ماهنامه شماره11(تير ماه 1395)
مقدمه
سازمان جهاني GS1 با استفاده از استانداردهاي خود اقدام به ارائه راهكارها و خدماتي در حوزههاي مختلفي همچون خردهفروشي، بهداشت و درمان، حملونقل و لجستيك، خدمات غذايي، صنعت مالي، بانكداري، پوشاك و غيره كردهاست كه در اين فصل به صورت مختصر برخي از اين خدمات توضيح داده خواهد شد.
محصولات و خدمات سازمان جهاني GS1 به صورت كلي شامل موارد زير ميباشد:
- مدیریت پیششماره یکتای جهانی شرکتهای ایرانی و کمک به کدگذاری کالاهای تجاری و محمولههای آنها و تخصیص بارکد
- کمک به شناسهدار کردن مکانهای فیزیکی و موقعیتهای مؤثر در زنجیره تأمین (مانند تولیدی، مرکز پخش، خردهفروشی و …)
- ثبت و اطلاعرسانی مشخصات شرکتهای ارائهکننده محصولات تجاری در سایت بینالمللی Gepir
- آموزش و مشاوره درباره پيادهسازي سيستمهاي كدينگ و راهحلهاي بهبود فرايندهاي زنجيره تأمين و عرضه كالاها و خدمات
علاوه بر خدمات ذكر شده در بالا، سازمان GS1 در چهار بخش اصلي به ارائه خدمات ميپردازد كه در ادامه چهار بخش اصلي به همراه خدمات ارائه شده ذكر ميشود:
– بخش کالاهای خردهفروشی
o سيستم رديابي و رهگيري
o توسعه پايدار
o ايمني مشتري
o كيفيت دادهها
– بخش بهداشت و درمان
o ايمني بيمار
o تداركات الكترونيكي
o رديابي دارو و تجهيزات پزشكي
o شناسايي تجهيزات پزشكي (UDI)
– بخش حمل ونقل و لجستیک
o مديريت حمل و نقل
o مديريت عمدهفروشي
o مديريت تحويل
o مديريت اموال
o مديريت فرآيندهاي مرزي
– خدمات غذايي
در ادامه به شرح تفصيلي خدمات GS1 در حوزههاي مختلف پرداخته ميشود.
1- خدمات GS1
خدمات GS1 فعاليت هايي است كه براي تسهيل و كمك در خصوص كاركرد های GS1 به اعضاء و ساير افراد ارائه مي شود. هر يك از خدمات GS1 در سطح جهان در دسترس است و قابليت سازگاري با خيلي از كاركردها را دارد. مسئوليت تأمين خدمات و پشتيباني كاربران بين سه بخش دفتر جهاني GS1، سازمانهاي عضو GS1، و ارائه دهندگان خدمات به عنوان شخص سوم تقسيم شده است.
برخي از خدمات GS1 برنامه هاي آموزشي و برخي ديگر فعاليت هاي پشتيباني مشتريان است. ساير خدمات GS1 ارتباط مستقیم تري با سيستم معماري GS1، استانداردهاي GS1 و سيستمهاي اطلاعاتي مورد نياز كاربران نهايي دارد. اين خدمات، ستون فقراتي فراهم مي كند كه موجب شناسايي و لينك كاربران نهايي به همديگر شده و كاربران نهايي و ارائه دهندگان خدمات را قادر ميسازد تا انواع خدمات داراي ارزش افزوده را بر اساس استانداردهاي شناسايي GS1 مهيا كنند.
GS1-2 و تجارت الکترونیکي
GS1 در سال 2007 اولين سند جامع استراتژيك خود براي تجارت الكترونيكي را تدوين نمودهاست. متعاقب آن پيشرفتهاي زيادي در دستيابي به اهداف استراتژيك، توسط دفتر جهاني GS1 و سازمانهاي عضو GS1 بوجود آمد. اما با توجه به اينكه محيط كسبوكار و شرايط هميشه در حال تغيير است، در سال 2010، استراتژي تجارت الكترونيكي بازبيني و سند جديدي تحت عنوان”GS1 eCom 2010 Strategy” تدوين و منتشر شد.
در سند راهبردي جديد، GS1 eCom 2010 Strategy، يك نقشه راه بالادستي براي توسعه آينده GS1 eCom و پلتفرم مشترك براي تمامي فعاليتهاي GS1 در دفتر جهاني و سازمانهاي عضو ارائه شدهاست. در ادامه خلاصهاي از راهبردها و برنامه-هاي استراتژي GS1 eCom 2010 Strategy تشريح شده است.
چشم انداز و ماموريت استراتژي تجارت الكترونيكيGS1 :
GS1 eCom بستري است كه در آن طرفهاي تجاري بتوانند در همه صنايع و مكانهاي جغرافيايي با هم همكاري نمايند. اين چشمانداز GS1 را به عنوان يك سازمان جهاني و مديريت كنندة چارچوب بنيادي لازم، براي تقويت تجارت جهاني مطرح كردهاست.
ماموريت GS1 eCom فراهم نمودن و مديريت زبان كسبوكار و تجارت جهاني مشترك ميباشد كه در قالب eCom فني، متناسب با جامعه هدف و خدمات پشتيباني به منظور تسهيل ارتباط بين شركاي تجاري ارائه شدهاست. مجريان ميتوانند اقدام به استفاده مستقيم اين قالب با شركاي تجاري خود و يا ترجمه مشخصات ارائه شده توسط سازمانهاي عضو نمايند.
GS1eCom به دنبال دستيابي به قابليت همكاري جهاني، از طريق اهداف استراتژيك سه گانة زير است:
1. GS1 محتواي تجاري را از ملاحظات فني جدا مينمايد، طوري كه فرآيندها، شرايط و اصطلاحات تجاري هماهنگ و استاندارد ميشوند.
2. پشتيباني پيادهسازي و ظرفيتسازي GS1 به منظور تكميل سرمايه گذاري هاي صورت گرفته براي توسعه استانداردها در سالهاي اخير، افزايش خواهد يافت.
3. GS1 با پشتيباني بهتر از اعضا، در پاسخ به چالشهاي فزآيندة جهان كسبوكار، ارزش افزوده سيستمهاي قابل نصب خود را افزايش ميدهد.
