ماهنامه شماره15(آبان ماه 1395)

برند حلال

حلال به غذاهایی گفته می‌شود که در دین اسلام مصرف آن‌ها مجاز است. حلال همچنین عنوان مجموعه‌ای از نام نشان‌های تجاری (برند) است که بر محصولات غذایی درج می‌شود. این نام برگرفته از معنی غذای حلال است که در دین اسلام آمده است و اولین بار محصولات غذایی حلال در کشور مالزی به وجود آمده است. در چند سال اخیر این علامت تجاری غذایی به‌صورت یک علامت جهانی از طرف کشورهای اسلامی در دنیا معرفی‌شده است به‌طوری‌که در کشورهای غیر اسلامی نیز از استقبال خوبی برخوردار شده است.[1]

به گفته مسئولین کشاورزی ایران گردش مالی تجارت غذای حلال در سال ۲۰۰۶ در جهان اسلام ۱۵۰ میلیارد دلار اعلام‌شده که سهم ایران با توجه به دارا بودن ۵ تا ۶ درصد جمعیت جهان اسلام، ۳۲۰ میلیون دلار و بسیار ناچیز است.

در بین کشورهای مسلمان، مالزی در بحث غذای حلال پیشگام است و ایران نیز درمیان ۱۵ کشور اسلامی عضو، از پتانسیل خوبی برای این اقدام برخوردار است. نمایشگاه و همایش‌های بین‌المللی حلال برای معرفی ظرفیت‌های عظیم تولیدات محصولات حلال و برای آشنایی و تجارت متقابل بنگاه‌های اقتصادی برگزار می‌شود تا همه کشورهای مسلمان از این بستر استفاده نمایند. بازار جهانی چند میلیارد دلاری محصولات حلال، ابزاری برای ایجاد بازار مشترک اسلامی و همبستگی کشورهای اسلامی و اعضای سازمان کنفرانس اسلامی است. نهادهای قانون‌گذار کشورهای اسلامی برای افزایش رقابت محصولات حلال در بازار جهانی، اقدام به تهیه قرارداد تعرفه ترجیحی برای کالاها و خدمات حلال کرده‌اند و پژوهش و تحقیقات علمی حلال ابزار لازم واصلی برای گسترش تجارت حلال می‌باشند که از سوی نهادهای سازمان همکاری اسلامی ازجمله بانک توسعه اسلامی IDB حمایت‌های مالی و فنی در زمینه تحقیقات حلال قرار می‌گیرند. تدوین «استاندارد غذای حلال» توسط کارشناسان استاندارد کشورهای اسلامی از اقدامات مهمی است که راه را برای اجرای استاندارد حلال سازمان کنفرانس اسلامی در کلیه کشورهای اسلامی آماده سازد تا صدور گواهی برند حلال در سراسر جهان توسط سازمان‌های مجاز با هماهنگی مؤسسه استاندارد و اندازه‌شناسی کشورهای اسلامی (اسمیک) انجام پذیرد و باعث سهولت در امور واردات و صادرات می‌شود. نظارت بر سازمان‌های گواهی حلال در این کشورها، به‌منظور تشویق و حمایت از پروژه‌های انجام‌شده از دیگر فعالیت‌هایی این مرکز است.

کشورهای اسلامی در نظر دارند تا در زمینه خدمات مالی حلال، به تدوین «استاندارد خدمات مالی حلال» توسط بانک‌های مرکزی و مراکز مالی کشورهای اسلامی عضو سازمان کنفرانس اسلامی بپردازند و شرکت‌ها و بازرگانان کشورهای اسلامی را ترغیب به سرمایه‌گذاری بیشتر در صنایع حلال در جهان‌نمایند. در این زمینه صنایع کوچک بنگاه‌های اقتصادی فعال در صنعت حلال از طریق یک شبکه در کشورهای اسلامی با همکاری مؤسسات استاندارد کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی و مؤسسات علمی و تحقیقاتی مرتبط در کشورهای اسلامی به یکدیگر می‌پیوندند. [2]

حوزه‌های محصولات حلال

بازار جهانی حلال، در غذا متوقف نشده و در سال‌های اخیر به حوزه‌های دیگری نیز افزایش پیدا نموده است. اگرچه فعلاً فقط استاندارد غذای حلال توسط ۵۷ کشور اسلامی در قالب سازمان همکاری‌های اسلامی (OIC) در اکتبر ۲۰۱۰ در استانبول ترکیه تدوین و به امضاء رسیده اما در نظر دارند تا برای پاسخ به تقاضای بازار جهانی در تحقق استانداردهای جهانی حلال و تجارت محصولات حلال در حوزه‌های ذیل نیز وارد شوند:

• غذای حلال
• داروی حلال
• مواد بهداشتی حلال
• مواد آرایشی حلال
• گردشگری حلال
• خدمات مالی حلال از قبیل بانکداری، بورس، بیمه و…
• ترانزیت حلال
• پوشاک حلال
• خدمات جانبی حلال از قبیل رسانه، ورزش و تفریحات، کسب‌وکار و…

تدوین استاندارد غذای حلال توسط کارشناسان استاندارد کشورهای اسلامی از اقدامات مهمی است که راه را برای اجرای استاندارد حلال سازمان کنفرانس اسلامی در کلیه کشورهای اسلامی آماده سازد تا صدور گواهی برند حلال در سراسر جهان توسط سازمان‌های مجاز با هماهنگی مؤسسه استاندارد و اندازه‌شناسی کشورهای اسلامی انجام پذیرد و باعث سهولت در امور واردات و صادرات می‌شود.[3]

غذای حلال در متون دینی مسلمانان

در متون دینی مسلمان‌ها و کتاب قرآن اشاره‌هایی و آیاتی مرتبط با غذای حلال، وجود دارد و تأکیددارند که غذای حرام در جسم و روح انسان تأثیر سوء دارد. کشورهای مسلمان اعتقاددارند چنانچه موضوع کد حلال به‌صورت یک استاندارد درآید می‌تواند برای مسلمین کشورهای اسلامی ایجاد یک هویت مستقل کند. به دست آوردن سود مناسب در بعد جهانی و ایجاد همگرایی بین کشورهای مسلمان از اهداف ایجاد نشان حلال برای مواد غذایی است [4].

