ماهنامه شماره 32 (فروردین ماه 1397)
(قسمت دوم)
- مقدمه:
استانداردهای شناسایی GS1 که بانام کلیدهای شناسایی GS1 شناخته میشوند بهوسیله برقراری ارتباط بین جریانهای فیزیکی کالا و خدمات به جریان اطلاعات، ارزش ایجاد میکند. صنعت حملونقل و لجستیک شامل حرکت کالاها با کمک روشهای چندگانه حملونقل (جاده، ریلی، هوایی، دریایی) است. این صنعت شامل گروههای متنوعی از قبیل فرستنده و گیرنده، حملونقل کنندهها و همچنین سازمانهای دولتی مثل گمرکات و بنادر[1] است. ترکیب کانالهای لجستیکی و گروههای مختلف، فرصتی برای تسهیل شناسایی محمولهها و داراییها با استفاده از کلیدهای شناسایی GS1 و به اشتراکگذاری اطلاعات بین حملکنندهها و سایر ارائهدهندگان خدمت ایجاد میکند. دستورالعمل زیر راهنمایی برای شناسایی واحدهای لجستیکی و محمولههایی است که در صنعت حملونقل استفاده میشود. در قسمت اول به معرفی کلیدهای GIAI و GRAI پرداخته شد. در این قسمت استانداردهای GS1 در مورد کلیدهای شناسایی زیر بررسی میشود.
- SSCC – Serial Shipping Container Code
- GINC – Global Identification Number for Consignment
- GSIN – Global Shipment Identification Number
این راهنما بروی شناسایی واحدهای لجستیکی و گروههای حملونقل متمرکزشده است.
- کلید شناسایی GS1 برای شناسایی دارایی
- اقلام حملی بازگشتی
اقلام حملی بازگشتی (RTI[2]) برای حمل یا انتقال کالا مورداستفاده قرار میگیرد و به دودسته کلی تقسیم میشود:
- بستهبندی ثانویه قابل بازگشت
- حاملهای بار قابل بازگشت
بستهبندی اولیه قابل بازگشت از قبیل بطریها و قوطیها تحت اقلام حملی قابل بازگشت قرار نمیگیرند. اقلام حملی قابل بازگشت عموماً بر اساس سایز، وزن، نوع کاربرد یا مواد بهکاررفته در آن دستهبندی میشوند و اغلب بهعنوان اقلام قابل تعویض بهجای داراییهای فردی مدیریت میشود. شکل زیر نمونههایی از این اقلام را نمایش میدهد.
شکل 1: نمونهای از بسته¬بندی اولیه قابل بازگشت
RTI باید بر اساس صاحب دارایی شناسایی شود. صاحب RTI ممکن است یک اپراتور اصلی باشد که این دارایی را به خردهفروشان، تولیدکنندگان یا ارائهدهندگان خدمات تدارکات اجاره میدهد. صاحب اصلی نیز ممکن است خردهفروش، تولیدکننده یا تأمینکننده مواد باشد. در سایر موارد، صاحب RTI نیز ممکن است دارایی که ویژگیهای زیر را دارا باشد، شناسایی کند.
1.1.1 بستهبندی ثانویه قابل بازگشت
بستهبندی ثانویه قابل بازگشت شامل جعبهها، پوششهای پلاستیکی و سایر نگهدارندههای بادوام است که برای حمل کالاها مورداستفاده قرار میگیرد. کلید شناسایی پیشنهادی برای GS1 برای شناسایی این دارایی GRAI است.
بستهبندی ثانویه باید دوباره در مسیری قرار گیرد که به اپراتور اصلی بازگردد. در این حالت، اپراتور اصلی بهعنوان صاحب بستهبندی باید به آن GRAI تخصیص دهد.
تولیدکنندگان و خردهفروشان اغلب از بستهبندیهای ثانویه قابل بازگشت بهصورت سفارشی استفاده میکنند. در این موارد، سازنده یا خردهفروش، مالک است و باید GRAI را اختصاص دهد.
