فصلنامه شماره 42 (زمستان 1399)
چکیده
مرکز ملي شماره‌گذاري كالا و خدمات ايران با تکیه‌بر پتانسیل‌ها و توانمندی‌های خود تاکنون توانسته است نقش و جایگاه مهمی درزمینه‌ی ایجاد زبان مشترک بین اجزای مختلف زنجیره تأمين و کسب‌وکار ایفا نماید. در همین راستا، تاکنون این مرکز پروژههای مهمی درزمینه‌ی مدیریت و شناسایی اطلاعات کالاها و خدمات به انجام رسانده است. هر یک از پروژههای مرکز بر اساس ضرورت و تقاضای بخشی از صنعت، تدوین، طرح‌ریزی و توسعه‌یافته‌اند. گستره‌ی پروژههای در حال انجام توسط این مرکز که همگی با رویکرد اصلی «ایجاد زبان مشترک و تسهیل تجاری» برای بخش‌های مختلف کسب‌وکار درحال‌توسعه‌اند،نشان‌دهنده‌ی ظرفیت بالای این مرکز در پاسخ‌گویی به نیازهای حوزههای مختلف بازرگانی، صنعت و بخش‌های مختلف اقتصادی کشور و نیز توانمندی در ارائه‌ی راهکارهای مبتنی بر استانداردهای بین‌المللی است.
- مقدمه
مرکز ملی شماره گذاری کالا و خدمات ایران (وابسته به موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی کشور) در سال 1374به پیشنهاد ستاد پشتیبانی تنظیم بازار و به استناد بند 4 مصوبه شماره 3522 هیات وزیران جهت تحقیق و پژوهش درباره روش‌هاي کد‌گذاري و استفاده از كدها در مديريت هویت كالاها و تسهيل امور تجاري و كمك به ساماندهي نظام زنجیره تأمين و توزیع تأسيس گردید. هدف و مأموريت اصلی اين مركز توسعه سيستم کد‌گذاري و استفاده از فناوري رمزينه (باركد) جهت نوین‌سازی و مکانیزه کردن استفاده از استانداردهاي بين‌المللي سازمان EAN اروپا كه از ابتداي سال 2005 این سازمان به نام سازمان جهانی GS1 تغيير نام داد، بوده است.
اعتبار مرکز در سطح بین‌المللی با دریافت نمایندگی انحصاری سازمان GS1 جهانی با تخصیص پیششماره 626 به کشور ایران برای شناسهدار کردن کالاها افزایش یافت و مرکز صاحب کرسی رأی در مجامع بین‌المللی شد. در حال حاضر، ارتباط حرفه‌ای با دفتر مرکزی GS1 مستقر در بروکسل بلژیک و همچنین ارتباط با سایر سازمان‌های عضو در بیش از 115 کشور جهان وجود دارد و GS1 ایران نامی شناخته‌شده در جهان محسوب می‌شود.
همچنین بانک اطلاعاتی این مرکز طبق مصوبه شماره 145/200 مورخ 1393/06/11 شورای فناوری اطلاعات هیات دولت، به‌عنوان یکی از 12 بانک اطلاعاتی مرجع کشور و تنها بانک مرجع کشور در حوزه‌ی کالا و خدمات شناسایی‌شده است و روزانه بر اساس فعاليت اقتصادي توليدكنندگان و تأمين‌كنندگان بر تعداد اقلام و اعضاي آن افزوده مي‌شود.
ازاین‌رو تمامي استعلام‌هاي كدهاي اقلام و كالاهاي موجود در زنجيره تأمين كشور از بانك اطلاعاتي زنده و به‌روز مركز كه در آن بالغ بر 4 ميليون كد قلم كالا از تعداد 90 هزار شركت عضو ثبت‌شده است؛ انجام مي‌شود.
در این مقاله برخي از خدمات مركز جهت آشنايي و بهره‌مندی توليدكنندگان، واردكنندگان، صاحبان فروشگاه‌هاي زنجيره‌اي و بزرگ، صاحبان انبارها، صاحبان كسب‌وكارها و مسئولين تصميم‌گيرنده كه به اطلاعات اين بانك اطلاعاتي براي اداره امور و تصميمات كلان اقتصادي كشور نياز دارند معرفی‌شده است.