دورنمای تجارت غذای حلال در جهان

مسلمانان جهان با جمعیت حدود ۲ میلیاردی، نزدیک به یک‌سوم جمعیت مردم جهان را تشکیل می‌دهند که این جمعیت در سال ۲۰۱۲، به ۳ میلیارد نفر، تخمین زده می‌شود. درحالی‌که تنها فروش سالیانه خرده فروشان گوشت حلال در انگلستان ۹۰۰ میلیون دلار و ارزش معاملات سالیانه جهانی برای کل تجارت حلال، ۲۱۰۰ میلیارد دلار ارزیابی شده است و این غیر از بازاری است که غیرمسلمانان نیز در آن حضور خواهند داشت. دولت‌های اسلامی و سازمان همکاری اسلامی با توجه به آمار و ارقام این تجارت میلیاردی، پتانسیل بالای تجارت غذا و محصولات حلال را پیش‌بینی می‌کنند و برای آن برنامه‌ریزی می‌کنند. [4]

وضعيت صنعت غذاهاي حلال در دنيا

اين دسته از توليدات شامل کالاهايي می‌شوند که در آن‌ها موادي که ازنظر دين اسلام حرم معرفي گردیده‌اند استفاده‌نشده است. مثلاً از موادي مثل گوشت خوک يا الکل، نکته ديگر این‌که بايد توليد و ارائه هم طبق قوانين اسلامي باشد. مثلاً گوشت بايد در کشتارگاه‌ها به‌صورت کاملاً اسلامي ذبح گردد. با توجه به اهميت توليد محصولات با برند حلال اولين بار در سطح بین‌الملل در سال 1997 کميته مشترک FAO/WHO تعريف رسمي از غذاي حلال ارائه نمود. در اين تعريف نه‌تنها توليد و فرآوري مشمول قوانين و مقررات برند حلال می‌شود بلکه به مسئله حمل‌ونقل، ذخیره‌سازی و يا هر وسيله و ابزاري که به‌نوعی در اين فرآيند دخيل باشد را شامل می‌شود. البته در حال حاضر دامنه برند حلال گسترده بسيار وسيعي از فعالیت‌های اقتصادي ازجمله توليدات دارويي، آرايشي، بهداشتي و فعالیت‌هایی همچون مسافرت و توریسم را شامل می‌گردد. با توجه به این‌که تا سال 2025 ميلادي 30 درصد جمعيت جهان را مسلمانان تشکيل می‌دهند اين موضوع بیش‌ازپیش مورد توجه جامعه جهاني

مخصوصاً مسلمانان قرارگرفته است.

نکته جالب‌توجه آن است که اين نوع توليدات صرفاً براي مصرف‌کننده مسلمان توليد نمی‌شود و مصرف‌کننده‌های ديگري از ديگر اديان هم دارند. زيرا غذاي حلال نشانگر کيفيت بالا و سلامت غذايي مطمئن است.
در سال 2005، ارزش بازار جهاني فعالیت‌های اقتصادي حلال اعم از غذايي و غير غذايي، 1/2 تريليون دلار يعني 2000 ميليارد دلار در سال برآورد گرديده که ارزش بازار جهاني غذاهاي حلال، 547 ميليارد دلار يعني معادل 5/27 درصد کل فعالیت‌های اقتصادي برند حلال را شامل می‌شود.
جدول زير ارزش بازار جهاني غذاي حلال را در سال 2005 نشان می‌دهد.

وضعيت توليد غذاي حلال در کشورهاي مطرح مالزي به‌عنوان قطب جهاني غذاي حلال در جهان شناخته‌شده است و همچنين پيشرو در اين صنعت نيز است. مالزي تنها کشوري نيست که مايل به تجارت حلال می‌باشند. رقابت شديد ميان ملت‌های مسلمان و غیرمسلمان وجود دارد که شامل برونئي، تايلند، فيليپين، استراليا و نيوزلند می‌باشند. انگليس و فرانسه اکنون از توليدکنندگان مهم غذاي حلال بعد از مالزي است.

برزيل در حال حاضر يکي از بزرگ‌ترین صادرکنندگان گوشت و تجارت کشاورزي در جهان است و درصد قابل‌توجهی از صادرات اين کشور را محصولات حلال تشکيل می‌دهد.
به‌عنوان‌مثال: در حدود 70% از صادرات ميليوني مرغ منجمد شده به یک‌صد کشور جهان داراي برند حلال است. بيشترين اين محصولات به کشورهاي شوراي همکاري خلیج‌فارس از قبيل عربستان، امارات متحده عربي، کويت، بحرين، عمان و قطر فرستاده می‌شود.

نزديک به 30% از صادرات 1/1 ميليون تن محصول گوشت بدون استخوان برزيل داراي گواهي حلال است. به‌علاوه درمیان کشورهاي شوراي همکاري خلیج‌فارس، ايران و مصر مهم‌ترین خريداران محصولات گوشت برزيل هستند.
فرانسه يکي از کشورهاي بزرگ صادرکننده گوشت ماکيان در جهان است. در حدود 75% صادرات گوشت منجمد اين کشور را محصولات حلال تشکيل می‌دهد. عمده صادرات فرانسه به کشورهاي اسلامي مانند عربستان صعودي، کويت، امارات متحده عربي و يمن است.

آمريکا سومين صادرکننده گوشت در جهان است که بيشتر از 80% از آن را با گواهي و برچسب حلال به کشورهاي مسلمان صادر می‌نماید.

نيوزلند چهارمين صادرکننده گوشت گاو در جهان است و نزديک به 40% از گوشت بدون استخوان صادراتي آن داراي گواهي حلال بوده که بيش از 12 کشور مسلمان صادر می‌شود [11].

