فصلنامه شماره 33 (بهار 1397)

1. مقدمه

کلیدهای شناسایی GS1 به‌طور گسترده در استانداردهای زنجیره‌تامین در جهان مورداستفاده قرار میگیرند. GS1 یک سیستم یکپارچه از استانداردهای جهانی است که شناسایی دقیق و ارتباط اطلاعات مربوط به مکان‌ها، محصولات، داراییها و خدمات را فراهم مینماید. استانداردهای شناسایی GS1 که با عنوان کلیدهای شناسایی GS1 شناخته میشوند، از طریق شناسایی ایمن و قابل‌انتقال با استفاده از فنآوریهایی مانند بارکد، برچسبهای RFID و پیامهای الکترونیکی و همچنین اتصال جریان اطلاعاتی کالاها و خدمات با جریان فیزیکی کالا ارزش خود را نشان می‌دهند.

استانداردهای شناسایی GS1 که با عنوان کلیدهای شناسایی GS1 شناخته می‌شوند، از طریق شناسایی ایمن و قابل‌انتقال با استفاده از فنآوریهایی مانند بارکد، برچسب‌های RFID و پیامهای الکترونیکی و همچنین اتصال جریان اطلاعاتی کالاها و خدمات با جریان فیزیکی کالا ارزش خود را نشان می‌دهند. صنعت حمل‌ونقل و لجستیک، جریان کالاها با استفاده از روشهای حملونقل متعدد، ازجمله جاده، راه‌آهن، هوایی و دریایی را در برمی‌گیرد. به‌طور مشابه، این صنعت طیف گستردهای از بخش‌هایی مانند فرستنده و گیرنده بار، حملکننده بار و نهاد متصدی حملونقل و همچنین نهادهای رسمی مانند گمرکات و مراجع ذیصلاح را در برمیگیرد. ترکیب کانال‌ها و بخشهای لجستیکی امکان تسهیل مدیریت داراییها و شناسایی محموله با استفاده از کلیدهای شناسایی GS1 و به اشتراکگذاری این اطلاعات بین متصدیان حمل‌ونقل و دیگر ارائه‌دهندگان خدمات را فراهم مینماید.

در این مقاله به معرفی یکی از کلیدهای شناسایی مهم GS1 در حوزه حمل‌ونقل و لجستیک یعنی کد سریال محموله ارسالی یا SSCC پرداختیم.

1. کد سریال بسته ارسالی چیست؟

کد سریال بسته ارسالی (SSCC) یکی از کلیدهای شناسایی GS1 است که برای شناسایی یک واحد لجستیکی مورداستفاده قرار میگیرد. این شناسه منحصربه‌فرد شامل یک رقم توسعه، یک پیششمارهی شرکتی GS1، یک مرجع سریال و یک رقم کنترل است.

1. یک SSCC برای چه منظوری استفاده می‌شود؟

SSCC برای شناسایی یک واحد لجستیکی مجزا استفاده میشود. یک واحد لجستیکی میتواند هر ترکیبی از کالاها در یک جعبه یا بر روی یک پالت یا کامیون باشد که آن واحد بار خاص نیاز است در طول زنجیره‌تامین مدیریت شود. SSCC امکان ردیابی این واحد را به‌صورت مجزا فراهم میسازد که این امکان منافع زیادی برای سفارش و تحویل کالا و دریافت کالاهای خودکار به ارمغان میآورد. ازآنجاکه SSCC یک شماره منحصربه‌فرد برای تحویل فراهم میکند، نه‌تنها میتواند به‌عنوان شمارهی جستجو برای ارائه اطلاعات دقیق در مورد محتویات بار، بلکه همچنین به‌عنوان بخشی از فرآیند اطلاعیه حمل پیشرفته (^[1]ASN) استفاده شود.

