ماهنامه شماره 19 (اسفند ماه 1395)

مقدمه

تاريخچه ساخت پهبادها: دقیقاً مشابه تمامي نوآوری‌هایی كه امروزه استفاده تجاري از آن‌ها آغازشده است استفاده از پهباد ها هم ابتدا در نيروهاي نظامي و به جهت مقاصد دفاعي و يا تهاجمي آغاز گرديد. طبق مستندات تاريخي اولين بار در قرن 19 ميلادي اتریشی‌ها بالني پر از مواد منفجره را به سمت شهر ونيز روانه كردند و بدين شكل اولين پرنده بدون سرنشين هدایت‌شونده به پرواز درآمد. بعد از طي چندين سال و در بحبوحه جنگ جهاني اول نيروي هوايي آمريكا كه در جنگ هوايي نيروهاي انساني زيادي را ازدست‌داده بود به فكر طراحي ماشين پرنده‌ای افتاد كه در صورت منهدم شدن تلفات انساني نداشته باشد. بدين ترتيب از سال 1900 به بعد اين كشور دست به انجام ابتكارات گسترده در طراحي و استفاده از اين پهبادها زد. پهباد اوليه ساخت آمريكا كه در جنگ جهاني

اول به‌کرات استفاده شد به يك ژیروسکوپ مجهز بود و تا زمانيكه سوخت داشت به مسير خود ادامه می‌داد و در انتها پس از سقوط در سرزمين دشمن منهدم و مواد منفجره آن باعث وارد آمدن صدمه به دشمن می‌شد. از آن زمان تا امروز پهباد ها در طرح، شكل و کاربرد دچار تحولات بسياري شده‌اند و دامنه كاربرد آن‌ها از مصارف نظامي تا مصارف صلح‌آمیز درون شهرها گسترده شده است.

انواع مختلف پهباد ها:

پهبادها با توجه به مسائل مختلفي قابل دسته‌بندی هستند. با توجه به گستردگي در نوع و مدل آن‌ها به‌طور مثال در دسته‌هایی همچون اندازه، شيوه پرواز، نوع موتور، نوع بال، كاربرد، نوع هدايت و ازنظر برد پروازي قابل‌طبقه‌بندی هستند كه در ادامه به بخشي از آن‌ها اشاره خواهد شد.

انواع پهباد ازنظر اندازه:

• خيلي كوچك
• كوچك
• متوسط
• بزرگ

انواع پهباد ازنظر مدل پره

• تك پره

• دو بره
• سه پره
• چهار پره

• شش پره

• هشت پره

3-2 انواع پهباد ازنظر مدل بال:

• بی‌بال (پره‌ای)

• بال ثابت:

• بال متحرك:

4-2 انواع پهباد ازنظر منبع انرژي:

• باطري
• بنزين

5-2 انواع پهباد ازنظر كاربرد:

• جاسوسي

• نظامي

• كشاورزي

• علمي تحقيقاتي

• سرگرمي

• محیط‌زیست

• کمک‌رسانی در بلايا

• شهري
• تجاري
• خبرنگاري

انواع پهباد ازنظر نوع هدايت:

• خودكار (از طريق GPS)
• كنترل شونده توسط كاربر
• استفاده از هردو سيستم ناوبري

 انواع پهباد ازنظر برد پروازي:

• برد خيلي كوتاه: داراي مصارف تفريحي، بازي و سرگرمي هستند و از باطري به‌عنوان منبع انرژي بهره می‌برند.
• برد كوتاه: براي مصارف شهري از اين نوع بهره می‌برند.
• ميان برد: براي مصارف كشاورزي، تجاري وامداد رساني استفاده می‌شوند.
• دوربرد: داراي مصارف نظامي بوده و از سوخت‌های فسيلي به‌عنوان منبع انرژي استفاده می‌کنند.

