کلیدهای شناسایی GS1 در حوزه لجستیک و حمل‌ونقل

برقراری شفافيت در زنجيره تأمين پوشاك، از منبع تأمين تا مشتری به‌كمك استانداردهای GS1

کلیدهای شناسایی GS1 در حوزه لجستیک و حمل‌ونقل

ماهنامه شماره7(اسفندماه 1394)

مقدمه

سیستم GS1 به طور گسترده در استانداردهای زنجیره تأمین در جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد. GS1 یک سیستم یکپارچه از استانداردهای جهانی است که شناسایی دقیق و ارتباط اطلاعات مربوط به مکان‌ها، محصولات، دارایی‌ها و خدمات را فراهم می‌كند. استانداردهای شناسایی GS1 که با عنوان کلیدهای شناسایی GS1 شناخته می‌شوند، از طریق شناسایی ایمن و قابل انتقال با استفاده از فن‌آوری‌هایی مانند بارکد، برچسب‌های RFID و پیام‌های الکترونیکی و همچنین اتصال جریان اطلاعاتی کالاها و خدمات با جریان فیزیکی کالا ارزش خود را نشان می‌دهند.
صنعت حمل‌ونقل و لجستیک، جریان کالاها با استفاده از روشهای حمل‌ونقل متعدد، از جمله جاده، راه آهن، هوایی و دریایی را در بر می‌گیرد. به طور مشابه، این صنعت طیف گسترده‌ای از بخش‌هایی مانند فرستنده و گیرنده بار، حمل‌کننده بار و نهاد متصدی حمل‌ونقل و همچنین نهادهای رسمی مانند گمرکات و مراجع ذیصلاح را در بر می‌گیرد. ترکیب کانال‌ها و بخش‌های لجستیکی امکان تسهیل مدیریت دارایی‌ها و شناسایی محموله با استفاده از کلیدهای شناسایی GS1 و به اشتراک‌گذاری این اطلاعات بین متصدیان حمل‌ونقل و دیگر ارائه دهندگان خدمات را فراهم می‌كند.
این نوشتار کمک می‌کند تا تجهیزات، مکان‌ها، دارایی‌ها، واحدهای لجستیکی و محموله های مورد استفاده در صنعت حمل‌ونقل و لجستیک را بشناسیم. این موارد بر اساس استانداردهای GS1 که در سند GS1 General Specifications توضیح داده شده‌اند، می‌باشد و به پرسشهای کاربران در خصوص استفاده واقعی و اجرای کلیدهای شناسایی زیر پاسخ می‌دهد.

•  GLN: شناسه جهانی مکان
•  GRAI: شناسه جهانی دارایی‌های برگشت پذیر
•  GIAC: شناسه جهانی دارایی‌های ثابت
•  SSCC: شماره سریال محموله ارسالی
•  GINC: شماره جهانی شناسایی محموله
•  GSIN: شماره جهانی شناسایی مرسوله

2- دامنه (Scope)

این نوشتار به موارد زیر می‌پردازد:

•  مکان‌ها
•  اموال/دارایی‌ها
•  واحدهای لجستیکی
•  گروه بندی‌های حمل‌ونقل

هر بخش حاوی توصیف فرایندی مختصری از مثال‌ها و مروری بر کلیدهای شناسایی پیشنهادی GS1 برای هر سناریو است.
این سناریوها انتخاب حامل داده مناسب (بارکد و تگ RFID) برای هر سناریو را پیشنهاد نمی‌کند. همچنین پیام‌های eCOM برای به اشتراک‌گذاری داده‌ها در این سند تشریح نمی‌شود. برای این موارد به سایر منابع GS1 مراجعه شود.

3- شناسایی مکان‌ها

فرایندهای کسب و کار جابجایی اقلام (محصولات، دارایی و دیگر تجهیزات) از یک محل فیزیکی به محل دیگر را با خود به همراه دارد. توانایی شفاف‌سازی این حرکت یک مؤلفه مهم و ضروری در هر زنجیره تأمین است. این مکان‌های فیزیکی می‌تواند یک سایت مانند یک مرکز توزیع و یا مکان خاص در سایت مانند واحد فروش و حتی یک محل خاص در یک قفسه باشد.
در لجستیک، مکانهای فیزیکی یک عنصر اساسی در برنامهریزی، کنترل و اجرای فرآیندها هستند. این فرآیندها به شدت متکی بر به اشتراکگذاری زمان واقعی و پردازش اطلاعات هستند و شناسههای مکان بدون ابهام پیش نیاز مهمی برای پردازش خودکار هستند.

1.3. کلید شناسایی GS1 برای شناسایی مکانها

1.1.3 – شماره جهانی مکان

GLN کلید شناسایی GS1 برای مکان‌ها است. GLN می‌تواند برای شناسایی مکان‌های فیزیکی و بخش‌هایی که نیاز به بازیابی اطلاعات از پیش تعریف شده به منظور بهبود کارایی ارتباطات در زنجیره تأمین دارند، مورد استفاده قرار گیرد.
صاحب مکان معمولاً GLN را به آن اختصاص داده و دادههای اصلی مرتبط با آن را مدیریت می‌کند. موارد خلاف این قاعده در ادامه توضیح داده می‌شود.
علاوه بر استفاده از GLN در یک حامل داده، GLN در استانداردهای پیام کسب و کار GS1 بکار می‌رود. برای هر نوع مکان شرح داده شده در این نوشتار، قواعد GS1 eCOM مرتبط با آن ارائه نیز ارائه می‌شود.

2.1.3. توسعه / بسط GLN

جزء بسط GLN برای شناسایی مکان‌های فیزیکی داخلی در یک محل شناسایی شده با GLN (به عنوان مثال، فروشگاه‌ها، کارخانه‌ها، ساختمان‌ها) مورد استفاده قرار می‌گیرد. استفاده از جزء بسط GLN محدود به مکان‌های فیزیکی است.
2.3. مکانهای تجاری
1.2.3. موجودیت‌های قانونی/ موجودیت‌های تجاری
موجودیت قانونی (شخص حقوقی) یا موجودیت تجاری، شرکت مسئول خرید یا فروش یک کالا یا خدمت است که پرداخت مالیاتها، دیون و کارمزدها را بر عهده دارد. در هر فرایند کسب و کاری نیاز است تا شرکتهای درگیر به صورت شفاف شناسایی شوند.
کلید شناسایی GS1 پیشنهاد شده: GLN
قواعد eCOM مربوطه: خریدار/فروشنده کالاها، خریدار/فروشنده خدمات لجستیکی، ارسال‌کننده/دریافت‌کننده، حملکننده/تحویل گیرنده

2.2.3. تسهیلات

یک تسهیل مکانی فیزیکی با یک آدرس مشخص در جایی که یک کسب و کار فعالیتهای عملیاتی را شکل می‌دهد، است. یک مکان ممکن است ساختمان‌های چندگانه‌ای که در یک محل واقع شده باشند را در بر بگیرد.
نکته: در این نوشتار، ساختمان ممکن است همچنین شامل ساختارهایی بدون دیوار و طبقه مانند انبارهای کانتینری و پارکینگ خودرو نیز باشد.

شکل 1: تسهیلات
کلید شناسایی GS1 پیشنهاد شده: GLN
قواعد eCOM مربوطه: حمل از/حمل به، Pick-up / Drop-off، مکان‌های موجودی

3.2.3. مکان‌هایی در یک تسهیل

یک تسهیل فضاهای مختلفی را که ممکن است برای اهداف لجستیکی مورد نیاز باشد در بر میگیرد. مثال‌ها شامل طبقات، اتاقها و مکانهای قفسهای است. برای انبارها، فضاهای اطراف ساختمان‌ها مانند محوطهها ممکن است همچنین مهم باشند.

شکل 2- مکان‌های درون یک تسهیل
کلید شناسایی GS1 پیشنهادی: GLN یا GLN + GLN Extension Component
عنصر بسط GLN باعث میشود که تعداد زیادی از مکانهای درون یک تسهیل بدون نیاز به پیش شماره شرکتی GLN شناسایی شود.
در بسیاری از موارد، عنصر بسط GLN به صورت داخلی استفاده می‌شود و با شرکای تجاری به اشتراک گذاشته نمی‌شود. مواردی که مکانهای موجودی به اشتراک گذاشته می‌شود شامل انبارهای برون سپاری شده یا زمانی که قابلیت ردیابی موجودی خاصی نیاز است تا بین شرکا به اشتراک گذاشته شود.
قواعد eCOM مربوطه: موجودی زیرمجموعه تسهیل

4.2.3. موارد مکانهای خاص
1.4.2.3. مکانهای موقت

مکانهای موقت برای یک دوره محدود به وجود میآیند. از جمله شامل یک پروژه ساختمانی یا یک فستیوال. این مکانها، مکانهای در حال عملیات هستند و GLN ها باید برای شناسایی آنها مورد استفاده قرار گیرد. GLN باید توسط قسمتی که در حال انجام عملیات در مکان است، اختصاص داده شود.
نکته: مکان‌های موقتی همیشه دارای آدرس نیستند. در این موارد مختصات جغرافیایی، کدهای مناطق پستی و اطلاعات متنی ممکن است برای توصیف مکان شناسایی شده لازم باشد.