- صدور ايران كد
صدور کد ملی کالا یا ایران کد از خدماتی است که توسط مرکز ملی شماره‌گذاری کالا و خدمات ایران ارائه می‌شود. این کد ۱۶ رقمی که باید توسط تولیدکننده داخلی محصول یا بازرگانی که کالا را به کشور وارد می‌کند اخذ شود. کد ملی کالا، معرفی کننده جایگاه محصول در نظام طبقه‌بندی ایران کد و نام شرکت و سریال شرکتی محصول است.
ایران کد کالا به یک جدول مشخصات تکمیلی محصول متصل است و اطلاعات مربوط به کالا را در بانک‌های اطلاعاتی بازخوانی می‌کند.
بر اسا فرآیندهای اجرایی از مرکز ملی شماره گذاری کالا و خدمات ایران اخذ کد ملی در حال حاضر پیش‌نیاز صدور کد GTIN است.
هدف از طراحی سیستم ایران‌کد یا نظام طبقه‌بندی ملی شفافیت در زنجیره تأمين و خریدوفروش در بازار است و امکان عرضه مستقیم کالا و تأمين نیازها از منابع داخلی را به‌خوبی فراهم می‌کند. همچنین باعث شفاف‌سازی اقتصادی و حل مشکلاتی که در زمینه قاچاق کالا در کشور موجود است می‌شود. ایران کد یک واسط یا پل ارتباطی میان تأمين‌کننده کالا، خرده‌فروش و دولت است که زمینه شناخت کامل و جامع محصولات را در سطح کشوری فراهم می‌کند. همچنین ایجاد یک‌زبان مشترک ملی و زمینه‌های مدیریت کالا به نحو صحیح از اهداف مرکز ملی شماره‌گذاری بوده است که به‌خوبی محقق شده است. انتقال سریع و دقیق اطلاعات مربوط به مراکز تهیه، تولید، فروش و بازار کالاها نیز در این سامانه به‌راحتی امکان‌پذیر است. عضویت در مرکز ملی شماره‌گذاری کالا و اخذ ایران کد برای شرکت‌هایی که کالای صادراتی دارند الزامی است. هویت‌‌بخشی به کالاهای ایرانی و وارداتی از مزایای ایران‌کد است.
- صدور كد GTIN
صدور بارکد GTIN که درواقع بارکد بین‌المللی کالاست از خدمات مرکز ملی شماره‌گذاری کالا و خدمات ایران است. این کد، کدی ۱۳ رقمی و نشان‌دهنده کشور تولیدکننده یا عرضه‌کننده کالا، نام شرکت و سریال محصول است و درعین‌حال اطلاعات تجاری کالا را جهت بازخوانی از بانک‌های اطلاعاتی را به همراه دارد.
مرکز ملی شماره‌گذاری کالا و خدمات ایران تنها نماینده انحصاری سازمان جهانی GS1 و متولی صدور بارکد GTIN در ایران است.
تکنولوژی بارکد و بارکدخوان‌ها به‌عنوان یک نجات‌دهنده در جهت افزایش سرعت و دقت فرآیندهای کسب‌وکار وارد عمل شده و درواقع باعث گسترش فناوری در حوزه خرده‌فروشی‌ها و هایپرمارکتها شده است.امروزه بارکد و بارکدخوان‌ها قادرند در زمانی حدود 5 دقیقه برای 100 قلم کالا صورتحساب، میزان تخفیف و صدور فاکتور را انجام داده و حتی روی فاکتورها بن تخفیف برای خرید بعد را نیز چاپ کنند. در بدو ورود تکنولوژی بارکد هیچ کس فکر نمی‌کرد بارکد در این حد کارگشا باشد.
در زمینه بارکد سؤالاتی از جانب صاحبان فروشگاه و تأمين‌کنندگان کالا و خریداران مطرح است. سؤالاتی همچون:
- مکانیزم تولید بارکدها چیست؟
- برای آنکه یک تولیدکننده یا واردکننده کالا بتواند برای کالای خود بارکد بگیرد چه اقداماتی باید انجام دهد؟
- آیا از طریق اینترنت و یک جستجوی ساده و با استفاده از نرم‌افزارها و اپلیکیشن‌های موجود در بازار می‌توان برای یک کالا بارکد دریافت کرد؟
- بارکدخوان‌ها چند نوع‌اند و قادرند چه اطلاعاتی را از بارکدها بخوانند؟
- اطلاعات موجود در بارکدها از چه بانک اطلاعاتی فراخوانده می‌شوند و چگونه می‌توان به اطلاعات صحیح و قابل‌اطمینان کالاها و تولیدکنندگان و تأمين‌کنندگان دست‌یافت؟
جواب تمام این سؤالات، در مرکز ملی شماره‌گذاری کالا و خدمات ایران است. بدین معنا که هر کس در کشور درخواست صدور بارکد و نیاز به اطلاعات کالا و اطلاعات تولیدکنندگان و تأمين‌کنندگان کالا را دارد باید از مرکز کمک بگیرد.