به‌طورمعمول، این بدان معنی است که فقط یک اسکن از SSCC در یک واحد لجستیکی میتواند به یک ASN الکترونیکی پیش از دریافت محتویات واحد لجستیکی مرتبط شود تا فرایندهای دریافت سریع، اصلاح و دور انداختن را تسهیل کند. از سوی دیگر، هنگام ردیابی یک واحد در حال حمل، SSCC تمام اطلاعات لازم برای شناسایی دقیق را فراهم میکند. SSCC میتواند هنگامی‌که یک واحد لجستیکی خاص ارسال میشود، به مقصد خود میرسد و یا در هر نقطه دیگر از زنجیره‌تامین، خوانده شود.

اگر یک واحد لجستیکی با یک SSCC در حال سفر از طریق یک هاب باشد و شکسته و مجدداً بستهبندی شود، نیاز است یک SSCC جدید به واحد لجستیکی جدید اختصاص داده شود. SSCC میتواند برای هر واحد لجستیکی که نیاز به شناسایی مجزا داشته باشد، مانند بستههای پستی، بطریهای نوشابه یا حتی بار کامل کانتینر استفاده شود. SSCC همچنین برای شناسایی واحد یا پالت داخلی، زمانی که بار برداشته‌شده و به انبار یا بنگاه فروش منتقل میشود، مفید است.

SSCC میتواند به‌صورت یک بارکد GS1-128 تولید شود یا در قالب یک شناسه الکترونیکی محصول (EPC) با تگ شناسایی توسط فرکانس رادیویی (RFID) رمزنگاری شود.

مهم: SSCC کاملاً سازگار با شناسههای منحصربه‌فرد ISO/IEC 15459 برای واحدهای حملونقل است. این اغلب به‌عنوان شماره مجوز ISO شناخته میشود و یک پیششرط برای ردیابی و ره‌گیری بسیاری از محمولههای بینالمللی است.

1. ویژگیهای کلیدی SSCC

SSCC یک واحد لجستیکی را به‌طور منحصربه‌فرد شناسایی میکند و اطمینان میدهد که همیشه در هر نقطه از جهان به‌درستی شناسایی میشود.

این”license plate” همراه با استانداردهای GS1 برای پیامهای الکترونیکی، ردیابی ساده کالاها را از سطح کارتن تا سطح بارگیری تریلر تسهیل میکند. علاوه بر این، SSCC اجازه جستجوی قابل‌اعتماد از جزئیات بار پیچیده را فراهم می‌کند که موجب صرفهجویی در نیاز به رمزگذاری اطلاعات دقیقتر مرسوله روی برچسبهای واحد لجستیکی مجزا میشود.

عنصر مرجع سریال SSCC، ظرفیت تعداد نامحدود، ساده‌سازی تخصیص شماره و تضمین شناسایی منحصربه‌فرد را فراهم میکند. یک SSCC میتواند از طریق یک پیش‌شماره شرکتی GS1 در هر جای دنیا تخصیص داده شود و میتواند در سراسر جهان استفاده شود.

1. مزایای تجاری استفاده از SSCC ها

مزایای زیادی در استفاده از SSCC برای ایجاد یک سیستم ردیابی B2B، برای محصولات تکمیل‌شده یا مواد اولیه وجود دارد. ساختار SSCC و قواعد تخصیص آن توسط سازمان GS1 جهانی که یک سازمان استاندارد غیرانتفاعی است و توسط دستورالعملهای اجرایی، نمونه‌های تجاری و نگهداری پشتیبانی می‌شود، اداره می شود. علاوه بر این، SSCC:

• واحدهای لجستیکی را به‌صورت منحصربه‌فرد برای ردیابی و شناسایی، شناسایی میکند.
• ظرفیت شماره‌گذاری نامحدودی را فراهم میکند.
• با تمام فرآیندهای زنجیره‌تامین GS1 یکپارچه و ادغام میشود.
• میتواند به‌صورت بارکد یا رمزگذاری شده در تگ‌های EPC/RFID برای اسکن یا خواندن ساده استفاده شود.
• اطلاعات بارکدها یا تگ EPC/RFID را به ارتباطات الکترونیکی لینک کند.
• جستجوی سریع داده‌های تراکنشی را فراهم سازد.
• پیامهای الکترونیکی ساده بین شرکتها را تسهیل کند.
• میتواند در هر مرحله از زنجیره‌تامین برای ردیابی استفاده شود.
• میتواند به‌صورت خاص یک ارسال و مخابره، سفر یا ورود به داخل شرکت یا بین شرکتها را شناسایی کند.
• در کل زنجیره‌تامین، از تأمین‌کننده‌ی مواد خام تا تولیدکننده تا توزیع‌کننده/عمده‌فروش تا کاربر نهایی/خرده‌فروش بکار رود.
• هم برای تبادلات درون‌سازمانی هم تبادلات برون‌سازمانی استفاده شوند.
• شامل یک طرح شماره‌گذاری مشترک فروشنده است که از پیش‌شماره شرکتی GS1 استفاده میکند لذا شماره نمیتواند تکراری باشد.

1. ساختار SSCC چگونه است؟

• شناسه کاربردی (^[2]AI): AI 00 برای نشان دادن SSCC
• رقم توسعه^[3]: برای افزایش ظرفیت مرجع سریال در داخل SSCC استفاده میشود.
• پیش‌شماره شرکتی GS1: یک شماره منحصربه‌فرد جهانی که به یک شرکت عضو GS1 اختصاص مییابد.
• مرجع سریال: شماره اختصاص داده‌شده برای شناسایی یک واحد لجستیکی
• رقم کنترل: یک رقم الگوریتم mod-10 که برای بررسی خطاهای ورودی استفاده می‌شود.

شناسه کاربردی (00) نشان میدهد که دادههای فیلد شناسه‌های کاربردی GS1 حاوی SSCC است. هنگامی‌که بر روی بارکد چاپ می‌شوند، نماد صحیح برای آن‌ها GS1-128 است. همچنین ممکن است با استفاده از برچسب EPC رمزگذاری شوند. در شکل زیر ساختار کد SSCC آمده است.

نکته: SSCC یک شماره عددی 18 رقمی است، که شامل رقم کنترل، رقم توسعه، پیششماره شرکتی GS1 و مرجع سریال ه است.

گامهای زیر برای ایجاد SSCC ها استفاده میشود:

1. استفاده از رقم توسعه^[4]: رقم توسعه برای افزایش ظرفیت مرجع سریال در SSCC استفاده میشود. این رقم توسط شرکتی که SSCC را ایجاد میکند، اختصاص می‌یابد. محدودهی رقم توسعه از 0 تا 9 است.

2. استفاده از پیششمارهی شرکتی GS1: پیش‌شمارهی شرکتی GS1 شما، شماره جهانی منحصربه‌فردی است که توسط GS1 US™ یا یکی دیگر از سازمانهای عضو GS1 به شرکت شما اختصاص مییابد. پیش شمارههای شرکتی GS1 با طولهای مختلف به شرکتها اختصاص داده می‌شوند. بعضی از اعضای GS1 ایالات‌متحده ممکن است یک گواهی مجوز پیش‌شماره داشته باشند که تنها پیش‌شماره شرکتی U.P.C را نشان میدهد. یک پیش‌شماره شرکتی U.P.C باید به یک پیش‌شماره شرکتی GS1 برای استفاده در SSCC تبدیل شود. این کار با اضافه کردن یک صفر به ابتدای پیش‌شماره شرکتی U.P.C انجام میشود. جدول زیر نشاندهنده تبدیل پیش‌شماره شرکتی U.P.C به پیش‌شماره شرکتی GS1 برای استفاده در SSCC ها است.

پیش شماره شرکتی U.P.C	تبدیل‌شده به پیش شماره شرکتی GS1
801234	0801234
8412340	08412340
81123400	081123400

3. مرجع سریال. این شماره توسط متقاضی اختصاص می یابد، دارنده پیششماره شرکتی GS1، از طریق مرجع سریال، یک SSCC منحصر به فرد در سراسر جهان اختصاص ایجاد میکند. طول مرجع سریال به عنوان تابعی از طول پیششماره شرکتی GS1، متفاوت است.