2.4.2.3. مکانهای سیار

ابزارهای حمل‌ونقل مانند کشتی‌ها و هواپیماها همچنین می‌تواند مقاصد حمل‌ونقل باشد. در این‌گونه موارد، این نوع از مکان‌ها به عنوان بهترین تسهیل همراه با GLN به عنوان شناسه اصلی مورد توجه هستند. با اينكه ابزارهای حمل‌ونقل یک آدرس ثابت ندارند، GLN امکان پذیرش آسان استانداردهای موجود مانند “eCOM سفارش تا صندوق” را فراهم می‌کند.
نکته: GLN ها نباید برای شناسایی وسیله حمل‌ونقل به عنوان دارایی مورد استفاده قرار گیرد. لطفاً قسمت 4.2 را برای راهنمایی شناسایی وسایل حمل‌ونقل به عنوان موجودی ببینید.

3.4.2.3. مکانهای میزبان (اجارهای)

مکانهای میزبان مکانهایی هستند که در تسهیلی که توسط شریک دیگری تصاحب شده قرار گرفته باشند. این مکان‌ها باید به عنوان تسهیلات شناخته شده و با GLN شناسایی شوند.
GLN باید توسط شریکی که در آن مکان فعالیت می‌کند، تخصیص داده شود. این موضوع ممکن است منجر به تخصیصGLN های چندگانه برای یک آدرس شود، به عنوان مثال برای هر فروشگاه قرار گرفته شده در یک پاساژ.

3.3. مکان‌های دولتی

آژانسهای (ادارات) دولتی مانند دفاتر گمرک، اداره مالیات و آژانسهای ایمنی محصول (بیمه محصولات) نقش مهمی در زنجیره تأمین بازی میکنند. شرکا ممکن است نیاز داشته باشند تا مکان جغرافیایی آژانس مربوطه را بشناسند.
نکته: جایی که دولتها به عنوان شریک در خرید یا فروش کالاها و خدمات فعالیت میکنند، باید بر اساس خطوط راهنمای مکانهای تجاری که در قسمت 1.2.3 موجودیتهای حقوقی/موجودیت‌های تجاری یا تسهیلات در قسمت 2.2.3 تشریح شد، شناسایی شوند.

1.3.3. آژانس‌ها

یک آژانس یک عنصر دولتی است که مسئول نظام بخشیدن به وظایف خاصی مانند جمعآوری مالیات است. معمولاً این آژانس‌ها با یک GLN شناسایی می‌شوند.
عبارات Ecom مربوطه: duty fee tax agency

2.3.3. دفاتر

دفتر یک محل خاص است که یک آژانس (اداره) دولتی فعالیتهایش را هدایت میکند. مکان این دفتر باید به عنوان یک تسهیل شناخته شود.

4.3. مکانهای مصرف کننده
1.4.3. اشخاص

در تراکنشهای شامل یک مصرفکنندهی شخصی، که نیاز است مصرفکننده شخصی شناسایی شود.
توصیه نمیشود که به مصرفکننده شماره GLN اختصاص داده شود. در برخی موارد شماره جهانی رابطه خدماتی (GSRN) کاربردی خواهد بود (برای اطلاعات بیشتر به سند GS1 General Specifications مراجعه شود).

2.4.3. آدرس‌های فیزیکی

در تراکنشهای شامل یک مصرفکنندهی شخصی، ممکن است نیاز باشد تا کالاها یا خدمات به آدرس یک منزل یا دیگر نقاط تحویل تعریف شده تحویل داده شوند. در جایی که GLN نداشته باشد، اطلاعات آدرس ساختاردهی شده باید فراهم شده باشد.

5.3. محل‌های حمل‌ونقل عمومی و تجاری

شناسایی محلهای حمل‌ونقل عمومی مانند شهرها، بنادر و فرودگاه‌ها ممکن است برای تعیین شرایط تحویل و یا مسیرهای حمل‌ونقل نیاز باشد.
شکل 3- بندر
برای چنین مکانهای عمومی، که به یک شرکت خاص مرتبط نیست، شایسته نیست که GLN اختصاص داده شود. ارتباطات چنین مکانهای عمومی میتواند بر اساس کدهایی غیر از استانداردهای GS1 مانند UN/LOCODE باشد.
نکته: مکانهای که تحت مالکیت یا مدیریت یک شرکت خاص هستند، مانند یک ورودی ترمینال، باید با GLN شناسایی شود.
قواعد eCOM مربوطه: مکان دورههای تحویل، مکان لجستیکی

4- شناسایی دارایی‌ها

این بخش داراییهایی که در سراسر یک صنعت استفاده میشود را توصیف میکند و توصیه‌هایی در خصوص مناسبترین کلید شناسایی GS1 برای شناسایی هر دارایی ارائه می‌دهد.
دارایی‌ها مرتبط با حمل‌ونقل و لجستیک عبارتند از:

•  وسایل حمل‌ونقل مانند کامیونها، کشتیها و هواپیماها
•  تجهیزات حمل‌ونقل مانند تریلرها، کانتینرهای چندمنظوره و واگنها.
•  اقلام حمل‌ونقل برگشتنی مانند پالتها، کانتینرهای رولی و جعبه های مخصوص بسته بندی.
• چرخه عمر تمامی این داراییها به عنوان یک قلم تجاری (کالا)، با یک GTIN آغاز میشود. هنگامی که یک شرکت یک قلم تجاری (به عنوان مثال ارائه دهنده خدمات لجستیکی، اپراتور مبدأ و یا یک شرکت دیگر) را بدست آورد، شرکت ممکن است قلم را به عنوان دارایی بشناسد. هر یک از دارایی‌ها نیاز به یک شناسه مناسب به منظور اطمینان از مدیریت کارآمد دارایی دارد.
  مدیریت و شناسایی دارایی بستگی به نوع کاربرد و مالک آن دارد. در ادامه نقشی که هر سازمان در شناسایی دارایی‌های بازی می‌کند توضیح داده می‌شود.
•  تولیدکننده دارایی: عنصری که دارایی را تولید میکند. تولیدکننده دارایی معمولاً شناسه دارایی خودش را اختصاص نمیدهد، اما او می‌تواند شناسه دارایی اختصاص یافته توسط مالک دارایی را در طول فرآیند تولید مورد استفاده قرار دهد.
•  مالک دارایی: عنصری که به طور قانونی مالک دارایی است. مالک دارایی مسئول تخصیص شناسه به دارایی است.

استفاده کننده از دارایی: عنصری که در حال استفاده از دارایی است، نه اینکه لزوماً مالک دارایی است.

1.4. کلیدهای شناسایی GS1 برای شناسایی دارایی‌ها

داراییها برای مالک خود دارای ارزش هستند. بنابراین نیاز است تا هر دارایی به طور مناسب به منظور اطمینان از اینکه به طور صحیح ثبت و ردیابی شود، شناسایی شود.
سیستم GS1 دو کلید برای شناسایی دارایی‌ها فراهم میکند:
■ GRAI: شناسه جهانی دارایی برگشتنی
■ GIAI: شناسه جهانی دارایی شخصی (ثابت)
استفاده از GRAI یا GIAI بستگی به نوع دارایی و کاربرد کسب و کار دارد. داراییها با توجه به تعاریف زیر به داراییهای برگشتپذیر و ثابت تقسیم بندی میشوند.
o دارایی برگشت پذیر
موجودیتی قابل استفاده مجدد که توسط یک شرکت برای حمل‌ونقل و انبارداری کالاها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
دارایی‌های برگشتنی بین چندین مکان جابجا می‌شوند و بین چندین شریک تجاری در طول زنجیره تأمین دست به دست می‌شوند. نمونه‌هایی از این داراییها شیشههای نوشابه، کانتینرهای رولی، جعبه‌ها و پالت‌ها هستند.
o دارایی شخصی (ثابت)
موجودیتی که بخشی از موجودی دارایی‌ها برای یک شرکت مشخص است.
داراییهای شخصی معمولاً در یک محل یا توسط یک کاربر مورد استفاده قرار می‌گیرند. مالک یک دارایی ثابت معمولاً هر دارایی را برای موجودی و رکوردهای مالی و تسهیل نگهداری و تعمیرات مستند و رهگیری میکند. نمونهای از این داراییها شامل کامپیوترها، تسهیلات تولید، مبلمان و تجهیزات است.
نکته مهم: شناسههای دارایی برای شناسایی کالاهایی که توسط داراییها حمل‌ونقل یا ذخیره میشوند مورد استفاده قرار نمیگیرند. شناسههای دارایی برای مرتبط ساختن داراییها با محمولههای خاص و واحدهای لجستیکی به منظور افزایش شفافیت مورد استفاده قرار میگیرند.