ساختار طبقه‌بندی جهانی کالا در سیستم GS1 که به نام GPC شناخته می‌شود به زبان فارسی ترجمه و در سایت سازمان جهانی GS1 بارگذاری شده است.
ویژگی مهمی از داده‌های اصـلی برای توصیف اقلام محسوب می‌شود. افزایش دقت و صحت، یکپارچگی داده‌های اصلی و واکنش سریع زنجیره تأمين به نیازهای مصرف‌کننده از مزایای این سیستم است.
تمامی افراد ازجمله تأمين‌کنندگان و تولیدکنندگان کالا میتوانند با مراجعه به سایت اینترنتی (https://www.gs1.org/services/gpc-browser)، به ساختار طبقه‌بندی جهانی کالاها (به زبان فارسی و سایر زبان‌های موجود) دسترسی پیدا کرده و در سیستم‌های داخلی و تعاملات تجاری خود از آن استفاده نمایند.
با استفاده از ساختار GPC، تولیدکنندگان ایرانی کافی است اطلاعات ماهیتی کالا و مشخصات فنی آن را در پایگاه‌های داده مرکز ملی شماره‌گذاری کالا و خدمات ایران به زبان فارسی ثبت نموده و پس از انجام کارشناسی‌های لازم، ترجمه آن به دیگر زبان‌های زنده دنیا در اختیار ایشان قرار خواهد گرفت. همچنین با اتصال هر شناسه GTIN به یک کد GPC، امکان ایجاد کاتالوگ الکترونیکی استاندارد بین‌المللی فراهم می‌شود .
مزایای حاصل از این طرح:
- ایجاد زبان مشترک بین فروشنده و خریدار در سطح بین‌المللی
- بهبود صحت، دقت و کیفیت داده‌ها
- تسریع پاسخ‌دهی زنجیره تأمين به نیازهای مشتریان
- تسهیل گزارش‌گیری درباره دسته‌های کالایی مختلف
- تسهیل فرایندهای انتشار و به‌اشتراک‌گذاری اطلاعات
- ایجاد مکانیزم جستجوی ساده با نتایج دقیق
- صدور كد مکان (GLN)
از دیگر خدمات مرکز ملی شماره‌گذاری کالا و خدمات ایران صدور شماره جهانی مكان یا GLN است. این کد یك كد منحصربه‌فرد در سطح جهان است که توسط مركز GS1 هر كشور، به اشخاص حقیقی و حقوقی فعال در صنعت بهداشت و درمان آن كشور، اختصاص داده می‌شود. شناسه GLN برای انجام فعالیت‌هایی نظیر ارسال و دریافت كالا یا اسناد تجاری و مالی و غیره الزامی بوده و مهم‌ترین کاربرد آن، شناسایی هویت سایر فعالان در سیستم‌های اطلاعاتی زنجیره تأمين و همچنین شناسایی انواع مکان‌ها و موقعیت‌های فیزیكی مرتبط با آن‌ها است.
لازم به ذکر است بر اساس قوانین وزارت بهداشت، بسیاری از شركت‌های تولیدكننده و واردكننده، شرکت‌های توزیع و پخش، بیمارستان‌ها و داروخانه‌ها و سایر فعالان صنعت بهداشت و درمان، از مرکز GS1 ایران، کد GLN دریافت نموده‌اند. هر شركت پس‌ازاینکه عضو مركز ملی شماره‌گذاری كالا و خدمات ایران (GS1 Iran) شود، كد عضویت خود را دریافت می‌کند و می‌تواند برای ماهیت حقوقی و همچنین مكان‌های فیزیکی خود مانند دفاتر فروش، انبارها و نظایر آن، كد GLN دریافت نماید.
