استفاده از كامپيوتر در فروشگاه چه مزيت‌هايی دارد؟ ثبت فوری و كامل همه فروش‌ها و تحليل اطلاعات مربوطه، چه فوايدی برای فروشگاه به همراه خواهد داشت؟ اگر بنا باشد كه از كامپيوتر استفاده شود، باركد نمودن همه كالاها ضروری خواهد بود، در اين صورت برای كالاهايی كه توليدكننده باركد ندارد يا ناخوانا است يا به صورت فله‌ای هستند، چگونه باركد را تعيين و بر روی آنها درج كنيم؟
سئوالات فوق و برخی از سئوالات مشابه آنها كه در حوزه استفاده از كامپيوتر در فروشگاه مطرح است، سبب شد برای كمك به فروشگاه‌ها، مطالبی را تهيه و ارائه نماييم. برای كسب اطلاعات بيشتر، لطفا با ما تماس بگيريد.
تاريخچه
حدود 40 سال پيش انجمن خواروبار آمريكا براي ساده‌سازي فعاليت خرده‌فروشي‌ها، طرح باركد يكتا و منحصربه‌فرد به هر نوع كالاي هر توليدكننده را اجرا نمود. بر اساس اين طرح به هر توليدكننده يك پيش‌شماره داده مي‌شد و با كمك اين پيش‌شماره، توليدكننده مي‌توانست به هر نوع از كالاهاي خود كد يا شماره‌اي يكتا تخصيص دهد. براي اينكه اين شماره در صندوق فروشگاه به‌صورت ماشيني و خودكار با سرعت و دقت ثبت شود، آن را تبديل به نماد باركد (رمزينه يا كد ميله‌اي) مي‌كردند و بر روي بسته‌بندي كالا درج مي‌نمودند. بدين ترتيب باركدها و كامپيوترها وارد خرده‌فروشي شد كه هر روز بر دامنه استفاده از آنها افزوده مي‌شود. در حال حاضر 112 كشور داراي مركز ملي شماره‌گذاري (GS1) هستند و به مديريت سيستم باركد دهي و شماره‌گذاري كالاهاي تجاري در سراسر دنيا مي‌پردازند.
چگونگی باركد دار كردن كالا
برای باركد دهی به هر نوع كالا، مراحل زير انجام می شود:
گام يك: تخصيص پيش‌شماره براي كشور و فعال سازي مركز ملي شماره‌گذاري (GS1) در آن (ايران داراي پيش‌شماره 626 است كه سه رقم اول شماره همه‌ي كالاهاي ايراني است)
گام دوم: ثبت پيش‌شماره هر شركت توليدي يا بازرگاني (مثلا گروه صنعتي ماهين توليدكننده دستمال كاغذي با بِرند شكوه داراي پيش‌شماره 62605005 است و صنايع شير ايران با بِرند پگاه پيش‌شماره 62600074 را براي خود ثبت نموده است). هر توليدكننده يا تامين‌كننده، هر واردكننده يا عمده‌فروش و حتي هر فروشگاه خرده‌فروشي مي‌تواند براي خود پيش‌شماره‌اي گرفته و كالاي فله را از تامين‌كنندگان خريداري و بسته‌بندي و برچسب‌زني و باركددهي كند.
گام سوم: تعيين شماره يا كد براي هر نوع از محصولات يك شركت (مثلا شركت ماهين براي دستمال كاغذي 100 برگ دولايه طرح جلوه شماره 626050051021 را تخصيص داده است. در انتهاي شماره فوق رقم كنترل قرار مي‌گيرد كه محاسباتي بوده و براي كد مذكور مقدار آن 6 است). شماره‌اي كه به‌اين ترتيب تعيين مي‌شود در تمام دنيا منحصربه‌فرد بوده و هرگز با شماره‌هاي محصولات ديگر تكراري نخواهد بود. اين شماره را GTIN مي‌نامند.
گام چهارم: براي اينكه خواندن و ثبت داده‌ها با اسكنر متصل به كامپيوتر ممكن شود، شماره كالا با نرم‌افزارهاي كامپيوتري به نماد باركد تبديل شده و در برچسب روي بسته‌بندي كالا لحاظ مي‌شود.
گام پنجم: باركد هر كالا و شماره مربوط به آن توسط چاپخانه يا پرينتر باركد بر روي بسته‌بندي چاپ شده و كالا در بسته‌بندي قرار مي‌گيرد و به فروشگاه ارسال مي‌شود. غير از باركد و شناسه كالا، اطلاعات ديگري مانند تاريخ توليد و انقضا و شماره بهر (Batch) يا سري ساخت و قيمت بر روي آن در خط توليد چاپ مي‌شود. اين قبيل اطلاعات براي رديابي و رهگيري هر محموله يا واحد كالا كاربرد دارند.
گام ششم: در خرده‌فروشي‌ها، مشتري كالاهاي مورد نياز خود را انتخاب نموده و به صندوق فروشگاه مي‌برد. در آنجا با كمك اسكنر، باركد كالا وارد كامپيوتر شده و فروش‌ها ثبت مي‌شود. فاكتور چاپي نيز براي مشتري صادر مي‌گردد.
فوايد استفاده از باركدها
اگر از باركدها براي ثبت فروش‌ها استفاده شود، تهيه آمار و نمودار لحظه‌اي فروش‌ها امكان‌پذير مي‌شود. با تحليل فروش‌ها، همه‌ي طرفها اعم از توليدكننده، عمده‌فروش، مركز پخش، خرده‌فروش و غيره مي‌توانند اطلاعات بسيار خوبي به دست آورده و براي بهبود امور از آنها استفاده كنند. حقوق مشتري نيز رعايت شده و با ارائه فاكتور چاپي به مشتري، اطمينان لازم به وي داده خواهد شد كه داده‌ها و اطلاعات با دقت ثبت شده‌اند. دستگاه‌هاي دولتي و نظارتي نيز همواره به اطلاعات موردنياز خود براي كنترل‌هاي مربوطه دسترسي خواهند داشت.
همه اين مزايا با كمك باركدها به دست مي‌آيد. اما اگر كالاها باركد نداشته باشند، يا باركدها كيفيت خوبي نداشته باشند، در صندوق فروشگاه به‌راحتي خوانده نشوند يا فروشگاه‌ها از اين فناوري استفاده نكنند، اشكالات زيادي در زنجيره تامين و فروش كالا به‌وجود مي‌آيد و فرصتهاي ارزشمندي براي بهبود امور از دست خواهد رفت.
باركدهای رايج و استاندارد بين‌المللی
باركدهايي كه هم‌اكنون در سراسر دنيا در خرده‌فروشي و توزيع بكارگيري مي‌شوند، توسط سازمان بين‌المللي GS1 مديريت مي‌شوند. نماينده اين سازمان در ايران كه (GS1 Iran) ناميده .
مركز (GS1 Iran) در سال 1374 تاسيس شده و تخصيص پيش‌شماره به شركتهاي ايراني و ارائه آموزش و مشاوره و پشتيباني به آنها براي استفاده از باركدهاي استاندارد بين‌المللي GS1 را انجام مي‌دهد.
هر سئوالي در مورد باركدها و چگونگي استفاده از آنها داريد، از ما بپرسيد. از باركدهاي استاندارد و بين‌المللي GS1 در فروشگاه، مركز پخش، انبار، خط توليد، چاپخانه و سيستم اطلاعاتي كامپيوتري خود استفاده نموده و لذت ببريد.
1
صاحب امتياز