برنامه GS1 eCOM به شرح زير است:
طراحي زبان تجاري مشترك جهاني(GS1 BMS) براي همسويي با استانداردهاي معناييUN/CEFACT. دفتر جهانيGS1 و سازمان هاي عضو، مشاركت فعالي در توسعه و نگهداري استانداردهاي UN/CEFACT دارند تا نيازهاي كاربران در تدوين استانداردها محقق شود.
پشتيباني از شركتها براي استفاده از زبان تجاري مشترك جهاني از طريق:
- فراهم سازي مشخصات ترجمه بين زبان مشترك جهاني و ديگر زبانها
- ارتقاي دستورالعمل هاي مستندسازي و پياده سازي
- تقويت فرهنگ دادههاي جهانيGS1 به منظور ارائه تفسير يكسان از فرآيندها و دادههاي تجاري
- تداوم در حفظ و نگهداري EANCOM و GS1 XML
براي بخشهاي جديد و فضاهاي خالي (مثل دولت الكترونيكي و آموزش و يادگيري)، بخصوص دولت الكترونيكي، استاندارد UN/CEFACT XML به عنوان يك گزينه مطرح است. استاندارد XML مبتني بر UN/CEFACT در بخشهاي موجود مثل خرده فروشي نيز قابل توسعه است، اما اين امر مستلزم درخواست قوي كاربران حداقل از 5 كشور و تصويب تيم راهبري GS1 ميباشد.
از سویی دیگر GS1 استانداردهایی را برای به اشتراکگذاری اطلاعات کسبوکار طراحی نموده است. این استانداردها هنگامي مورد استفاده قرار ميگيرند كه نياز باشد داده ها به طور خودكار بين دو يا چند كاربر نهايي تراكنش پيدا كنند. در چنين شرايطي، كاربران نهايي درگير، بايد درك مشتركي از ساختار و معناي اطلاعات كسبوكار داشته باشند و اين منجر به پيدايش استانداردهايي ازGS1 كه محتواي اطلاعات كسبوكار را تعريف مي نمايد، مي گردد. علاوه بر اين، كاربران نهايي بايد روشي مورد توافق براي برقراري ارتباط داده ها بين خودشان داشته باشند و اين منجر به پيدايش استانداردهايGS1 براي ارتباط اطلاعات كسبوكار مي شود. در نهايت، به دليل طبيعت باز زنجيرهتامين، ممكن است كه يك كاربر نهايي هميشه از قبل نداند كه اطلاعات كسبوكار مربوطه را كجا پيدا كند و اين منجر به پيدايش استانداردهاي تبادل اطلاعات GS1، در سراسر زنجيرهتامين مي گردد.
در يك محيط بين المللي، اين استانداردها بايد نياز جريان بدون درز داده ها در سراسر جهان با لزوم احترام به حاكميت ملي و مقررات محلي را برآورده نمايند. اين امر منجر به اصول فدراسيون مرتبط در سراسر جهان شده است كه به اطلاع رساني در خصوص طراحي خدمات GS1 كمك مي نمايد.
3- راهکارهای GS1 در صنعت حملونقل و لجستيك
يك توليدكننده، خردهفروش و يا ارائه دهنده خدمات حملونقل، نياز به اطلاعات دقيقي در خصوص محل محموله ها و كالاهاي خود در هر زمان و مكان دارند و همچنين مطلع شدن از رسيدن محمولهها و كالاها به مقصد مورد نظر و يا زمان و مهلتي كه براي رسيدن به نقطه خاصي دارند. استفاده از استانداردهاي GS1 به آنها كمك ميكند كه اطلاعات دقيق و به روزي در مورد همه اين مسائل به دست آيد به نحوي كه آنها ميتوانند تصميم گيري خوبي براي كسبوكار خود داشته باشند.
پنج فرآيند كسبوكار در بخش حملونقل و تداركات وجود دارد كه استفاده از استانداردهاي GS1 منجر به افزايش بهره وري، سرعت و دقت در آنها مي گردد:
- مديريت تحويل: در هريك از مراحل حملونقل و دريافت كالاي رسيده از كارخانه يا انبار و انتقال به مغازهها، رستورانها و بيمارستان ها، يك محموله بايد دريافت، تاييد، وارد انبار، تثبيت و ذخيره گردد وگاهي اوقات اين فعاليت بايد با توجه به شماره سريال منحصر به فرد كالاها انجام شود. موفقيت هر تجارتي وابسته به اطلاعاتي در خصوص نوع و زمان رسيدن كالاها است. همچنين نياز به اطلاعاتي در خصوص زمان انتقال كالاها در مراحل بعدي و نياز به اطلاعات كالا در مراحل قبلي است. اين موضوع در حالتي كه تكنيك هاي “بازپرسازي مستمر” براي مديريت موجودي مورد استفاده قرار مي گيرد، يا زماني كه از روشهاي انتقال محموله در اندازه كوچك و سريع و يا زماني كه از انبارهاي فرا بارانداز استفاده مي گردد، بسيار حياتي است. هر كسبوكاري نيازمند فرآيندهاي كارآمد و دقيق حملونقل و دريافت مي باشد. بايد راه روشني براي شناسايي پالتها، محموله ها، و به اشتراكگذاري اطلاعات اعلاميههاي ارسال و دريافت با شركاي تجاري وجود داشته باشد. استانداردهاي GS1 در برآورده شدن اين الزامات كمك ميكند.
- مديريت حملونقل: تقاضا براي تحويل مكرر، محموله هاي كوچك و توزيع دقيق در مناطق متراكم شهرها در حال افزايش است. اين حملونقل بايد با كمترين هزينه ممكن و روشي پايدار در كل فرآيندهاي حملونقل اتفاق بيافتد. براي اين منظور، هماهنگي در حملونقل و تحويل از اهميت بالايي برخوردار است. شركتهاي باربري و حملونقل نيازمند به اشتراكگذاري اطلاعات حملونقل، ظرفيت و غيره با يكديگر هستند. هماهنگي بين اجزاء در اين زنجيره داراي پيچيدگي بسيار بالايي است. استانداردهاي GS1 در اين زمينه، بخصوص مدل قابليت همكاري لجستيك (GS1 (LIM ، موجب سادگي اين فرآيند خواهد شد. اين استاندارد كمك ميكند كه هر كس در اين فرآيند حملونقل و تحويل، اطلاعات را به اشتراك بگذارد و اطلاعات دريافتي را با فرآيندهاي خود متصل نمايد.