- صدور كد GTIN14
صدور كد GTIN14 از خدمات مركز ملي شماره‌گذاري كالاست كه بسياري از توليدكنندگان مي‌توانند از مزاياي آن بهره ببرند.
كد GTIN14 مربوط به بسته‌بندي كالايي است كه براي بسته‌اي صادر مي‌شود و در آن چند عدد از يك كالاي يكسان قرارگرفته است.
درواقع براي هر محصول مي‌توان 9 كد GTIN14 براي بسته‌بندي‌هاي با تعداد متفاوت از يك محصول يكسان صادر كرد.
كد GTIN14 همان‌گونه كه مشخص است از 14 رقم تشکیل‌شده كه 12 رقم وسط آن بر اساس كد كشور و كد عضويت شركت و سريال شركتي محصول شکل‌گرفته است و در ابتداي آن‌یک رقم شاخص و در انتهاي آن‌یک شماره چك ديجيت قرار دارد.
كد GTIN14 باعث مديريت صحيح انبارها و دارايي‌ها و همچنين ايجاد نظم در بارکد دهی محصولات مي‌شود.
- ارائه وب‌سرويس ديتاي كالا و خدمات
مرکز ملی شماره‌گذاری کالا و خدمات ایران جهت ایجاد زیرساخت‌های زنجیره تأمين و صدور کد و بارکد دارای سابقه ۲۵ ساله در کشور و دارای بزرگ‌ترین بانک اطلاعاتی زنده کالا و جزو ۱۲ بانک اطلاعاتی مرجع در کشور است. از بانک اطلاعاتی زنده به‌این‌علت یاد شد که هرروز بر تعداد این اطلاعات افزوده می‌شود.
تابه‌حال اطلاعات حدود 41۰۰۰۰۰ (چهار ميليون) قلم کالا از ۹۱۰۰۰ (نودویک هزار) شرکت در این بانک اطلاعاتی ثبت‌شده است. بدین معنا که مرکز به اطلاعاتی که در زنجیره تأمين کشور دارای اهمیت است شامل آدرس، شماره تماس، حوزه فعالیت، محصولات قابل‌عرضه، شماره کد و بارکد محصولات، نام شرکتی و اطلاعاتی از شرکت‌ها که از این قبیل است دسترسی دارد.
ازاین‌رو شرکت‌ها، سازمان‌ها، فروشگاه‌ها و استارت‌آپ‌ها در صورت نیاز به این اطلاعات در دسته‌های کالایی مختلف همچون مواد غذایی، محصولات آرایشی و بهداشتی، دارو، تجهیزات پزشکی، مواد اولیه، مواد شیمیایی، قطعات صنایع مختلف و غیره میتوانند با رعایت قوانین موجود از وب‌سرویس این اطلاعات بهره ببرند.
- بازگرداني اطلاعات صحيح كدها به تأمين‌كنندگان از طریق بانك‌هاي اطلاعاتي
مرکز ملی شماره‌گذاری کالا و خدمات ایران همواره در تلاش است که خدمات ارزنده‌ای به اعضای زنجیره تأمين و شرکای تجاری خود ارائه دهد. ازاین‌رو فروشگاه‌های زنجیره‌ای، فروشگاه‌های محلی و فروشگاه‌های اینترنتی که در سیستم فروش خود همواره با بارکدها سروکار دارند میتوانند لیست بارکد محصولات را همراه با نام شرکتی محصولات برای مرکز ارسال کنند و از صحت بارکد و همخوانی نام محصولات با بارکد آن‌ها اطمینان حاصل نمایند. این خدمت که به‌طور رایگان در دسترس متقاضیان قرار دارد از دابلیکیت اطلاعات جلوگیری کرده و در نظم دهی به دیتای اطلاعاتی موجود در صندوق‌های فروش اثرگذار است. همچنین با این روش از ورود کالا با بارکد تقلبی به فروشگاه جلوگیری شده و می‌توان از صحت بارکدها اطمینان حاصل کرد.