شرکت‌های پيشرو در استفاده از پهبادها:

فروشگاه زنجیره‌ای 7-eleven:

فروشگاه زنجیره‌ای 7-eleven يكي از شرکت‌هایی است كه در حال تحقيق بر روي استفاده از پهباد ها براي ارسال خريدهاي مشتريان است و احتمال آن می‌رود كه گوي سبقت را از رقبايش بربايد. در مدل مفهومي ارائه‌شده توسط اين شركت، پهباد ها از سيستم مکان‌یابی جهاني براي طي مسير و يافتن مشتريان استفاده می‌کنند اما هم‌اکنون و در آزمایش‌ها تمامي پهباد ها بايد با هدايت خلبان ماهر داراي گواهينامه هدايت شوند. زمان موردنظر اين شركت براي ثبت و ارسال و تحويل بسته به مشتري بايد كمتر از يك دقيقه باشد. در حال حاضر اداره هوانوردي آمريكا FAA به همراه ناسا در حال مطالعه براي تدوين سيستم قانوني مدوني هستند تا بتوانند هدايت خودكار پهباد ها را به رسميت بشناسند. تنها با تكميل و تصويب اين قوانين است كه می‌توان به آينده تجاري استفاده از پهباد ها در تحويل بسته‌های ارسالي دل‌خوش كرد.

 شركت پستي DHL آلمان:

شركت پستي DHL آلمان يكي از بزرگ‌ترین شرکت‌های پستي اروپاست كه براي ارسال بسته‌های ضروري به نقاط دور از دسترس و صعب‌العبور از پهباد ها بهره جسته است. آن‌ها در آزمايشي 4 تا 6 هفته‌ای به جابجايي بسته‌ها با استفاده از پهباد ها پرداخته‌اند و مشابه ساير نقاط دنيا پس از طي موفقیت‌آمیز دوران آزمايشي هم‌اکنون درگیر موانع قانوني در كاربرد تجاري از پهباد ها شده‌اند.

پهباد هاي مورداستفاده در اين دوره آزمايشي از پیشرفته‌ترین پهباد ها بوده كه در نشست‌وبرخاست به‌صورت نقطه‌ای و پس‌ازآن با چرخش 90 درجه بال‌ها قابليت پرواز به‌صورت افقي را دارا هستند. دریکی از اين مأموریت‌ها يك بسته خوني براي نقطه‌ای كوهستاني ارسال گرديد. متخصصين اين شركت هم‌اکنون درگیر توسعه نرم‌افزار و سخت‌افزار مربوط هستند و اذعان کرده‌اند كه به سخت‌افزار و نرم‌افزار لازم براي عمليات در محیط‌های شهري دست‌یافته‌اند. در اين آزمايش از پهباد هايي با شعاع پروازي 5 مايل و قابليت پرواز در ارتفاع 1600 پا و قادر به حمل بسته‌هایی تا 4/4 پوند با سرعت حداكثر 40 مايل در ساعت در شرايط آب و هوايي بد کوهستان‌های باواريا استفاده شد و بسته‌ای دو برابر سریع‌تر از يك خودرو به مقصد موردنظر تحويل شد.

شركت آمازون:

اواخر سال 2013 شركت آمازون با به اشتراک‌گذاری يك ويدئو شوك بزرگي در صنعت فروش بر پا كرد. در اين ويدئو پس از ثبت درخواست توسط مشتري و انتخاب گزينه ارسال از طريق پهباد، سفارش از طريق يك پهباد خودكار به پرواز درآمده و بسته را درب منزل مشتري به زمين می‌گذاشت. سيستم آمازون اير پرايم طوري طراحی‌شده بود تا قادر به حمل 86 در صد از بسته‌های مربوط به سفارش‌های مشتريان باشد؛ اما چالش بزرگ شركت آمازون قوانين بسيار سخت‌گیرانه در آمريكاست. بر طبق اين قوانين اين شركت اجازه استفاده از پهباد هاي خودكار را در شهرهاي بيش از 3000 نفر سكنه ندارد و با اين ترتيب اجراي اين پروژه در آمريكا به بن‌بست خورده است.