1. ورود کشورهای غیرمسلمان به غذای حلال

برند حلال در سطح جهان در حال توسعه است کشورهای غیرمسلمان نیز علاقه‌مندی خود در ورود به تجارت در محصولات غذایی حلال را نشان داده‌اند به‌طوری‌که در بازارهای اروپا محصولات حلال ۱۵ تا ۳۰ درصد گران‌تر از سایر محصولات مشابه به فروش می‌رسند. در حال حاضر کشورهایی مانند تایلند، انگلیس و آمریکا نیز که دین رسمی آن‌ها اسلام نیست، برای کسب بازار و درآمد به بازار شناسی کشورهای اسلامی و محصولات حلال توجه جدی پیداکرده‌اند و تایلند یکی از کشورهای پیشرو در تجارت محصولات غذایی حلال است. بر اساس تحقیقات انجام‌شده در مناطق مسلمان‌نشین اروپا بیش از ۶۱ درصد از مدارس از گوشت خوک در هیچ غذایی استفاده نمی‌کنند، همچنین ۱۲ درصد از مدارس صرفاً غذای حلال برای دانش‌آموزان سرو می‌کنند. رشد صنعت غذایی حلال در سراسر جهان حاکی از اقبال غیرمسلمانان به این نوع گوشت که طعم بهتر و گوشت سالم‌تر نسبت به انواع غیر حلال است، دارد. نشان حلال یک نوع نشان کیفیت است که کشورهای اسلامی سعی دارند نشان حلال را در همه کشورها بر اساس استاندارد جهانی مصوب در اکتبر ۲۰۱۰ در استانبول به یک نشان واحد تبدیل کنند. این برند، آرم واحد حلال درمیان کشورها است. [7]

بازار حلال اروپا

بازار محصولات غذایی حلال در اروپا دارای ارزشی معادل با ۱۰۰ میلیارد دلار تخمین زده‌شده است که این میزان شامل گوشت، غذای تازه و غذای بسته‌بندی‌شده است که این میزان با حجم بازار جهانی باارزشی نزدیک به ۶۴۰ میلیارد دلار هنوز فاصله دارد. از همین رو منافع مالی و ارزش رو به رشد صنعت غذایی حلال موجب شده تا بسیاری از تولید کنندگان صنایع غذایی اروپا توجه جدی به آن داشته باشند و بخشی از محصولات خود را به محصولات غذایی حلال اختصاص دهند که این امر می‌تواند پاسخگوی نیاز مسلمانان در غرب و مسافران مسلمان و حتی جمعیت از غیرمسلمانان علاقه‌مند به این محصولات باشد. به دنبال رشد روزافزون تقاضای مسلمین و غیر مسلمین، غذاهای حلال که بر اساس شریعت اسلامی تهیه‌شده‌اند، به‌سوی سوپرمارکت‌های اروپایی روانه می‌شوند. آقای ون یک، نایب‌رئیس اجرایی شرکت نستله، بزرگ‌ترین گروه غذایی، به رویتر گفت: ما مشاهده می‌کنیم که این تولیدات تنها مختص فروشگاه‌های خاص نبوده بلکه در فروشگاه‌های مدرن نیز وجود دارند. وی افزود شرکت نستله اخیراً فروش سلسله غذاهای گوشتی و یخ‌زده حلال را در فرانسه شروع کرده است. ون یک اشاره کرد که هم‌اکنون نیز زنجیره‌های معروف نظیر تسکوی بریتانیا و کارفور فرانسه، تعداد وسیعی از تولیدات حلال را برای بازار فروش خود سفارش می‌دهند. پودر شیر، کمک‌کننده‌های پخت‌وپز، ادویه‌جات و سس در زمره معروف‌ترین محصولات حلال هستند که هم‌اکنون در اروپا یافت می‌شوند. ون یک که در نمایشگاه جهانی تولیدات محصولات حلال در ۱۸ و ۱۷ نوامبر در لاهه شرکت کرده بود، ابراز امیدواری کرد که تجارت غذاهای حلال در اروپا تا ۲۰ الی ۲۵ درصد در دهه آینده رشد داشته باشد. درحالی‌که نرخ بازار جهانی حدود ۶۳۴ میلیارد دلار است، بهای کل بازار غذاهای حلال در اروپا ۶۶ میلیارد دلار تعیین‌شده است که شامل گوشت، غذاهای تازه و بسته‌بندی‌شده است. مفهوم حلال – به معنی «مجاز» در لغت عربی – عرفاً برای غذا به کار می‌رود، لذا مسلمین باید تنها از گوشت حیواناتی تغذیه کنند که به‌طور شرعی با چاقوی تیز سربریده شده باشند و نام خداوند در هنگام ذبح ذکر گردد. در حال حاضر سایر کالاها و خدمات می‌توانند زیر مفهوم «حلال» قرار گیرند که شامل البسه، لوازم‌آرایشی، داروها و خدمات مالی هستند. [5]

افزایش تمایل به استفاده از غذای حلال

فیلیپین

در فیلیپین بسیاری از تولیدکنندگان در پی افزایش تقاضای مصرف‌کنندگان مسلمان و غیرمسلمان فیلیپینی برای استفاده از مواد غذایی حلال، به دنبال تأییدیه حلال برای محصولات خود هستند. تولیدکنندگان فیلیپینی محصولات کنسرو ماهی می‌گویند اغلب مصرف‌کنندگان فیلیپینی، نسبت به‌سلامتی خود حساس هستند و به همین علت ترجیح می‌دهند از مواد غذایی و محصولات حلال استفاده کنند. داشتن برچسب حلال، فروش محصولات غذایی را افزایش می‌دهد، خیلی از شرکت‌ها و کارخانه های صنعتی، تأییدیه حلال را از بزرگ‌ترین مرکز تأیید حلال بودن محصولات در فیلیپین دریافت کرده‌اند. [5]

ایتالیا

در رم نخستین فروشگاه بزرگ گوشت حلال برای استفاده مسلمانان گشایش‌یافته تا بتوانند گوشتی را خریداری کند که بر اساس اصول اسلام و شرع ذبح‌شده است. مهاجران مسلمان و تازه‌مسلمانان شدگان ایتالیایی می‌توانند گوشت حلال را از قصابی‌ها تهیه کنند اما اکنون امکان خرید محصولات گوشتی حلال در فروشگاه‌های بزرگ به وجود آمده است. جمعیت مسلمانان ایتالیا حدود ۲/۱ میلیون نفر تخمین زده‌شده که بر اساس آمار غیررسمی ۲۰ هزار نفر از آن‌ها را تازه‌مسلمانان ایتالیایی تشکیل داده‌اند. [5]

بریتانیا

«مهش جایانارایان» رئیس صنایع غذایی حلال در بریتانیا می‌گوید: « اگر به برخی ارقام توجه کنید مشاهده می‌کنید که بخش حلال در بریتانیا بین ۲ تا ۴ میلیارد پوند ارزش دارد که بیشتر آن وارداتی است » وی معتقد است که مرکز صنایع حلال در ولز جنوبی مستقر خواهد شد و انتخاب محل نیز به علت صنایع گوشتی آن منطقه و قیمت‌های مناسب زمین بوده است.
اجرای نخستین پروژه در این رابطه می‌تواند به راه‌اندازی سایر مراکز صنایع غذایی حلال در سراسر اروپا شود که این امر در رابطه با کشورهایی چون آلمان و فرانسه که جمعیت مسلمانان آن‌ها قابل‌توجه است مورد تأکید قرار می‌گیرد. این مرکز در آینده در نظر دارد یک بورس سهام اسلامی در لندن یا لوکزامبورگ راه‌اندازی کند تا توسعه تشکیلات اقتصادی اسلامی را ترویج کند. [5]