- مديريت انبار: مديريت انبار مساله بسيار مهمي از نظر بسياري از توليدكنندگان و فروشندگان مي باشد. از طرف ديگر آنها به طور فزآينده اي به دنبال برون سپاري مديريت انبار و مراكز توزيع خود به ارائهدهندگان خدمات لجستيك (LSPها) هستند.LSP ها امروزه محصولات را از منابع مختلف جمعآوري كرده و سپس آنها را براي مقصدهاي يكسان بسته بندي مي كنند و يا آنها را براي مقاصد مختلف مرتب ميكنند. گاهي اوقات، ذخيره سازي به طور كلي اتفاق نميافتد و كالا بلافاصله منتقل ميشود. در مجموع چه در نزدLSP ها و چه خود توليدكنندگان و توزيعكنندگان، مديريت انبار به منظور شناسايي و انتقال سريع كالاها و كاهش موجودي اهميت بالايي دارد. استانداردهاي GS1 به هماهنگي بين شركاي درگير در اين زنجيره به منظور شناسايي سريع و انتقال و بسته بندي كالاها كمك ميكند. همچنين اطلاعات واقعي و دقيق با سرعت در اختيار همه شركا قرار خواهد گرفت.
- مديريت دارايي: بسياري از توليدكنندگان، شركتهاي حملونقل و LSPها از تريلرها، كانتينرها، ظروف پلاستيكي، پالتها و ساير وسايل براي انتقال كالا از يك مكان به مكان ديگر در حوزه خود يا در طول زنجيرهتامين استفاده ميكنند. مديريت و پيگيري وسايل و تجهيزات حملونقل و تداركات موضوعي چالش برانگيز و مهم است. بخصوص، زماني كه از سيستمهاي پيشرفته در اين حوزه استفاده گردد و حضور افراد كمتر باشد، اين موضوع داراي اهميت بيشتري است. اگر اين وسايل در مكان نامناسبي قرار داده شوند، ممكن است اشباهاتي بوجود آيد و حملونقل كالاها را دشوار و يا حتي غير ممكن سازد كه در نهايت منجر به تاخير در تحويل و هزينه هاي اضافي خواهد شد. استانداردهاي GS1 نه تنها قطعات خاص تجهيزات را شناسايي مينمايد، بلكه آنها در سايتهاي مختلف براي اطمينان از اينكه در زمان مناسب در جاي مناسب قرار دارند پيگيري و رديابي مي نمايد.
- مديريت رويه ها در مرزها: مديريت جريان كالا در طول مرزهاي زميني و دريايي چالش بزرگي ميباشد. با توجه به گسترش اهميت دولتها و تجارت ها به مباحث امنيتي در اين حوزه، اين موضوع اهميت روز افزوني يافته است. هر كانتينر و يا پالت واردشده به يك مرز، به طور بالقوه اي مي تواند تهديد ايمني براي مصرفكننده به دليل جعل و تقلب، قاچاق، آلودگي و تروريسم باشد. در اينجا، موضوع غربالگري و بازرسي محموله ها براي مقامات گمركي داراي اهميت بالايي است و چالش بزرگي محسوب مي شود. استانداردهاي GS1 اطلاعات شفافي در خصوص محصولات براي كمك به مقامات مرزي به منظور سرعت بخشيدن به ارزيابي هاي خود فراهم ميكند. آنها ميتوانند داده ها و اطلاعات كافي كالاها را از هر نقطه اي در زنجيرهتامين كالا مشاهده و از آن براي تصميم گيري سريع استفاده كنند و همچنين بتوانند تشخيص دهند كه در چه مواردي بايد تمركز بيشتري داشته باشند. در اين خصوص، 1GS رابطه بلندمدتي با سازمان جهاني گمرك (WCO) دارد. از سال 2005، GS1 وMOهاي آن با دولتها و سازمان جهاني گمرك براي توسعه اينكه چگونه استانداردهاي GS1 مي تواند به مديريت فرآيندهاي مرزي كمك نموده و مراحل آن را پشتيباني كند، همكاري مي كند. امروزه، در اكثر نقاط از حاشيه اقيانوس آرام تا آمريكاي شمالي، اكثر دولتها و سازمانها در حال همكاري با شركاي صنعتي و GS1 MO محلي خود براي پيادهسازي استانداردهاي GS1 و گرفتن نتايج مطلوب در اين حوزه هستند. يكي از استانداردهاي مشهور GS1 كه در مديريت حملونقل و لجستيك كمك مي نمايد “كدهاي شناسايي GS1 در حملونقل و لجستيك ” ميباشد كه در مديريت هر يك از 5 فرآيند فوق بسيار تاثيرگذار است.
3.1 كليات كدهاي شناساييGS1 در حملونقل و لجستيك
سيستم GS1 گسترده ترين سيستم استاندارد مورد استفاده در حوزه زنجيرهتامين در دنيا مي باشد. اين سيستم شامل استانداردها، دستورالعمل ها، راهحلها و سرويسهاي موجود در فرآيندها مي باشد. سيستم GS1 يك سيستم يكپارچه اي از تمام استانداردهاي جهاني است كه به منظور شناسايي دقيق و جمعآوري اطلاعات مرتبط با مكانها، محصولات، دارايي ها و خدمات مورد استفاده قرار مي گيرد. استانداردهاي شناسايي GS1 كه به عنوان كدهاي شناسايي GS1 نيز شناخته ميشوند، ميتوانند با حفظ امنيت در شناسايي محموله ها و با به كارگيري تكنولوژيهايي مانند باركدها، تگهاي RFID و پيامهاي الكترونيكي و اتصال جريان فيزيكي كالاها و خدمات به جريان اطلاعاتي، ايجاد ارزش نمايد.
صنعت حملونقل و لجستيك دربردارنده چندين روش حمل كالا از قبیل جاده اي، ريلي، هوايي و دريايي ميباشد. همچنين اين صنعت شامل بخش هاي متنوع و گستردهاي از جمله فرستنده و گيرنده كالا، حملكننده كالا، وسايل حملونقل و همچنين نهادهاي اداري شامل گمركها و سازمان بنادر مي باشد. تلفيق اين بخشها ميتواند سبب سادهسازي فرآيند شناسايي حملونقل و داراييهاي مرتبط با آن از طريق كدهاي شناسه GS1 و به اشتراكگذاري اطلاعات بين حمل كننده ها و ديگر تامين كنندگان شود.