جف بروس بنیان‌گذار شركت فروش اينترنتي آمازون از آزمايش موفقیت‌آمیز اين پروژه در كشورهاي انگلستان، هلند و كانادا خبر می‌دهد؛ اما هدف اصلي آن‌ها آمريكاست، جايي است كه بيشترين مشتريان اين سايت در آن قرار دارند. جف در مصاحبه با ياهو عنوان می‌کند كه هم‌اکنون دسترسي به مشترياني با شعاع 10 مايل و با برد پروازي 30 دقيقه و برای بارهايي تا حداكثر 5 پوند قابل انجام است اما دسترسي به مشترياني فراتر از اين محدودیت‌ها مستلزم عبور از موانع قانوني و تكنولوژيكي به‌صورت هم‌زمان است. بر اساس گزارش بانك جهاني سود برآورد شده در صنعت حمل‌ونقل بار در جهان عددي معادل 2.1 تريليون دلار است و شركت آمازون با حجم ارسال 600 ميليون بسته نقش پررنگی در اين زمینه‌دار است. اين حجم از تبادلات آمازون را مجبور به ارائه نوآوري در اين زمينه كرد. استفاده از پهباد با سرعت و دقتي كه دارد و با حذف دخالت نيروي انساني باعث كاهش خطاهاي انساني احتمالي و درنتیجه افزايش بهره‌وری از منابع مالي شده است. موانع قانوني متعددي كه جف عنوان می‌کند آن‌ها را مجبور ساخت تا آزمایش‌های خود را به خارج از آمريكا انتقال دهند. كمي پيش در دسامبر 2016 اولين آزمايش موفق شركت آمازون در انگلستان با استفاده از پهباد هاي خودكار در انگلستان و در كمبريج شاير انجام شد و بسته 13 دقيقه پس از سفارش به‌درستی به دست مشتري رسيد. استفاده از پهباد هاي عمود برخاست اوليه كه در سال 2013 رونمايي شد دچار محدودیت‌های بسياري ازجمله برد پروازي بود. در جديدترين پهباد مورداستفاده شركت آمازون، دو قابليت عمودپروازی و نيز حركت افقي، با اضافه شدن يك پروانه اضافه در قسمت انتهاي پهباد كه قدرت حركت افقي مانند يك هواپيماي معمولي را به آن داده است، مورد آزمايش قرارگرفته است.

شعاع پروازي در اين مدل به 15 مايل افزایش‌یافته است. اين پهباد تا ارتفاع 400 پايي همچون يك هليكوپتر بالا رفته و پس‌ازآن به حالت افقي به مسيرش ادامه می‌دهد. البته استفاده از اين پهباد جديد نيز منوط به كسب اطمينان از دقت و صحت عملكرد و نيز اجازه اداره FAA خواهد بود.

شركت گوگل:

پروژه نوآورانه گوگل بانام وينگز از طريق يكي از شرکت‌های زیرمجموعه گوگل از سال 2015 آغازشده است و هم‌اکنون در فاز تحقيقاتي قرار دارد. محققاني از برنامه نويسان و مهندسين پرواز از دانشگاه MIT و نيز از ناسا براي موفقيت در اين پروژه در تلاش‌اند و گمان می‌رود تا انتهاي سال 2017 در مناطقي غير از آمريكا عملياتي شود.

اين پروژه به‌مانند پروژه مشابه ساير شرکت‌ها در خارج از مرزهاي آمريكا به بوته آزمايش رفته است. در ابتداي پروژه كه در مناطقي از استراليا مورد آزمايش قرار گرفت از پهباد هاي هدایت‌شونده بال ثابت كه قابليت پرواز به شكل عمودي را داشتند استفاده گرديد. اين پهباد البته پس از بر خواستن باوجود داشتن بال‌های ثابت به شكل افقي به مسيرش ادامه می‌داد و در هنگام تحويل بسته تنها قادر بود با استفاده از يك كابل بسته را تا روي زمين ارسال كند.