4. محاسبه رقم کنترل. رقم کنترل یک عدد محاسبه‌شده یک‌رقمی است که برای اطمینان از صحت دادهها استفاده میشود. برای درک چگونگی محاسبه این رقم، به آدرس www.gs1us.org/checkdig مراجعه کنید.

نمونه‌هایی از یک SSCC در یک بارکد GS1-128

نمونه‌ای از یک SS بر روی یک پالت:

هر پالت باید حداقل یک بارکد داشته باشد. بااین‌حال توصیه میشود که یک پالت باید حاوی یک بارکد اضافی در طرف مجاور باشد. این مورد خصوصاً زمانی مفید است که پالت در کامیون یا در قفسه در انبار چرخانده شود.

SSCC باید در نیمهی سمت راست‌بالا پالت ظاهر شود. برچسبها همراه با بارکدها باید در کنار پالت از 14 تا 28 اینچ بالای سطحی که پالت در آن ایستاده است، ظاهر شوند.

1. سؤالات متداول درباره SSCC

آیا شرکت من نیاز به یک پیش شماره شرکتی GS1 دیگر برای استفاده از SSCC ها دارد؟

خیر. پیششماره شرکتی GS1 که قبلاً به شما اختصاص داده‌شده برای SSCC استفاده میشود.

چند نمونه از مواردی که من باید از SSCC استفاده کنم را نام ببرید؟

برای حمل یک کانتینر (ظرف) که میتواند یک جعبه، کارتن، پالت، یا ظرف حمل‌ونقل هوایی از اقلام تجاری باشد.

آیا GTIN باید در SSCC قرار گیرد؟

نه. اطلاعات شماره GTIN در اطلاعیه حمل پیشرفته (ASN) است که قبل از حمل به دریافتکنندهی محصول ارسال میشود. SSCC به‌عنوان یک شماره پالت عمل میکند. این شماره به ASN مرتبط است و دسترسی به اطلاعات GTIN را امکانپذیر میکند.

چگونه SSCC متفاوت از GTIN است؟

SSCC به‌طور واضح با GTIN متفاوت است. SSCC به‌عنوان یک شناسه برای ردیابی و حمل واحدهای لجستیکی در طول زنجیره‌تامین عمل میکند. GTIN اقلام تجاری (محصولات و خدمات) را به‌طور منحصربه‌فرد شناسایی میکند.

آیا میتوان از SSCC در نقطه فروش استفاده کرد؟

خیر. شماره SSCC تنها در محیط حمل‌ونقل، توزیع یا انبار استفاده میشود و GTIN نیست.

یک رقم توسعه چیست؟

رقم توسعه برای شرکت عضو به‌منظور افزایش ظرفیت شماره‌سریال در دسترس است. منطقی برای این کار تعریف‌نشده است و می‌تواند هر رقمی بین 0 و 9 باشد.

آیا نیاز به خرید تجهیزات ویژه برای اسکن SSCC دارم؟

تجهیزات انتخابی شما شامل نرمافزاری است که با نوع اسکنر انتخابشده سازگار باشد و باید بتواند نماد بارکد GS1-128 را بخواند.

چگونه میتوانم چند SSCC ایجاد کنم؟

با یک پیش شماره شرکتی 7 رقمی GS1، میتوان 10 میلیارد SSCC (یک رقم، رقم توسعه ضربدر مرجع سریال 9 رقمی) اختصاص داد. با یک پیش شماره شرکتی 9 رقمی GS1، میتوان 100 میلیون SSCC (یک رقم، رقم توسعه ضربدر مرجع سریال 7 رقمی) اختصاص داد. این‌ها تعداد زیادی از واحدهای حمل و یا لجستیکی هستند که میتوانند ردیابی شوند!