1.1.4. GRAI- شناسه جهانی دارایی برگشتنی

کلید شناسایی GS1 برای شناسایی داراییهای برگشتنی است. این کلید شامل پیشوند شرکتی GS1، نوع دارایی، رقم کنترل و شماره سریال اختیاری است.
هدف اصلی از GRAI شناسایی کلاس دارایی است. به این معنا که به همه دارایی‌های از یک جنس، GRAI مشابه تخصیص داده می‌شود. GRAI همچنین دارای یک شماره سریال انتخابی است. اگر هر نمونه از دارایی برگشتنی نیاز باشد تا شناسایی شود باید شماره سریال اختیاری مورد استفاده قرار گیرد.
مالک دارایی یک GRAI به هر دارایی برگشتنی اختصاص می‌دهد. این GRAI می‌تواند برای مرتب کردن خودکار داراییهای برگشتنی به وسیله مالک و نوع دارایی برای تسهیل صدور صورتحساب و دیگر کاربردها مورد استفاده قرار گیرد. جایی که دارایی‌های مشابه نیاز است تا سفارش داده شوند برای فرایند سفارش دهی نیاز به یک GTIN هم دارند. این موضوع تناقضی ایجاد نمی‌کند که یک GTIN و یک GRAI دارای ارقام مشابه باشند. زیرا حامل داده دو کلید شناسایی GS1 را تمیز خواهد داد.

2.1.4. GIAI- شناسه جهانی دارایی شخصی (ثابت)

کلید شناسایی GS1 برای شناسایی دارایی‌های ثابت است. این کلید شامل پیشوند شرکتی GS1 و مرجع دارایی ثابت است.
GIAI دارایی‌های ثابت مانند میزهای اداری، کامپیوترها و ماشین‌ها را شناسایی می‌کند. GIAI شامل عنصر طبقه بندی همانند GRAI نیست اما همیشه جزء سریال واحد را در بر می‌گیرد. بنابراین یک GIAI همیشه هر نمونه از یک دارایی ثابت را شناسایی می‌کند.
GIAI توسط مالک دارایی اختصاص داده می‌شود. به طور کلی، دارایی‌های ثابت تحت مالکیت یک شریک واحد برای دورههای زمانی طولانی مدت هستند و به طور مکرر دست به دست نمی‌شوند. بنابراین GIAI در خارج از سیستمهای IT سازمان نسبت به GRAI کمتر به اشتراک گذاشته می‌شوند.
نکته:
برخی از دارایی‌های ثابت، مانند تراکتورها، تریلرها، جرثقیل‌ها، کامیونها و سایر تجهیزات از شریک سومی اجاره گرفته می‌شود. در این موارد مالک انتظار دارد دقیقاً همان دارایی در پایان دوره اجاره برگشت داده شود. GIAI به اطمینان از این مورد کمک می‌کند.

2.4. وسایل نقلیه

وسایل نقلیه، وسایلی هستند که برای حمل‌ونقل واحدهای لجستیکی مورد استفاده قرار می‌گیرند و تجهیزات حمل‌ونقل، تجهیزاتی مانند تریلرها، واگن‌ها و کانتینرها هستند.
شکل 4- وسایل نقلیه

وسایل نقلیه شامل دارایی ثابت مانند:

•  کامیون نیمه تریلر
•  کامیون‌های تحویل
•  کشتی‌ها
•  لوکوموتیوها
•  هواپیما

کلید شناسایی پیشنهادی GS1 برای شناسایی: GIAI

مالک وسیله نقلیه باید وسیله نقلیه را به عنوان یک دارایی داخلی با استفاده از GIAI بشناسد.

3.4. تجهیزات حمل‌ونقل

تجهیزات حمل‌ونقل به عنوان بخشی از یک وسیله نقلیه دارای ارزش بالا تعریف می‌شوند که برای حفاظت، نگه داشتن و ایمن کردن محموله بار برای اهداف حمل‌ونقل مورد استفاده قرار می‌گیرند. تجهیزات حمل‌ونقل در این نوشتار مجزا از بستهبندی ثانویه قابل استفاده مجدد و حملکننده بار قابل استفاده مجدد هستند.

شکل 5- تجهیزات حمل‌ونقل

1.3.4. تریلرها

تریلرها نوعی از تجهیزات نقلیه خاموش هستند که توسط یک وسیله نقلیه روشن مانند کامیون کشیده می‌شوند. این تریلرها ممکن است برای نگهداری واحدهای لجستیکی یا برای حمل‌ونقل ظروف حمل مورد استفاده قرار گیرند.

کلید شناسایی پیشنهادی GS1 برای شناسایی: GIAI

تریلرها معمولاً خریداری یا از ارائهدهنده سرویس حمل‌ونقل اجاره گرفته می‌شوند. مالک وسیله نقلیه همچنین یک شرکت در حال اجاره یا ارائهدهنده خدمت حمل‌ونقل باید یک GIAI برای شناسایی وسیله نقلیه به آن اختصاص دهند. لطفاً به یاد داشته باشید که تریلرها به عنوان اقلام حمل‌ونقل قابل بازگشت (RTI) مورد نظر نیستند. بنابراین GRAI یک شناسه مناسب برای آنها نیست.

2.3.4. واگنها

واگنها که همچنین به عنوان ماشینهای ریلی شناخته می‌شوند، تجهیزات حمل‌ونقلی در سیستم حمل‌ونقل ریلی هستند که برای حمل بار یا مسافر استفاده می‌شوند. واگنهای چندگانه به یک قطار متصل شده و توسط یک لوکوموتیو یا بیشتر حمل می‌شوند. واگنها در اصل در حمل‌ونقل ریلی استفاده می‌شوند.

کلید شناسایی پیشنهادی GS1 برای شناسایی: GIAI

لطفاً توجه داشته باشید که واگنها به عنوان وسیله ای قابل مبادله مورد توجه نیستند. به طور مشابه، واگنها وسایل نقلیه برگشتنی محسوب نمی‌شوند، بنابراین GRAI یک شناسه مناسب برای آنها نیست.

3.3.4. کانتینرهای چندوجهی (چند کاره)

کانتینرهای چند وجهی جعبههای استاندارد فولادی قابل استفاده مجدد هستند که برای ذخیره سازی امن، کارامد و ایمن و انتقال مواد و محصولات در یک سیستم حمل‌ونقل جهانی چند وجهی کانتینری مورد استفاده قرار می‌گیرد. سایزهای کانتینرها و مشخصات آنها در استانداردهای ISO تعریف شده و اغلب با استفاده از یک شماره کمیته بینالمللی کانتینر (BIC) شناسایی میشوند. اگر چه عمدتاً برای حمل‌ونقل اقیانوسی، کانتینرهای چندوجهی طراحی می‌شوند، می‌تواند توسط جاده یا راه آهن حمل‌ونقل شوند.

کلید شناسایی پیشنهادی GS1 برای شناسایی: GIAI

4.4. وسایل نقلیه قابل بازگشت

وسایل نقلیه قابل بازگشت (RTI) برای جابجایی یا انتقال کالاها مورد استفاده قرار میگیرند و می‌توانند به دو گروه اصلی زیر تقسیمبندی شوند:
– بسته بندی ثانویه قابل بازگشت
– حامل‌های بار قابل بازگشت
نکته: بسته بندی اولیه قابل بازگشت مانند بطری‌ها و قوطی‌ها جزو اقلام حمل‌ونقل قابل بازگشت محسوب نمی‌شوند.
اقلام حمل‌ونقل قابل بازگشت (RTIs) معمولاً بر اساس اندازه، وزن، کاربرد یا مواد طبقهبندی می‌شوند و اغلب به عنوان اقلام قابل تبادل نسبت به دارایی‌های شخصی مدیریت می‌شوند.
RTIs باید بر اساس مالکیت دارایی شناخته شوند. مالک RTI می‌تواند یک اپراتور منبع که این دارایی‌ها را به خرده فروشان، تولیدکنندگان و یا ارائه دهندگان خدمات لجستیکی اجاره می‌دهد، باشد. مالک همچنین می‌تواند یک خرده فروش، تولیدکننده و یا تأمین‌کننده مواد اولیه باشد. در هر دو مورد، مالک ممکن است دارایی را با در نظر گرفتن دستورالعمل‌های زیر را شناسایی کند:

1.4.4. بسته بندی ثانویه قابل بازگشت

بسته بندی ثانویه قابل بازگشت شامل باربرها، جعبه های پلاستیکی و سایر ظروف با دوام مورد استفاده برای حمل‌ونقل کالاها می‌باشد.