فرانسه

« آنتوان بنول» مدیر سالن «Halal Expo» بابیان این مطلب گفت: بیش از پنج میلیون مسلمان در فرانسه زندگی می‌کنند و بازار محصولات حلال این کشور سرمایه‌ای بالغ‌بر چهار میلیارد دلار را در اختیار دارد، بنابراین برگزاری نمایشگاه محصولات حلال در این کشور از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. وی افزود: با توجه به اینکه تولید محصولات حلال روزبه‌روز در حال افزایش است، سالن نمایشگاهی «Halal Expo» بیش از گذشته پذیرای شرکت‌های غیراروپایی تولیدکننده مواد حلال است و فرصت ارائه محصولات را به این شرکت‌ها می‌دهد. برابر نتایج یک نظرسنجی که اخیراً در فرانسه منتشرشده است، شرکت‌های تولیدکننده محصولات حلال با مشکل دریافت برچسب استاندارد از فرانسه روبرو هستند، البته یکی از دلایل به وجود آمدن این مشکل، پیچیدگی کار شرکت‌های ارائه‌دهنده استاندارد عنوان‌شده است. [5]

آلاسکا

نخستین فروشگاه حلال در آلاسکا در شهر آنکوریج که در حدود ۴ هزار مسلمان دارد راه‌اندازی شده است و محصولات لبنی و گوشتی را که مطابق با شرع اسلام تهیه‌شده است را در اختیار مسلمانان قرار می‌دهد. مسلمانان این شهر همچنین برای اولین بار محلی را برای برپایی نماز جماعت اجاره کرده‌اند که علاوه بر برپایی نماز جماعت، اقدام به برگزاری کلاس‌های آموزش احکام و قرآن در آن می‌کنند. قرار است در آینده نزدیک با کمک مردم مسلمان این منطقه مسجدی در این شهر بنا شود. اولین فروشگاه مواد غذایی حلال برای رفع نیازهای مسلمانان آلاسکا افتتاح شد. به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، این فروشگاه در شهر آنکوریج که در حدود ۴ هزار مسلمان دارد راه‌اندازی شده است و محصولات لبنی و گوشتی را که مطابق با شرع اسلام تهیه‌شده است را در اختیار مسلمانان قرار می‌دهد. مسلمانان این شهر همچنین برای اولین بار محلی را برای برپایی نماز جماعت اجاره کرده‌اند که علاوه بر برپایی نماز جماعت، اقدام به برگزاری کلاس‌های آموزش احکام و قرآن در آن می‌کنند.[6]

نستله

نایب‌رئیس اجرایی شرکت نستله رشد روزافزون برای تقاضای غذاهای حلال را نه‌تنها از سوی مسلمین، بلکه از جانب غیر مسلمین نیز یادآور شد. وی می‌گوید: بیش از ۲۰ درصد جمعیت جهان را مسلمانان تشکیل می‌دهند و این جمعیت انتظارات و احتیاجاتی نیز دارند. اگر آن‌ها مطمئن باشند که غذاها و نوشیدنیهایی که استفاده می‌کنند مطابق با باورهایشان است، شرکتی مثل ما تلاش بیشتری خواهد کرد که این نیاز را برآورده سازد. شرکت نستله ازنظر تهیه غذاهای حلال در رأس قرار دارد که حدود ۵/۲۳ میلیارد دلار در سال ۲۰۰۸ (۵ درصد درآمد سالانه شرکت) فروش داشته است. این بازارها و غذاهای حلال بیشتر در کشورهای مالزی، اندونزی، ترکیه و کشورهای خاورمیانه قرار دارند.
فرانسه، بریتانیا و آلمان از بازارهای کلیدی غذاهای حلال در اروپا به شمار می‌آیند. گروه ما برنامه‌ای را طرح کرده تا به بازارهای سوئیس پیشنهاد کند در رابطه با انتخاب تولیدات غذاهای حلال تا سال ۲۰۱۰ اقدام کند. الکساندر کلین، مدیر شرکت نستله معتقد است: ما تقاضای وسیعی از فروشندگان برای محصولات حلال دریافت کرده‌ایم به همین دلیل است که می‌خواهیم روی آن تمرکز کنیم. حدود ۸۵ کارخانه از ۴۵۶ کارخانه جهانی نستله هم‌اکنون دارای شناسنامه غذاهای حلال هستند. سازمان کنفرانس اسلامی در حال کار کردن روی یک استاندارد واحد است که در ۵۷ کشور عضو خود، کاربرد داشته باشد. این حرکتی است که سرعت تولیدات را افزایش خواهد داد [5].

بازارهاي بالقوه غذاهاي حلال

اروپا يکي از بازارهاي مهم براي محصولات حلال است که بيشتر به قدرت خريد بالا متکي است تا ميزان جمعيت. ارزش بازار حلال در اروپا باوجود بيش از 50 ميليون نفر مسلمان 77 ميليارد دلار است. به‌عنوان‌مثال در انگلستان ارزش خرده‌فروشی گوشت حلال معادل 40 ميليون پوند است. نکته جالب این‌که گوشت حلال حدود 11 درصد از فروش گوشت را تشکيل داده درحالی‌که جمعيت مسلمان اين کشور حدود 9/1 – 5/1 ميليون نفر، معادل 3 درصد جمعيت آن کشور است.

مطالعات نشان داده است که به‌طورکلی مصرف‌کنندگان هلندي بيشتر راغب به خريد محصولات حلال و بر اين اعتقاد هستند که اين محصولات دارای کيفيت بهتر و از درجه اطمينان بيشتري برخوردار است.

