سناریوی اول (تأمینکننده مواد اولیه و تولیدکننده)
فصلنامه شماره 44 (زمستان 1400)
چکیده
مدل سازگاری لجستیک که تحت عنوان مدل سازگاری لجستیک نیز شناخته میشود، توسط جامعه لجستیک و حملونقل GS1 که خردهفروشان، تولیدکنندگان، تأمینکنندگان مواد اولیه، ارائهدهندگان خدمات لجستیک و سایر سازمانهای عضو را در برمیگیرد، ایجاد شده است.
[1]مدل سازگاری لجستیک گستره وسیعی دارد و تراکنشهای بسیاری در بخشهای مختلف را شامل میشود. این تراکنشها به تعامل بین بخشهای مختلف کسبوکار کمک میکند. این مدل بهمنظور ارائه نقشه راه شفاف چگونگی پیادهسازی، حالات و سناریوهای مختلف زنجیره تأمین را بررسی و استخراج نموده است. در این مقاله به تفسیر و تبیین سناریوی اول بین شرکتی بین تأمینکننده مواد اولیه و تولیدکننده و تراکنشها و ماژولهای مربوط پرداخته شده است.
- مقدمه
یکپارچگی سیستمهای لجستیکی از اهمیت بسزایی در بهبود کارایی مدیریت زنجیره تأمین برخوردار است. سازمان جهانی GS1 با بهرهگیری از مدل LIM و با استفاده از تکنولوژیهای EPCIS[2] و GS1 EDI [3]به ایجاد این یکپارچگی و گردش مناسب تراکنشهای تجاری بین شرکای زنجیره تأمین کمک میکند.
چندین سناریوی موجود انبارداری و حملونقل و روشی که LIM میتواند با آنها مقابله کند در این گزارش ذکرشده است. فراتر از همه این مباحث اینکه LIM برخی از جهتگیریهای آتی نظیر تراکنشها و پیامها برای هماهنگسازی داده اصلی، شرایط خرید و برنامهریزی که در کسبوکار امروزی رایج نیستند را در تعامل با شرکتهای ارائهدهنده خدمات لجستیک دربر میگیرد.
در راستای تعریف سناریوها به روشی ساختاریافته در نمودارها (ترسیم تعامل بین بخشهای مختلف) بهجای تراکنشهای کسبوکار شخصی، ماژولها ترسیم شدهاند. توالی رویدادها بهصورت متنی و نه در قالب نمودار نشان داده میشود. نمودارهای ماژولار جزئیات توالی تراکنشها را نمایش نمیدهند.
سناریوهای ذیل در مدل LIM ارائه شده است:
- سناریوهای بین شرکتی بین تأمینکننده مواد اولیه و تولیدکننده
- سناریوهای داخلی تولیدکننده
- سناریوهای بین شرکتی بین تولیدکننده و خردهفروش
- سناریوهای حملونقل
- سناریوهای مدیریت موجودی
در ادامه سناریوی بین شرکتی بین تأمینکننده مواد اولیه و تولیدکننده شرح داده شده است.
شکل 1- سناریوهای مدل LIM
ارائهدهنده خدمات حملونقل، فرآیند کاری انتقال کالاها از یک تأمینکننده مواد اولیه به تولیدکننده را پیادهسازی میکند. تأمینکننده، دستورالعملهای حملونقل را برای ارائهدهنده خدمات حملونقل ایجاد میکند. در این سناریو، ارائهدهنده خدمات حملونقل، کالاها را بهصورت مستقیم، از انبار تأمینکننده مواد اولیه در یکزمان برنامهریزی شده و توافقی بارگیری خواهد کرد. ارائهدهنده خدمات حملونقل مسئولیت بارگیری و تخلیه محمولههای قراردادی را برعهده دارد.
- توالی رویدادها
توالی رویدادها بهصورت زیر است:
1. تولیدکننده، درخواست انباشتن مجدد موجودی در انبار را برای تأمینکننده مواد اولیه ارسال میکند. این درخواست،براساسسفارشخریدیافرآیند SMI/SMOI انجام میشود.