- صحه‌گذاری باركد
مرکز ملی شماره‌گذاری کالا و خدمات ایران سرویس صحه‌گذاری بارکد را به مشترکین و اعضا خود ارائه می‌دهد. مهم‌ترین هدف از ابداع بارکدها، ذخیره و بازیابی خودکار اطلاعات بوده است. بارکدها باید کمک کنند که پویش و ذخیره اطلاعات با سرعت، صحت، دقت و به‌صورت خودکار انجام شود؛ بنابراین ضروری است بارکدها به‌گونه‌ای چاپ شوند که هر بار، به‌سادگی و در اولین اسکن خوانده شوند تا اطلاعات ذخیره‌شده در آن‌ها بدون مشکل به رایانه منتقل شود. اگر به هر دلیلی، بارکد قابلیت خواندن در کانتر فروش فروشگاه یا انبار را نداشته باشد یا به‌سختی و با زحمت زیاد خوانده شود، هدفی که از به‌کارگیری آن مدنظر بوده است محقق نخواهد شد.
- سرويس استعلام ايران كد
وجود محصولات تقلبی و جعلی یک مشکل جدی است. در سراسر جهان، آزمایشگاه‌ها و مکان‌های موقتی وجود دارند که به تولید محصولات تقلبی می‌پردازند؛ به‌طوری‌که حتی شرکت‌های تولیدکننده قادر به تشخیص محصول تقلبی از محصول خود نیستند. سايت ايران كد به آدرس http://irancode.ir/ اين امكان را براي عموم فراهم ساخته است تا مصرف‌كنندگان محترم به‌راحتی بتوانند با اسكن باركد روي محصول يا استعلام از طريق سايت ایران کد از اصل بودن محصول اطمينان حاصل كنند.
- سرويس كدينگ سازماني
نرم‌افزار کدینگ سازمانی توسط مرکز ملی شماره‌گذاری کالا و خدمات ایران به تولیدکنندگان و شرکت‌هایی که دارای انبار مواد اولیه یا خط تولید هستند و همچنين شركت‌هايي كه مديريت اقلام داخلي براي آن‌ها اهميت دارد؛ ارائه می‌شود.
ازآنجاکه شركت‌هاي داراي قلم کالا و اموال متنوع، نیاز به طبقه‌بندی و شناسایی اموال و دارایی‌های خود در انبار يا قسمت‌هاي مختلف دارند، منبع‌یابی خريد و تداركات يكي از مهم‌ترين اركان محسوب مي‌شود.
دانش کدینگ سازمانی ضمن كمك به تكميل سيستم ERP شركت‌ها، پيش از ورود اطلاعات كالا به اين سيستم‌ها اقدام به ايجاد كد و نام استاندارد بدون تكرار كرده و اجازه می‌دهد تا شركت‌ها و سازمان‌ها به‌طور مؤثر و کارآمد روند خود را بهبود بخشند و با مناسبات تجاري خارج سازماني نيز مطابقت داشته باشند.
این نرم‌افزار که جهت کدینگ و شناسایی دارایی داخل شرکت‌ها و کارخانه‌ها کاربرد دارد قابلیت جلوگیری از تکرار اطلاعات، دسترسی به اطلاعات تأمين‌کنندگان و طبقه‌بندی برحسب نظام کدینگ ملی را دارد.
- نرم‌افزار كدگذاري كالا نسخه اعضا
ارائه نرم‌افزار كدگذاري (نسخه اعضای مرکز) از سرویس‌های مركز ملي شماره‌گذاري كالا و خدمات ایران است كه در دسترس شركت‌ها و كارخانه‌هايي قرار مي‌گيرد كه توليد متنوعي از محصولات خود دارند و تعداد كد درخواستي آن‌ها بيش از ۳۰۰ عدد است.
لذا مرکز در راستاي كمك به كسب‌وكارها اين امكان را فراهم كرده است كه شركت‌ها با دسترسي به اين نرم‌افزار و ثبت اطلاعات كالاي خود، از مزیت استفاده از تعرفه‌هاي تخفيفي مصوب در این موضوع بهره‌مند شوند. که این امر کاهش هزینه تمام‌شده کدها می‌شود.
- سامانه قيمت
هدف از طراحی و راه‌اندازی سامانه قیمت‌گذاری، ایجاد زیرساخت جهت غنی‌سازی بانک اطلاعاتی و وب‌سرویس اطلاعات محصولات شامل تاریخ انقضا و قیمت محصول با توجه به سری ساخت آن است که جهت ارائه خدمات کامل و بدون نقص به فروشگاه‌ها و در صورت استفاده از کدهای GS1 دیتابار قابل‌استفاده است. لذا این خدمت در صورت بهره‌برداری از این سامانه به فروشگاه‌های زنجیره‌ای قابل‌ارائه است.