استانداردهای GS1 به منظور مدیریت حملونقل و لجستيك کدهای شناسه مختلفی را معرفی نموده است که در جدول زیر آنها را مشاهده می کنید.
GLN كد شناسه جهاني مكان
GRAI كد شناسه جهاني دارايي بازگشت پذير
GIAI كد شناسه جهاني دارايي خاص
SSCC شماره سريال كانتينر حمل و نقل
GINC كد شناسه جهاني محموله
GSIN كد شناسه جهاني حمل
جدول(1): كليدهاي شناسايي مورد استفاده در بخش حملونقل و لجستيك
4- راهکارهای GS1 در بخش سلامت
جهاني را تصور كنيد كه در آن، سوابق پزشكي يك بيمار هر آنچه در مورد تعداد، دوز و برند هر دارويي كه به وي تجويز شده است و مشخصات هر وسيله پزشكي كه وي استفاده كرده است، همچنين نام و مشخصات پزشكان و دستاندركاران خدمات درماني، همه و همه قابل ثبت و ضبط و رديابي باشد. در اينصورت در هر زمان ميتوان مشخص كرد كه آيا يك بيمار، داروي لازم را در دوز موردنياز و در زمان صحيح دريافت كرده است يا خير. جهاني را تصور كنيد كه بيمارستانها و داروخانهها، مكان دقيق تامين كنندگان در دسترس انواع تجهيزات پزشكي و داروها و نيز زماني كه سفارشات شان به دست آنها ميرسد را كاملا ميدانند. جهاني را تصور كنيد كه ناظران و تنظيمكنندگان مقررات در هر لحظه قادر هستند براي جمعآوري محصولات مشكوك و داراي مشكل فراخوان بزنند و مطمئن باشند كه اين فراخوان، با سرعت و دقت بالا داروهاي مشكلدار را از هر نقطه اي از زنجيرهتامين جمع آوري خواهد كرد. و بالاخره جهاني را تصور كنيد كه در آن توليدكنندگان داروها و تجهيزات پزشكي قادر هستند در هر زمان وضعيت بازار و تقاضا را رصد كرده و برنامه زمان بندي توليد خود را طبق اطلاعات دقيق و لحظه اي از بازار تنظيم كنند.
در اين دنياي مطلوب، بيماران به طور مستمر احساس امنيت بيشتري داشته و از كارايي خدمات سلامت اطمينان دارند. فعاليتها و هزينه هاي اضافي از بخش سلامت حذف شده و منجر به كاهش هزينه هاي خدمات درماني و افزايش رفاه اجتماعي جامعه ميشود. پزشكان و پرستاران وقت كمتري را صرف امور كاغذي كرده و زمان بيشتري را با بيماران صرف مي كنند.
اين دنياي خيالي، اكنون با به كارگيري استانداردهايGS1، در زنجيرههاي تامين سلامت و يكپارچه ساختن فرآيندهاي مختلف اين زنجيرهتامين، در خيلي از كشورها شكل واقعيت به خود گرفته است و كشورهايي همچون تركيه، استراليا، انگلستان، آمريكا توانستهاند با پيادهسازيGS1 در زنجيره هاي تامين سلامت خود، همه آنچه كه در بالا توصيف شد را براي اجزاي مختلف زنجيرهتامين سلامت و خصوصا بيماران به ارمغان آورند.
با بكارگيري استانداردهاي جهاني و تكنولوژيهاي GS1، باعث كاهش قابل توجه اشتباهات پزشكي شده و براساس تحقيق موسسه مككينزي ساليانه از 100 هزار مرگ ناشي از مصرف داروهاي اشتباه جلوگيري شده است. علاوه بر اين، استانداردهاي جهاني ميتوانند نياز به نگهداري موجوديهاي اضافي در زنجيرهتامين سلامت را به طور چشمگيري كاهش دهند. امروزه موجودي هاي زنجيرهتامين سلامت بالغ بر 500 ميليارد دلار تخمين زده ميشود. به كارگيري استانداردهاي GS1 در رديابي كالا باعث كاهش موجوديهاي اين زنجيره به اندازه 60 تا 94 ميليارد دلار و كاهش هزينه هاي مديريت و نگهداري موجودي ها به اندازه 10 تا 14 ميليارد دلار مي شود. همچنين اين استاندارد كمك مي كند كه به ارزش 19 تا 27 ميليارد دلار از منسوخ شدن و منقضي شدن محصولات دارويي جلوگيري شود.
در همه انواع زنجيره هاي تامين، مقوله مديريت لجستيك صحيح باعث حركت بهينه و درست محصولات و مواد اوليه آن زنجيرهتامين شده و ارتباط درست بين جريان فيزيكي اقلام با جريان اطلاعات را تضمين مي كند.
مديريت لجستيك در محل اشتراك فعاليت هاي بسياري در يك زنجيرهتامين قرار مي گيرد. در زنجيرهتامين سلامت نيز مديريت لجستيك دربرگيرنده حركت مواد اوليه، محصولات و دادههاي بيماران و نيز نظارت و كنترل بر جريان اطلاعات مرتبط با اين حركت هاي فيزيكي است.
شركا يا به عبارتي اعضاي زنجيرهتامين سلامت عبارتند از:
- تأمين كنندگان و توليدكنندگان اقلام دارويي و پزشكي
- بخش هاي نگهداري و توزيع اقلام دارويي و پزشكي (لجستیک)
- داروخانه ها و بيمارستانها
يكي از سيستم هاي پيشرفته رديابي تجهيزات پزشكي در كشور تركيه است. پروژه ملي دارو و تجهيزات پزشكي تركيه در سال 2006 راه اندازي شد و براساس آن هر واحد تجهيز پزشكي بايستي در بانك اطلاعاتي جامع پزشكي ملي اين كشور ثبت شد. اكنون حدود 2.5 ميليون تجهيز پزشكي در اين بانك اطلاعاتي ثبت شده است و از اين ميان بيش از 1.984% آنها داراي نمادها و باركدهاي GS1 هستند.
همچنين در سال 2007، وزارت بهداشت تركيه پروژه سيستم رديابي و رهگيري اقلام دارويي براساس استانداردهاي GS1 را در سراسر تركيه اجرايي كرد. بر اين اساس، كليه اقلام دارويي بايستي داراي برچسب GTIN باشند.