2.1.1. حاملان بار قابلبرگشت
حاملان بار قابلبرگشت شامل پالتها و مواد در گردش از قبیل ظروف رول، غلتک، قفسههای پوشاک و غیره است. کلید شناسایی پیشنهادی GRAI است. حاملهای بارگیری قابلبرگشت اغلب توسط اپراتورهای اصلی مدیریت میشوند. ازآنجاکه پالتها بهطورمعمول در محیط حملونقل و تدارکات گردش میکنند، GRAI توصیه میشود.
2.1. سایر روشهای شناسایی دارایی
1.2.1. ادغام و استفاده
اگر سازمانی که صاحب دارایی است به سازمان دیگری محول شود، صاحب جدید ممکن است استفاده از شناساگر دارایی موجود را ادامه دهد. در این حالت باید پیششماره شرکتی GS1 به شماره شرکت جدید تغییر یابد. در صورت ادغام، مدیریت باید تعیین کند که پیششماره شرکتی چه سازمانی باید مورداستفاده قرار گیرد. تغییر وضعیت پیششماره شرکتی GS1 باید با سازمان عضو GS1 که این پیشوندها را صادر کرده است، هماهنگ شود.
2.2.1. فروش دارایی
زمانی که دارایی فروخته شود، صاحب جدید باید شناساگر مناسبی (GRAI یا GIAI) بر اساس پیششماره شرکتی GS1 صاحب جدید تخصیص دهد. اسناد خریدوفروش (صورتحساب) ممکن است به شناساگر دارایی قدیمی یا جدید اشاره کند. زمانی که صاحب جدید تثبیت شد، شناساگر جدید GS1 باید برای مدیریت دارایی مورداستفاده قرار گیرد.
اغلب داراییها بهطور دائمی با شناسه دارایی مشخص میشوند. هنگامیکه یک دارایی فروخته میشود، شناسه قبلی باید تا حداکثر ممکن برداشته و حذف شود و اطمینان حاصل شود که شناسه جدید با شناسه اختصاصیافته توسط مالک قبلی تداخل نخواهد داشت.
زمانی که مالک تغییر کند، اگر صاحب جدید، مالکیت پیششماره شرکتی GS1 دارایی را به عهده بگیرد، میتوان شناساگر دارایی را بروی کالا باقی گذاشت.
- شناسایی واحدهای لجستیکی
واحدهای لجستیکی کالاهای هستند که برای حمل یا ذخیره با یکدیگر بستهبندیشدهاند. واحدهای لجستیکی اشکال مختلفی دارند، یک جعبه تنها حاوی تعداد محدودی از محصولات، یک پالت چند محصول، یا یک ظرف چندمنظوره شامل پالتهای چندگانه است.
وقتی یک واحد لجستیکی از طریق زنجیرهتامین حرکت میکند، یک سری وقایع رخ میدهد که اطلاعات مربوط به واحد را تعریف میکند. کل فرایند زنجیره تأمین تولید، توزیع کالای نهایی، حملونقل و بهکارگیری محصول در بازار به لایههای اطلاعات مربوط به واحد لجستیک اضافه میشود. بهعنوانمثال محتوی فیزیکی هر واحد معمولاً در توزیع محصول نهایی تعریف میشود. در آن زمان شناسایی واحد لجستیک بهعنوان یک موجودیت امکانپذیر است. دیگر عناصر اطلاعات، مانند مقصد نهایی یا ترکیب چند واحد حملونقل، معمولاً تا بعد در روند زنجیرهتامین شناختهشده نیست. در یک رابطه تجاری، عناصر مختلف اطلاعات بهطورکلی شناختهشده و توسط تأمینکننده، حامل و مشتری اعمال میشود.
-
- کلید شناسایی GS1 برای شناسایی واحد لجستیکی
شکل 2: پالت و لیبیل لجستیکی با SSCC
1.1.2. کد سریالی مرسوله ارسالی SSCC
کد سریالی ارسال مرسوله یا SSCC[3] کلید شناسایی GS1 برای واحدهای لجستیکی در سیستم GS1 است. کد SSCC شناسایی منحصربهفرد و جهانی را برای واحدهای لجستیکی فراهم میکند که این واحدها هر ترکیبی از اقلام بستهبندیشده به یکدیگر برای حمل میتوانند باشند.