آیا باید بیش از یک برچسب SSCC بر روی یک کارتن یا پالت قرار دهیم؟

هر واحد لجستیکی باید حداقل یک بارکد داشته باشد. توصیه میشود که یک پالت باید حاوی بارکد اضافی در طرف مجاور باشد.

1. ابزارها و منابع

GS1 ایالات‌متحده تعدادی از ابزارها و منابع آنلاین شامل موارد زیر که به‌راحتی در دسترس هستند، پیشنهاد می‌دهد که میتواند در طول فرآیندها و استانداردهای GS1 به شما کمک کند:

محاسبهی رقم کنترل: به شما کمک میکند که رقم کنترل را در هنگام ایجاد SSCCها به‌درستی محاسبه کنید.

فرهنگ واژگان GS1 ایالات‌متحده: اصطلاحات و زبان استانداردهای سیستم GS1 را برای کمک به شما در درک آنچه میبینید و یاد می‌گیرد، فراهم میکند.

کاتالوگ محصولات GS1 ایالات‌متحده: شامل یک فرم سفارش برای انتشارات چاپی، کیتهای کالیبراسیون و موارد دیگر است. اعضای شرکای ارتباطی تخفیف ویژهای دریافت میکنند.

مرکز راهحلهای مشترک شرکاء: یک مرجع آماده برای آموزش‌وپرورش و مواد آنلاین برای سرعت بارکد و فرآیندهای تجارت الکترونیک شما ارائه میدهد.

منابع کتابخانهای: اسناد، ویدئوها و سایر اطلاعات برای افزایش ارزش استانداردها برای تمام شرکای تجاری در زنجیره‌تامین.

1. GS1 ایالات‌متحده: ایجاد جامعه تجارت جهانی باهم

در یک زنجیره‌تامین برای تولید حداکثر ارزش، باید به طریقی محصولات را از تأمین‌کننده به توزیعکننده و سپس به مشتری منتقل کرد که هزینهها، کارگران غیرانسانی و ضایعات حداقل شوند و هماهنگی و همکاری میان شرکای تجاری به حداکثر برسد. GS1 ایالات‌متحده باعث میشود که این فرآیند توسط شرکتها از طریق شناسایی و ضبط دادههای محصولات به‌صورت منحصربه‌فرد و جهانی امکان‌پذیر شده و به اشتراکگذاری اطلاعات محصولات، مکانها و سایر موجودیتها فراهم گردد و استفاده بیشتری از استانداردهای GS1 فراهم شود.

شناسایی: شمارههای شناسایی GS1 به‌صورت منحصربه‌فرد همه شرکتها، محصولات، اقلام تجاری، واحدهای لجستیکی، مکانها، داراییها و روابط خدماتی در زنجیره‌تامین را از تولیدکننده تا مصرفکننده شناسایی میکنند.

ضبط دادهها: حاملهای داده سیستم GS1 در قالب بارکد و کدهای الکترونیکی محصول (EPC) که در تگ‌های شناسایی توسط امواج رادیویی (مشهور به تگ‌های EPC/RFID) میتوانند مقادیر مختلفی از داده‌ها را برای نیازهای مختلف نگهداری کنند، مانند شمارههای دسته/بچ و تاریخ انقضا. این دادههای اضافی در فرآیندهای کسب‌وکار متعددی در صنایع بهداشت و درمان و صنایع غذایی تازه بسیار مفید هستند.

به اشتراکگذاری: قابلیت تعامل با GS1 اجازه می‌دهد تا اطلاعات تجارت الکترونیکی، ازجمله دادههای اصلی، داده‌های تراکنشی و دادههای رویداد فیزیکی، از طریق زنجیره‌تامین بین شرکای تجاری و مصرفکننده، جریان یابد.