همچنين امروزه در استراليا، بيش از 97.05% اقلام دارويي و بيش از 759.4% تجهيزات پزشكي مجهز به استانداردهاي GS1 هستند. خيلي ديگر از كشورهاي جهان (همچون: انگليس، نيوزلند، فيليپين، عربستان، آرژانتين، هنگ كنگ) نيز استفاده از استانداردهاي GS1 را در بخش سلامت و بهداشت كشور خود الزامي كرده اند.
آمريكا اولين كشوري است كه يك قانون مشخص را براي مشخصهسازي يكتاي تجهيزات پزشكي تصويب كرده است (در سپتامبر 2013).
همچنين به منظور اشراف و قابليت ديد گسترده در كل زنجيرهتامين سلامت تا خود بيمار، ارائهدهندگان خدمات سلامت، لازم است از سيستمهاي رديابي مناسب استفاده كنند. به اين دليل، GS1 اقدام به ايجاد انجمن ارائهدهندگان مراقبتهاي بهداشتي (HPAC) كرد كه دربرگيرنده رهبران دانش آموخته و پيشروان ابتدايي در بكارگيري استانداردهاي سيستم GS1 در بخش سلامت مي باشد.
براساس گزارش 2012 مك كينزي، اهتمام به استفاده از استانداردها و سيستم جهانيGS1 در كل زنجيرهتامين حوزه سلامت مي تواند باعث حفظ جان 22 تا 43 هزار نفر شده و از معلوليت 0.7 تا 1.4 ميليون نفر در جهان جلوگيري كند.
سيستم GS1 با بكارگيري قابليت هاي زير باعث مديريت درست دادهها و همچنين افزايش شفافيت و امنيت در زنجيره هاي تامين سلامت ميشود: - سيستم هاي خودكار ثبت و ضبط داده ها (AIDC) شامل باركدها و RFID
- سيستم تداركات الكترونيك كه با استفادهEDI توانمند شده است
- كاتالوگهاي الكترونيكي محصولات دارويي
- سيستم هاي رديابي اقلام
لازم به توجه است كه برخي شركتهاي دارويي جهاني اقدام به استفاده از استانداردهاي خاص شركت خود براي ثبت و شناسايي اقلام دارويي مي كنند. اما عيب اصلي اين كار در جزيره اي بودن آن است. به نحوي كه امكان شناسايي اقلام دارويي آن شركت تنها در محدوده فعاليت شركت ميسر است و خارج از آن محدوده كاربرد نخواهد داشت.
استانداردهاي جهاني GS1 اين مشكل را مرتفع كرده است و در سطوح زير موفق به ايجاد يكپارچگي و هماهنگي در زنجيره هاي تامين سلامت شده است: - جهاني : استانداردهاي GS1 يكتايي مشخصههاي اقلام را در سطح جهاني تضمين مي كند و امكان تطبيق هاي فرامرزي براي راه حل هاي زنجيره تامين را فراهم مي كند.
- استواري : امروزه، در بخشهاي مختلف و از جمله سلامت بالغ بر 6 ميليارد تراكنش روزانه اتفاق ميافتد كه از استانداردهاي GS1 استفاده مي كنند. اين فراگيري ميزان استوار بودن اين سيستم را نشان ميدهد.
- چندبخشي : استفاده از استاندارد يكسان توسطGS1 براي مشخص كردن و رديابي كردن اقلام اعم ازدارويي و غيردارويي، جامعيت و چندبخشي بودن استانداردهاي GS1 را نشان ميدهد.
- مقياسپذيري : استانداردهاي GS1 گستره زيادي از نيازمندي هاي ذينفعان از يك بيمارستان كوچك روستايي تا يك تامين كننده چند مليتي بزرگ را پوشش داده و مد نظر قرار مي دهد.
5.1- رويه كاربرد GS1 در زنجيرهتامين سلامت:
در اين قسمت، نحوه كاربرد استانداردهاي GS1 در بخش هاي مختلف زنجيرهتامين سلامت كه در قسمت هاي قبل مورد اشاره قرار گرفت (سازندگان، لجستيك و تسهيلات سلامت) تبيين مي شود.
5.1.1- بخش توليد و تدارك
روال به كارگيري استانداردهاي GS1 در بخش توليد و تدارك محصول دارويي-پزشكي، به صورت شماتيك در شكل زير نشان داده شده است.
شكل شماره (1): زنجيره تامين دارو از تامين مواد اوليه تا حملونقل (بالادست زنجيره تامين)
مراحل اين قسمت به شرح زير است:
- دريافت يك ليست محموله اي كه نشانگر اطلاعات قابل رديابي مرتبط با مواد اوليه موردنياز و بسته بندي مربوطه ميباشد.
- كنترل كيفي محموله با استفاده از كدSSCC
- اعتبارسنجي امضاهاي ليست دريافت و ارسال مواد اوليه
- ثبت اطلاعات قابل رديابي محموله همچون تعداد بسته ها و تاريخ هاي توليد و انقضا
- پذيرش مواد اوليه
- ثبت تعداد و ميزان مواد اوليه استفاده شده در فرآيند توليد
- تخصيص كد GTIN و برچسبزني آن روي واحد پايه توليد و ايجاد كد مورد نياز به تعداد لازم براساس حجم توليد
- برقراري ارتباط بين تعداد واحد محصول و مواد اوليه استفاده شده
- تخصيص كد SSCC براي واحدهاي لجستيكي مورد نياز
- ثبت ارتباط بين كد SSCC و محتويات آن واحد لجستيكي (مثل كد GTIN، تعداد بسته ها، تاريخ انقضا)
5.1.2- بخش لجستیک
بخش نگهداري و انبار و همچنين بخش ارسال و حمل ونقل، دو جزء اصلي بخش لجستيك هستند كه روال به كارگيري استانداردهاي GS1 در اين بخش، به صورت شماتيك در شكل زير نشان داده شده است.