کلید شناسایی پیشنهادی GS1 برای شناسایی: GRAI

بسته بندی ثانویه ممکن است توسط اپراتور منبع در یک چرخ قرار داده شود. در این موارد، اپراتور منبع.
به عنوان مالک، باید GRAI اختصاص دهد.
تولیدکنندگان و خردهفروشان اغلب از خود بستهبندی ثانویه برگشتپذیر سفارشی طراحی استفاده می‌کنند. که در این موارد تولیدکننده و یا خردهفروش، به عنوان مالک، باید GRAI اختصاص دهند.

2.4.4. حامل‌های بار قابل بازگشت

حامل‌های بار قابل بازگشت شامل پالت‌ها، مواد رولی شامل ظروف رولی، قرقره ای، قفسه پوشاک و …

کلید شناسایی پیشنهادی GS1 برای شناسایی: GRAI

حامل‌های بار قابل بازگشت ممکن است معمولاً توسط اپراتور منبع مدیریت می‌شوند. از آنجا که معمولاً پالت‌ها محدود به حمل‌ونقل و محیط لجستیکی هستند، GRAI توصیه می‌شود. اطلاعات اضافی برای برچسبزدن RTIs، به ویژه پالت‌ها، در سند RTI (Pallet Tagging) Guideline. در دسترس است.

5.4. سایر سناریوها برای شناسایی دارایی
1.5.4. ترکیب‌ها و ادغام‌ها

اگر سازمانی که صاحب داراییهایی است توسط یک سازمان دیگر تصاحب شود، مالک جدید ممکن است استفاده از شناسه دارایی موجود را ادامه دهد. در این مورد، پیشوند شرکتی GS1 باید به مالک جدید منتقل شود.
در مورد ادغام، مدیریت باید تعیین کند که کدامیک از پیش شماره های شرکتی GS1 موجود را حفظ کند. به‌کارگیری پیشوند شرکتی GS1باید با هماهنگی سازمان عضو GS1 که این پیش شماره را صادر کرده انجام شود.

2.5.4. فروش دارایی‌ها

هنگامی که دارایی به فروش می‌رسد، مالک جدید باید یک شناسه مناسب (GIAI یا GRAI) بر اساس پیشوند شرکتی GS1 مالک جدید اختصاص دهد. اسناد خرید و پرداخت (مانند سفارش خرید و فاکتور) باید شناسه دارایی قدیمی و یا جدید را رفرنس دهد. هنگامی که مالک جدید مالکیت را بدست بگیرد، شناسه جدید باید برای مدیریت دارایی مورد استفاده قرار گیرد.
اغلب، داراییها به طور دائم با شناسه دارایی مشخص میشوند. هنگامی که یک دارایی فروخته می‌شود، شناسه اصلی باید به بزرگ‌ترین حد ممکن حذف یا مخفی شود تا اطمینان حاصل شود که شناسههای جدید با شناسه اختصاص داده شده توسط مالک قبلی اشتباه گرفته نشود. اگر مالک جدید مسئولیت پیشوند شرکتی GS1 مرتبط با شناسه دارایی را بپذیرد برای شناسه دارایی این امکان وجود دارد که تا زمان تغییرات مالکیت بر روی قلم باقی بماند.

5. شناسایی واحدهای لجستیکی

واحدهای لجستیکی کالاهای بستهبندی شده با هم برای حمل‌ونقل و انبارداری هستند. واحدهای لجستیکی دارای اشکال مختلفی هستند، یک جعبه تکی محتوی تعدادی محدود از محصولات، یک پالت از چند محصول یا یک کانتینر چندوجهی محتوی چندین پالت.
زمانی که یک واحد لجستیکی در زنجیره تأمین حرکت میکند، یک سری از وقایع رخ میدهد که اطلاعات وابسته به آن را معین میکند. کل فرایند زنجیره تأمین تولید، توزیع کالای تمام شده، حمل‌ونقل و جاریسازی و پخش در بازار، لایه هایی از اطلاعات مرتبط به واحد لجستیکی اضافه میکند. به عنوان مثال، محتوای فیزیکی واحد لجستیکی معمولاً در توزیع کالاهای تمام شده مشخص میشود. در آن زمان، شناسایی واحد لجستیکی به عنوان یک موجودیت امکان پذیر است. سایر عناصر اطلاعات، از جمله مقصد نهایی یا ترکیب یک محموله چند واحدی، معمولاً تا بعد از فرایند زنجیره تأمین ناشناخته میماند. در یک رابطه تجاری، عناصر مختلفی از اطلاعات به طور کلی شناخته شده و توسط تأمین کننده، حامل و مشتری به کار گرفته می‌شوند.

1.5. کلید شناسایی GS1 برای شناسایی واحد لجستیکی
1.1.5. SSCC -کد سریال محموله ارسالی

کد سریال محموله ارسالی (SSCC) کلید شناسایی GS1 برای واحدهای لجستیکی در سیستم GS1 است. SSCC ابزار جهانی منحصر به فردی برای شناسایی واحدهای لجستیکی که می‌تواند هر ترکیبی از اقلام با هم برای حمل‌ونقل و بسته بندی باشد، فراهم می‌کند.
در برخی از موارد، صاحب یک نام تجاری ممکن است یک واحد لجستیکی را به عنوان یک قلم تجاری قابل سفارش در نظر بگیرید. در این صورت، واحد لجستیکی نیز باید با GTIN شناسایی شود. با این حال، GTIN نباید جایگزین SSCC به عنوان شناسه واحد لجستیکی برای حمل‌ونقل شود.

شکل 6- پالت و برچسب لجستیکی با SSCC

SSCC یک شماره 18 رقمی منحصر به فرد است که شامل یک رقم گسترش، پیشوند شرکتی GS1، سریال مرجع و رقم کنترل است، که در تمام عمر واحد لجستیکی یکسان باقی می‌ماند. زمانی که قرار باشد از SSCC ها مجدداً استفاده شود، آنها را نمی‌توان در عرض کمتر از یک سال از تاریخ حمل‌ونقل مجدداً اختصاص داد. سازنده فیزیکی یا مالک برند واحد لجستیکی SSCC را اختصاص می‌دهد.

شکل 7- تشکیل SSCC همراه با GTIN

2.5. استانداردهای GS1 برای مدیریت واحد لجستیکی
1.2.5. برچسب لجستیکی GS1

ضبط داده‌ها و نظارت بر حرکت واحدهای لجستیکی بخش مهمی از مدیریت زنجیره تأمین است. برچسب‌های لجستیکی به ردیابی واحدهای لجستیکی کمک میکند. شرکت‌ها اغلب نیاز به برچسب و برچسب گذاری مجدد واحدهای لجستیکی در هر نقطه از مسیر تا رسیدن به مقصد خود دارند. این مسئله همه چیز را کند می‌کند، ایجاد ناکارآمدی میکند و منجر به سردرگمی، خطاها و سهلانگاری میشود. این ناکارآمدی باعث تحمیل هزینههای غیر ضروری به عملیات زنجیره تأمین می‌شود.
مشخصات فنی برچسب لجستیکی GS1 ساختار و طراحی برچسبهای لجستیکی را دقیقتر میکند. لطفاً برای اطلاعات بیشتر استاندارد بین‌المللی برچسب لجستیکی را مطالعه کنید. این سند اصول پایه شناسایی و الزامات برچسب زدن برای استفاده در یک محیط تجارت آزاد را توضیح می‌دهد. مباحث آن عبارتند از:

•  شناسایی بدون ابهام واحدهای لجستیکی
•  ارائه کارآمد متن و داده های قابل خواندن توسط ماشین
•  اطلاعات مورد نیاز از شرکای کلیدی در زنجیره تأمین: تأمین‌کنندگان، مشتریان و حمل‌ونقل کنندگان
•  پارامترهای فنی برای اطمینان از تفسیر سیستماتیک و پایدار از برچسب‌ها

3.5. شناسایی واحدهای لجستیکی پالتی

پالت شامل اقلام تجاری انباشته شده مانند جعبه ها یا محفظه ها است. پیشنهاد استفاده از یک برچسب لجستیکی و SSCC بستگی به ساختار و محتوی پالت دارد.

شکل 8- واحد لجستیکی پالتی

1.3.5. پالت همگن

یک پالت همگن شامل تنها یک قلم تجارتی است. در مواردی که کنترل بچ، تاریخ انقضا و یا سایر ویژگی‌های محصول نیاز به کنترل داشته باشد، یک پالت همگن همچنین باید حاوی محصولاتی با ویژگی‌های محصول متغیر مرتبط باشد.
کلید شناسایی که توصیه می‌شود: یک SSCC تنها

2.3.5. پالت مخلوط

یک پالت مخلوط بیش از یک قلم تجاری را در خود جای میدهد. در برخی از موارد نیز پالتی با یک قلم تجاری، اما با محصول دارای ویژگیهای متغیر، به عنوان پالت مخلوط در نظر گرفته می‌شود.
کلید شناسایی که توصیه می‌شود: یک SSCC تنها

3.3.5. پالت‌های انباشته ای

پالت انباشته ای که پالت ساندویچی هم نامیده می‌شود، گروهی از پالت‌ها هستند که به منظور حمل‌ونقل بر روی هم انباشته می‌شوند.
توصیه: وقتی که پالت‌ها با هم انباشته می‌شوند آنها باید واحدهای لجستیکی مستقلی در نظر گرفته شوند (شکل 9)، هر پالت باید با یک SSCC منحصر به فرد شناسایی شود. اگر گروه پالت‌ها با استفاده از یک ابزار (شکل 10) به هم متصل شده و به صورت یک واحد مجزا حمل خواهد شد، این گروه باید به عنوان یک واحد لجستیکی مجزا در نظر گرفته شده و یک SSCC اضافی باید به گروه پالت انباشتهای اختصاص داده شود.