2. تأمینکننده مواد اولیه در خواست آمادهسازی یک مرسوله را به انباردار ارسال میکند. (مدیریت خروج کالا از انبار) این یک فرآیند داخلی است.
3. تأمینکننده مواد اولیه، درخواست پیادهسازی فرآیند حملونقل را به ارائهدهنده خدمات حملونقل ارسال میکند. ارائهدهنده خدمات حملونقل، پاسخی به تأمینکننده ارسال میکند. ارائهدهنده خدمات حملونقل، اسناد حملونقل، مانند CMR/Waybill [4]را آماده میکند. (مدیریت حملونقل)
4. تأمینکننده مواد اولیه ممکن است اعلامیههای وضعیت محموله را بخواهد. (مدیریت حملونقل)
5. ارائهدهنده خدمات حملونقل، ممکن است نیاز داشته باشد تا یک بازه زمانی را برای بارگیری در انبار تأمینکننده مواد اولیه رزرو نماید، رزرو این بازه زمانی بر اساس دستورالعمل حملونقل صورت میگیرد. انبار تأمینکننده مواد اولیه درخواست رزرو بازه زمانی بارگیری را تأیید میکند. (عملیات تخلیه در فرآیند حملونقل)
6. تأمینکننده مواد اولیه محموله را آماده بارگیری میکند و برچسب لجستیک GS1 را بر روی محموله ثبت میکند.
7. ارائهدهنده خدمات حملونقل، به انبار تأمینکننده میرود تا بارگیری را انجام دهد. محموله بارگیری میشود. تأمینکننده مواد اولیه، برگه تحویل به ارائهدهنده خدمات حملونقل را آماده میکند. ارائهدهنده خدمات حملونقل، اسناد حملونقل را تکمیل میکند. (عملیات بارگیری در فرآیند حملونقل)
8. ارائهدهنده خدمات حملونقل درخواست رزرو بازه زمانی تخلیه کالاها در انبار تولیدکننده را ارسال میکند. این درخواست بر اساس دستورالعمل حملونقل است که قبلاً به توافق طرفین رسیده است. انبار تولیدکننده درخواست رزرو بازه زمانی تخلیه را تأیید میکند. (عملیات تخلیه در فرآیند حملونقل)
9. تأمینکننده مواد اولیه، تولیدکننده را در جریان ارسال کالا قرار میدهد. (عملیات خروجی)
10. ارائهدهنده خدمات حملونقل به انبار تولیدکننده میرسد. ارائهدهنده خدمات حملونقل به سکوی تخلیه هدایت میشود. کالاها تخلیه میشوند. تولیدکننده waybill یا یادداشت تحویل را امضا میکند. ارائهدهنده خدمات حملونقل سایت را ترک میکند. (عملیات تخلیه در فرآیند حملونقل)
11. ارائهدهنده خدمات حملونقل به تأمینکننده اطلاع میدهد که حملونقل انجام شده است.
تولیدکننده کالاها را تحویل میگیرد و تحویل را به تأمینکننده مواد اولیه اطلاع میدهد. (عملیات ورودی)
مطابق شکل زیر:
شکل 2- عملیات حملونقل توسط تأمینکننده مواد اولیه
حالت 2: مدیریت حملونقل توسط تولیدکننده
ارائهدهنده خدمات حملونقل، حملونقل کالاها از تأمینکننده مواد اولیه به تولیدکننده را انجام میدهد. تأمینکننده دستورالعملهای حملونقل را ایجاد و به ارائهدهنده خدمات حملونقل ارسال میکند. در این سناریو، ارائهدهنده خدمات حملونقل، کالاها را بهصورت مستقیم از انبار تأمینکننده مواد اولیه، در یکزمان برنامهریزی شده و توافقی، بارگیری خواهد کرد. ارائهدهنده خدمات حملونقل، مسئولیت بارگیری و تخلیه محمولههای قراردادی را برعهده دارد.