در برخی از موارد صاحب کالا ممکن است یک واحد لجستیکی را یکقلم تجاری قابل سفارش در نظر بگیرد. در این حالت واحد لجستیکی باید با یک GTIN شناسایی شود. اگرچه GTIN نمیتواند جایگزین SSCC بهعنوان شناساگر واحد لجستیکی برای حمل باشد.
کد SSCC یک کد 18 رقمی منحصربهفرد است. رقم اول رقم بسط کد و سپس پیششماره شرکتی GS1، سریال مرجع و درنهایت رقم چک، اجزا این کد هستند. این اجزا در طول مدت عمر واحد لجستیکی ثابت باقی میمانند. اگر نیاز باشد که SSCC ها دوباره استفاده شوند، ممکن است در یک سال از تاریخ حملونقل مجدداً مورداستفاده قرار نگیرند. سازنده فیزیکی یا صاحبنام تجاری واحد لجستیک SSCC را اختصاص میدهد.
GTIN ها برای شناسایی قلم کالای تجاری در تمامی سطوح بستهبندی استفاده میشوند که این اقلام در نقاط فروش فروشگاهی و خردهفروشیها به فروش میرسد اما SSCC شناساگر منحصربهفرد واحد لجستیکی است که تنها برای طول مدتی که آن واحد برای حمل مواد داخلش استفاده میشود معتبر است. واحد حملونقل یا تدارکات ممکن است GTIN را نیز نمایش دهد اگر این واحد بخشی از پیشنهاد فروشنده باشد و در لیست قیمت قرار داشته باشد.
شکل 3: ساختار SSCC با GTIN ها
2.2. استانداردهای GS1 برای مدیریت واحد لجستیکی
1.2.2. لیبل لجستیکی GS1
ضبط و نگهداری حرکات واحدهای لجستیکی قسمت ضروری مدیریتزنجیرهتامین است. لیبلهای لجستیکی به ردیابی واحدهای لجستیکی کمک میکند. شرکتها اغلب در هر توقف خود در مقصد به لیبل گذاری و لیبلگذاری مجدد نیاز دارند. این اتفاق روند را کند کرده، ناکارآمدی ایجاد میکند و سبب سردرگمی، بروز خطاها و حوادث باز میشود. این ناکارآمدیها هزینههای غیرضروری را به عملیات زنجیرهتامین اضافه میکند. مشخصات لیبل لجستیکی GS1 جزئیات ساختار و طرح برچسبهای لجستیک را مشخص میکند.
- شناسایی یکنواخت واحدهای لجستیک
- نمایش کارآمد متن و دادههای قابلخواندن با دستگاه
- نیازمندیهای اطلاعاتی شرکای اصلی در زنجیرهتامین: تأمینکنندهها، مشتریان و حاملان
- پارامترهای تکنیکی برای اطمینان از سیستماتیک و پایدار بودن ترجمه لیبلها
2.2.2. شناسایی پالتی واحدهای لجستیکی
پالت شامل آیتمهای تجاری دستهای مانند بستهها یا جعبهها است. استفاده توصیهشده از یک برچسب لجستیک و SSCC بستگی به ساختار و محتوای پالت دارد.
شکل 4: واحد لجستیکی پالت شده
3.2.2. پالتهای همگن
یک پالت همگن شامل فقط یکقلم تجاری است. در مواردی که بچ، تاریخ انقضا یا دیگر ویژگیهای محصول نیاز به کنترل شدن داشته باشد، یک پالت همگن باید حاوی محصولات با همان ویژگیهای متغیر مربوط به محصول باشد. کلید شناسایی پیشنهادی یک SSCC است.
4.2.2 پالتهای ترکیبی
پالت ترکیبی شامل بیشتر از یکقلم تجاری است. در مواردی که پالت یکقلم تجاری دارد ولی ویژگیهای متغیر محصول متفاوتی دارد، پالت ترکیبی در نظر گرفته میشود. کلید شناسایی در نظر گرفتهشده برای این پالت نیز یک SSCC است.
5.2.2. پالتهای انباشته
پالتهای انباشتهشده، همچنین بهعنوان پالت ساندویچی نامیده میشوند، گروهی از پالت هستند که برای حملونقل انباشته میشوند. همانطور که در شکل زیر نشان دادهشده است، وقتی پالتها انباشتهشده هستند باید واحدهای لجستیکی مستقل در نظر گرفته شوند و هر پالت باید با یک SSCC منحصربهفرد شناسایی شود.