شكل شماره (2): زنجيره تامين دارو از توليدكننده تا خردهفروش (پاييندست زنجيره تامين)
مراحل بكارگيري استانداردهاي GS1 در بخش انبار و آمادهسازي به شرح زير است:
- مديريت محصولات فيزيكي رسيده به انبار و محموله هاي داراي كد SSCC
- مديريت جداسازي و باز كردن بسته ها
- تخصيص مكانهاي انبار به بسته هاي رسيده
- ثبت كردن حركت اقلام
- رديابي موجودي فيزيكي
- برداشتن سفارشات از مكانهاي تعريف شده انبار
- ايجاد واحدهاي لجستيكي، تخصيص و برچسب زني كد SSCC روي واحد لجستيكي حاوي سفارشات
- رديابي جابجايي هاي موجودي از طريق مرتبط كردن SSCC با كد محصول، تعداد بستهها، مقصد ارسال محموله
مراحل بكارگيري استانداردهاي GS1 در بخش ارسال و حملونقل به شرح زير است: - بارگيري ناوگان
- خواندن و ثبت SSCCهاي بارگيري شده
- ارسال اطلاعات محموله براي گيرندگان به همراه مشخصات جزء به جزء محموله
- ارسال محمولههاي حاوي سفارشات براي حمل
- ارسال گزارش وضعيت حملونقل محموله از سوي حملكننده
- يكپارچه سازي اطلاعات به منظور افزايش كارايي، هماهنگسازي سفارشات، ارساليها و صورتحساب ها
5.1.3- بخش تسهيلات سلامت
منظور از تسهيلات سلامت، مكانهاي ارائه خدمات پزشكي-دارويي به بيماران (مثل: داروخانه ها، بيمارستانها، درمانگاهها) است. اين بخش از دو قسمت اصلي تشكيل مي شود: دريافت محموله ها و ارائه خدمات سلامت.
مراحل بكارگيري استانداردها GS1 در زيربخش دريافت ارائه دهندگان خدمات دارويي- پزشكي به شرح زير است:
- برنامه ريزي براي دريافت اقلام براساس صورتحسابهاي ارسال محموله
- بارانداز محموله ها از روي ناوگان و خواندن كدهايSSCC
- كنترل دريافتي ها طبق اطلاعات ارسال شده مربوط به محموله از سوي بخش لجستيك
- هماهنگ سازي سفارشات و ارسالي ها و ارسال تاييديه دريافت سفارشات
- وارد كردن داده هاي كالاهاي دريافتي به عنوان موجودي
- انتقال اطلاعات به منظور مديريت كاراي سفارشات، صور تحساب ها و ساير مستندات زنجيرهتامينمراحل بكارگيري رويكرد GS1 در زيربخش ارسال ارائه دهندگان خدمات دارويي-پزشكي به شرح زير است:
- واحدهاي كاركردي و خدمات كه به وسيله كدGLN مشخص شده اند، نيازمندي تداركات داخلي خود را با بكارگيري كدهايGTIN محصول اعلام مي كنند.
- فعاليت هاي آماده سازي، تخصيص و ثبتSSCC ، ارسال و دريافت كالا همگي براساس همان اطلاعاتي صورت مي گيرد كه در فعاليت هاي لجستيكي از آنها استفاده مي شود.
- استريليزه كردن، سفيد كردن و ترميم كردن محصولات همگي جزو فرآيندهاي توليد محسوب مي شوند كه در آنها از كليه كدهاي (GTIN, SSCC, GRAI) GS1 ممكن است استفاده شود.
- رديابي دارايي هاي داخلي به كمك كدهاي GRAI صورت مي گيرد كه دارايي هاي سرمايه اي را شناسايي كرده و امكان رديابي، شست وشو، ضدعفوني كردن، تعميرات و مانند آنها را فراهم ميسازد.
- قابليت رديابي كالاهاي ارسالي ، براي بسته بندي هاي قابل استفاده مجدد (مثل پالتها، باكس پالتها و مانند آن) از طريق برقراري ارتباط بين كدGRAI و كد SSCC ميسر مي شود.
- بيماران و خدماتي كه به آنها عرضه ميشود با استفاده از كد مشخصه GSRN شناسايي ميشوند. اين كد در هر مرحله و انتقال بيمار طي مدت زمان حضور وي در واحد ارائهدهنده خدمت پزشكي- دارويي در يك پايگاه داده ثبت و ضبط ميشود. بنابراين به كمك كد GSRN امكان رديابي و ايمن نگه داشتن بيمار فراهم ميشود.
كليه اقلام دارويي و پزشكي كه با كدهاي GTIN مشخص شده اند و براي بيماري تجويز ميشود در مدرك و سابقه پزشكي بيمار ثبت و نگهداري مي شود. در اين صورت امكان رديابي سوابق دارويي بيمار و همه رويدادهايي كه در طي زمان حضور بيمار در بيمارستان اتفاق افتاده است ممكن مي شود.
5 راهکارهای GS1 در بخش خرده فروشی
فرآيندهاي كسبوكار در صنعت خرده فروشي، جزء يكي از فرآيندهاي سخت و پيچيده است. چرا كه درگير شدن در امور روزانه باعث ميشود تا درصورت اندكي غفلت از اهداف ماهيانه و ساليانه تعريف شده دور شود. از همين رو، مسائل مرتبط با مديريت دادهها كه تا قبل از اين جزو اولويت هاي مديران ارشد صنعت خرده فروشي نبود اكنون خيلي اهميت يافته است.
تاكنون اين خرده فروشان بزرگ بودهاند كه در صنعت خود پيشرو بوده و باعث ايجاد تغييرات مهم در صنعت شدهاند. اما اكنون اين پارادايم تغيير يافته و خرده فروشاني كه در حوزه تجارت الكترونيكي ورود كرده اند به عنوان پيشروان صنعت شناخته مي شوند. افزايش ميانگين سني جمعيت، تغييرات سريع فناوري و فشارهاي جديد بازارهاي جهاني باعث شده است كه بيشتركسب وكارها و مخصوصاً خردهفروشان چاره اي جز تطابق يافتن و همسوسازي خود با تغييرات، براي باقي ماندن در گردونه رقابت را نداشته باشند.
ذائقه و انتظارات مصرفكنندگان كنوني با مصرف كنندگان قبل از 2010 خيلي متفاوت شده است. مصرف كنندگان كنوني انتظار دارند كه اطلاعات در مورد كالايي كه ميخرند، بايد كاملا در دسترس آنها باشد و به اشتراكگذاري اطلاعات را يك حق براي خود مي دانند. اين تغييرات پويا و روزافزون در انتظارات مشتريان به معني آن است كه خردهفروشان بايستي كاملا چابك بوده و در هر زماني آماده تغيير باشند. ضمن اينكه تغييرات زنجيرههاي تامين نيز براي مواجهه با اين توسعه ها اجتناب ناپذير است.