تفاوت این سناریو با سناریوی قبلی در این است که تولیدکننده مدیریت عملیات حملونقل را برعهده دارد.
- توالی رویداد
توالی رویدادها بهصورت زیر است:
1. تولیدکننده درخواست انباشتن مجدد موجودی در انبار را به تأمینکننده ارسال میکند. این درخواست، از طریق سفارش خرید ارسال میشود.
2. تأمینکننده درخواست آمادهسازی مرسوله را به انباردار ارسال میکند. (مدیریت خروج کالا از انبار) این یک فرآیند درونی است.
3. تولیدکننده دستورالعمل حملونقل را برای شرکت حملونقل ارسال میکند. ارائهدهنده خدمات حملونقل بهصورت اختیاری پاسخی به تولیدکننده ارسال میکند. ارائهدهنده خدمات حملونقل، اسناد حملونقل مانند CMR و یا waybill را آماده میکند. (مدیریت حملونقل)
4. تولیدکننده درخواست اعلامیه وضعیت حملونقل را ارسال میکند. (مدیریت حملونقل)
5. ارائهدهنده خدمات حملونقل، بازه زمانی برای بارگیری در انبار تأمینکننده رزرو میکند، رزرو بازه زمانی بارگیری مبتنی بر دستورالعمل حملونقل است که قبلاً مورد توافق قرار گرفته است. انبار تأمینکننده درخواست رزرو بازه زمانی بارگیری را تأیید میکند. (عملیات بارگیری در فرآیند حملونقل)
6. تأمینکننده مرسوله را آماده میکند و برچسب لجستیک GS1 را پرینت گرفته و الصاق میکند.
ارائهدهنده خدمات حملونقل کالاها را در انبار تأمینکننده جمعآوری میکند. کالاها بارگیری میشوند. تأمینکننده مواد اولیه، برگه تحویل را برای ارائهدهنده خدمات حملونقل آماده میکند. ارائهدهنده خدمات حملونقل، اسناد حملونقل را تکمیل خواهد کرد. (عملیات بارگیری در فرآیند حملونقل)
7. ارائهدهنده خدمات حملونقل، یک بازه زمانی برای تخلیه در انبار تولیدکننده رزرو میکند، رزرو بازه زمانی تخلیه مبنی بر دستورالعمل حملونقل است که قبلاً تأیید شده است. انبار تولیدکننده درخواست رزرو بازه زمانی بارگیری را تایید میکند. (عملیات تخلیه در فرآیند حملونقل)
8. تأمینکننده مواد اولیه، اطلاعات مرسوله را در اختیار تولیدکننده قرار میدهد. (عملیات خروجی)
9. ارائهدهنده خدمات حملونقل به انبار تولیدکننده میرسد. ارائهدهنده خدمات حملونقل به سکوی تخلیه هدایت میشود. کالاها تخلیه میشوند. تولیدکننده برگههای تحویل و یا waybill را امضا میکند. ارائهدهنده خدمات حملونقل سایت را ترک میکند. (عملیات تخلیه در فرآیند حملونقل)
10. بهصورت اختیاری، ارائهدهنده خدمات حملونقل پایان فرآیند حملونقل را به تولیدکننده اطلاعرسانی میکند.
11. تولیدکننده کالاها را دریافت میکند و اعلامیه دریافت را ارسال میکند. (عملیات خروجی)
شکل 3- مدیریت حملونقل توسط تولیدکننده
حالت 3: مدیریت حملونقل تلفیقی توسط تأمینکننده مواد اولیه
فرآیند کاری حملونقل کالاها بهصورت تلفیقی از یک تأمینکننده مواد اولیه به تولیدکننده بهوسیله یک مرکز توزیع (CC[5]) صورت میگیرد. تأمینکننده مواد اولیه دستورالعملهایی در مورد بارگیری کالا از چندین انبار تأمینکننده مواد اولیه را ارائه میدهد. شرکت حملونقل برای تأمینکننده مواد اولیه بهعنوان ارائهدهنده خدمات حملونقل ایفای نقش میکند. شرکت حملونقل ممکن است سایر ارائهدهندگان خدمات لجستیک مانند مراکز تثبیت و ارائهدهندگان خدمات حملونقل را نیز درگیر نماید.