شکل 5: پالت انباشته شده بهعنوان واحد لجستیکی مستقل
اگر گروه کالا بهعنوان یک واحد حمل شود و با استفاده از بستهبندی کوچک، تسمه یا روش مشابه بههمپیوسته میشود، گروه باید بهعنوان یک واحد لجستیک در نظر گرفته شود و یک SSCC اضافی باید به گروه پالت انباشته اختصاص داده شود. شکل زیر.
شکل 6: پالت انباشته بهعنوان یک واحد لجستیکی
توجه شود در مواردی که پالت انباشته بهعنوان یک واحد حمل میشوند، لیبل اولیه نباید دیده شود. یک لیبل اصلی دیگر با SSCC باید برای مجموعه پالت در خارج از بستهبندی اعمال شود. بستهبندی و برچسب اصلی ممکن است پس از دریافت، برداشته شود و برچسب برای شناسایی هر پالت انباشته برای پردازش بعدی استفاده میشود.
3.2. شناسایی دیگر واحدهای لجستیکی
1.3.2. واحدهای لجستیکی رولی
از قبیل رول کانتینر، قرقره، قفسهی پوشاک؛ و کلید شناسایی آنیک SSCC است.
2.3.2. واحد شناسایی فله
واحدهای لجستیک فله مانند ظروف، بستهها، کیسهها برای حمل و نگهداری محصولات فله بدون بستهبندی استفاده میشوند و کلید شناسایی پیشنهادی یک SSCC است.
3.3.2. واحدهای لجستیکی کوچک (مثل جعبه، صندوقچه)
مقادیر حملونقل کوچکتر برای حمل مقادیر کم یک یا چند مورداستفاده میشود. این واحدهای لجستیکی شامل جعبهها، قفسهها و صندوقچهها است. هنگامیکه جعبهها یا موارد بهعنوان واحدهای تدارکات شخصی حمل میشوند، هر واحد لجستیک باید با یک کد کانتینری سریال حملونقل منحصربهفرد (SSCC) شناسایی شود.
در مواردی که چندین واحد لجستیکی برای حمل، بستهبندیشده است این واحد لجستیکی باید با استفاده از یک SSCC شناسایی شود و زمانی که با یکدیگر حمل میشوند ولی به هم بستهبندی نشدهاند، کل بسته با استفاده از یک GSIN شناسایی میشود.
- شناسایی گروه حملونقل
GS1 دودسته بندی را برای پشتیبانی از مدیریت حملونقل مؤثر، حملونقل با کشتی[4] و حملونقل[5] تعریف کرده است. در عمل، این اصطلاحات اغلب بهعنوان مترادف استفاده میشود. بااینحال تمایز آنها بیشتر زمانی مشخص میشود که حاملان، ظرفیت حملونقل را برای بهینهسازی زمان تحویل و کاهش هزینه (فضای خالی) و دیاکسید کربن به اشتراکگذارند. برای درک تفاوت این دو روش حمل به شکل زیر توجه کنید.
شکل 7: ترتیب گروه حملونقل
-
- شماره شناسایی حمل جهانی GSIN[6]
یک محموله نشاندهنده تحویل پایاپای محصولات مابین مشتری و تأمینکننده است. اینیک گروه منطقی از یک یا چند واحد لجستیک است که هرکدام با یک SSCC جداگانه که تحت یک مشاوره ارسال و / یا بیل لود است، شناسایی میشوند. شماره شناسایی جهانی حمل GSIN یک شماره برای شناسایی محموله است و توسط فروشنده کالا تخصیص داده میشود.
حملکننده محصولات، یک یا تعدادی واحد لجستیکی را برای حمل به دریافتکننده جمعآوری میکند. GSIN به این گروه از واحدهای لجستیکی برای شناسایی آنها تخصیص داده میشود، بهمنظور:
- شناسایی و تحویل کالا به خریدار
- در اختیار گذاشتن ارائهدهندگان خدمات انبارداری و حملونقل شخص ثالث با دستورالعملهای نگهداری و تحویل،
- مرجع در معاملات بینالمللی بهعنوان مرجع توزیع منحصربهفرد (UCR) برای روند واردات و صادرات گمرک
کلیه احزاب درگیر در زنجیره حملونقل میتوانند از GSIN بهعنوان یک کلید برای بازیابی اطلاعات مربوط به گروهبندی بهصورت زیر استفاده کنند.