شکل 9- پالت‌های انباشته ای به عنوان واحدهای لجستیکی مستقل

نکته: در مواردی که پالت‌های انباشته ای به عنوان یک واحد حمل می‌شوند، برچسبهای اصلی نباید واضح و شفاف باشند. یک برچسب اصلی با SSCC برای گروه پالت‌ها باید برای خارج بسته بندی بکار رود. بستهبندی و برچسب اصلی می‌تواند پس از دریافت حذف شده و برچسب‌های پالت‌های انباشته به منظور شناسایی هر پالت برای فرایند بعدی استفاده خواهد شد.

شکل 10- پالت‌های انباشته ای به عنوان واحد لجستیکی تکی

4.5. شناسایی سایر واحدهای لجستیکی
1.4.5. واحدهای لجستیکی رولی

مانند کانتینر رولی یا واحدهای SSCC

2.4.5. واحدهای لجستیکی حجیم

واحدهای لجستیکی حجیم مانند کانتینرها، کیف‌ها و ساک‌ها برای حمل‌ونقل و کردن محصولات حجیم بسته بندی نشده مورد استفاده قرار میگیرند.
پیشنهاد: یک SSCC

3.4.5. واحدهای لجستیکی کوچک (مانند جعبه، سینی، باربر)

اقلام حمل‌ونقلی کوچک‌تر برای حمل مقادیری از یک یا چند قلم مورد استفاده قرار می‌گیرند. این اقلام لجستیکی شامل موارد زیر است:
– جعبه‌ها
– صندوقچه‌ها
– سینی‌ها
زمانی که صندوقچه ها یا جعبه ها به عنوان واحدهای لجستیکی مجزا حمل میشوند، هر واحد لجستیکی باید با یک SSCC شناسایی شود.
پیشنهاد: یک SSCC

در مواردی که چند واحد لجستیکی برای حمل‌ونقل بسته بندی می‌شوند، این واحد لجستیکی باید با یک SSCC شناسایی شود. زمانی که چند واحد لجستیکی با هم حمل شوند اما با هم بسته بندی نشوند، مجموعه آنها می‌تواند همچنین با استفاده از یک GSIN شناسایی شود.

6. شناسایی مجموعه ای از کالاها که برای حمل‌ونقل در کنار هم قرار می‌گیرند.

سازمان GS1 دو نوع گروه بندی برای مدیریت حمل‌ونقل موثر تعریف می‌کند، محموله‌ها و مرسوله‌ها. در عمل، این دو واژه گاهی اوقات به عنوان مترادف در نظر گرفته می‌شوند. با این حال، با به اشتراک‌گذاری ظرفیت حمل‌ونقل شرکت‌های باربری برای بهینهسازی زمان انجام کار و کاهش هزینه (فضای خالی) و CO2 (دی اکسید کربن) تمایز آشکارتر می‌شود. شکل 11 و شکل 12 را برای توضیح روابط بین این دو نوع گروهبندی ببینید.

شکل 11- نمونه سلسله مراتب گروه بندی حمل‌ونقل

1.6. GSIN- شماره جهانی شناسایی مرسوله

یک مرسوله تحویل مستمر و پیوسته کالاها بین تأمین کننده و مشتری را نشان می‌دهد. مرسوله گروه بندی منطقی از یک یا چند واحد لجستیکی است که هر کدام با یک SSCC جداگانه شناسایی می‌شوند و تحت یک پیام دریافت سفارش یا بارنامه ارسال می‌شوند.
شماره جهانی شناسایی مرسوله (GSIN) شماره ای است که برای شناسایی یک مرسوله توسط فروشنده کالاها به آن اختصاص داده می‌شود.
حمل کننده کالاها یک یا چند واحد لجستیکی را برای حمل‌ونقل به یک گیرنده (مقصد) جمعآوری می‌کند. یک GSIN به این گروه از واحدهای لجستیکی برای شناسایی آنها به عنوان یک مرسوله اختصاص داده می‌شود. هدف از این کار عبارتست از:
– شناسایی و مخابره کردن تحویل کالاها به خریدار.
– آموزش و راهنمایی انبارداری طرف سوم و ارائه دهندگان خدمات حمل‌ونقل با دستورالعمل‌های کنترل و تحویل
– خدمت دهی در تبادلات بین‌المللی به عنوان مرجع منحصر به فرد محموله های (UCR) برای فرآیندهای گمرکی واردات و صادرات.
همه طرفین درگیر در زنجیره حمل‌ونقل می‌توانند از GSIN به عنوان یک کلید برای بازیابی داده های مربوط به یک گروه بندی به شرح زیر استفاده کنند:

•  گیرنده یا خریدار – به منظور تصدیق اینکه آیا پیام تحویل با پیغام ارسال مطابق با سفارش خرید است یا خیر؟.
•  حمل کننده- برای پردازش اقلام با توجه به دستورالعمل‌های مدیریت و کنترل.
•  مقامات گمرکی – برای بازیابی اظهارنامه گمرکی مناسب به منظور ترخیص کالا برای صادرات یا واردات.

کلید GSIN یک مرجع در بسیاری از پیام‌های الکترونیکی است که حاوی اطلاعات تراکنشی برای همه طرف‌های درگیر در زنجیره حمل‌ونقل است. بنابراین، منحصر به فردی و یکپارچگی این کلید بسیار مهم است. GSIN همچنین نیازمندی‌های سازمان جهانی گمرک (WCO) برای مرجع محموله منحصر به فرد (UCR) را برآورده می‌کند. در نتیجه، مقامات گمرکی نیاز دارند که GSIN برای حداقل ده سال منحصر به فرد نگه باقی بماند.
از آنجا که مرسوله با یک تبادل تجاری مرتبط است، GSIN باید در طول حمل‌ونقل از تأمین کننده تا حامل تا دریافت کننده (مشتری) ثابت باقی بماند. در این حالت، GSIN سفارش خرید را با ابلاغیه ارسال لینک می‌کند. اگر یک سفارش خرید نمی‌تواند در یک مرسوله برآورده شود و نیاز به چند مرحله تحویل دارد، پس هر تحویل باید با یک GSIN مختلف شناسایی شود.

2.6. GINC- شماره جهانی شناسایی محموله

این شماره یک محموله را که شامل یک گروه بندی منطقی از کالاها (یک واحد لجستیکی یا بیشتر) که توسط یک فرستنده بار برای یک سفر خاص حمل می‌شود را شناسایی می‌کند. شماره محموله باید توسط فرستنده بار یا حمل کننده کالا اختصاص داده شود به شرطی که موافقت اولیه فرستنده بار بدست آید.
سطح محموله زمانی که مرسوله‌ها با هم برای بخشی از سفر خود تحت یک قرارداد حمل‌ونقل جداگانه جابجا می‌شوند، بکار می‌رود. یک مثال از محموله، مجموعه ای از چند مرسوله است که فراتر از یک فرستنده بار برای کانتینری کردن و حمل‌ونقل اقیانوسی دست به دست می‌شود. در چنین مواردی، محموله تنها برای سفر اقیانوسی بکار می‌رود نه مقصد نهایی برای هر مرسوله. تلفیق‌های مشابه در عملیات‌های راه آهن و جاده با هاب هایی که مرسوله‌ها تلفیق و جدا می‌شوند، استفاده می‌شود.

شکل 12- کاربرد GINC و GSIN

7- سناریوها
1.7. مرسوله های پایه

سه پالت به عنوان یک مرسوله واحد از تولیدکننده به مشتری حمل می‌شود.

حمل‌ونقل و دریافت موثر و کارامد
هر پالت خود با یک SSCC شناسایی می‌شود. این برچسب باید در دو محل به منظور اطمینان از اینکه حتماً نمایان است، نصب شود.

شکل 13- برچسب محموله با GTIN و SSCC

پیغام ارسال که توسط تولیدکننده به مشتری ارسال می‌شود حاویSSCC ها و اطلاعات قلم تجاری مرتبط است. این موضوع فرایند ارسال موثر و کارامد را امکانپذیر می‌سازد.