فرانسه نيز بزرگ‌ترین بازار محصولات حلال درمیان کشورهاي غیرمسلمان است. ارزش بازار فرانسه براي محصولات حلال حدود 13 ميليارد دلار تخمين زده‌شده است.
مسئولين بندر رتردام هلند در تلاش هستند اين امکان را دروازه ورود محصولات حلال به بازار اروپا معرفي کنند. اين کشور بر آن است که نشان دهد محصولات غذاي حلال منحصراً در انبار محصولات حلال نگهداري می‌شوند و اطمينان می‌دهد که اين محصولات با محصولات غير حلال هيچ تماسي ندارند. کشورهاي اصلي اروپايي توليدکننده غذاي حلال انگلستان، فرانسه و آلمان هستند.
تقاضا در بازارهاي کشور امريکا براي محصولات حلال سالانه در حدود 12 ميليارد دلار تخمين زده می‌شود و مصرف داخلي آن نيز در حال رشد است.

استراليا يکي از تهیه‌کنندگان اصلي محصولات حلال با صادرات به بيش از 70 کشور است که ريشه اين موفقيت توليد محصولات غذايي سالم عاري از هرگونه آلودگي و بيماري است.

آسيا بزرگ‌ترین جمعيت مسلمان را نسبت به هر نقطه ديگر دارا است اما اين جمعيت کمترين درآمد را دارا است و ازاین‌رو مصرف غذاي حلال در اين منطقه نسبت به ساير مناطق جهان کمتر است. براي مثال کشورهاي پرجمعيت همانند هند و پاکستان مصرف‌کنندگان کم‌درآمد را دارا می‌باشند و درنتیجه داراي مصرف کمتر می‌باشند که البته علی‌رغم سطح درآمد کم، اين نواحي به دليل جمعيت زياد داراي بازار مناسبي براي غذاي حلال می‌باشند. عربستان سعودي و امارات متحده عربي به‌عنوان مهم‌ترین بازار واردکننده در منطقه شناخته‌شده‌اند و برزيل صادرکننده به اين دو کشور بعد از اتحاديه اروپا و آمريکا است. مصر نيز به‌عنوان مهم‌ترین بازار غذاي حلال در آفريقاي شمالي محسوب می‌شود. [11]

برخي از اقدامات کشورهاي آسيايي جهت توسعه برندحلال

مالزي، تايلند، سنگاپور، فيليپين، برونئي، چين و هند گام‌هایی جهت بهره‌برداری از بازار جهاني حلال برداشته‌اند. بخصوص مالزي که قصد دارد قطب بین‌المللی فعالیت‌های حلال شود و دولت مالزي نيز يک سري اقداماتي را به‌منظور پشتيباني از آن اهداف که شامل تأسیس شرکت توسعه حلال است، انجام داده است که می‌توان به تبليغات گسترده اين کشور در اين زمينه در خاورمیانه اشاره نمود. تايلند نيز حرکاتي را آغاز کرده است که مرکز حلال آن کشور به‌عنوان عالی‌ترین مرکز آزمايش و علوم شناخته شود.
برونئي نيز به‌منظور تثبيت نقش خود در کشورهاي مسلمان با شرکت‌های استراليايي به دليل تجارت ارزنده به توليد غذايي باکیفیت و سالم با برند حلال همکاري می‌کند. صنعت غذايي حلال چين نيز در حال رشد است و نفس خود را در بازارهاي جهاني توسعه می‌دهد. در حال حاضر کليد برتري صنعت حلال چين دسترسي کارگران ارزان است. چين اخیراً يادداشت تفاهمي با کمسيون اروپا امضاء کرده و بسياري از کمپانی‌های موردقبول اين کميسيون آماده هستند محصولات حلال اين کشور پهناور آسيايي را به بازار اروپا صادر کنند.
صادرکنندگان هندي نيز در تلاش براي دستيابي به گواهی‌های HACCP، ISO و همچنين گواهي حلال هستند تا نقش فعال‌تری در توليد و ارائه غذايي حلال ايفاء نمايد. [11]

غذاي حلال و جايگاه ايران

ايران به‌عنوان يک کشور اسلامي بزرگ و شناخته‌شده از مزیت‌های بالقوه‌ای براي موفقيت در بازار غذايي حلال برخوردار است و جهت ورود موفقیت‌آمیز به اين بازار، شناخت جدي و علمي آن شامل وضعيت حال و آينده بازار و شناسايي رقباي موجود و نيز تقويت توانمندی‌ها و برطرف کردن نقاط ضعف کشور کاملاً ضروري بوده و بايد تدابيري انديشيده شود تا بتوان سهم بيشتري از بازار 547 ميلياردي غذايي حلال در دنيا را کسب نمود.

بر اساس آمار سال 85، 260 ميليون دلار مواد غذایی حلال از کشورمان صادرشده که مقصد عمده آن‌ها کشورهاي غير اسلامي بوده است. درحالی‌که چنانچه به‌کارگیری برند حلال در محصولات صادراتي ايران جايگاه خود را پيدا کند قطعاً سهم بزرگي از اين بازار عايد تولیدکنندگان ايراني شده و در صورت توجه با نشان حلال در توليدات مواد غذايي صادرات محصولات با برند حلال به بيش از 700 ميليون دلار خواهد رسيد.

حمايت از برند حلال در قالب اعطاي تسهيلات و ساير مشوق‌ها می‌توانند نقش مؤثری در اين زمينه ايفا کند. در حال حاضر 34 شرکت در ايران موفق به دریافت نشان و گواهي حلال گردیده‌اند که براي گسترش آن‌ها بايد برنامه‌ریزی لازم از سوي دستگاه‌های مسئول با مشارکت توليد نظارت شرعي و بهداشتي بر توليد گوشت، مرغ و فرآورده‌های پاك در كشور موجب شده است كه همه ۳۵ ميليون تن گوشت قرمز، گوشت مرغ، آلایش‌های خوراكي، شير و ساير آلایش‌های غيرخوراكي كه مصارف بهداشتي و آرايشي دارند، در پروسه حلال و پاك توليد شوند. به همين سبب توليدات ايران جايگاه بالقوه بی‌نظیری در اين خصوص درمیان كشورهاي اسلامي دارد.

ايران به‌عنوان يك كشور اسلامي بزرگ و شناخته‌شده مزیت‌های بالقوه‌ای براي موفقيت در بازار غذايي حلال دارد و براي ورود موفقیت‌آمیز به اين بازار، شناخت جدي و علمي آن شامل وضعيت حال و آينده بازار و شناسايي رقباي موجود و نيز تقويت توانمندی‌ها و برطرف كردن نقاط ضعف كشور كاملاً ضروري است. بايد تدابيري انديشيده شود تا بتوان سهم بيشتري از بازار ۵۴۷ ميلياردي غذايي حلال در دنيا را كسب كرد.