1. حرکت روبه‌جلو کسب وکار شما با استانداردهای GS1

هر صنعت دارای نیازها و چالشهای خاص خود است. GS1 از طریق همکاری با جوامع صنعتی برای بیان، شناسایی، حل و به اشتراکگذاری مسائل و بهترین شیوه‌های مربوط به صنعت و از طریق راهحلهای مبتنی بر استانداردها که به شرکتها کمک میکند تا کسب‌وکار خود را با موفقیت بیشتر دنبال کنند، نقش رهبری را در این زمینه ایفا میکند. امروزه بیش از 300،000 شرکت عضو در سرتاسر ایالات‌متحده از استانداردهای GS1 استفاده میکنند تا زنجیره‌تامین خود را شفافتر، کارآمد، ایمن و پایدارتر نشان دهند.

شفافیت: استانداردهای GS1، همکاری درون‌سازمانی و همکاری با شرکای تجاری را در هر مرحله از زنجیره‌تامین از طریق به اشتراکگذاری متقابل اطلاعات محصول فراهم میکنند. دسترسی آسان به چنین اطلاعاتی جامعی به شرکتها کمک میکند تا اطمینان حاصل کنند که محصولات در دسترس هستند، فراخوان به‌طور صحیح امکانپذیر است و راحتی، رضایت و ایمنی برای مشتریان فراهم میشود.

کارایی: استانداردهای GS1 به طرز چشمگیری میزان دادههای در دسترس برای تصمیمگیری را افزایش می‌دهند، شرکتها را قادر میسازند تا فرایندها را خودکار و پیشبینی و برنامهریزی موجودی را به‌منظور کاهش دوبارهکاری و اتلاف بهینه کنند.

امنیت: استانداردهای GS1 با استفاده از شماره شناسایی منحصربه‌فرد، روشی دقیق و استاندارد برای تأیید، دسترسی، ارسال و دریافت اطلاعات با شرکای تجاری را فراهم میکنند. استانداردهای GS1 از نام تجاری شما محافظت میکند، ایمنی را برای مشتریانتان افزایش می‌دهد و به مبارزه با جعل و تقلب کمک میکند.

ایمنی: استانداردهای GS1 به شرکتها کمک میکنند فرایندهایی را ایجاد کنند که انعطافپذیر، پایدار و سازگار باشند. تبادل الکترونیکی اطلاعات، کارآمد و سازگار با محیط‌زیست است.

1. نتیجه گیری:

برای توسعه کاربردهای GS1 در کشور، ضروری است کلیدهای شناسایی مختلف آن شناسایی و دانش موجود در این حوزهها بومیسازی گردد. شناسه SSCC یکی از کلیدهای شناسایی مهم GS1 بعد از شناسه‌های GTIN است. کد سریال محموله ارسالی (SSCC) کلید شناسایی GS1 برای واحدهای لجستیکی در سیستم GS1 است. SSCC ابزار جهانی منحصربه‌فردی برای شناسایی واحدهای لجستیکی است که میتواند هر ترکیبی از اقلام باهم که به‌منظور حمل‌ونقل و بستهبندی باشد، فراهم می‌کند. در برخی از موارد، صاحب یک نام تجاری ممکن است یک واحد لجستیکی را به‌عنوان یک‌قلم تجاری قابل سفارش در نظر بگیرید. در این صورت، واحد لجستیکی نیز باید با GTIN شناسایی شود. بااین‌حال، GTIN نباید جایگزین SSCC به‌عنوان شناسه واحد لجستیکی برای حمل‌ونقل شود.SSCC یک شماره 18 رقمی منحصربه‌فرد است که شامل یک رقم توسعه، پیش شماره شرکتی GS1، سریال مرجع و رقم کنترل است که در تمام عمر واحد لجستیکی یکسان باقی میماند. زمانی که قرار باشد از SSCC ها مجدداً استفاده شود، آن‌ها را نمیتوان در عرض کمتر از یک سال از تاریخ حمل‌ونقل مجدداً اختصاص داد. همچنین سازنده فیزیکی یا مالک برند واحد لجستیکی SSCC را اختصاص می‌دهد.