با توجه به محدودیت‌های پروازي بسيار اين پهباد، پروژه به شكست انجاميد و محققين به سراغ پهباد هاي چهارپره معمول رفتند. گمان می‌رود با تصويب قانون FAA راه براي گسترش خدمات و تحقيقات شركت گوگل هموار گردد.

پيتزا دومينو:

تهيه پيتزاي دومينو يك رستوران زنجیره‌ای در دنياست كه در ایالات‌متحده پایه‌گذاری شد. اين مجموعه نيز از سال 2016 با انجام؛ آزمایش‌های گوناگون اوليه بسته غذايي را در نيوزلند به مشتري تحويل داد. پروژه جاه‌طلبانه Store-to-door تنها مشترياني را در شعاع 1.5 كيلومتري از فروشگاه اصلي تحت پوشش قرار می‌دهد.

شركت فليرتي، بزرگ‌ترین سازنده پهباد هاي پره دار دنيا در اين پروژه با پيتزا دومينو در حال تحقيق و همكاري نزديك است و پهباد هايي را با استفاده از فناوري پرينت سه‌بعدی و با بكار بردن آلومینیوم و فيبر كربن جهت انجام هرچه بهتر اين پروژه توليد كرده است. پهباد هاي مذكور باقابلیت پرواز خودكار قادرند در هنگام از دست دادن باطري و يا حتي از دست رفتن مكان نماي جهاني خويش، به پايگاه بازگردند. مدير اين پروژه در خصوص انگيزه اصلي حركت به سمت اين پروژه می‌گوید: مجبوريم براي اينكه پيتزايي داغ‌تر و تازه‌تر به دست مشتريانمان برسانيم با ساير رقبا رقابت كنيم و در اين روش پيتزا را 10 دقيقه زودتر از ساير روش‌ها به دست مشتري می‌رسانیم.

شركت پست استراليا:

از سال 2016 ميلادي شركت پست استراليا با توجه به گستره اين قاره تصميم گرفت تا از پهباد ها براي ارسال محموله‌های سبك پستي به مناطق دورافتاده بهره‌گیری نمايد. در حال حاضر دو بار در هفته و براي 50 بار از پهباد ها استفاده می‌شود.

شركت جي دي چين:

از ماه جون 2016 اين شركت با استفاده از پهبادهايي با برد پروازي 12 مايل براي ارسال بسته‌هایی تا 33 پوند به مناطق دورافتاده روستايي استفاده می‌کند. اين پهباد ها با سرعت متوسط 33 مايل در ساعت از مسير يك رودخانه براي تردد استفاده می‌کنند.

شركت Gipline:

اين شركت فعاليت خود را براي ارسال بسته‌های کمک‌های بهداشتي ازجمله فراورده‌های خوني براي مناطق روستايي به جهت افزايش سرعت ارسال و گسترش خدمات درماني به جهت رفع تبعيض در كشور آمريكا و از ابتداي سال 2016 آغاز كرده است.

 کتاب‌فروشی استراليا:

شركت فليرتي در استراليا با مشاركت یک‌خرده فروشي كتاب از سال 2013 اقدام به ارسال خريد مشتريان از طريق پهباد ها كرده است.

شركت پست UPS:

شركت پستي يو پي اس آمريكا با استفاده از کامیونت‌هایی كه به‌عنوان پايگاه اصلي پرواز پهبادها به‌حساب می‌آیند و با استفاده از پهبادهايي با برد پروازي 30 دقيقه و باقابلیت حمل بسته‌هایی تا 10 پوند از اوايل 2016 ميلادي در فلوريداي آمريكا و با رعايت قوانين دست و پاگير FAA در حال فعاليت و گسترش حوزه نفوذ و خدمات درمیان مشتريان است.