بر اساس آمار سال ۸۵، ۲۶۰ ميليون دلار مواد غذايي حلال از كشورمان صادرشده كه مقصد عمده آن‌ها كشورهاي غیر اسلامی بوده است. درحالی‌که چنان چه برند حلال در محصولات صادراتي ايران جايگاه خود را پيدا كند، به‌طورقطع سهم بزرگي از اين بازار عايد توليدكنندگان ايراني می‌شود و صادرات محصولات با برند حلال به بيش از ۷۰۰ ميليون دلار خواهد رسيد.

حمايت از برند حلال در قالب اعطاي تسهيلات و ساير مشوق‌ها می‌تواند نقش مؤثری در اين زمينه ايفا كند. در حال حاضر ۳۴ شركت در ايران موفق به دريافت نشان و گواهي حلال شده‌اند كه براي گسترش آن‌ها بايد برنامه‌ریزی لازم از سوي دستگاه‌های مسئول و با مشاركت توليدكنندگان بخش صورت گيرد.

دایرة‌المعارف آنلاين جهاني (Wikipedia) سهم ايران از تجارت جهاني حلال را با توجه به برخورداري ايران از ۱۱۷۵۰ كارخانه مواد غذايي، معادل ۵ تا ۶ درصد تجارت جهاني حلال می‌داند و می‌نویسد: با توجه به واردات گوشت حلال از برخي كشورهاي اروپايي و آمريكاي جنوبي، سهم ايران از گردش مالي حلال تا ۶ درصد كل تجارت جهاني تخمين زده می‌شود. برخي سایت‌های غذايي نيز كه خبر تجارت جهاني حلال تا سقف 6.4 تريليون دلار تا سال ۲۰۲۰ را از گزارش‌های سازمان اتحاديه بین‌المللی مواد غذايي حلال و شركت صنعت حلال مالزي «HDC» منتشر کرده‌اند، سهم ايران تا سال مذكور را ۴ درصد يعني حدود ۲۵ ميليارد دلار می‌دانند. [11]

چالش‌ها

1. وجود رقباي قدرتمند مثل مالزي، اندونزي، سنگاپور…
2. عدم وجود تعريف واحد از غذاي حلال (به کار بردن برخي از افزودنی‌هایی که محصولات غذايي را از حلال بودن خارج و حرام می‌نماید مثل استفاده از منو سدیم گلوتامات به‌عنوان يک افزودني براي تقويت طعم فراورده‌های گوشتي که براي بعضي از کشورها حرام کننده محصولات حلال تلقي می‌گردد).
3. ورود کشورهاي غیرمسلمان به عرصه توليد محصولات حلال
4. دخالت نهاده‌ها و وزارتخانه‌های مختلف در امر برند حلال و خطر موازي کاري
5. وجود قوانين و استانداردهاي مختلف
6. اجراي ضعيف قوانين و مقررات برند حلال در جهان
7. حاکميت بخش خصوصي در ارائه برندهاي حلال و عدم نظارت دولت‌ها
8. ضعف همکاري بين کشورهاي اسلامي
9. عدم اعتماد بين کشورهاي اسلامي از بعد مصرف‌کنندگان به يکديگر
10. سرعت در صدور بی‌رویه نشان حلال و عدم پاسخگويي در مورد کيفيت

چالش بر روي کلمه «حلال» که به‌عنوان يک نشانه تداعی‌کننده کشورهاي عربي بوده و نه کشورهاي اسلامي مثل ترکيه، مالزي، پاکستان، ايران و… [11]

پیشنهاد‌ها و راهکارهاي توسعه برند حلال

1. ورود به بازارهاي بکر (Niehe Markets)
2. توافقات دوجانبه با کشورهاي دارای روابط اقتصادي
3. رعايت بازي برد – برد (Win- Win) براي سه بازيگر اصلي در اين زمينه (دولت، بخش عمومي و تولیدکنندگان)
4. قوانين، مقررات و ضوابط مربوطه تدوين شود
5. شوراي سیاست‌گذاری مشخص شود
6. تبيين استراتژي مشخص و تدوين برنامه‌های بلندمدت
7. استانداردهاي کيفي و الزامات دريافت نشان حلال مشخص و رعايت گردد
8. متولي واحد مشخص شود (جهت جلوگيري از موازي کاري(
9. استفاده از ظرفیت‌ها و پتانسیل‌ها نهادهاي بین‌المللی و منطقه‌ای FAO و سازمان کنفرانس اسلامي (ICO)
10. مشوق‌های صادراتي براي فعالين برند حلال
11. تداوم تشکيل این‌گونه نمایشگاه‌ها و همایش‌های بین‌المللی و انجام تبليغات گسترده
12. انجمن توليدکنندگان غذايي حلال در سطح ملي و منطقه‌ای تشکيل شود. [11]

عرصه‌های ديگر حلال

در حال حاضر دامنه برند حلال گستره بسيار وسيعي از فعالیت‌های اقتصادي ازجمله توليدات دارويي، آرايشي، بهداشتي و فعالیت‌هایی هم چون مسافرت و گردشگري را نيز شامل می‌شود.

محمدرضا مؤمنی كه در زمینه تجارت مواد آرايشي و بهداشتي فعاليت می‌کند دراین‌باره به خراسان می‌گوید: مواد اوليه محصولات بهداشتي و آرايشي از مواد بيولوژيك دامي نظير خون، آلایش‌های غيرخوراكي (Toffal) و درصد كمي نيز از مواد بيولوژيك انساني شامل جنين و… تأمين می‌شود. اكنون بازار توليد محصولات پاك آرايشي كه با برند حلال به بازار عرضه می‌شود بسيار پررونق است.

با توجه به این‌که محصولات دامي ايران به‌طور كامل حلال است، ايران می‌تواند به‌عنوان صادركننده عمده مواد اوليه آرايشي و بهداشتي در جهان مطرح شود و ارزآوري قابل‌توجهی براي كشور را فراهم كند.

مؤمنی صادرات مواد خام بيولوژيك دامي را ديگر عرصه صادراتي ايران به بازارهاي حلال می‌داند و می‌گوید: در زمينه توليد دارو هم  گرايش به مواد حلال (به معناي پاك و غیر نجس) وجود دارد و شرکت‌های داروسازي از توليد دارو از مواد اوليه حلال (پاك) به‌شدت استقبال می‌کنند. در اين زمينه هم ايران می‌تواند تأمین‌کننده مواد اوليه اين شرکت‌ها به شمار آيد.