- توالی رویدادها
توالی رویدادها به شرح زیر است:
تولیدکننده درخواست انباشتن موجودی در انبار را به تأمینکننده مواد اولیه ارسال میکند. این درخواست از طریق سفارش خرید یا فرآیند SMI/SMOI انجام میشود.
تأمینکننده مواد اولیه، درخواست آمادهسازی محموله را به انباردار ارسال میکند. (مدیریت خروج کالا از انبار) این یک فرآیند داخلی است.
تأمینکننده مواد اولیه درخواست حملونقل را به شرکت حملونقل ارسال میکند. شرکت حملونقل پاسخ را به تأمینکننده مواد اولیه ارسال میکند. (مدیریت حملونقل)
در این حالت، شرکت حملونقل بهعنوان متقاضی خدمات لجستیک ایفای نقش میکند و دستورالعملهایی را به یک یا چند ارائهدهنده خدمات حملونقل ارسال میکند. ارائهدهنده خدمات حملونقل اسناد حملونقل مانند CMR یا waybill را آماده میکند. (مدیریت حملونقل به مرکز توزیع)
ارائهدهنده خدمات حملونقل، بازه زمانی بارگیری را در انبار تأمینکننده رزرو میکند، رزرو بازه زمانی بارگیری مبتنی بر دستورالعمل حملونقلی است که قبلاً تأیید شده است. انبار کارخانه درخواست رزرو بازه زمانی بارگیری را تایید میکند. (عملیات بارگیری در فرآیند حملونقل)
تأمینکننده مواد اولیه محموله را آماده میکند و برچسب لجستیک GS1 را چاپ و بر روی محموله الصاق میکند. ارائهدهنده خدمات حملونقل باهدف جمعآوری کالاها به انبار تأمینکننده میرود. کالاها بارگذاری شدهاند و تأمینکننده مواد اولیه یادداشت تحویل را برای ارائهدهنده خدمات حملونقل ایجاد خواهد کرد. سپس ارائهدهنده خدمات حملونقل، اسناد حملونقل را تکمیل خواهد کرد. (عملیات بارگیری در فرآیند حملونقل)
شرکتهای حملونقل، پس از بارگیری محمولهها از مکانهای متفاوت، آنها را به مرکز توزیع تحویل و گروهبندی میکند. (بارگیری/ تخلیه در فرآیند حملونقل به CC)
شرکت حملونقل، تمامی دادههای مرتبط با اعلامیههای ارسال را از مکانهای فرستنده متفاوت جمعآوری و متمرکز میکند. (عملیات خروجی/ ورودی به CC)
مرکز توزیع، پس از گروهبندی کالاهای متفاوت، برنامهریزی تحویل محمولهها به گیرنده نهایی را آغاز میکند. مرکز توزیع برگه تحویل را آماده میکند (برگه تحویل اطلاعات برگههای تحویلی همه محمولهها را شامل میشود). (عملیات ورودی/ خروجی از CC)
شرکت حملونقل، دستورالعملهایی را به یک یا چند ارائهدهنده خدمات حملونقل ارائه میدهد تا کالاهای ترکیبی را انتقال دهند. ارائهدهنده خدمات حملونقل، اسناد حملونقل مانند CMR و یا waybill را ایجاد خواهد کرد. (مدیریت حملونقل از CC)
مرکز توزیع از طرف تأمینکننده مواد اولیه، تولیدکننده محموله را مطلع میکند. (عملیات خروجی)
توجه: اعلامیه ارسال شامل اطلاعات حملونقل ترکیبی خواهد بود بهویژه از مرکز توزیع و تأمینکننده مواد اولیه نام میبرد.