مدیریت حمل‌ونقل
راهنمای حمل‌ونقل که توسط تولیدکننده به حامل ارسال می‌شود حاوی SSCC ها و اطلاعات بیشتر مانند وزن و حجم است تا از برنامه ریزی ظرفیت کافی اطمینان حاصل شود.
وقتی مجموعهای از پالت‌ها توسط حامل حمل می‌شود، SSCCها به منظور حصول اطمینان از اینکه پالت‌ها درست بارگذاری شده‌اند، اسکن می‌شود.

مدیریت دارایی
پالتها توسط یک اپراتور خبره تهیه شده و دارای یک GRAI است. پس از بارگذاری کالاها تولیدکننده ثبت میکند که چه تعداد پالت به وسیله حامل حمل شده است. پس از تحویل حامل می‌تواند ثبت کند که چه تعداد پالت تحویل و چه تعداد پالت خالی جمعآوری کرده است. بسته به قواعد اپراتور خبره این حرکات دارایی ممکن است نیاز به گزارش داشته باشد.

2.7. مرسوله های تلفیقی (ارسال بار)

دو تولیدکننده محصولاتی دارند که میخواهند به مشتریانی که در شهر دیگری خارج از محدوده هستند، تحویل دهند. هر تولیدکننده محصولاتش را برای حمل‌ونقل با استفاده از چهار پالت همگن آماده می‌کند. یک SSCC منحصر به فرد به هر پالت اختصاص داده می‌شود. شکل 14 را برای توضیح این مورد مشاهده کنید.
هر چهار پالت (واحد لجستیکی) به مقصد مشابهی حمل می‌شوند، بنابراین تولیدکنندگان یک GSIN به گروه اختصاص داده و هر مرسوله را با مرسوله های ترکیبی متشکل از چند پالت چوبی به هم وصل می‌کنند. هر پالت با یک SSCC شناسایی شده و هر مرسوله با یک GSIN شناسایی میشود. فرستنده حمل کننده را به منظور انتقال به جلو کالاهای شناسایی شده با GSIN به یک گیرنده خاص راهنمایی و هدایت می‌کند. حملکننده این کالاها را همراه با کالاهای دیگر از فرستندههای دیگر جمعآوری کرده و فرایند بهینهسازی شروع می‌شود. این فرآیند نوع کالاهایی که باید حمل شوند، زمان تحویل مورد تقاضا، شیوه حمل‌ونقل مورد نیاز و هزینه حمل‌ونقل را در نظر می‌گیرد. نتیجه این کار یک برنامه حمل‌ونقل برای این مرسوله‌ها به گونهای که کارآمدترین روش بر اساس همه الزامات ارائه شده توسط فرستنده است.
حمل کننده بار یک کانتینر را دریافت می‌کند، یک GINC مجزا به همه مرسوله های درون کانتینر وابسته GINC با GIAI کانتینر اختصاص می‌دهد.
کانتینر به بندر مقصد حمل می‌شود. بندر گرداننده مواد ممکن است از GIAI برای قرار دادن نگهداری کانتینر مرسوله‌ها به منظور تسهیل فرآیندهای بارگیری و تخلیه بار استفاده کند.
فورواردر بار فراهم کنندگان لجستیکی را برای جمع آوری کانتینر در بندر مقصد (که توسط یک GLN شناسایی می‌شود) و تحویل مرسوله‌ها (GSIN) به محل مشتری (GLN) هدایت می‌کند. کانتینر خالی به محل تعیین شده (GLN) تحویل داده می‌شود یا با مرسوله های جدید (GSIN) پر می‌شود.
هر مرسوله، که توسط یک GSIN (حاوی SSCC های متعدد) شناسایی شده تحویل مقصد نهایی مربوطه داده می‌شود.

شکل 14- کلیدهای شناسایی در مرسولههای تلفیقی

حمل و دریافت
هر پالت مجزا با یک SSCC شناسایی می‌شود. هر پالت دارای دو برچسب است.

مدیریت حمل‌ونقل
هر مرسوله حاوی پالت‌های متعددی است که همه با هم با یک GSIN دریافت می‌شوند.

شکل 15- برچسب مرسوله با SSCC و GSIN

مدیریت دارایی
کانتینرها توسط فورواردر بار تأمین شده و با یک GIAI شناسایی می‌شوند.
پالتها توسط یک اپراتور خبره تهیه شده و دارای یک GRAI است که می‌تواند برای اهداف گزارشگیری مورد استفاده قرار گیرد.

3.7. مرسوله های بستهایحمل و دریافت

هر بسته مجزا با یک SSCC شناسایی می‌شود. هر بسته دارای یک برچسب است.
مدیریت حمل‌ونقل
یک GSIN نباید تا وقتی که گروه مرسوله در کنار حملکننده نیست، مورد استفاده قرار گیرد. یک GINC میتواند برای بخشی از سفر به منظور تسهیل ادغام بسته مورد استفاده قرار گیرد.

برقراری شفافيت در زنجيره تأمين پوشاك، از منبع تأمين تا مشتری به‌كمك استانداردهای GS1

ماهنامه شماره7(اسفندماه 1394)

1- مقدمه

سازمان جهاني GS1‌، با طراحي و ارائه راهكارهاي استاندارد، اين امكان را براي فعالان حوزه پوشاك و ساير كالاهاي تجاري عمومي فراهم نموده است كه محصولات خود را از منبع تأمين مواد اوليه تا زماني كه به دست مصرف‌كننده برسد، رديابي كنند. اين رديابي، تضمين‌ مي‌كند كه فرايند توزيع محصول، در هر كانال توزيع يا مسير توزيعي كه انجام شود، تحت كنترل بوده و در نتيجه، محصول صحيح در مكان صحيح و در زمان صحيح به دست مشتري برسد.

2- مسائلي كه امروزه، اين صنعت با آن مواجه است

يكي از مهمترين مسائل موجود در صنعت توزيع كالاهاي تجاري عمومي و خصوصا صنعت پوشاك وجود دارد، بهبود دقت در كنترل موجودي و افزايش شفافيت در زنجيره‌هاي تأمين و تقاضا به‌منظور كاهش خطاهاي كاري، بهبود بازدهي و در نهايت، افزايش رضايت مشتري در عين برآورده‌كردن الزامات مرتبط با توليد و عرضه و تبادل اطلاعات محصول است.

در دنياي امروزه كه كانال‌هاي توزيع خرده‌فروشي متعدد بوده و كانال‌هاي تبادل اطلاعات نيز چندگانه و متنوع هستند، مشتريان نيز انتظار بيشتري از توليدكنندگان و عرضه‌كنندگان دارند و كنترل آن‌ها بر فرايند سفارش و خريدشان نيز بيشتر شده است. مشتريان امروز، مي‌خواهند اطلاعات دقيق محصول را به‌صورت بي‌درنگ و فوري در اختيار داشته باشند و اگر محصولي را كه به دنبال آن هستند در موتورهاي جستجو، در اپليكيشن‌هاي موبايل يا روي قفسه فروشگاه، به‌راحتي و در كمترين زمان ممكن پيدا نكنند، از خريد منصرف مي‌شوند و به سراغ محصول توليدي شركت رقيب مي‌روند كه اين اتفاق، بدترين كابوس براي يك توليدكننده است.
علاوه‌براين، برقراري الزامات Omni-Channel نيز كه منجر به برندينگ ديجيتال بهتر براي شركت‌ها مي‌شود، يكي ديگر از حوزه‌هاي تمركز توليدكنندگان و عرضه‌كنندگان است.
مواجهه با تمامي مسائل ذكرشده و ايجاد راهكاري براي بهبود و ارتقاء كمي و كيفي شاخص‌ها، نيازمند برقراري نظام كنترل سيستمي و رديابي استانداردي است كه در زنجيره‌هاي تأمين بين‌المللي كار كند و با الزامات بين‌المللي نيز هماهنگ باشد.

3- راهكار GS1 برای فائق‌آمدن بر مسائل موجود

براي حل مسائل حوزه پوشاك و كالاهاي تجاري عمومي، لازم است كارگروهي از فعالان باتجربه در اين صنايع و متخصصان متبحر GS1 تشكيل شده و راهكارها، مدل‌ها، فرايندها و برنامه‌ها تدوين شود.