گردشگري حلال از ديگر حوزه‌های فعاليت حلال است كه ايران می‌تواند در اين زمينه نيز نقش‌آفرینی كند.

مدير يك هتل بین‌المللی در مشهد دراین‌باره می‌گوید: كترينگ (ارائه غذاي آماده و سريع) در هتل‌ها، توليد و ارائه نوشیدنی‌های حلال و مراكز گردشگري مناسب با شئونات اسلامي و سالم (ازنظر اخلاقي) از حوزه‌های گردشگري است و گردشگران خارجي از غذاهاي سالم و بهداشتي حلال و نوشیدنی‌های غيرالكلي به‌شدت استقبال می‌کنند و گردشگري حلال به‌سرعت درحال‌توسعه است و شايسته است كه جمهوري اسلامي ايران در اين زمينه نيز فعاليت كند و با معرفي گردشگري سالم به جهان سهم بيشتري از گردشگري حلال را نصيب خود كند.

«حلال» ايران با برند مالزي!

محمدرضا صافي كه بنا به ادعاي خود بيش از ۲۰ سال است كه در زمينه تجارت گوشت و مرغ فعاليت می‌کند درباره لزوم برخورداري صنايع ايران از برند حلال می‌گوید: باور جهاني درباره سالم‌تر بودن «حلال» به‌سرعت در حال پيشرفت است. سوپرمارکت‌های كشورهاي اروپايي بيش از ۳۰ درصد فروش مواد پروتئيني را محصولات حلال اعلام کرده‌اند و پیش‌بینی می‌شود كه اين تجارت تا ۱۰ سال آينده، به ۵۰ درصد هم برسد. وي ادامه می‌دهد: متأسفانه در ايران برند رسمي حلال وجود ندارد و بازرگانان ايران در خارج از كشور ناچارند محصولات ايراني را با برند مالزي و حتي برند حلال برخي كشورهاي اروپايي، به بازارهاي مصرف عرضه كنند.

صافي با اعتراف به این‌که گوشت و مرغ توليدي در لهستان كه توسط شرکت‌های ايراني خريداري می‌شود، با برند مالزي به اروپا صادر می‌شود افزود: اگر ايران هم برند رسمي حلال را به ثبت می‌رساند می‌توانستیم حجم صادرات حلال را به ۲ برابر برسانيم زيرا همه توليد ايراني حلال و پاك است و می‌تواند بازارهاي كشورهاي اسلامي را پوشش دهد.

    موانع گسترش برند حلال

دبیر کل مجمع تشکل‌های صنایع غذایی ایران گفت: نبود استاندارد، نشان مشخص و واحد و قوانین مدون از موانع گسترش و توسعه برند حلال است. به گزارش واحد مرکزی خبر، سید محمد حسینی در همایش یک‌روزه غذای حلال افزود: برند حلال و رویکرد مصرف مواد غذایی حلال در کشورهای اسلامی و غیر اسلامی فرصت مناسبی را برای ایران فراهم کرده است تا با برنامه‌ریزی دقیق با سرعت بیشتری وارد این بازار بین‌المللی شود. وی بابیان اینکه گردش مالی تجارت غذای حلال در سال 2020 به 850 میلیارد دلار خواهد رسید، افزود: ریشه اصلی تجارت غذای حلال مربوط به آسیا و منطقه خاورمیانه است. حسینی با اشاره به اینکه برند حلال به‌عنوان شاخصی برای نشان دادن سلامت و کیفیت مواد غذایی در جهان شناخته‌شده است، گفت: برند حلال تنها به مواد غذایی محدود نمی‌شود و پوشاک و صنعت دارویی و بهداشتی را نیز دربرمی گیرد. وی اضافه کرد: مسلمانان فراوانی در اروپا و دیگر کشورهای اسلامی زندگی می‌کنند که نیاز به استفاده از مواد غذایی حلال دارند بنابراین باید برای حضور در این بازار اقتصادی مناسب به تدوین قوانین و مقررات موردپذیرش پرداخت. [8] موسسه جهانی حلال تنها مرکز صادرکننده گواهی حلال بین‌المللی در ایران است که به مرکز تحقیقات و اطلاع‌رسانی اتاق اسلامی (ایکریک) ازیک‌طرف و به اتاق بازرگانی و صنایع، معادن و کشاورزی ایران از طرف دیگر وابسته است و با تنظیم چهار تفاهم‌نامه با سازمان ملی استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران، سازمان غذا و دارو، وزارت جهاد کشاورزی و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، این مرکز به‌عنوان مرکز صدور گواهی حلال در کشور شناخته‌شده است. در این راستا طی 5 سال گذشته موسسه جهانی حلال با تبعیت و اجرای کامل استانداردهای حلال OIC در مراحل ارزیابی کالاهای غذایی اقدام نموده که منجر به مقبولیت آن بین شرکت‌های تولیدی صنایع غذایی داخلی و خارجی شده و آنان اظهار علاقه‌مندی نمودند از لوگوی حلال این موسسه بر روی محصولات خود استفاده نمایند. خوشبختانه گواهی موسسه جهانی حلال در ایران و سایر 56 کشور اسلامی رسمیت یافته و تاکنون حدود 1500 شرکت داخلی و خارجی از این موسسه گواهینامه حلال دریافت کرده‌اند. علی‌هذا عده‌ای سودجو با استفاده از عنوان‌های مشابه و یا با منتسب نمودن خود به این موسسه سعی در سوءاستفاده از لوگو و اعتبار موسسه جهانی حلال نموده‌اند. [9]

بسته‌بندی و برچسب زدن

بسته‌بندی:
غذای حلال باید به‌طور مناسب بستهبندی شود و از مواد بسته‌بندی استفاده‌شده باشد که طبق مرحله بسته‌بندی دربند 10- 5 انجام‌شده باشد و باید طبق این بند، از روش پاکیزه و بهداشتی مطابق با اصول علم بهداشت انجام‌شده باشد. لاشه‌های گوشت باید به محکمی دربسته‌های بی‌بو، سالم، تازه و پاکیزهای که کیفیت گوشت را تغییر ندهد و بر آن اثر نگذارد یا براثر گوشت تأثیر نپذیرد، بسته‌بندی شود. بسته‌بندی باید سفید و کرم‌رنگ باشد که ضد نفوذ آب بوده، رطوبت پذیر و ضد روغن یا کاغذ پوست، فویل، قطعه فیلم، کیف پلی‌اتیلن و پی‌وی‌سی رطوبت پذیر باشد.