بكارگيري استانداردهاي GS1 و سيستمهاي باركدينگ بين المللي طي سي سال اخير در صنعت خرده فروشي منافع زيادي را براي مصرف كنندگان در سرتاسر جهان فراهم آورده است .GS1 در واقع يك سيستم جهاني را مديريت مي كند كه به همه شركتها در سرتاسر جهان اين امكان را ميدهد تا موارد زير را به صورتي يكسان و با زباني مشترك ايجاد كنند.
- اقلام تجاري (شامل محصولات و خدمات)
- سرمايه هاي ثابت
- واحدهاي لجستيكي
- مرسوله ها
- مكانهاي فيزيكي
- مكانهاي مجازي (ميل باكسها يا سايتهاي شركتها)
استفاده از GS1 و باركدهاي آن در صنعت خردهفروشي (و همچنين ساير بخشها) باعث ايجاد منافع زير براي كل زنجيرهتامين مي شود:شكل شماره(3): منافع بكارگيري GS1 در زنجيره تامين خردهفروشي
تجارت الكترونيكي برپايه استانداردهاي GS1، باعث صرفهجويي های هزينه اي قابل توجهي در يك زنجيرهتامين ميشوند كه ريشه در كاهش استفاده از كاغذ در زنجيرهتامين (همچون: ثبت سفارشات، صورتحسابها، اسناد ارسال و تحويل) و همچنين كاهش اشتباهات عمدي و سهوي که ساليانه ميليون ها دلار هزینه بر خردهفروشي تحميل مي كند، دارد.
برخي از نتايج واقعي كه از بكارگيريGS1 در خرده فروشي حاصل شده است عبارتست از: - كاهش كاغذبازي و تشريفات اداري در فرآيندهاي زنجيرهتامين
- سريعتر شدن زمانهاي چرخش سفارشات
- افزايش دقت و صحت سفارشات
- ارتقاي كنترل موجوديها
- دقيقتر و كاراتر شدن فرآيند دريافت كالا در فروشگاهها
- در دسترس بودن بيشتر كالا در قفسه هاي فروشگاهي
- دقت بيشتر و قابليت ديدن بهتر موجوديها و سرمايه ها در زنجيرهتامين
پر واضح است كه هرچه كالاها و محصولات تمام شده (ناموجود) كمتر شوند به معني فروش بيشتر و سهم بيشتر از بازار است. حذف اشتباهات در ورود دستي دادهها به معني كاهش اختلاف حسابها و بنابراين پرداخت هاي سريعتر ميشوند. بههنگام شدن موجوديها نيز باعث آزاد شدن سرمايه ها و سرعت جريان نقدينگي در زنجيرهتامين ميشود. همه اين موارد برخي ديگر از منافع زيادي است كه از بكارگيري تجارت الكترونيكي در نظام خرده فروشي حاصل مي شوند. به عنوان مثال، رسيد الكترونيكي اقلام در فروشگاه ها باعث نصف شدن زمان لازم براي كار با فرمهاي كاغذي و استفاده از فاكس ميشود. اسكن الكترونيكي محمولههاي ارسالي به طور خودكار ناوگان حمل و مشخصات دريافتكننده را معلوم مي كند و ديگر لازم نيست كه پرسنل فروشگاه وقت زيادي را به شمارش كارتنها و رديابي مغايرتها صرف كنند.
كليد عملياتي موارد فوق قطعا استفاده از سيستم GS1 است كه در كنار سيستم باركد داراي ابزارهاي پشتيباني ديگري همچون بانك داده هاي EANnet است، كه به خردهفروش اجازه مي دهد با نحو موثري با تامينكنندگان خود ارتباط برقرار كرده و فرم-هاي كاغذي و اشتباهات ناگزيري كه همراه آن فرم ها است را حذف نمايد. سيستم GS1 همچنين قابليت ديد بيشتر موجودي-هاي انبار را مقدور مي سازد. GS1 باعث افزايش دقت و صحت شده و بنابراين موجودي ها بهنگام بوده و خردهفروشان كنترل بيشتر و بهتري بر سطوح موجودي خود داشته و كمتر با كمبود مواجه مي شوند. اين به معني خدمت رساني بهتر به مشتريان، حذف چكهاي غيرضروري، در كنار صرفهجويي هاي قابل توجه در زمان و هزينه براي خرده فروش است.
گرچه فرآيندهاي كسبوكار كنوني ممكن است، كسبوكار را به اندازه كافي در عصر امروزي سرپا نگه دارد اما بايد توجه داشت كه استمرار يك كسبوكار به توانمندي پاسخگويي و واكنش نشان دادن به تحولات بازاري است كه در آن سطح انتظارات در حال تغيير است و سطح كمال گرايي هر روز بالاتر مي رود. به منظور تطبيق با شرايط فوق معمولا كسب وكارها راهحل هايي موقتي را اتخاذ مي كنند كه گرچه به طور موقت ممكن است مسائل را حل كنند اما در بلندمدت مؤثر نخواهند بود.
GS1 را مي توان به عنوان يك راه حل بلندمدت براي موارد فوق دانست.
برخي از مزايا ايجاد شده توسط استانداردهاي GS1: - خلق يك مزيت رقابتي: GS1 در خيلي از مواقع ميتواند براي يك خرده فروش ايجاد مزيت رقابتي كند و براي مصرفكنندگاني كه امروزه خيلي آگاه و آموزش ديده هستند، آن را كاملا از ساير خردهفروشاني كه در همان كسبوكار مشغول فعاليت هستند، متمايز سازد.
- آسانسازي كارها براي اعضاي تيم خرده فروشي: يكي از نتايج ساده سازي فرآيندها كه با پياده سازي GS1 ممكن ميشود، اينست كه بازآموزي افراد مي تواند سريعتر و با هزينه كمتر صورت گيرد. به عنوان مثل، فروشگاهي كه از رسيد الكترونيكي براي كالاها استفاده ميكند، ممكن است زمان مورد نياز پرسنل براي كنترل اقلام و رفع مغايرت ها را به نصف حالت دستي آن، كاهش دهد. حذف كارهاي بدون ارزش افزوده و دستي منجر به كاهش انتقالها و جابجاييهاي پرسنل فروشگاهي (كه يك چالش مستمر براي هر خرده فروشي است) ميشود.