موانع موجود در به‌کارگیری از پهبادها:

موانع موجود بر مسير تحويل رباتيك به دودسته عمده موانع قانوني و موانع تكنولوژيكي تقسيم می‌شوند. بايد گفت اعمال شديد قوانين سخت مانع به وجود آمدن بستر مناسبي در استفاده از اين روش نوين است و تا استفاده از اين روش به‌صورت فراگير در دستور كار تجار و صاحبان مشاغل قرار نگيري شاهد رشد چنداني در حوزه فني نيز نخواهيم بود. نگاهي به فناوری‌های نوين همچون تلفن همراه به‌روشنی نمايان می‌سازد كه رقابت تجاري ميان تولیدکنندگان چگونه باعث رشد در اين حوزه شده است. در خصوص استفاده از پهباد ها، عملي شدن استفاده تجاري شايد تا سال 2020 به طول بيانجامد. ایالات‌متحده آمريكا به‌عنوان پيشتاز در حوزه تحويل رباتيك در استفاده از رباط‌ها در آسمان و زمين دچار ترديد است و براي مثال پیش‌نویس قانون استفاده از پهباد ها شايد تا 4 سال آينده محقق نشود. از سوي ديگر به نظر می‌رسد دست‌یابی به پیشرفت‌های لازم در زمينه ارتباطات راديويي و نيز تكامل حسگرها نيازمند توجه و سرمایه‌گذاری بيشتري از سوي محققين است.

برخي از قوانين موجود در كشورهاي پيشرو در مواجهه با پديده پهباد ها:

كشور ايرلند: قانون IAA در اين كشور به‌صراحت عنوان می‌دارد كه تمامي پهبادهاي بالاي 1 كيلوگرم بايد داراي مجوز رسمي از اين موسسه باشند.

كشور هلند: قانون هوانوردي اين كشور براي پرواز پهبادها محدودیت‌هایی اعمال كرده است و همچنين به پليس براي ضبط پهباد هاي بدون مجوز الزام كرده است. پليس هلند براي مهار پهباد هاي بدون مجوز از سال 2016 به استفاده از عقاب‌های تربیت‌شده رو آورده است.

كشور كانادا: بر اساس پیش‌نویس قانون مربوط به پرنده‌های بدون سرنشين كه تا سال 2017 تصويب و به اجرا درخواهد آمد تمامي پهبادهاي بالاي 250 گرم بايد در مراجع قانوني ثبت و بيمه شوند. در خصوص راهبران نيز قوانين سختي اعمال خواهد شد به‌این‌ترتیب كه همگي بايد بالاتر از سن قانوني بوده و داراي گواهينامه راهبري پهباد باشند.

آمريكا: بر اساس قانون FAA تمامي پهباد هاي بين 250 گرم تا 25 كيلوگرم ملزم به ثبت‌نام در سامانه مربوطه هستند. كاربر پهباد حتماً بايد در سن قانوني باشد و در غير اين صورت قيم قانوني وي ملزم به ثبت‌نام در سامانه است. تمامي پهباد ها نيز بايد داراي كد ثبت سازمان FAA باشند. هزينه ثبت‌نام در اين سامانه 5 دلار بوده و براي سه سال معتبر خواهد بود. حركت پهباد ها حتماً بايستي به‌صورت غير خودكار و با هدايت كاربر داراي گواهينامه هدايت پهباد باشد و از ابتدا تا انتهاي پرواز بايد پهباد در خط دیدمستقیم راهبر قرار داشته باشد. تخطي از اين قوانين می‌تواند جریمه‌ای تا 250 هزار دلار و در موارد حساس‌تر با سه سال حبس همراه گردد.