- گیرنده یا خریدار : برای تأیید اینکه آیا تحویل با مشاوره ارسال همراه با سفارش خرید مطابقت دارد.
- حملونقل : برای پردازش اقلام با توجه به دستورالعمل نگهداری.
- مقامات گمرکی : برای بازگرداندن اعلامیههای گمرکی مناسب برای شفافسازی کالا برای صادرات یا واردات.
کلید GSIN مرجعی در بسیاری از پیغامهای الکترونیکی است که شامل اطلاعات تراکنشی برای کلیه طرفین درگیر در زنجیره حملونقل است؛ بنابراین منحصربهفردی و یکپارچگی این کلید، حیاتی است. همچنین GSIN الزامات مرجع حمل منحصربهفرد سازمان گمرکات جهانی(WCO) را اجرا میکند. گمرکات نیاز دارند که حداقل 10 سال GSIN منحصربهفرد باقی بماند.
ازآنجاییکه حملونقل به تراکنشهای تجاری متصل میشود، GSIN باید در کل حملونقل از تأمینکننده تا حملکننده و مشتری (دریافتکننده) یکسان باقی بماند. بهاینترتیب GSIN به سفارش خرید و مشاوره ارسال مرتبط است. اگر یک سفارش خرید نتواند در یک حمل ارسال شود و به چندین تحویل جزئی نیاز باشد سپس هر تحویل باید با GSIN های متفاوت مورد شناسایی قرار گیرد.
-
- شماره شناسایی جهانی مرسوله GINC[7]
این شماره، یک مرسوله که گروهبندی منطقی محصولات (یک یا چند واحد لجستیکی) را که به حملکنندهها برای حمل به مقصد مشخص تحویل داده را شناسایی میکند. شماره مرسوله باید توسط حملکننده تخصیص داده شود؛ اما فقط اگر توافق قبلی از حملونقل ارائهشده است.
سطح مرسوله یا CONSIGNMENT وقتی ارائه میشود که محمولهها برای قسمتی از سفر بر اساس قراردادهای جداگانه با یکدیگر حمل شوند. مثالی از یک مرسوله مجموعهای از چندین محموله که به حملکننده برای قرار گرفتن در کانتینر و حمل در دریا تحویل داده میشود. در این موارد مرسوله تنها به سفرهای دریایی که برای هر محموله لزوماً یک مقصد نهایی وجود ندارد اطلاق میشود.
- سناریوها
- محمولههای اصلی
سه پالت بهعنوان یک محموله از کارخانه تا مشتری حمل میشود.
- حملونقل مؤثر و دریافت
هر پالت با یک SSCC شناسایی میشود. لیبل زیر برای حصول اطمینان از دیده شدن مناسب در دو مکان الصاق میشود. مشاوره ارسال که توسط تولیدکننده به مشتری ارسال میشود شامل SSCC و اطلاعات مرتبط با اقلام تجاری است؛ که فرآیند دریافت را کارآمد میکند.
شکل 8: لیبل حمل با GTIN و SSCC
- مدیریت حملونقل
دستورالعمل حمل که توسط تولیدکننده به حملکننده فرستاده میشود شامل SSCC ها و اطلاعات اضافه از قبیل وزن و حجم برای اطمینان از کافی بودن ظرفیت ارسال میشود. پس از جمعآوری پالت توسط حامل، SSCC ها برای اطمینان از اینکه پالتهای مناسب بارگیری میشوند، اسکن میشوند.
- مدیریت دارایی
پالتها توسط اپراتور اصلی جمعآوریشده و GRAI میگیرد. پس از بارگیری کالا، تولیدکننده ثبت میکند که تعداد پالتها توسط حامل گرفتهشده است. پس از تحویل، حامل میتواند چند پالت را که او تحویل داده است ثبت کند و چند پالت خالی که جمعآوری کرده است ثبت کند. بسته به قوانین اپراتور اصلی، ممکن است نیاز باشد، این حرکات دارایی باید گزارش شود.
