايي دارند زيرا سيستم، اطلاعات مواد مصرفشده براي توليد و محصول خارجشده از زنجیرهتامین را دارد. مديريت ارشد بهراحتی بر اساس اطلاعات و با استفاده از سیستمهای ديجيتال و خودكار میتواند سفارشها و ارسالها را كنترل و برنامهریزی نمايد.
منافع سيستم رديابي براي بنگاهها و زنجیرههای تأمین بزرگ کاملاً اثباتشده است. در حال حاضر بحث در تهيه برنامههایی ارزانتر است كه به سازمانهای کوچکتر كمك كند تا بتوانند سيستم رديابي را پیادهسازی و از مزاياي آن بهرهمند شوند.
بیشک میتوان گفت هم چنانکه سیستمهای IT بر تجارت تأثیر گذاشتهاند و شرکتهای پيشرو در بهرهگیری از آن اكنون داراي مزیتهای رقابتي هستند كه آنان را از رقيبان متمايز ساخته است، بهزودی چنان سيستم رديابي و تجارت به هم گرهخورده و رديابي جزء لاينفك تجارت خواهد شد كه بنگاههایی كه از آن بیبهره هستند توان رقابت را بهشدت از دست میدهند.