لذا به‌واسطه اين سرويس ارائه ليست محصولات داراي كد در بانك اطلاعاتي مركز به همراه آخرين قيمت ثبت‌شده توسط تأمين‌كننده و تاريخچه قيمت محصول به ازای سری ساخت و به تفکیک استان یا شهر قابل‌دسترس است.
- سامانه تأييد اصالت كالا
این سامانه شامل بخش‌هایی همچون تأمين‌کنندگان، ارگان نظارتی و مشتریان است. در این سامانه تمامی تولیدکنندگان و تأمين‌کنندگان برای محصولات خود کد جهانی قلم کالا (GTIN) دریافت می‌کنند و بر اساس ساختار طبقه‌بندی جهانی (GPC)، اقدام به تشکیل کاتالوگ الکترونیکی محصول خود می‌کنند. سپس سامانه برای هر کالای تولیدی کد سریالی (به همراه اطلاعات تکمیلی دیگر مانند شماره سری ساخت، تاریخ تولید، تاریخ انقضا و غیره) تخصیص می‌دهد. با این روش تأمين‌کنندگان میتوانند تمامی محصولات خود را به‌صورت یکتا شناسایی و کد سریالی را به‌صورت یک نماد بارکد بر روی لیبل چاپ کرده و آن را بر روی محصولات خود الصاق کنند. تولیدکنندگان و تأمين‌کنندگان میتوانند کد سریالی محصولاتی را که می‌خواهند برای توزیع در بازار ارسال کنند، انتخاب کرده و به کارتابل ارگان نظارتی، ارسال کنند.
در کارتابل ارگان نظارتی، تمامی محصولاتی که ارسال‌شده است به تفکیک تأمين‌کنندگان قابل‌مشاهده است. ارگان نظارتی، سریال‌های ارسالی را دریافت کرده و به بررسی کیفیت کالاها می‌پردازد. اگر کیفیت کالا متناسب با فاکتور‌های کنترلی باشد، آن‌ها را تأیید می‌کند و اگر کالاها مشکلی داشته باشد با ذکر علت، آن‌ها را به تأمين‌کننده بازمی‌گرداند.
تمامی سریال‌های تأییدشده و تأیید نشده به کارتابل تأمين‌کننده ارسال می‌شود. در این قسمت تأمين‌کننده می‌تواند ببیند که علت عدم‌تأیید کالاها چه بوده است و به برطرف کردن مشکل آن بپردازد و آن را دوباره برای ارگان نظارتی ارسال کند. در قسمت کالاهای تأییدشده، تأمين‌کننده می‌تواند اطلاعات کالا (شماره‌سریال کالاها و کاتالوگ الکترونیکی) را به مشتری خود ارسال کند.
در این سامانه از طریق اپلیکشن موبایل امکان استعلام اصالت کالا توسط خریداران در بازار نیز وجود دارد.
استفاده از این سیستم یکپارچه می‌تواند مزایای زیر را برای تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان داشته باشد:
- ثبت و کنترل آمار تولیدی محصولات به‌صورت سیستمی;
- شناسایی محصولات در سطح بین‌المللی;
- شناسایی تأمين‌کنندگان کالا;
- شناسایی بازار‌های هدف جدید;
- ایجاد قابلیت ردیابی و رهگیری کالا;
- انجام تبادل اطلاعات در کوتاه‌ترین زمان ممکن;
- جلوگیری از ورود محصولات بی‌کیفیت به زنجیره تأمين;
- محافظت از برند تولیدکنندگان;
- تأیید اصالت محصولات;
- کاهش هزینه‌های مدیریتی;
- مدیریت سیستمی اطلاعات;
- گسترش و معرفی محصولات در بازار‌های جهانی;
- شناسایی تأمين‌کنندگان جدید.