-
- محمولههای تلفیقی
دو تولیدکننده محصولاتی را برای مشتریان واقع در یک شهر خارج از کشور تحویل میدهند. هر سازنده این محصولات را برای حملونقل با جمعآوری چهار پالت همگن آماده میکند. SSCC برای هر پالت منحصربهفرد است. تمامی چهار پالت باید به مقصد مشابه حمل شوند بنابراین تولیدکننده به گروه GSIN اختصاص داده و محموله شامل از چندین پالت را برای حمل ارسال میکند. هر پالت با یک SSCC و هر محموله با یک GSIN شناسایی میشود. یک فرستنده دستورالعمل حمل را برای ارسال کالاها شناساییشده با یک GSIN به یک گیرنده مشخص هدایت میکند. حملکننده این کالاها را همراه با کالاها از سایر فرستندگان جمع میکند و یک فرآیند بهینهسازی را آغاز میکند. این فرایند نوع حمل کالا، زمان تحویل درخواستی، حالت حملونقل موردنیاز و هزینه حملونقل را در نظر میگیرد. نتیجه یک طرح برای حملونقل این محموله در مؤثرترین راه ممکن بر اساس تمام الزامات ارائهشده توسط فرستنده است.
شرکت حملکننده کانتینر را تحویل داده و به تمام محمولههای داخل کانتینر یک GINC مرتبط با GIAI تخصیص میدهد. کانتینر به مقصد بندر حمل میشود. متخصصان حملونقل بندي ممکن است از GIAI براي قرار دادن ظرف نگهداري محمولهها براي تسهيل بارگذاري و فرآيند خارج کردن بار استفاده نمايند. حملکننده برای جمعآوری کانتینرها در بندر مقصد (شناساییشده با GLN) به تأمینکننده لجستیک دستورالعمل ارائه داده و محمولهها (GSIN) را به مکان مشتریان (GLN) تحویل میدهند. کانتینرهای خالی باید به مکان تعیینشده (GLN) تحویل داده شوند یا با محموله جدید (GSIN) پر شوند.
(هر محموله شناساییشده توسط GSIN حاوی چند (SSCCs به هر مقصد نهایی تحویل داده میشود.
کلیدهای شناسایی GS1 شکل 9: در محمولههای تلفیقی
- دریافت و حملونقل
هر پالت منحصربهفرد با SSCC شناسایی میشود. هر پالت دو برچسب میگیرد.
- مدیریت حملونقل
هر یک از محمولهها، شامل پالتهای متعدد برای تحویل باهم، GSIN را دریافت میکنند.
- مدیریت دارایی
پالت توسط حملونقل کننده جمعآوریشده و با GIAI شناسایی میشود. پالت توسط اپراتور اصلی عرضه میشود و دارای GRAI است که میتواند برای اهداف گزارشگیری استفاده شود.
-
- محمولههای بستهبندی
- دریافت و حملونقل
هر بسته شخصی با SSCC شناسایی میشود. هر بسته یک برچسب میگیرد.
- مدیریت حملونقل
یک GSIN نباید اعمال شود زیرا گروه حملونقل در قسمت حملونقل وجود ندارد. GINC ممکن است برای بخشی از سفر بهمنظور تسهیل بستهبندی استفاده شود.
- نتیجه گیری
ترکیب کانالهای لجستیکی و گروههای مختلف، فرصتی برای تسهیل شناسایی محمولهها و داراییها با استفاده از کلیدهای شناسایی GS1 و به اشتراکگذاری اطلاعات بین حملکنندهها و سایر ارائهدهندگان خدمت است. راهنمای ارائهشده برای شناسایی تجهیزات، مکانها، داراییها و واحدهای لجستیکی و محمولههایی است که در صنعت حملونقل استفاده میشود، کاربرد دارد. در این دستورالعمل سعی شد، بر اساس استانداردهای GS1، به نیازهای کاربران در نمونههای واقعی و پیادهسازی کلیدهای شناسایی کاربردی در زمینه حملونقل همچون SSCC، GSIN و GINC توجه شود.