ارائهدهنده خدمات حملونقل، ممکن است نیاز داشته باشد تا بازه زمانی تخلیه را در انبار تولیدکننده رزرو کند که این رزرو، مبتنی بر دستورالعملی است که قبلاً تصویب شده است. انبار تولیدکننده درخواست رزرو بازه زمانی تخلیه را تأیید میکند. (عملیات تخلیه در فرآیند حملونقل)
ارائهدهنده خدمات حملونقل به انبار تولیدکننده میرسد. ارائهدهنده خدمات حملونقل به سکوی تخلیه هدایت میشود. کالاها تخلیه میشوند. تولیدکننده برگه تحویل یا waybill را امضا میکند. ارائهدهنده خدمات حملونقل سایت را ترک میکند. (عملیات تخلیه در فرآیند حملونقل)
بهصورت اختیاری، ارائهدهنده خدمات حملونقل ممکن است به شرکت حملونقل تکمیل فرآیند حملونقل را اطلاعرسانی کند.
تولیدکننده کالاها را دریافت میکند و اعلامیه دریافت را به تأمینکننده ارسال میکند. (عملیات ورودی)
حالت 4: تولیدکننده مدیریت حملونقل تلفیقی را برعهده دارد
یک مرکز توزیع، فرآیند کاری حملونقل کالاها بهصورت تلفیقی از یک تأمینکننده مواد اولیه به تولیدکننده را پیادهسازی میکند. تولیدکننده دستورالعملهایی در خصوص بارگیری کالا از چندین انبار تأمینکننده مواد اولیه را ارائه میدهد. برای یک تولیدکننده، شرکت حملونقل بهعنوان یک ارائهدهنده خدمات لجستیک رهبر ایفای نقش میکند. شرکت حملونقل ممکن است از سایر ارائهدهندگان خدمات لجستیک، مانند مراکز تثبیت و ارائهدهندگان خدمات حملونقل نیز استفاده کند.
- توالی رویدادها
توجه: تفاوت اصلی سناریوی قبلی با این سناریو این است که تولیدکننده بهجای تأمینکننده مواد اولیه بهعنوان متقاضی خدمات لجستیک، مدیریت حملونقل تلفیقی را انجام میدهد. (مدیریت حملونقل)
تغییرات این سناریو با سناریوی قبل، عبارت است از:
1.تولیدکننده دستورالعمل حملونقل را به شرکت حملونقل ارسال میکند. بهصورت اختیاری، شرکت حملونقل پاسخی به تولیدکننده ارسال خواهد کرد. (مدیریت حملونقل)
2.شرکت حملونقل، داده مربوطه به اعلامیه ارسال را از محل تأمینکنندگان متفاوت جمعآوری و متمرکز میکند. (عملیات ورودی/ خروجی به CC)
3.مرکز توزیع در مورد مرسوله به مرکز توزیع اطلاعرسانی میکند. (عملیات خروجی)
توجه: اعلامیه ارسال اطلاعاتی در مورد مرسوله تلفیقی را شامل خواهد شد و مرکز توزیع و تأمینکننده مواد اولیه را ذکر میکند.
4.تولیدکننده کالاها را دریافت کرده و دریافت را به مرکز توزیع اطلاعرسانی میکند. (عملیات ورودی)
شکل 4- حملونقل تلفیقی مدیریت شده توسط تولیدکننده
حالت 5: برگشتیها (حملونقل مدیریتشده توسط تأمینکننده مواد اولیه)
ارائهدهنده خدمات حملونقل فرآیند کاری بازگشت کالاها از تولیدکننده به تأمینکننده مواد اولیه توسط را انجام میدهد که لجستیک معکوس نیز نامیده میشود. تأمینکننده مواد اولیه دستورالعملهای حملونقل را برای ارائهدهنده خدمات حملونقل آماده میکند. در این سناریو، ارائهدهنده خدمات حملونقل، کالاها را مستقیماً از انبار تولیدکننده، در زمان برنامهریزیشده و توافقی بارگیری میکند.