در تعاملات تجاري براي بهره‌مندي مناسب، سريع و به‌موقع از خدمات، وجود استانداردهاي يكسان در شناسايي و تبادل اطلاعات امري حياتي است. امروزه انواع سيستمهاي كدگذاري و شناسايي با پشتيباني بانك‌هاي اطلاعاتي تحت وب به كمك دولتها، تجار و زنجيره تأمين کسب‌وکارها آمده‌اند تا اين فرآيند را ساده كنند. اين سيستمهاي ملي و بين المللی، امكانات موردنیاز را در اختيار شركاي تجاري، مشتريان، دولت و نهادهاي نظارتي و خدماتي قرار مي‌دهند تا در تبادل اطلاعات به مشكل برخورد نكنند. ازاین‌رو لازم است خدمات در سطح كشور طبقه‌بندي شوند و هر شخصي براي خدماتي كه ارائه مي‌دهد كد شناسايي منحصربه‌فرد دريافت كند و آن را در بانك اطلاعات ملي جهت بهره‌مندی كساني كه به آن خدمت نياز دارند معرفي كند تا تناسب ارائه‌دهندگان خدمت و خدمات گیرندگان در شرايطي همچون اشتغال و ظرفيت‌سنجي‌هاي مربوطه مشخص شود. همچنين مشخص شود چه كسي، در كجا، چه خدمتي را ارائه مي‌دهد و زمينه و ملاك قيمت‌گذاري چيست. چرا خدمات مشابه در بنگاه‌هاي مختلف با نرخ‌های متفاوتی قیمت‌گذاری می‌شوند. مزيت رقابتي خدمات گران‌تر چيست و آن خدمت چه ويژگي‌هاي برتري داشته و با چه استانداردي ارائه مي‌شود. سيستم كدينگ خدمات مركز ملي شماره‌گذاري كالا و خدمات به‌صورت يكپارچه اطلاعات ذکرشده را مديريت كرده، بازار خدمات را سامان داده و به شناسايي خدمات و اطلاعات ارائه‌دهندگان خدمات نظم مي‌دهد و همچنين بانك اطلاعاتي جمع‌آوری‌شده را به ارگان‌ها، سازمان‌ها و شركت‌ها ارائه مي‌دهد. به‌واسطه این سرویس می‌توان در طول زنجیره تأمين خدمات، ارائه‌دهنده خدمت را به متقاضی خدمت متصل نمود و به محاسبه ارزش‌افزوده خدمات پرداخت که این امر به تکمیل زنجیره تأمين خدمات، کاهش هزینه‌ها و افزایش اشتغال كه در برنامه هفتم توسعه نيز، در بخش خدمات بسیار موردتوجه قرارگرفته است؛ کمک می‌کند.
چرا در یک بنگاه خدماتی، خدمات قابل‌عرضه گران‌تر یا ارزان‌تر از بنگاه همکار است؟
مزیت رقابتی خدمات گران‌تر چیست و آن خدمت چه ویژگی‌های برنده‌ای داشته و با چه استانداردی ارائه می‌شود؟
سیستم کدینگ خدمات مرکز ملی شماره‌گذاری کالا و خدمات ایران می‌تواند به‌صورت یکپارچه اطلاعات ذکرشده را مدیریت کرده، بازار به‌هم‌ریخته و آشفته خدمات را سامان داده و به شناسایی خدمات موجود و اطلاعات ارائه‌دهندگان خدمت نظم دهد و درنهایت بانک اطلاعاتی جمع‌آوری‌شده را به ارگان‌ها، سازمان‌ها و شرکت‌ها ارائه داده و فضای عرضه و تقاضای خدمت به هم وصل شود.
این روش در حوزه کدینگ یا کدگذاری خدمات، تنوع وسیعی از نیازها را پوشش می‌دهد مانند کد مشاغل، کد قبوض، کد دفترچه‌های بیمه، کد املاک و مستغلات، کد مناطق پستی و غیره.
اهداف کدینگ خدمات
- هدف از راه‌اندازی کد ملیخدمات کمک به شکل‌گیری ارائه خدمات شفاف، روان، کارآمد و قابل‌پیگیری است به‌گونه‌ای که اطلاعات از هرکجای ایران به شکلی استانداردشده ارائه، دریافت و درک شود.
- وجود چنین سیستمی در سازمان‌های بزرگ دولتی، نظارتی، برنامه‌ریزی و خدماتی مانندشستا، بهزیستی، بانک‌ها، مراکز درمانی و غيره امکان برنامه‌ریزی، گزارش‌گیری، پیگیری خدمت، رضایت مشتریان و غيره را فراهم می‌سازد.