 برچسب زدن:

 به دلیل مقررات  مشخص‌شده در استاندارد 22000ISO  یا قوانین Codex CAC/RCP1 ، هر بسته باید به‌طور قانونی و به‌طور پاک نشدنی علامت خورده شود یا یک برچسبی بر روی آن حک شود که حاوی اطلاعات زیر باشد:

1. نام محصول
2. لیست عناصر (توجه: کلیه عناصر مکروه لازم است به‌صورت واضح ذکر شوند. برای مثال: محتوی 10% گوشت الاغ)
3.   تاریخ انقضاء
4. حجم ذکرشده در سیستم متریک
5.   نام و آدرس تولیدکننده، صادرکننده و یا توزیع‌کننده و علامت تجاری
6.   شماره کد شناسایی که تاریخ و یا عدد گروه تولید برای قابلیت جستجو را مشخص می‌کند.
7.   کشور مبدأ
8. اگر هر یک از غذاها حاوی چربی، گوشت مشتق شده و یا استخراج‌شده از قبیل ژلاتین و مایه ماست باشد، محتوای منشأ این حیوان بر روی برچسب محصول اعلام‌شده باشد.
9. هنگامی‌که غذایی حاوی اندام‌های اصلاح‌شده ازلحاظ ژنتیکی است، این حقیقت باید به‌صورت واضح بیان شود.
10. کلیه عناصری که امکان دارد از منابع حرام گرفته‌شده باشند، لازم است به‌صورت واضح بیان شود که این محصول حلال است. برای مثال: گوشت گاو ژلاتینی حلال
11. برآوردن استانداردها، آیین‌نامه‌های ملی یکسان موردقبول است.

برای محصولات گوشت اصلی، اضافه بر مقررات تعیین‌شده در استاندارد 22000ISO یا مجموعه قوانین کدکس برچسب یا علامت باید همچنین شامل اطلاعات زیر باشد:

1. تاریخ ذبح
2. تاریخ تولید
3. گزارش سلامتی دامپزشک
4. مهر باید به‌صورت محافظ دار و با جوهر، باثبات و غیر مضر برای سلامتی باشد.
5. هر بسته نهایی گوشت (سرد و یخزده) از برش گوشت مخصوص باید توسط مهر رسمی سازمان تصویب‌کننده و همچنین توسط شخص تصویب‌کننده به جهت خاطرنشان کردن این مطلب که ذبح تحت بازرسی سازمان یا آن مرکز انجام‌شده است، علامت تجاری داشته باشد.
6. هنگامی‌که لوگو یا نشان حلال استفاده‌شده است، مدرک معتبر و گواهی باید بر روی محصول قرار گیرد. [10]

راهکار GS1 برای محصولات حلال:

همان‌طور که میدانیم وجود سیستم کدینگ GS1 راهی برای خوانایی بیشتر اطلاعات، ردیابی صحیح محصول، استفاده از اطلاعات بیشتر در کنار کدها برای سهولت دسترسی و جلوگیری/کاهش خطای ورود اطلاعات توسط کاربر است. یکی از مشکلات و موارد موجود دسترسی به حلال و غیر حلال بودن یک محصول با اسکن بارکد آن است. به نظر می‌رسد GS1 برای این کار راه‌حل ساده‌ای را پیشنهاد می‌کند. استفاده از کدهای یکتا فقط برای این نوع محصول. به‌عنوان‌مثال شما محصول گوشتی را با ذبح حلال و دیگری را از سایر روش‌ها در اختیاردارید. هر دو دربسته بندی با یک‌شکل قرار دارند. ولی یکی با مهر حلال بسته‌بندی می‌شود. سؤالی در اینجا مطرح می‌گردد آیا این مهر به‌تنهایی خوانایی کامل دارد؟ آیا از اشتباه و مشکل به‌طور کامل جلوگیری می‌کند؟

در اینجا فکر کدینگ برای محصول حلال می‌تواند از بروز چنین مشکلاتی جلوگیری به عمل آورد. بدین نحو که برای این دو محصول دو کد متفاوت قرار می‌دهیم که یکی نشان‌دهنده حلال بودن محصول است. درنهایت راه‌حل این مشکل با جزییات در این مرکز موجود است.

نتیجه‌گیری

بادانش و شناخت GS1 میتوان راه‌حل بسیاری از مشکلات صنعت را یافت. نكته جالب‌توجه اين است كه اين نوع توليدات صرفاً ويژه مصرف‌کننده مسلمان نيست و مصرف‌کننده‌هایی از اديان ديگر هم دارد. زيرا باور مصرف‌کنندگان اين است كه غذاي حلال نشانگر كيفيت بالا است و سلامت غذايي مطمئن‌تری دارد.

مالزي در جهان به‌عنوان قطب جهاني غذاي حلال شناخته‌شده است و هم‌چنین در اين صنعت نيز پيشرو است. در اين خصوص رقابت شديد ميان كشورهاي مسلمان و غيرمسلمان ازجمله برونئي، تايلند، فيليپين، استراليا و نيوزلند وجود دارد. انگليس و فرانسه اكنون از توليدكنندگان مهم غذاي حلال بعد از مالزي هستند. در حال حاضر برزيل يكي از بزرگ‌ترین صادركنندگان گوشت و تجارت كشاورزي در جهان است. زيرا درصد قابل‌توجهی از صادرات اين كشور را محصولات حلال تشكيل می‌دهد. پس را کار و ورود به این صنعت بسیار باز است. این مقاله گویای آن است كه كشورهاي اسلامي هنوز هم مصرف‌کننده اصلي محصولات حلال هستند؛ اما از سوي ديگر بازارهاي اروپايي و آمريكايي آمادگي آن رادارند تا در سال‌های آينده، حجم بيشتري از تجارت حلال را جذب كنند. بازارهاي اسلامي نيز می‌توانند به‌راحتی اين فرصت را غنيمت بشمارند. پس‌زمینه کار برای سیستم کدینگ GS1 در کنار رونق صادرات ایران بسیار حیاتی و مهم است.