خلاصه‌ای از قوانين FAA آمريكا در خصوص به‌کارگیری پهباد ها:

• حداقل ارتفاع پروازي 300 پا به جهت جلوگيري از دزده شدن و نيز برخورد با تجهيزات شهري.
• حداكثر ارتفاع پروازي 500 پا.
• شرايط آب هوايي مناسب براي استفاده حداكثري از حسگرها
• استفاده تجاري از پهباد ها در شهرهای با كمتر از 3000 سكنه امکان‌پذیر است.
• استفاده از خلبان داراي گواهينامه الزامي است.
• عدم استفاده از خلبان خودكار
• در ديد بودن پرنده تا انتهاي پرواز الزامي است.
• پرواز پهباد فقط در روز و در شرايط جوي پايدار مقدور است.

مزايا و معايب بهره‌گیری از ربات‌ها در تحويل اقلام ارسالي:

تكنولوژي همواره در حال رشد، تغيير و دگرگوني است و خواه‌وناخواه زندگي روزمره بشر را نيز دچار تحول می‌کند. مردم همواره در حال تقاضا كردن هستند و هرروزه به دنبال برندهایی هستند كه به شكل بهتري به اين تقاضاها پاسخ می‌دهند.

1مزاياي استفاده از پهبادها:

• سرعت‌بالا
• هزينه كم
• رشد تجارت
• برند سازي
• داشتن دانش پروازي اندك جهت راهبري
• جذاب
• صرفه اقتصادي بالا
• حافظ محیط‌زیست
• دقت بالا
• صحت در انجام مأموریت
• دسترسي به محل‌های صعب‌العبور
• قابل‌گسترش و نوآوري
• كيفيت بالا
• هزينه نيروي كار كمتر

2-5 معايب استفاده از پهبادها:

• مسائل ورود به حريم خصوصي
• مسائل ورود به حريم مالكيت شخصي
• هزینه‌های بیمه‌ای
• موانع قانوني
• سرمایه‌گذاری اوليه بالا
• هزینه‌های جانبي صدمات و تعميرات بالا
• تخصص بالا در حوزه فني
• گم‌شدن در اثر از دست رفتن ارتباط راديويي
• دزديده شدن
• منابع انرژي محدود
• مسائل امنيتي
• توانايي پروازي محدود
• عدم سازگاري با شرايط جوي متغير

1. مقايسه انواع مختلف پهباد ها:

نوع پهباد	مزايا	معايب
پره دار	ارزان راحت مناسب مناسب براي عكاسي و فیلم‌برداری كنترل ساده حافظ محیط‌زیست پرواز و فرود نقطه‌ای پرواز ثابت در هوا	عمر باطري كم محدوديت زماني
بال ثابت	برد پروازي بالا قابليت استفاده از سوخت فسيلي سرعت‌بالا	گران‌قیمت نيازمند باند پروازي ثابت نماندن
تك پره هليكوپتري	راحت مناسب براي عكاسي و فیلم‌برداری پرواز و فرود نقطه‌ای پرواز ثابت در هوا	قيمت بالا كنترل سخت خطرناك
بال متحرك	پرواز طولاني پرواز و فرود نقطه‌ای سرعت‌بالا	به‌روز هدايت سخت

ميزان علاقه‌مندی به بكار گيري پهبادها در كشورهاي پيشرو:

بر طبق آخرين تحقيقات انجام‌شده از مردم در دو كشور انگلستان و آمريكا نتايج جالبي به‌دست‌آمده است. كمتر از 30 درصد شرکت‌کنندگان در اين نظرسنجی در انگلستان به گرفتن بسته‌های مختلف از طريق پهباد ها تمايل نشان داده‌اند. علت اصلي عدم تمايل باقي افراد ترس از دزديده شدن بسته‌ها است. 31 در صد از شرکت‌کنندگان نيز محدوديت وزن حمل شده توسط پهباد ها را علت بی‌اعتمادی به اين سيستم عنوان داشته‌اند و در ادامه 22 درصد نيز اشتباه پهباد ها دریافتن صحيح مقصد را مزيد بر علت دانسته‌اند؛ و تنها 17 درصد از شرکت‌کنندگان انگليسي بر اين باورند كه در آينده نزديك بسته‌هایشان را از پهباد ها دريافت خواهند كرد. در كشور آمريكا اما شرايط به‌کلی متفاوت است. بيش از 60 درصد آن‌ها معتقدند تا 5 سال آينده پهباد ها به‌صورت منطقي به جابجايي بسته‌ها خواهند پرداخت. چيزي كه با توجه به قوانين بسيار سخت سازمان هوانوردي بسيار دور از ذهن به نظر می‌رسد.

ایده‌هایی براي آينده:

چالش‌های پيش روي استفاده از پهباد ها در حوزه تحويل رباتيك محققان را بر آن داشته است تا دست به ايده پردازي براي آینده‌ای نه‌چندان دور بزنند. يكي از اين محدودیت‌ها فرود پهبادها در محیط‌های محدود است. جهت رفع اين مانع ايده پردازان پيشنهاد استفاده از چتر نجات براي پايين انداختن بسته‌ها را ارائه داده‌اند و به نظر می‌رسد براي اجرايي شدن اين ايده نيازمند صرف وقت و هزينه بيشتري است.

يكي ديگر از ایده‌های ارائه‌شده توسط شركت آمازون استفاده از انبار هوايي کاملاً رباتيك است. يك انبار ساكن درجایی وراي آسمان شهرها و در ارتفاع 45000 پايي كه با گازي سبک‌تر از هوا پرشده است و در فضا معلق است. هرچند تاکنون از انرژي موردنیاز براي اين انبار هوايي صحبتي به ميان نيامده است اما انرژي خورشيدي شايد منبع مناسبي براي اين ايده باشد. پس از سفارش كالا بسته‌ها توسط پهباد ها از انبار به سمت مشتري ارسال خواهند شد. در اين مورد برخلاف پهباد هايي كه تابه‌حال دیده‌ایم پهباد ها با استفاده از بال‌های خود در هوا سر خواهند خورد.

البته صحبت از جزئيات اين ایده‌ها فعلاً جايز نيست چراکه چنين ایده‌هایی حتي در كليات نيز دچار ضعف‌هایی هستند. هرچند در كل ایده‌هایی این‌چنینی می‌توانند خبر خوبي براي شرکت‌های پستي همچون fedex و UPS باشند كه روی‌هم‌رفته 800 هزار كارمند دارند.

رتبه‌بندی بزرگ‌ترین سازندگان پهباد در جهان:

نتیجه‌گیری:

بامطالعه متون مختلف در سطح اينترنت به‌روشنی مشخص است كه شرکت‌های بزرگ فروش كالا در زمينه تحويل رباتيك فعالیت‌های گسترده‌ای را آغاز نموده‌اند. هرچند كه تاکنون به دلیل وجود موانع مختلف در مسير خود نتوانسته‌اند به شكل مطلوب و فراگير اثرگذار باشند اما در كمترين تأثیر نام خود را به‌عنوان پيشرو در اين عرصه ثبت كرده و بهره‌برداری تجاري و تبليغاتي كرده و اين برتري را به رخ رقبا كشيده و از ايشان پيش افتاده‌اند. بازار پرسود فروش خدمات و وجود مشترياني كه حدومرزی را در ارائه تقاضا برنمی‌تابند بستر مناسبي براي رشد تحويل رباتيك فراهم آورده است. آنچه از متن فوق برمی‌آید تشنگي بازار براي ورود اين فناوري و كمين رقبا براي خيز به سمت مشتريان بالقوه است و گمان می‌رود با تصويب قوانين موردنیاز در كشورهاي گوناگون سوت اين ماراتن جذاب به‌زودی به صدا درخواهد آمد.