معمولا از اعضاي هيأت‌مديره شركتهاي بزرگ و موفق اين صنايع نيز در كارگروه مذكور حضور دارند و توافق مي‌كنند كه راهكار استاندارد نهايي را كه حاصل جلسات متعدد كارشناسي و مديريتي در اين كارگروه است، در شركت‌هاي خود پياده‌سازي كنند تا راهكار مربوطه ترويج شده و توسعه يابد. مهمترين حوزه تمركز اين كارگروه‌ها موارد زير است:

•  شناسايي مكان‌ها با استفاده از شماره‌هاي جهاني مكان (GLNs)
•  شناسايي نوع محصول با استفاده از شماره‌هاي جهاني قلم‌كالاي تجاري (GTINs)
•  شناسايي تك‌تك محصولات با استفاده از شماره سريالي قلم‌كالاي تجاري (SGTINs)
•  شناسايي واحدهاي لجستيكي با استفاده از كدهاي سريالي كانتينر ارسالي (SSCCs)
•  رمزنگاري شناسه‌هاي استاندارد GS1 در تگ‌هاي RFID با استفاده از كدهاي الكترونيكي محصول (EPCs)
•  تبادل اطلاعات محصول از طريق شبكه جهاني همگام‌سازي داده‌ها (GDSN)
•  تبادل اطلاعات رويدادهاي فيزيكي مرتبط با محصول و وضعيت محصول با سرويس‌هاي اطلاعاتي كد محصول (EPCIS)

4- از چه استانداردهايي استفاد مي‌شود؟

استانداردهاي GS1‌ براي شناسايي، ذخيره داده‌ها و تبادل اطلاعات درباره محصولات، مكان‌ها و نظاير آن، اين امكان را به شركت‌ها مي‌دهند كه با زبان مشترك با هم ارتباط برقرار كنند و كسب‌وكار خود را توسعه دهند.

4-1 . استانداردهاي شناسايي (شناسه‌ها)

اولين دسته از استانداردهاي GS1، استانداردهاي شناسايي هستند كه براي شناسايي يكتاي تمامي محصولات (اقلام تجاري)، واحدهاي لجستيكي، مكان‌ها، دارايي‌ها و روابط خدماتي در سراسر زنجيره تأمين از توليدكننده تا مشتري استفاده مي‌شوند. همچنين، اين شماره‌ها پيوندي بين قلم و اطلاعات وابسته به آن ايجاد مي‌كنند. مهمترين شناسه‌هاي قابل استفاده عبارتند از:

•  در سطح شركت‌ها: پيش‌شماره جهاني شركت (GCP) و شماره جهاني مكان (GLN)
•  در سطح محصول: شماره جهاني قلم‌كالاي تجاري (GTIN) و شماره سريالي قلم‌كالاي تجاري (EPC/SGTIN)
•  در سطح دارايي‌ها: شناسه جهاني دارايي اختصاصي (GIAI) و شناسه جهاني دارايي برگشتني (GRAI)
•  در سطح مكان‌ها: شماره جهاني مكان (GLN)
•  در سطح واحدهاي لجستيكي: كد سريالي كانتينر ارسالي (SSCC) و شماره جهاني شناسايي محموله‌ها (GSIN)
•  در سطح روابط خدماتي: شماره جهاني رابطه خدماتي (GSRN) و شناسه جهاني نوع سند (GDTI)

4-2 . استانداردهای ذخيره داده‌ها (حامل‌های داده‌ها)

حامل‌هاي داده، قابليت ذخيره و حمل مقادير متفاوتي از اطلاعات را به تناسب الزامات متفاوت مانند شماره بچ يا بهر و تاريخ انقضا دارند.
كدهاي ميله‌اي EAN/UPC و ديتابار GS1 نمونه حامل‌هاي داده‌اي هستند كه كه در نقطه فروش خرده‌فروشي به‌كار مي‌روند. نمادهاي ITF-14 و GS1-128 نيز براي شناسايي يكتاي واحدهاي محصول در سطح بسته‌بندي، جعبه يا پالت به‌كار مي‌روند تا بتوان مديريت ارسال و دريافت را و كنترل موجودي را سريعتر و دقيق‌تر انجام داد. كد الكترونيكي محصول نيز امكان رمزنگاري شناسه‌هاي كاربردي و شماره‌هاي شناسايي GS1 را در تگ‌هاي RFID‌ فراهم مي‌كند.
داده‌هاي رمزنگاري‌شده در حامل‌هاي داده‌هاي GS1، معمولا براي شناسايي يكتاي محصولات و گروه محصولات و افزايش دقت كنترل موجودي استفاده مي‌شوند.

4-3 . از كدام دسته از استانداردهای تبادل الكترونيكی داده‌ها و اطلاعات استفاده می شود؟

همانطور كه از نام اين دسته از استانداردها مشخص است، از آن‌ها براي مديريت پيام‌هاي تجاري و مالي و همچنين تبادلات الكترونيكي داده‌ها و اطلاعات استفاده مي‌شود. مهمترين استانداردهاي قابل استفاده عبارتند از:

•  در سطح داده‌هاي اصلي: شبكه جهاني همگام‌سازي داده‌ها (GDSN) كه ارتباط بين شركاي تجاري را با با پايگاه جهاني ثبت داده‌ها از طريق انبارهاي داده‌ي ثبت‌شده و رسمي GS1 برقرار مي‌كند و در نتيجه تبادل الكترونيكي بي‌درنگ و استاندارد، به‌روز و دقيق را ممكن مي‌سازد. شناسه‌هاي GTIN و GLN، شرح محصولات و طبقه‌بندي محصولات بر اساس نظام طبقه‌بندي GPC يا UNSPSC در اين انبارهاي داده ذخيره مي‌شود.
•  در سطح داده‌هاي تراكنشي: تبادل الكترونيكي داده‌ها امكان تبادل مستندات كسب‌وكار را بين دو يا چند رايانه يا ماشين در شركت‌هاي مختلف و كشورهاي مختلف با ساختار و قالب استاندارد و مشخص فراهم مي‌كند. شناسه‌هاي GTIN، GLN و SSCC در اين فرايندها استفاده مي‌شوند. سفارش خريد، اعلاميه ارسال، فاكتور و اسناد پرداخت از جمله اسناد پركاربرد در تبادل الكترونيكي داده‌ها هستند.
•  در سطح داده‌هاي رويدادهاي فيزيكي: سرويس‌ اطلاعاتي كد الكترونيكي محصول، استانداردي براي تبادل اطلاعات مرتبط با جابه‌جايي محصول در زنجيره تأمين و وضعيت كالاها در دنياي فيزيكي است. شناسه‌هاي SGTIN و SGLN و برچسب تاريخ و ساعت به همراه تنظيمات پيكربندي پيام‌ها و گواهي‌هاي مرتبط به محصول از اطلاعات مهمي هستند كه در اين سيستم جريان دارند.

5- شركای تجاری چه مسئوليتی دارند؟

شركاي تجاري در سرتاسر زنجيره‌هاي تأمين‌وتقاضاي جهاني، با يكديگر در ارتباط هستند و از استانداردهاي GS1 به‌عنوان اهرمي براي قدرت‌بخشيدن به اطلاعات و بنياني براي فرايندهاي تجاري خود استفاده مي‌كنند. براي اين منظور لازم است شركاي تجاري اقدامات زير را انجام دهند:

5-1 . تأمين‌كننده مواد اوليه

اقدامات زير بايد انجام شود:

• در حوزه شناسايی

o شناسه‌هاي GLN شركت بايد تخصيص داده شوند و براي زمين‌ها، جايگاه‌هاي پردازش، قفسه‌ها و … مديريت شوند.
o شناسه‌هاي GTIN بايد براي مواد خام و اقلام اوليه قبل از توليد تخصيص داده‌ شوند.
o كدهاي SSCC بايد به جعبه‌ها و پالت‌ها و بسته‌بندي‌ها تخصيص داده شوند.

• در حوزه ذخيره داده‌ها

o كدهاي ميله‌اي و كدهاي الكترونيكي بايد با شناسه‌هاي مكان هماهنگ شوند و به هر مكان تخصيص داده شوند تا مكان‌ها اعتباربخشي شود.
o از فناوري كدهاي ميله‌اي يا الكترونيكي براي ذخيره اطلاعات موجودي مواد خام استفاده شود.

• در حوزه تبادل الكترونيكي داده‌ها

o از GDSN براي تبادل اطلاعات محصول استفاده ‌شود.
o از EDI براي داده‌هاي تراكنشي استفاده ‌شود.
o از EPCIS‌ براي تبادل اطلاعات رويدادهاي فيزيكي مرتبط با محصول استفاده شود.
مزايايي كه حاصل مي‌شود:

•  امكان رديابي به عقب (تا نقطه توليد) را براي مواد خام فراهم مي‌كند.
•  امكان رديابي به عقب (تا منشأ) را براي اقلام اوليه فراهم مي‌كند.
•  امكان رديابي به جلو محصول تا خط توليد را فراهم مي‌كند.

5-2 . توليد كننده

اقدامات زير بايد انجام شود:

• در حوزه شناسايي

o شناسه‌هاي GTIN يا SGTIN بايد به محصول نهايي تخصيص داده شود.
o شناسه‌هاي GTIN يا SSCC بايد به جعبه‌ها تخصيص داده شود.

• در حوزه ذخيره داده‌ها

o از كدهاي ميله‌اي يا الكترونيكي براي ذخيره موجودي محصولات نهايي استفاده شود.
o از كدهاي ميله‌اي يا الكترونيكي براي شمارش تعداد بسته‌هاي خروجي از خط توليد يا جعبه‌ها و پالت‌هاي خروجي از ايستگاه بارگيري استفاده شود.