- این سیستم علاوه بر خدماتی که به سازمان‌های بزرگ ارائه می‌دهد بستر ارائه خدمات الکترونیکی را فراهم کرده و برای کاربران عام یا مردم نیز امکانشناسایی خدمت، انتظاراتی که می‌توانندداشته باشند (در پیگیری شکایات و دعاوی حقوقی)، حوزه متولی خدمت و دسترسی به خدمت را تسهیل می‌کند.
- کد ملی خدمات به‌عنوان یک بستر اطلاعاتی و تسهیل‌کننده ارتباطات بین اجزاء اصلی ارائه خدمت کشور یعنی دولت، عرضه‌کنندگان و مصرف‌کنندگان است و هریک از این ذینفعان میتوانند با استفاده از ابزار و امکانات مناسب مرکز در حوزه اختیارات و تصمیم‌گیری خود خدمات موردنظر را شناسایی و مدیریت کنند .
- ارائه مشاوره در استقرار پروژه‌هاي شناسايي، رديابي، رهگيري و انبارداري
مركز ملي شماره‌گذاري كالا و خدمات ايران به‌عنوان متولي امر كدگذاري در كشور و تنها نماينده رسمي سازمان جهاني GS1 با استفاده از كليدهاي شناسايي محموله‌ها، كالاها و مكان‌ها تاکنون پروژه‌هاي رديابي و رهگيري و انبارداري را در سطوح مختلف صنعت اجرا كرده است و باتجربه‌ای بيش از 24 سال توانايي لازم را در ارائه مشاوره به توليدكنندگان، واردكنندگان، صاحبان فروشگاه‌ها داشته و تكنولوژي روز را براي تسهيل زنجيره‌هاي تأمين ارائه مي‌دهد.
- ارائه سرويس تصوير ديجيتال
سرویس تصویر دیجیتال از خدماتی است که توسط مرکز ملی شماره‌گذاری کالا و خدمات ایران ارائه می‌شود.
این سرویس که در فروشگاه‌ها و قفسه‌های مجازی آنلاین کاربرد دارد استانداردهایی را در مورد چگونگی تهیه تصویر محصول در قفسه فروشگاه نشان می‌دهد. این روش که در فروشگاه‌های صاحب برند دنیا مورد آزمایش قرارگرفته توانسته است میزان فروش کالا را تا میزان قابل‌توجهی افزایش دهد. این استاندارد که بر دیدن 4 آیتم مهم (نام تجاری، فرمت، نوع، مقدار) توسط مشتری تمرکز دارد فروش محصول را آسان‌تر می‌کند. عدم مدیریت این مسئله می‌تواند تجربیاتی ازجمله عدم توانایی در یافتن محصولات موردنیاز، شناسایی نادرست محصول و سفارش نادرست محصول با توجه به‌اندازه/ مقدار محصول موردنیاز را براي مشتري در پی داشته باشد.
- تهيه مصاحبه از كارآفرينان و صاحبان كسب‌وكار و برند داخلي جهت انتشار در شبكه‌هاي اجتماعي و سايت‌هاي مركز
مركز ملي شماره‌گذاري كالا و خدمات ايران در راستاي حمايت معنوي از كسب‌وكارها و كارآفريناني كه داراي برند داخلي هستند اقدام به تهيه مصاحبه ويدئويي از مديران شركت‌ها نموده است. مصاحبه تهیه‌شده از آن در مرحله نخست در خبرگزاري مركز و در مرحله بعد در خبرگزاري مؤسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی، بازتاب خبري خواهد داشت و توأمان در صفحات اجتماعي مركز نيز منتشر خواهد شد.
- نتیجه‌گیری
برای اينكه بتوان كسب‌وكار خود را با موفقيت مديريت و اداره كرد و با تكنولوژي كه با سرعت‌بالا در دنيا در حال پيشرفت است هم‌قدم و همگام شد بايد از تجربيات كسب‌وكارهاي موفق درس گرفت. آنچه در حال حاضر با استفاده از استانداردها و راه‌حل‌های مركز ملي شماره‌گذاري كالا و خدمات ايران و همچنين سازمان جهاني GS1 با شناسایی کالاهای منحصربه‌فرد برای محصولات تازه با اندازه متغیر این امکان را ایجاد می‌کند که یک نقطه فروش باهوش‌تر و ایمن‌تر داشته باشیم.
صاحب امتياز