- حفظ حاشیه سود: با سادهسازي فرآيندهاي انبار به كمك GS1 مي توان از هزينه هاي سرباري كه بعضا حذف يا كاهش آنها به آساني امكانپذير نيست، اجتناب كرد. با كاهش هزينه هاي سربار، در طول زمان حفظ و حتي افزايش حاشيه سودهاي كسبوكار امكانپذير خواهد بود.
- بهبود دسترس پذيري موجودي هاي انبار براي كمك به جريان نقدينگي: خردهفروشان مي توانند موقعيت سطوح موجودي انبار خود را با بكارگيري GS1 بهبود بخشيده و با مديريت موجوديهاي ذخيره از فضاي در دسترس يك فروشگاه بهترين استفاده را نمايند.
- مديريت دزدبري : قادر بودن به پي بردن سريع و دقيق به تغييرات غيرمعمول در سطح موجوديها يكي ديگر از مزيت-هاي بكارگيري GS1 در سطح خرده فروشي است كه با ممكن ساختن كنترل و قابليت ديد لحظه اي از هزاران موجودي در سطح فروشگاه امكان دزدبري و ناپديد شدن كالاها را به شدت كاهش و حتي غيرممكن مي كند.
- امكان حضور در بازارهاي جديد: فراهم شدن شرايط فعاليت خرده فروشي به صورت تجارت الكترونيكي به كمك GS1 مي تواند منجر به رفع موانع زيادي كه براي توسعه فعاليت فيزيكي در بازارهاي جديد وجود دارد، شود. با تجارت الكترونيكي مرزها درنورديده شده و حضور در بازارهاي جديد نيازمند سرمايه گذاري خيلي بالا نيست.
- بهينه سازي حملونقل: با به اشتراكگذاشتن اطلاعات پالتها و كارتن هاي جابجايي كالا با يك شريك تجاري و شركت حملونقلي با استفاده از استانداردهاي GS1، بهينهسازي بار ناوگان و در نتيجه كاهش مصرف سوخت و هزينه هاي حملونقل ميسر ميشود.
- مديريت زنجيرهتامين: هر زنجيرهتأميني با بكارگيري بخش يا همه مولفه هاي سيستم GS1 مي تواند، بهبود يابد. در يك زنجيرهتامين كارا و هوشمند بايد امكان استفاده از اطلاعات توسط شركاي تجاري به منظور سرعت بخشيدن به جابجايي كالاها و شكل گيري همكاري بين فرآيندهاي كسب وكار فراهم باشد كه اين بستر از طريق سيستم GS1 امكانپذير است.
نقشه راهي كه يك خرده فروشي و زنجيرهتامين مربوط به آن بايد در پياده سازي موفق سيستم GS1 طي كند، به تفكيك اجزاي مختلف اين زنجيرهتامين شرح داده شده است.
الف) تأمین کننده محلی: - استفاده از SSCC براي كالاهاي داخلي (inbound) و خارجي (outbound)
- استفاده از باركد هم براي كارتن هاي جابجايي كالا و هم براي خود كالاها
- استفاده از سيستم كامل eMessaging شامل سفارشات، خريد، تاييديه هاي سفارشات خريد، تغييرات سفارشات خريد، سند پيشرفته ارسال محموله (ASN )، صورتحساب رسيد شامل مالياتها (RCTI )، صورتحساب الكترونيكي و پرداختEFT
- همگنسازي دادهها با شركاي تجاري به منظور بهره مندي از سيستم eMessaging
- همگن سازي داده ها با سيستم مديريت انبار ميتواند منجر به بهينه سازي حجم ارساليها و كمينه كردن فضاهاي خالي در ناوگان حمل شود.
- به منظور فراهم كردن، امكان اشراف و نظارت بيشتر بر اقلام و بهبود دقت در ركوردهاي موجوديها بهتر است كه تامين-كنندگان از EPC/RFID در راستاي استانداردهاي EPCglobal استفاده كنند.
ب) بندر یا اسکله: - ميتوان با استفاده از SSCCها، كانتينرها و محموله هاي پالتي را رديابي كرد.
- RFID مي تواند كمك قابل توجهي به رديابي به هنگام محموله ها نمايد.
- اسكن رسيدهاي كالاها سرعت پردازش دريافت و ارسال كالا را افزايش ميدهد.
ج) اداره مرکزی خرده فروشی: - حفظ فايل داده هاي كلان در طول همگنسازي داده ها با شركاي تجاري.
- انتشار اطلاعات بين فروشگاهها، مراكز توزيع و ساير سيستم هاي داخلي.
- اشراف و كنترل بر جابجاييهاي موجوديهاي ذخيره به منظور استفاده صحيح درeMessaging.
- كنترل و اشراف بههنگام روي حركت اقلام كه از طريق بكارگيري RFID به همراه سرويس اطلاعات كد الكترونيكي محصول (EPC-IS) كه يك استاندارد EPCglobal براي به اشتراكگذاري كد الكترونيكي محصول بين شركاي تجاري است مقدور ميشود.
د) مرکز توزیع خرده فروشی: - استفاده از اطلاعاتSSCC وارده براي ثبت رسيد الكترونيكي اقلام وارده.
- اسكن اقلام داخل مكانهاي مختلف انبار براي دقت و اشراف بيشتر بر موجودي در اختيار.
- برداشتن و بستهبندي الكترونيكي پالتهاي شامل سفارشات فروشگاهها، با استفاده از سيستم شمارهزني و باركدگذاريGS1 و همچنين استفاده از ابزارهايي همچون RF Picking و Voice Picking براي كارايي بيشتر.
- انتقال الكترونيكي اقلام به فروشگاهها با استفاده ازGTIN .
- استفاده از RFID براي اقلامي كه از مركز توزيع خارج ميشوند به منظور داشتن كنترل و اشراف بههنگام.
ه) فروشگاه های خردهفروشی: - دادههاي اسكن شده به اداره مركزي خرده فروشي براي تحليل تفصيلي و به اشتراك گذاري با تامينكنندگان و يا فروخته شدن به تامينكنندگان، برگردانده ميشوند.
- استفاده صحيح از استانداردهاي GS1 براي اطمينان از اينكه همه اقلام چه در ابتداي تحويل و چه در مراحل بعدي اسكن ميشوند.
- اسكن رسيد ارسال كالاها از مراكز توزيع و يا به طور مستقيم از تامينكنندگان.