- توالی رویدادها
توالی رویدادها بهصورت زیر است:
1. تولیدکننده به تأمینکننده درخواست میدهد تا موجودی و یا محموله بازگشتی را از انبار خود بازگرداند.
2.تأمینکننده مواد اولیه دستورالعمل حملونقل را به ارائهدهنده خدمات حملونقل ارائه میدهد. بهصورت اختیاری، ارائهدهنده خدمات حملونقل پاسخی به تأمینکننده مواد اولیه ارسال میکند. ارائهدهنده خدمات حملونقل، اسناد حملونقل مانند CMR و یا waybill را آماده میکند. (مدیریت حملونقل)
3.تأمینکننده مواد اولیه ممکن است درخواست اطلاع از وضعیت حملونقل را ارسال کند. (مدیریت حملونقل)
4.ارائهدهنده خدمات حملونقل، ممکن است نیاز داشته باشد تا بازه زمانی بارگیری را در انبار تولیدکننده رزرو کند. این رزرو معمولاً مبتنی بر دستورالعملهای حملونقل از پیش تعیین شده است. انبار تولیدکننده درخواست رزرو بازه زمانی بارگیری را تا میکند. (عملیات تخلیه در فرآیند حملونقل)
5.در صورت نیاز تولیدکننده مرسوله را آماده و مجدداً بستهبندی میکند و برچسب لجستیک GS1 را پرینت گرفته و الصاق میکند و یا از یک برچسب موجود استفاده میکند.
ارائهدهنده خدمات حملونقل بهمنظور جمعآوری کالاها به انبار تولیدکننده میرسد. کالاها تخلیه میشوند. تأمینکننده مواد اولیه برگه تحویل را برای ارائهدهنده خدمات حملونقل آماده میکند. ارائهدهنده خدمات حملونقل اسناد حملونقل را تکمیل خواهد کرد. (عملیات بارگیری در فرآیند حملونقل)
6.ارائهدهنده خدمات حملونقل ممکن است نیاز داشته باشد تا بازه زمانی تخلیه را در انبار تأمینکننده مواد اولیه مبتنی بر دستورالعملهای حملونقل از پیش تعیین شده رزرو نماید. انبار تأمینکننده مواد اولیه درخواست تخلیه را تأیید میکند. (عملیات تخلیه در فرآیند حملونقل)
7.ارائهدهنده خدمات حملونقل به انبار تأمینکننده میرسد. ارائهدهنده خدمات حملونقل به سکوی تخلیه هدایت میشود. کالاها تخلیه میشوند. تأمینکننده برگه تحویل یا waybill را امضا میکند. ارائهدهنده خدمات حملونقل سایت را ترک میکند. (عملیات تخلیه در فرآیند حملونقل)
8.تأمینکننده کالاها را دریافت و به تولیدکننده اطلاعرسانی میکند. (عملیات ورودی)
شکل 5- بازگشتیها
- نتیجهگیری
کسبوکارهای فعال در حوزه لجستیک که در دامنه کاربردی سناریوی بین شرکتی بین تأمینکننده مواد اولیه و تولیدکننده فعالیت دارند با بهرهگیری از مدل LIM و ادغام این مدل با مدلهای لجستیکی قادر به بومیسازی تکنیکهای لجستیکی و بهبود فرایندهای لجستیکی خود خواهند بود.
مدل سازگاری لجستیک با استفاده از استانداردهای GS1 از جمله GS1 EDI و GS1 eCom به ایجاد این زبان مشترک و تعامل بخشهای مختلف کسبوکار کمک میکند و ایجاد یکپارچگی بین بخشهای مختلف سیستم را به همراه خواهند داشت.
- مراجع
- مدل سازگاری لجستیک
https://www.gs1.org/sites/default/files/docs/epc/LIM
[1] Logistics Interoperability Model
[2] Electronic Product Code Information Services
[3] Electronic Data Intetrchange
[4] سند قانونی که به توافق طرفین درگیر در فرایند حمل و نقل رسیده است و مسائل قانونی مختلف مربوط به حمل و نقل را شامل می شود.
[5] Consolidation Center