• در حوزه تبادل الكترونيكي داده‌ها

o از GDSN براي تبادل اطلاعات محصول استفاده ‌شود.
o از EDI براي داده‌هاي تراكنشي استفاده ‌شود.
o از EPCIS‌ براي تبادل اطلاعات رويدادهاي فيزيكي مرتبط با محصول استفاده شود.
مزايايي كه حاصل مي‌شود:

•  كاهش هزينه‌هاي ارسال و دريافت
•  كاهش خطاها و هزينه‌هاي پرسنلي
•  كاهش هزينه‌هاي افزوده و ماليات‌ها
•  كاهش هزينه‌هاي بازگشتي و مرجوعي
•  برقراري بهتر جريان داده‌ها بين شركاي تجاري
•  برقراري امكان نظارت و مانيتورينگ كامل، بدون ايجاد وقفه در فرايندهاي كاري

5-3 . شركت‌های حمل‌ونقل، شركای لجستيكی و گمركات

اقدامات زير بايد انجام شود:

• در حوزه ذخيره داده‌ها

o كدهاي ميله‌اي يا الكترونيكي بايد اسكن ‌شوند تا از صحت نوع و دقت تعداد محصولات در جعبه‌ها، بسته‌بندي‌ها يا پالت‌ها اطمينان حاصل شود.
o رويدادهاي فيزيكي EPC (دريافت يا ارسال) ثبت و ذخيره مي‌شوند

• در حوزه تبادل الكترونيكي داده‌ها

o از GDSN براي تبادل اطلاعات محصول استفاده ‌شود.
o از EDI براي داده‌هاي تراكنشي استفاده ‌شود.
o از EPCIS‌ براي تبادل اطلاعات رويدادهاي فيزيكي مرتبط با محصول استفاده شود.
مزايايي كه حاصل مي‌شود:

•  افزايش سرعت و شفافيت امور در گمركات
•  نتايج مثبتي در كاهش هزينه‌هاي پرسنلي و ساير هزينه‌هاي فرايندها هم براي گمركات و هم براي آژانس‌هاي گمركي و ترخيص‌كاران و ساير كسب‌وكارهاي مرتبط ايجاد مي‌شود.
•  عمليات شناسايي راحت‌تر انجام شده و تشخيص ريسك‌هاي موجود نيز ممكن مي‌شود.

5-4 . توزيع‌كننده عمده

اقدامات زير بايد انجام شود:

• در حوزه شناسايي

o پس از انجام فرايند برداشتن تعدادي قلم از بسته‌ها و بسته‌بندي مجدد (در صورت لزوم) شناسه‌هاي SSCC بايد به جعبه‌ها يا پالت‌ها تخصيص داده شود.

• در حوزه ذخيره داده‌ها

o كدهاي ميله‌اي يا الكترونيكي بايد اسكن ‌شوند تا از صحت نوع و دقت تعداد محصولات در جعبه‌ها، بسته‌بندي‌ها يا پالت‌ها اطمينان حاصل شود.
o شناسه‌هاي SSCC بايد در نمادهاي GS1-128 يا كدهاي الكترونيكي محصول كه بر روي جعبه‌ها يا پالت‌ها نصب شده‌اند، رمزنگاري و ثبت شود.

• در حوزه تبادل الكترونيكي داده‌ها

o از GDSN براي تبادل اطلاعات محصول استفاده ‌شود.
o از EDI براي داده‌هاي تراكنشي (مانند اعلاميه پيش از ارسال) استفاده ‌شود و اطلاعات مربوطه به توزيع‌كننده‌هاي خرد ارسال شود.
o از EPCIS‌ براي تبادل اطلاعات رويدادهاي فيزيكي مرتبط با محصول استفاده شود.
مزايايي كه حاصل مي‌شود:

•  امكان رديابي و اعتبارسنجي فرايندهاي ارسال فراهم مي‌شود كه منجر به كاهش جعل و تقلب و اطمينان از حفظ برند مي‌گردد.
•  امكان شمارش دقيق و خودكار (ماشيني) موجودي را فراهم مي‌كند.
•  امكان مميزي و بازرسي را از طريق ايجاد شفافيت درباره محتواي داخل جعبه‌ها را فراهم مي‌كند.
•  از طريق گزارشات سيستم پيام‌رساني، امكان اعتبارسنجي دريافت اقلام و كالاها را فراهم مي‌كند. (گواهي الكترونيكي ارسال و دريافت اطلاعات)

5-5 . توزيع‌كننده خرد

اقدامات زير بايد انجام شود:

• در حوزه شناسايي

o پس از انجام فرايند برداشتن تعدادي قلم از بسته‌ها و بسته‌بندي مجدد (در صورت لزوم) شناسه‌هاي SSCC بايد به جعبه‌ها يا پالت‌ها تخصيص داده شود.

• در حوزه ذخيره داده‌ها

o كدهاي ميله‌اي يا الكترونيكي بايد اسكن ‌شوند تا از صحت نوع و دقت تعداد محصولات در جعبه‌ها، بسته‌بندي‌ها يا پالت‌ها اطمينان حاصل شود.
o شناسه‌هاي SSCC بايد در نمادهاي GS1-128 يا كدهاي الكترونيكي محصول كه بر روي جعبه‌ها يا پالت‌ها نصب شده‌اند، رمزنگاري و ثبت شود.

• در حوزه تبادل الكترونيكي داده‌ها

o از GDSN براي تبادل اطلاعات محصول استفاده ‌شود.
o از EDI براي داده‌هاي تراكنشي (مانند اعلاميه پيش از ارسال( استفاده ‌شود.
o از EPCIS‌ براي تبادل اطلاعات رويدادهاي فيزيكي مرتبط با محصول استفاده شود.
مزايايي كه حاصل مي‌شود:

•  بازدهي كنترل موجودي توسط نيروي انساني را تا 96درصد افزايش مي‌دهد.
•  منجر به كاهش هزينه هر سيكل كاري تا 96درصد مي‌گردد.
•  هزينه‌ها و ريسك‌هاي انبارداري را كاهش مي‌دهد.
•  از طريق گزارشات سيستم پيام‌رساني، امكان اعتبارسنجي دريافت اقلام و كالاها را فراهم مي‌كند. (گواهي الكترونيكي ارسال و دريافت اطلاعات)

5-6 . خرده‌فروش

اقدامات زير بايد انجام شود:

• در حوزه ذخيره داده‌ها

o كدهاي ميله‌اي يا الكترونيكي بايد اسكن ‌شوند تا از صحت نوع و دقت تعداد محصولات در جعبه‌ها، بسته‌بندي‌ها يا پالت‌ها اطمينان حاصل شود.
o كدهاي ميله‌اي يا الكترونيكي در نقطه فروش بايد اسكن شوند.
o كدهاي ميله‌اي يا الكترونيكي محصول براي بررسي صحت مستندات و پيام‌هاي الكترونيكي بايد اسكن شوند.

• در حوزه تبادل الكترونيكي داده‌ها

o از EDI براي داده‌هاي تراكنشي (مانند فعاليت‌هاي فروش يا گزارش موجودي انبار) استفاده ‌شود.
o از EPCIS‌ براي تبادل اطلاعات رويدادهاي فيزيكي مرتبط با محصول استفاده شود.
مزايايي كه حاصل مي‌شود:

•  زمان پيدا كردن اقلام از قفسه‌ها را تا 18درصد كاهش مي‌دهد.
•  دقت كنترل موجودي انبار را از 63درصد به 95درصد افزايش مي‌دهد.
•  هزينه‌هاي ناشي از عدم موجودي كالا (از دست دادن مشتري و …) را تا 50% كاهش مي‌دهد.
•  سرعت فرايند كنترل موجودي انبار را از 200 قلم در ساعت به 12000 قلم در ساعت افزايش مي‌دهد. يعني بيش از 60 برابر يا 6000درصد!

6- نتيجه گيری

با برقراري راهكار رديابي پوشاك يا ساير كالاهاي تجاري عمومي از طريق استانداردها و راه‌حل‌هاي GS1، مزايايي غيرقابل انكار براي تمامي ذي‌نفعان زنجيره‌هاي تأمين و تقاضا حاصل مي‌شود.
اگرچه پياده‌سازي اين روش‌ها ممكن است در نگاه اول براي شركاي تجاري هزينه‌بر باشد اما تجربه نشان داده است كه با بهبودهايي كه حاصل مي‌شود، اغلب هزينه‌ها در طول مدت كمتر از يك‌سال به بدنه كسب‌وكار بازگشت داده مي‌شوند و در طول ساليان متمادي، مزاياي حاصل بسيار شگفت‌آور خواهد بود.
اميد است شركت‌هاي ايراني، با جسارت و همت زياد، به‌عنوان شركتهاي پيشرو وارد چنين پروژه‌هايي شده و مزاياي فراوان آن را براي خود و بالتبع اقتصاد كشور، ايجاد نمايند.